مهم ترین نیازهای پژوهشی صنعت نفت تشریح شد
استفاده از دانش بنیان ها برای افزایش بهره وری ۷۰۰ حلقه چاه نفت و گاز
مشعل آیین گرامیداشت روز ملی پژوهش با حضور معاون علمی و فناوری رئیس جمهوری، وزیر نفت، وزیر علوم، تحقیقات و فناوری، مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران و برخی مدیران ارشد صنعت نفت برگزار شد.
وزیر نفت در آیین گرامیداشت روز ملی پژوهش با تسلیت ایام شهادت حضرت فاطمه زهرا(س) و گرامیداشت سالروز بازگشت پیکر شهید تندگویان به میهن، با اشاره به اینکه برنامه تازه وزارت نفت برای توسعه میدان های نفت و گاز چاه محور خواهد بود، تأکید کرد: اعتقاد داریم که می توان با استفاده از توان دانش بنیان ها، بیش از ۷۰۰ حلقه از این چاه ها را در زمانی کمتر به بازده و بهره وری بالایی رساند. جواد اوجی اظهار کرد: مقام معظم رهبری افزون بر اینکه در بیانیه گام دوم انقلاب، گسترش علم و پژوهش را جهاد علمی دانسته اند، در بحث اعلام سیاست های ابلاغی اقتصاد مقاومتی نیز بر کارآفرینی و افزایش درآمد ملی و پیشتازی اقتصاد دانش بنیان و افزایش صادرات تأکید کرده اند. وی با اشاره به اینکه در بحث کارآفرینی و افزایش درآمد ملی، الحمدلله کشور دارای سرمایه های گران قیمتی از جمله نخبگان است، افزود: نظام، سرمایه گذاری کلانی در این زمینه انجام می دهد، به طوری که سالانه ۴ هزار نخبه در کشور تربیت می شود و اگر متأسفانه این نخبگان مورد بی مهری و کم لطفی قرار بگیرند، کم انگیزه می شوند و شاهد هم بودیم که بسیاری از این نخبگان مهاجرت کرده اند که مقام معظم رهبری نیز سیاه نمایی کسانی را که سبب مهاجرت این نخبگان می شوند، خیانت به کشور بیان داشتند.
عزم صنعت نفت در استفاده از نخبگان
وزیر نفت، یکی از راه های اشتغالزایی را استفاده از توان نخبگان کشور، بویژه در مناطق کم برخوردار دانست و ادامه داد: امروز الحمدلله عزم صنعت نفت بر این است که از این نخبگان استفاده کند. اوجی درباره پیشتازی اقتصاد دانش بنیان و افزایش صادرات در سیاست های ابلاغی اقتصاد مقاومتی از سوی مقام معظم رهبری گفت: در کشور حدود ۵۰درصد از صادرات ما، به صورت محصولات خام یا نیمه خام است که ضعف بزرگی برای کشور به شمار می آید، بنابراین استفاده از دانش بنیان ها در این زمینه می تواند افزون بر تولید ارزش افزوده، اشتغالزایی و ارزآوری مطلوبی برای کشور داشته باشد. وی با بیان اینکه صنعت نفت امروز نیازمند دانش بنیان ها و فناوری های نو است، تصریح کرد: بیش از ۱۱۵ سال از اکتشاف نفت در ایران می گذرد؛ اما متأسفانه امروز در بخش زیادی از روش های تولیدی هم در بخش های بالادست و پایین دست صنعت نفت، روش ها سنتی است.
برنامه جدید صنعت نفت؛ چاه محور
وزیر نفت به بازدید از توانمندی بالای دانش بنیان ها در چند هفته گذشته اشاره کرد و افزود: شرکت های دانش بنیانی هستند که با ابتکارها و روش های مطلوبی، توان تولید چاه ها را افزایش می دهند. اوجی تأکید کرد: در بحث قراردادهای نفت یا گاز برای توسعه میدان ها، میدانی به شرکت داخلی یا خارجی با هزینه سنگینی برای حفظ و نگهداشت یا افزایش تولید واگذار می شود؛ در برنامه جدیدی که صنعت نفت مدنظر دارد، جدا از بحث توسعه مخزن محور، نگاه چاه محور خواهد بود. وی با اشاره به وجود بیش از ۵ هزار و ۵۰۰ حلقه چاه نفت و گاز در ۴۰۰ میدان نفت و گاز کشور گفت: با استفاده از توان شرکت های دانش بنیان، بی شک قادر خواهیم بود که ظرفیت تولید سالانه شاید بیش از ۸۰ میلیون بشکه نفت را از این چاه های کم بهره و کم بازده با کمترین سرمایه و ریسک داشته باشیم. وزیر نفت ادامه داد: هر حلقه چاه نفت یا گازی که در خشکی یا دریا حفاری می شود، حدود ۱۰ تا ۱۲ میلیون دلار هزینه حفاری، تأسیسات درون چاهی و روسطحی دارد که یک تا یک سال و نیم هم زمان می برد. با برنامه ریزی مطلوب شرکت ملی نفت ایران و با استفاده از توان دانش بنیان ها، اعتقاد داریم که بیش از ۷۰۰ حلقه از این چاه ها را در زمانی کمتر به بازده و بهره وری بالایی برسانیم.
انتظار نفت؛ بهینه سازی مصرف انرژی با توان دانش بنیان ها
اوجی بر به کارگیری توان شرکت های دانش بنیان در زمینه بهینه سازی مصرف انرژی تأکید و اظهار کرد: دانش بنیان های توانمندی در کشور وجود دارند که می توانند به روند بالای مصرف گاز کمکی شایان کنند. صنعت نفت انتظار دارد و بی شک این نیاز است که بحث بهینه سازی مصرف انرژی در کشور با توان این شرکت ها و به روش های گوناگون دنبال شود. وزیر نفت با اشاره به برنامه های گوناگون و جدی برای توسعه میدان های مشترک، میدان های مستقل و حفظ نگهداشت و افزایش تولید، تصریح کرد: ان شاءالله از سال آینده و به مرور تولید و عرضه گاز افزایش می یابد و تا 5 سال آینده به ظرفیت تولید روزانه یک میلیارد و ۲۰۰ میلیون مترمکعب می رسیم.
مهار مصرف گاز
اوجی تأکید کرد: با تداوم روند کنونی مصرف گاز در کشور، افزایش سالانه ۱۰تا ۱۲ درصدی مصرف را در بخش خانگی، تجاری و صنایع خواهیم داشت و به این شکل نمی توان پاسخگوی روند فزاینده مصرف در آینده باشیم. باید روی موضوع بهینه سازی مصرف انرژی به طور جدی کار کنیم و در این زمینه نیاز است که از توان شرکت های دانش بنیان بهره بگیریم و همان طور که تولید و عرضه اضافه می شود، مصرف هم باید مهار شود. وی به جلوگیری از سوزاندن گازهای همراه نفت به عنوان سرمایه ای غنی اشاره و تأکید کرد: در این حوزه هم با توانمندی این شرکت ها و استفاده از این ظرفیت قادر خواهیم بود در 4 تا 5 سال آینده، طرح های جلوگیری از سوزاندن گازهای همراه نفت و مشعل را به سرانجام برسانیم و از این گازها به عنوان خوراک برای واحدهای صنعتی بویژه صنعت پتروشیمی بهره بگیریم. ایران پس از روسیه و عراق، سومین کشور در زمینه سوزاندن گازهای همراه است که ضعف بزرگی است و بی شک نسل های آینده، ما را نخواهند بخشید. وی در پایان تصریح کرد که با حمایت وزارت نفت از دانش بنیان ها و زحماتی که دکتر ستاری در این زمینه کشیدند، بی شک در بخش تولید و مصرف بهینه انرژی در صنعت، شاهد تحولی شگرف خواهیم بود.
ورود نفت به حوزه پژوهش اتفاقی بی نظیر است
در ادامه این آیین سورنا ستاری، معاون علمی و فناوری رئیس جمهوری با بیان اینکه نفت، سرمایه انسانی فوق العاده و تجربه عملیاتی خوبی دارد، گفت: ورود نفت به حوزه پژوهش، اتفاقی بی نظیر است. وی با اشاره به اینکه طی ۲۰ سال اخیر در عسلویه، پیشرفت های عظیمی به دست آمده است، گفت: در عرصه پژوهش، سرمایه گذاری های قابل ملاحظه ای انجام می شود؛ اما نتوانسته ایم به همان اندازه، به تولید محصول برسیم و این یک مشکل و چالش است. وی افزود: سال های سال ساختار نفت این نبود که از تولید داخل استفاده کند. همین ساختار اجازه نمی دهد که تولیدکننده داخلی، محصول خود را عرضه کند. معاون علمی و فناوری رئیس جمهوری، ورود نفت به حوزه پژوهش را اتفاق بی نظیری دانست و تصریح کرد: تلاش عزیزان ما در صنعت نفت، بویژه در شرایط تحریم ستودنی است. امروز نفت، سرمایه انسانی فوق العاده و تجربه عملیاتی مطلوبی دارد. ستاری، صنعت گاز را زاییده انقلاب دانست و گفت: ما در شرایط تحریم، سومین کشور تولیدکننده گاز هستیم و این موضوع کوچکی نیست؛ اما در عین حال مصرف انرژی در کشور بسیار بالاست، از این رو باید روی موضوع مصرف و بهینه سازی انرژی بیشتر کار کنیم. این نقطه ضعف اصلی کشور است. وی گفت: شرکت های دانش بنیان درباره بهینه سازی مصرف انرژی می توانند وارد عمل شوند و روی آن کار کنند. معتقدم که ایران، مشکل سرمایه انسانی ندارد؛ بلکه پل های ارتباطی بدرستی شکل نگرفته است. معاون علمی و فناوری رئیس جمهوری، بحث علم و فناوری و ایجاد پارک علم و فناوری را برای صنعت نفت بسیار مهم دانست و اظهار کرد: یکی از مشکلات استفاده از ساخت داخل در صنعت نفت، استاندارد ای پی آی است که به دلیل تحریم نمی توان آن را دریافت کرد؛ اما کارهای خوبی انجام شده تا به جای این استاندارد، گواهی تطابق تعلق گیرد و استانداردهای ملی را توسعه دهیم.
علم و فناوری، بهترین نوع سرمایه گذاری در کشور
محمدعلی زلفی گل، وزیر علوم، تحقیقات و فناوری هم در این آیین با بیان اینکه کشوری که خام می فروشد و خام می سوزاند، در عرصه علم و فناوری سرمایه گذاری نکرده است، گفت: بهترین نوع سرمایه گذاری در کشور، سرمایه گذاری در علم و فناوری است. وزیر علوم، تحقیقات و فناوری با بیان اینکه وزارت علوم آماده همکاری با صنعت نفت است، تصریح کرد: ما آمادگی داریم توان نخبگان دانشگاهی را در اختیار صنعت نفت قرار دهیم. از یک استاد دانشگاه و پژوهشگر انتظار می رود که مسائل و مشکلات کشور را شناسایی کند.
ضرورت جذب و انتقال فناوری در نفت
محسن خجسته مهر، مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران نیز در این آیین، بر ضرورت جذب و انتقال فناوری در این شرکت تأکید کرد و گفت: اگر می خواهیم ذخایر موجود را به ثروت تبدیل کنیم، باید از علم و فناوری بهره ببریم. وی با بیان اینکه رویکرد شرکت ملی نفت و وزارت نفت در بخش فناوری و شرکت های دانش بنیان اشتراک گذاری است، اظهار کرد: صنعت نفت چند ویژگی مهم دارد؛ تولیدی، اقتصادی، علمی و جهادی. مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران با بیان اینکه امروز در مجموع ۱۲۰۰ میلیارد بشکه معادل نفت خام منابع هیدروکربوری زیر زمین وجود دارد که در ۴۰۰مخزن نفت و گاز جای گرفته است، تصریح کرد: مخازن نفت و گاز ایران در دنیا، پیچیده ترین مخازن هستند و شرایط تولید نفت و گاز در دنیا پیچیده تر شده و دوران تولید نفت ارزان به پایان رسیده است. معاون وزیر نفت با اشاره به اینکه در شرایط فعلی، کمتر از ۳۰ درصد منابع کنونی را با فناوری های موجود می توان برداشت کرد، گفت: این یک معنا دارد؛ اگر می خواهیم ذخایر موجود را به ثروت تبدیل کنیم، باید از علم و فناوری بهره ببریم. خجسته مهر با بیان اینکه علم و فناوری هم ثروت و هم قدرت می آورد، اگر اقتدار می خواهیم، باید از علم و فناوری مدد بگیریم، افزود: از زمان پیروزی انقلاب اسلامی تاکنون، بیش از یک تریلیون دلار نفت فروختیم. پرسش اساسی این است که سهم فناوری چقدر است؟ وی با بیان اینکه در دولت سیزدهم، باید اتفاق جدیدی را در صنعت نفت و در بخش فناوری رقم بزنیم و ظرفیت زیادی در بخش های مختلف صنعت نفت وجود دارد تا الگوی بهینه اقتصادی و قراردادی تدوین کنیم، گفت: در حال تدوین بهترین الگوی بهینه اقتصادی و قراردادی هستیم و در این راه از معاونت پژوهش و فناوری رئیس جمهوری کمک می گیریم.
امضای ۴ تفاهم نامه با دانش بنیان ها
در حاشیه این آیین چهار تفاهم نامه همکاری با شرکت های دانش بنیان امضا شد. این تفاهم نامه ها بین پارک فناوری و نوآوری صنعت نفت به نمایندگی از وزارت نفت با صندوق نوآوری و شکوفایی، پارک فناوری پردیس، هلدینگ خلیج فارس و گروه داده پردازی پارسیان در حضور سورنا ستاری، معاون علمی و فناوری رئیس جمهوری؛ جواد اوجی، وزیر نفت و محمدعلی زلفی گل، وزیر علوم، تحقیقات و فناوری امضا شد.