گزارش «مشعل» از خودکفايي در کارگاه مرکزي اهواز تحریم ها را  دور    زدیم

مشعل    «ما فني ها دست به آچارمان خوب است» اين مقدمه اي مي شود تا بگويد کارگاهي که در آن مشغول فعاليت است، بيشتر دانشگاه است تا يک کارگاه. اشاره اش به کارگاه مرکزي اهواز است که وقتي پا به آن مي گذاريم، کمي از دغدغه هاي محدوديت هاي پيش رو رنگ مي بازد، حتي اگر يک فرد فني و دست به آچار هم نباشيد، وقتي چرخي در اين مکان بزنيد، اقلامي با برند آمريکا، هلند و ديگر کشورها را مي بينيد که حالا ديگر دل نگراني براي تعمير آنها وجود ندارد و متخصصان ايراني، بي نياز به شرکت هاي خارجي آن را انجام مي دهند.يکي از آنها مي گويد: «اينکه به سهم خودمان آجر کوچکي روي اين بناي نفت بگذاريم، براي مان افتخار است.»

   محوطه 30 هزار متر مربعي کارگاه مرکزي اهواز، با تابلويي بزرگ در دل پايتخت خوزستان است که وقتي قدمت آن را سراغ مي گيرم، مي گويند به بيش از نيم قرن پيش بازمي گردد. نزديک به 15 هزار مترمربع آن مسقف است که وقتي وارد آن مي شويم، توربين ها، کمپرسورها و تجهيزات مختلف نفت و گاز به چشم مي آيد که کارکنان صنعت نفت در حال فعاليت روي آنها هستند. شايد تعمير و اصلاح هر تجهيزي در نگاه اول اقدامي معمولي به نظر بيايد؛ اما وقتي توضيحات مديران، مهندسان و کارکنان آن را مي شنويم، متوجه مي شويم که اينجا حرکتي بزرگ در جريان است که از سوي 131 نفر در اهواز و نزديک به 100 نفر در کارگاه اميديه انجام مي شود. کارگاهي که با 250 دستگاه ماشين آلات مختلف ساخت و توليد و بيش از 500 قلم تجهيز اقلام فعال است.

به بيان ساده تر اين کارگاه، مرکزي است براي عرضه خدمات تعمير، بازسازي و ساخت قطعات دستگاه هاي موردنياز واحدهاي عملياتي تاسيس شده تا روند توليد نفت و گاز متوقف نشود؛ آن هم زماني که باز به روزهايي مي رسيم که شرکت هاي خارجي سازنده قطعات يدکي توربين – کمپرسور گازي و ادوات موردنياز حفاري و ...از ارائه اين خدمات به ايران خودداري مي کنند. امروز ما به نقطه اي رسيده ايم که بي نياز به آنان، راه خودکفايي را دنبال مي کنيم و در چند سال اخير، با ايجاد واحد تعميرات توربين و ماشين آلات دوار و بالانس، امکان تعمير و بازسازي انواع قطعات توربين در کارگاه مرکزي اهواز فراهم شده است.

اين کارگاه زير نظر مديريت تعميرات تجهيزات صنعتي و ماشين آلات فرايندي شرکت ملي مناطق نفت خيز جنوب فعاليت مي کند و با شرکت هاي خصوصي هم همکاري دارد و خدمات آن در قالب هفت بخش تراشکاري، ساخت و جوش، ماشين آلات و موتور، تعميرات برق، تعميرات شيرهاي ايمني، تعميرات توربين /کمپرسور و بالانس محورها انجام مي شود.

عليرضا صالحي سلمي که رياست کارگاه مرکزي اهواز را عهده دار است، در اين بازديد به «مشعل» توضيح مي دهد که همه کارهاي تاسيسات نفتي زيرمجموعه مناطق نفت خيز جنوب براي پنج استان (بوشهر، کهگيلويه و بويراحمد، خوزستان، ايلام و لرستان) در اينجا انجام مي شود.

براي فهم بهتر خودکفايي انجام شده در اين کارگاه، ابتدا از يکي از راهبردي ترين تجهيزات شروع مي کنيم که در انتقال و صادرات نفت خام ايران، نقشي حياتي ايفا مي کند. نام توربين و کمپرسورهاي خارجي را طي سال هاي پس از جنگ فراوان شنيده ايم که هر جا پاي تحريم ها به ميان مي آمد، دلشوره تعمير و توقف آن هم به جان مان مي افتاد؛ حالا اما چند سالي است که اين دلشوره رنگ باخته و بايد بدانيم کار تعمير و بازسازي کامل اين توربين ها از سوي مهندسان داخلي کشورمان در همين کارگاه مرکزي اهواز انجام مي شود. عمده توربين ها برند آمريکا و اروپا را پاي خود دارند و با هر تحريم، تعمير آن از دستور کار خارج مي شود؛ اما تدبير ايراني، اين تهديد را پشت سرگذاشته و تمام اقدام هاي تعميري آن از سوي داخل و در همين کارگاه انجام مي شود.

در واقع به علت مشکلات تهيه و تامين قطعات و نياز شديد مناطق به تعميرات توربين کمپرسورهاي گازي به دليل تحريم ها و عدم تحويل قطعات و دستگاه هاي موردنياز از سوي شرکت هاي سازنده، همچنين بعد مسافت و خطرات حمل آن به کارگاه هاي آغاجاري، تاسيس و راه اندازي اين کارگاه در اهواز انجام شد که کار بازسازي پوسته هاي ثابت «توربين هاي ورکسپور» که نقش عمده اي درارسال نفت به پايانه خارک دارد، انجام مي شود.

خبر خوش آنکه تعميرات کلي مجموعه هاي نازل مربوط به توربين هاي نيروي GEC، تعميرات کلي روتورهاي مربوط به توربين نيروي GEC، تعميرات کلي محورهاي گردنده مربوط به توربين نيروي کوپربسمر،تعمير کلي روتور انواع توربين هاي رستونTD و TB4000,TA و بالانس آنها براي اولين بار در کارگاه مرکزي اهواز و با تلاش همکاران آنان در اين بخش انجام شده است.

در اهميت کار اين توربين هاي گازي بايد بدانيم که وظيفه آن تلمبه کردن نفت از ايستگاه هاي مختلف به مقصد خارک، محل صادرات نفت خام کشور است. اين را مسعود روزخوش، معاون وقت مديريت تعميرات تجهيزات صنعتي و ماشين آلات فرايندي شرکت ملي مناطق نفت خيز جنوب اعلام مي کند و به «مشعل» مي گويد: در اينجا بازسازي تعدادي روتورهاي کمپرسورهاي گازي را انجام مي دهند و موفق به تدوين دانش فني آن شده اند. اگر اين بازسازي ها انجام نمي شد و تحريم بود و خودکفايي نبود، عملا انتقال نفت ممکن نبود.

به گفته او، با توجه به اينکه شرکت سازنده اين توربين ها اطلاعات و مستنداتي براي تعمير وبازسازي روتور ارائه نکرده است، کارگاه مرکزي اهواز با بهره گيري از توان تخصصي کارشناسان مهندسي، بازرسي، تعميرات اساسي و اقدام به بازسازي اين تجهيزات کرده است.

با استفاده از امکانات داخلي موجود در کارگاه مرکزي اهواز، مديريت تعميرات تجهيزات صنعتي و ماشين آلات فرايندي شرکت ملي مناطق نفت خيز جنوب، ابزارهاي لازم را براي تعمير و جداسازي مرحله به مرحله روتورها طراحي کرد و انجام داد و روتور به طور کامل جداسازي و بازسازي مي شود.

او با توضيح بيشتر درباره فعاليت کارگاه اهواز اشاره مي کند که ما در کارگاه مرکزي اهواز و اميديه، اقدام هاي موثري در عمليات پشتيباني، ساخت ادوات و تجهيزات حفاري و پشتيباني عمليات حفاري و بخشي از تجهيزات عمليات فرايندي انجام مي دهيم. به گفته او، در چهار ماه نخست امسال، تعميرات اساسي نزديک به سه دستگاه توربين رولزرويس و پنج دستگاه سولار در کارگاه اميديه انجام شده است.وي اشاره مي کند: 300 توربين گازي در مناطق نفت خيز جنوب فعال است که تجهيزات پمپ ها، ژنراتورها يا کمپرسورها را مي چرخاند. تعداد توربين هاي سولار با برند آمريکا بيش از 80 دستگاه است و به اين موارد بايد توربين هاي اروپايي را هم اضافه کرد که ديگر نگراني براي تعمير آن وجود ندارد.

او ادامه مي دهد: فناوري ساخت بخش زيادي از قطعات، وارد کشور شده و از نظر کيفي مشکلي ندارد. به عنوان مثال توربين سولار که ساخت آمريکاست و حدود 4 هزار اسب بخار قدرت دارد، کاملا ساخت داخل شده و حتي سال گذشته مورد استفاده قرار گرفته است. توربين هاي ورکسپور هم در ايستگاه انتقال نفت در حال کاراست و 70 تا 80 درصد قطعات آن در داخل کشور ساخته مي شود و در همين کارگاه مرکزي اهواز، تعميرات اساسي بدنه آن را انجام مي دهيم. توربين هاي گازي را هم که در هلند ساخته شده بودند، بازسازي کرديم و در حال فعاليت براي انتقال نفت هستند. اين اقدام ها از سوي مهندسان داخلي و بخش خصوصي به ثمر رسيده است.

 او اشاره مي کند: در طول 40 سال گذشته به تدريج که تحريم ها بيشتر شد، سعي کرديم بيشتر قطعات اين توربين ها را ساخت داخل کنيم و در برخي توربين ها به طور کامل خودکفا هستيم و برخي هم هنوز درصد کمتري دارد و وابسته به خارج هستيم، چون فناوري ساخت قطعات آن را نداريم؛ اما جاي نگراني نيست و بخش عمده و حساس آن در داخل کشور انجام مي شود.

از او درباره کيفيت کار تعميرات و بازسازي که مي پرسم، توضيح مي دهد: کيفيت قطعات، نسبتا مناسب است و در تست هاي کاربردي موفق بوده و در صورت مشکل، با تعامل هاي مهندسي برطرف مي شود.

 

خودکفايي و صرفه جويي در هزينه ها

وي در ادامه از برنامه ريزي براي تعمير 20 توربين آمريکايي خبر مي دهد که در اولويت کار قرار داشته و اشاره مي کند که هزينه تعمير هر يک از اين توربين ها، حدود يک ميليارد تومان است. اين در حالي است که تعمير هر توربين در خارج، هزينه 10 ميليارد توماني به همراه دارد. در واقع براي تعمير اين 20 توربين بايد 200 ميليارد تومان به بيرون پرداخت مي کرديم که کار تعميرات را خودمان انجام داديم. براي تعمير هر توربين سولار هم بايد پنج ميليارد تومان در خارج از کشور خرج مي کرديم که وقتي آن را انجام داديم، اين رقم در داخل صرفه جويي شد که اين صرفه جويي، مربوط به خريد داخل است.

عليرضا صالحي سلمي، رئيس کارگاه مرکزي اهواز هم اشاره مي کند که بخش تعميرات توربين، نزديک به هفت سال است که در کارگاه مرکزي اهواز تاسيس شده که علاوه بر بازسازي توربين ها، براي اولين بار از سه سال پيش، روتورهاي برخي توربين ها هم باز شده و در کارگاه مرکزي اهواز، عمليات تعميرات روي آنان صورت گرفته، بسته، بالانس و تحويل شده که اين حرکت از دستاوردهاي بزرگ در اين کارگاه محسوب مي شود.

وي با بيان اينکه، توربين هاي ورکسپور، يکي از بزرگترين توربين هايي است که در مناطق نفتي مورد استفاده قرار مي گيرد و بر اثر کارکرد زياد و عمر طولاني، بدنه آن از حالت عادي خارج مي شود، توضيح مي دهد: در کارگاه مرکزي اهواز