صنعت پالایش نفت کشور ایستاده بر قله موفقیت
مشعل پالايش نفت کشور در سال 97 توانست شعار«ما مي توانيم» را محقق کند و با تکيه بر توان داخلي و در نظر گرفتن پروژه هاي توسعه اي به جايگاه خودکفايي در کشور دست يابد که مصداق آن، افتتاح فاز سوم پالايشگاه ستاره خليج فارس، بومي سازي 80 درصدي تجهيز ات پالايشگاه اصفهان، پروژه بهبود کيفيت بنزين و نفت گاز در پالايشگاه بندرعباس و... است. گزارش پيش رو نگاهي گذرا دارد بر اقدام هاي صنعت پالايشي کشور که مشروح آن را در ادامه مي خوانيد:
بهره برداری از فاز 3 ستاره خلیج فارس
29 بهمن ماه امسال، استان هرمزگان با حضور رییس جمهور، شاهد بهره برداری از 2 طرح مهم پالایشی فاز سوم پالایشگاه میعانات گازی ستاره خلیج فارس و پروژه افزایش کمی و کیفی پالایشگاه نفت بندر عباس بود. با افتتاح فاز سوم این پالایشگاه روزانه ۴۵ میلیون لیتر بنزین یورو ۵ در این پالایشگاه تولید خواهد شد که مطابق با ۵۰ درصد بنزین مصرفی در کشور است. عملیات ساخت فاز چهارم این پروژه عظیم ملی که نقشی راهبردی در توازن انرژی کشور و منطقه ایفا و ایران را از واردکننده بنزین به صادرکننده بالقوه این محصول راهبردی تبدیل کرده، آغاز شده است. تولید روزانه ۱۲ میلیون لیتر نفت گاز و نفت سفید و ۳ میلیون لیتر فراورده گاز مایع، از دیگر دستاوردهای راه اندازی فاز سوم پالایشگاه ستاره خلیج فارس است که با راه اندازی آن، می توان ایران را جزو صادرکنندگان بالقوه بنزین و قطبی اثرگذار برای این فراورده و سایر فراورده های پالایشی در منطقه محسوب کرد.
افتتاح سه پروژه در پالایشگاه آبادان
شرکت پالایش نفت آبادان در سال 97 شاهد بهره برداری از سه پروژه صنعتی نصب نمک زدا در واحد تقطیر 80، طرح جایگزینی چگالنده های بارومتریک واحد تقطیر 80 با چگالنده های صفحه ای و احداث دو دستگاه مخزن به همراه متعلقات مربوط به انضمام اجرای محوطه سازی و باندوال آن بود.
پروژه نصب نمک زدا در واحد تقطیر 80 با هدف افزایش کیفیت فراورده ها و بهبود فرایند عملیاتی به اجرا در آمد و در فرایند طرح جایگزینی چگالنده های بارومتریک واحد تقطیر 80 با چگالنده های صفحه ای اقداماتی همچون خرید مبدل های صفحه ای بر اساس مشخصات فرایندی دریافتی و با مشارکت مالی و فنی و هماهنگی کامل و لحظه ای با شاخه توسعه صنعتی سازمان ملل متحد (UIDO) و در بخش طراحی و تهیه نقشه های اجرایی اعم از طراحی بخش مهندسی مکانیک، سیویل، برق و ابزار دقیق و همکاری و نظارت بر روند اجرای کار پیمانکاران به منظور حذف 100 درصدی آلاینده ها از واحد تقطیر 80 و برگشت سرمایه، اجرا و به انجام رسید. در موضوع احداث دو دستگاه مخزن به همراه متعلقات مربوط به انضمام اجرای محوطه سازی و باندوال های آن، اقدام هایی همچون احداث دو دستگاه مخزن سقف شناور به ظرفیت 135 هزار بشکه در پالایشگاه آبادان و به منظور بالا بردن ظرفیت نگهداری فراورده های نفتی اجرا و به انجام رسیده است. شرکت پالایش نفت آبادان در 30 دی 97 شاهد نخستین عرضه نفتا در رینگ بین الملل بورس انرژی بود.
کرمانشاه؛ نصب و راه اندازی پولیشر
شرکت پالایش نفت کرمانشاه نیز در ایام دهه فجر، واحد پولیشر پالایشگاه را نصب و راه اندازی کرد.
استفاده از كاندنسيت برگشتي به عنوان خوراك بويلرها برای توليد بخار، در تمامي پالايشگاه ها موضوعی با ريسك بالاست، بنابراین احداث واحد هايي از قبيل DM و پوليشر برای تصفيه كاندنسيت برگشتي در اين شركت ها بسيار حائز اهميت است. حدود 13 سال پيش پكيج پوليشر از یک شركت انگلیسی خريداري شد، از این رو با همه محدوديت هايي كه وجود داشت، جانمايي، نصب و راه اندازي اين واحد از سوی كارشناسان پالايشگاه انجام شد. با توجه به نبود اطلاعات فني و دستورعمل هاي مربوط، كارشناسان واحد خدمات فني و مهندسي با همكاري واحدهاي عملياتي (بهره برداري، تعميرات و آزمايشگاه) برای راه اندازي واحد پولیشر اقدام و مشكلات آن را برطرف کردند، به طوري كه در مرحله اول، موفق به راه اندازي واحد صرفا با آب شدند؛ اما در مرحله بعد (راه اندازي نهايي) كه بايد اسيد و باز به سيستم تزريق مي شد، با بر طرف کردن برخی مشكلات انجام تغييرات در اين واحد، مرحله دوم راه اندازي شروع شد كه با تلاش بي وقفه كارشناسان واحد مهندسي و همكاري خوب واحد هاي عملياتي، راه اندازي واحد پوليشر پس از نزديك به يكسال و نيم تلاش فشرده و مداوم، در ايام دهه مبارك فجر تكميل شد و به پايان رسيد و پوليشر به واحد بهره برداري تحويل داده شد. این واحد آب را از املاح عاری می سازد و برای بررسي بعضي خصوصيات آب مانند Cond، TDS، TH و Sio2 بيشتر در معرض پايش هستند. اگر آب از واحد پوليشر عبور كند، چون پوليشر مقادير اين پارامترها را كاهش مي دهد، به دنبال آن براي حفظ شرايط بويلر، نياز ما به دورريز آب بويلر و مصرف مواد شيميايي كاهش مي يابد.
تبریز؛ تغییر کاربری واحد قدیمی
شرکت پالایش نفت تبریز نیز پروژه تغییر کاربری واحد قدیمی «تبدیل کاتالیستی بنزین» به «ایزومریزاسیون نفتای سبک» با هدف افزایش تولید بنزین یورو از ۴۰ درصد به ۱۰۰ درصد، ارتقای استاندارد کل بنزین تولیدی پالایشگاه به یورو ۵، افزایش سودآوری شرکت، کیفی سازی و کاهش آلاینده های زیست محیطی و افزایش آرام سوزی بنزین در موتور با توان نیروهای داخلی را در سال 97 به اتمام رساند.
طی پنج سال گذشته ۱۵ طرح زیست محیطی در این شرکت اجرا شده و تاکنون ۱۰ طرح به بهره برداری رسیده که واحد جدید بنزین سازی، با هدف تولید بنزین پاک، از جمله طرح های اجرا شده شرکت پالایش نفت تبریز برای ارتقای شاخص های زیست محیطی به شمار می آید.
طرح بازیافت گازهای ارسالی به مشعل با هدف کاهش انتشار گازهای گلخانه ای و آلاینده های اتمفسری به همراه اجرای طرح تصفیه گازوییل با هدف تولید گازوییل یورو ۵ از دیگر طرح های زیست محیطی اجرا شده در پالایشگاه تبریز است، ضمن آنکه طرح جامع پالایشگاه تبریز با رویکرد کاهش تولید نفت کوره و افزایش تولید محصولات با ارزش و روغن پایه گروه ۳ منطبق با استانداردهای روز زیست محیطی در برنامه کاری این شرکت قرار دارد.
بندر عباس؛ پروژه بهبود کیفیت بنزین و نفت گاز
با راه اندازی پروژه بهبود کیفیت بنزین و نفت گاز پالایشگاه بندرعباس نیز کیفیت ۱۲ میلیون لیتر بنزین تولیدی این پالایشگاه به استاندارد یورو ۵ و کیفیت روزانه ۱۵ میلیون لیتر نفت گاز تولیدی در این پالایشگاه به استاندارد یورو ۴ تبدیل شد. از طریق اجرا و راه اندازی این طرح، به صورت مستقیم برای ۶۵۰ نفر اشتغال ایجاد شده و همچنین حفظ و صیانت از محیط زیست به عنوان یکی از اهداف کلیدی مدنظر قرار گرفته است. بهبود عملکرد اقتصادی، بهبود مصرف انرژی، تولید محصولات با کیفیت براساس استانداردهای روزآمد دنیا، انجام ۶۰ میلیون نفر - ساعت کار بدون حادثه، اجرای تمامی عملیات اجرایی و راه اندازی از سوی کارشناسان، پیمانکاران و مشاوران داخلی و کسب تجربه از سوی کارشناسان و دست درکاران پروژه و نیز تقویت روحیه اعتماد به نفس و خودباوری در بین پیمانکاران و مشاوران داخلی از دیگر دستاوردهای این پروژه است. ضمن آنکه شرکت پالایش نفت بندر عباس توانسته است با تلاش متخصصان داخلی، شاهد قطع وابستگی به خارج از کشور باشد. مساله تولید اسیدکلریدریک صنایع پالایشگاهی برای نخستین بار در کشور از مصادیق آن به شمار می رود. این محصول در صنایع پالایشگاهی و پتروشیمی ها مورد استفاده قرار می گیرد. دستیابی به این موفقیت، علاوه بر قطع وابستگی به خارج از کشور برای تامین اسیدکلریدریک، موجب صرفه جویی اقتصادی و تسریع در اجرای فرایندهای پالایشگاهی می شود. استحصال روزانه 250 تن گوگرد از فراورده های تولیدی واحد بازیافت گوگرد، بهره برداری از واحد تصفیه هیدروژنی نفت گاز و تولید آب شیرین از دریا از دیگر دستاوردهای پالایشگاه بندر عباس محسوب می شود. با بهره برداری از واحد جدید تصفیه هیدروژنی نفت گاز در پالایشگاه نفت بندرعباس، سالانه از انتشار 7 میلیون تن اکسید گوگرد در محیط جلوگیری می شود. در مقایسه با نسل قدیم واحدهای تصفیه هیدروژنی نفت گاز، استفاده از فناوری های نوین در واحد تصفیه هیدروژنی نفت گاز جدید، علاوه بر کاهش چشمگیر مقدار آلاینده ها، کاهش هزینه انرژی مصرفی برای تولید بخار پالایشگاه همچنین کاهش هزینه انرژی مصرفی واحد را نیز به دنبال دارد. واحد توليد آب شيرين از دريا با هدف تامين آب شيرين مورد نياز واحدهاي تازه تاسيس، با ظرفيت 250 هزار ليتر در سال 97 به پايان رسید. در طول اجراي اين طرح، دو هزار و 500 نفر - روز اشتغالزايي صورت گرفته است. اين شرکت همچنين واحد تصفيه آب ترش را در برنامه خود داشت. در اين واحد گازهاي اسيدي محلول در آب، همچنين آب ترش چرخشي واحدهاي تصفيه گاز با آمين و بازيافت گوگرد تصفيه مي شود.
لاوان؛ کاهش آلودگی هوا
شرکت پالايش نفت لاوان، طرح واحد تصفيه هيدروژني و ايزومريزاسيون نفتاي سبک را در سال 86 آغاز کرد و در سال 97 آن را به پايان رساند. در مدت اجراي اين طرح 30 نفر - روز اشتغالزايي صورت گرفت. این شرکت همسو با سیاست های کلان کشور و با هدف صیانت از محیط زیست، تولید سوخت پاک و در ادامه اجرای پروژه های طرح جامع افزایش ظرفیت و بهینه سازی فراورده های نفتی، اقدام به اجرای پروژه طراحی، ساخت، آماده سازی و راه اندازی واحد تصفیه هیدروژنی و ایزومریزاسیون نفتای سبک کرده است. با راه اندازی و بهره برداری کامل از این واحد و امتزاج بنزین تولیدی آن با دیگر بنزین های تولیدی شرکت، تمامی بنزین تولیدی شرکت پالایش نفت لاوان به بنزین یورو ۴تبدیل خواهد شد.
انجام تمامی اقدام های لازم برای آماده سازی و بهره برداری از این واحد با تکیه بر توان و استعدادهای داخلی و با هدف افزایش تولید بنزین و تبدیل آن به بنزین یورو ۴ به منظور رفع نیاز های داخلی، قطع وابستگی ها و ایجاد اشتغال پایدار بوده است.
اصفهان؛ بومی سازی 80 درصدی تجهیزات
شركت پالايش نفت اصفهان به منظور خودكفايي و حمايت از كالاي ايراني و همچنین تأمين قطعات مورد نياز و با حمايت متخصصان داخلي، مبادرت به تهيه قطعات اساسي و مورد نياز خود در كشور کرده و بر اين اساس، در حال حاضر حدود 80 درصد نيازهاي اين شركت از سوی سازنده هاي داخلي تامین می شود. همچنين طراحي، ساخت و نصب اقلام مهم و حساس تعميرات اساسي از طريق دانش شركت هاي داخلي انجام شده است. بهبود کیفیت فراورده های تولیدی در پالایشگاه اصفهان، مهم ترین هدف طرح های بهینه سازی در این پالایشگاه که از ابتدای اردیبهشت امسال، کیفیت بنزین تولیدی در پالایشگاه اصفهان که روزانه ۱۱ میلیون لیتر است، به سطح کیفی یورو ۵ ارتقا یافته است. کار تحقیقاتی ساخت کاتالیست واحد ایزومریزاسیون پالایشگاه اصفهان که تا پیش از این تحت لیسانس دو کشور آمریکا و فرانسه تولید می شد و یکی از پیشرفته ترین کاتالیست های صنعت نفت است، با سرمایه گذاری پالایشگاه اصفهان انجام و با موفقیت بومی سازی شد. پروژه جداسازی روغن از آب (تصفیه روغن گیر) و تامین برق پالایشگاه از نیروگاه به منظور صرفه جویی در آب (با ۹۳ درصد پیشرفت فیزیکی) از دیگر پروژه های در دست اجرای پالایشگاه اصفهان است که تمامی پروژه های زیست محیطی و بهینه سازی پالایشگاه اصفهان از سوی متخصصان توانمند داخلی و شرکت های سازنده داخلی اجرایی می شود. شرکت پالايش نفت اصفهان نيز تصفيه خانه ايستگاه پمپاژ را با هدف صرفه جويي 150 متر مکعب در ساعت آب و تامين آب شرب 18 هزار نفر، به اجرا رسانده است. از ديگر اهداف اين تصفيه خانه مي توان به توليد آب مناسب صنعت، اتخاذ سياست هاي کاربري فاضلاب هاي شهري در مصارف صنعتي و کاهش استفاده از منابع آب استان اشاره کرد.