ایمن سازی خط لوله در بستر رودخانه های خروشان و نقاط رانشی استان های شمالی کشور از جمله دغدغه های مدیران ستاد است. امسال چند پروژه ایمن سازی و مقاوم سازی اجرا شده است؟
شرایط جغرافیایی منطقه ۹ به واسطه وجود جنگل، کوه و همچنین مجاورت با دریا، این منطقه را از سایر مناطق عملیاتی متمایز می کند، همچنین وجود رودخانه های خروشان در منطقه، مشکلات نگهداری از خطوط لوله در تقاطع رودخانه ها و حفظ و حراست از آنها را بسیار دشوارتر کرده است. ایمن سازی خطوط لوله در بستر رودخانه ها بسیار پراهمیت بوده و منطقه ۹ در سال های اخیر پروژه های ایمن سازی در بستر رودخانه ها و مناطق رانشی را برای جلوگیری از آسیب و جابجایی خطوط لوله در زمان وقوع سیل و طغیان رودخانه ها، جهت انتقال پایدار گاز در دستور کار قرار داده است. در منطقه ۹ عملیات انتقال گاز ایران ۲۵۰ رودخانه خروشان وجود دارد و در سال جاری تعداد ۲۷ پروژه ایمن سازی خطوط لوله در بستر رودخانه ها و نقاط رانشی منطقه برنامه ریزی شده است که از این تعداد، ۲۱ پروژه به اتمام رسیده و ۶ پروژه دیگر نیز در حال اجراست و تا پایان سال جاری به اتمام می رسد.
همچنین عملیات تعمیق و ایمن سازی خط لوله ۳۰ اینچ در بستر رودخانه چشمه کیله تنکابن از سوی همکاران پرتلاش عملیات خطوط لوله و با استفاده از ماشین آلات شرکتی انجام شد، در این پروژه طول لوله گذاری حدود 250 متر بوده و اتصال نهایی آن به خط لوله اصلی در سال ۱۴۰۱ برنامه ریزی شده است. با تلاش بی وقفه همکاران منطقه در اجرای این پروژه ها با وجود بارش های شدید و وقوع سیل در استان های شمالی در سال جاری هیچ گونه آسیبی به خطوط لوله گاز وارد نشده و گاز در خطوط لوله انتقال در فصول سرد سال به صورت مستمر و پایدار جریان داشته است.
ارزش بالای زمین در استان های شمالی موضوع مدیریت حریم خطوط را بیش از پیش مورد توجه قرار می دهد. کمی از چالش های این حوزه بگویید. آیا برنامه کلانی در این حوزه تعریف کرده اید؟
ارزش اراضی در استان های شمالی مشکلات حریم خطوط لوله را در منطقه ۹ عملیات انتقال گاز ایران دو چندان کرده و موجب شده است تجاوز به حریم ایمنی در هیچ منطقه ای به این صورت که در منطقه 9 وجود دارد، سابقه نداشته باشد. رشد بی رویه روستاها و شهرها و کمبود زمین جهت ساخت و ساز و در حال حاضر کمبود آب در کشور نیز باعث افزایش مهاجرت به سمت شمال کشور و ساخت و ساز بی رویه در محدوده خط لوله انتقال گاز شده که این موضوع باعث افزایش تجاوزات به حرایم خط لوله شده است.
در واقع اصلی ترین معضل و مشکل در محدوده خطوط لوله انتقال گاز در مناطق شمال به دلیل ارزش بالای زمین، دعاوی قضایی با موضوع های حریم علیه منطقه، ساخت و سازهای غیرمجاز توسط مجاورین خط لوله، تردد غیرمجاز از روی خطوط و تجاوز کشاورزان به حریم اختصاصی است.
با توجه به شرایط ویژه و منحصر به فرد استان های شمالی در باره صیانت از حرایم خطوط لوله انتقال گاز، اقدام های مهمی در این منطقه انجام شده است. مکاتبه با سازمان ها و شرکت های خدمات رسان، برگزاری جلسات با فرمانداری ها، استانداری ها و مراجع قضایی در خصوص مشکلات مرتبط با حریم و لزوم حفظ و نگهداشت حریم ایمنی و اختصاصی، مکاتبه با فرمانداران، بخشداران و دهیاران مناطقی که در مجاورت با خطوط لوله انتقال گاز قرار دارند، برای ارائه مشخصات حرایم اختصاصی و ایمنی خطوط لوله و لزوم رعایت مقرارت مربوطه، نصب مارکرها و تابلوهای هشدار در فواصل مختلف در طول مسیر خطوط لوله انتقال گاز، بخشی از اقدام های حفظ حریم خط لوله در منطقه است.
همچنین پایش مستمر مسیر خطوط لوله توسط گشت حریم و کارکنان مراکز بهره برداری خطوط لوله و نیز همکاری با کشاورزان و مجاوران خطوط لوله جهت تامین لوله های هدایت آب (آبرو)، لایروبی نهرها و... (در مسیر مسوولیت اجتماعی) شن ریزی موضعی و تسطیح مسیر و رفع تجاوزات حریم اختصاصی به صورت مقطعی در حوزه سه مرکز بهره برداری، از دیگر اقدام های منطقه برای حفظ خطوط لوله است.
اهتمام و توجه ویژه به پرونده های طرح شده در منطقه، اجرای خط لوله دوم در مناطق شمال یا تغییر کلاس خط لوله در جهت کاهش حریم ایمنی، ادامه مکاتبه بیشتر با مقام های مسوول و دهیاران، بخشداران، فرمانداران و استانداران مناطق شمالی جهت رعایت بیشتر مقررات حریم خطوط لوله و افزایش نشت یابی و کنترل حریم خطوط لوله، راهکارهایی است که می تواند در جلوگیری از تجاوز به حریم خط لوله تاثیرگذار باشد و در منطقه ۹ عملیات انتقال گاز نیز این موارد در دست اقدام است.
آیا در سال ۱۴۰۰ (۱۰ ماه امسال) خطوط لوله جدید، تاسیسات تقویت فشار گاز (واحد یدک) به منطقه تحویل شده است؟ تا پایان سال چه برنامه ای در این حوزه تعریف شده است؟
در سال جاری خطوط لوله جدید و تاسیسات تقویت فشار گاز (واحد یدک) به منطقه تحویل داده نشده است اما اجرای خط جدید ۴۲ اینچ رشت، چلوند به طول ۱۵۱ کیلومتر در دست اقدام است که تاکنون حدود ۷۰ درصد پیشرفت فیزیکی داشته و همچنین ۷۴ کیلومتر از خط ۳۰ اینچ نور- کلارآباد در حال پیمان سپاری از سوی شرکت مهندسی و توسعه گاز است.
تعمیرات اساسی سال ۱۴۰۰ منطقه از چه زمانی آغاز شده و براساس برنامه زمان بندی چه زمانی به پایان می رسد؟ در حال حاضر چند درصد پیشرفت دارد؟ در مجموع چند دستور کار تعریف شده است؟
تعمیرات اساسی سال جاری مطابق برنامه زمان بندی آغاز شد و در حال حاضر همه موارد برنامه ریزی شده برای تعمیرات اساسی سال ۱۴۰۰ به اتمام رسیده است. اورهال واحد c تاسیسات رشت و کمپرسور واحد B تاسیسات رامسر، جابه جاییCORE ENGINE توربین واحد C رامسر، تعمیر اضطراری توربین واحد A تاسیسات قلعه جیق، تعویض رکوپریتورهای توربين واحد ۲ تاسیسات رشت و تعمیر ۳ دستگاه رکوپریتور تاسیسات رشت، از جمله عملیات تعمیرات اساسی سال ۱۴۰۰ بوده که به طور کامل انجام شده است. در مجموع در خط و تاسیسات تعداد ۳۵۷۵ دستور کار تعمیراتی اعم از اضطراری و یا پیشگیرانه صادر شده است.
همچنین تعمیرات اساسی توربین B تاسیسات قلعه جیق در استان گلستان با توجه به عدم امکان تامین اقلام توربین MAN و انتقال آن به خارج از کشور به واسطه شرایط خاص حاکم، پس از دوسال مطالعه و تلاش شبانه روزی همکاران جوان منطقه برای نخستین بار در کشور انجام شده است. در صورت اورهال توربین در کشور سازنده (آلمان) و یا هر شرکت خارج از سازمان، مبلغ ۲۵۰ میلیارد ریال هزینه در پی داشت که با بومی سازی ۹۱ قطعه و خودکفایی در تعمیر و راه اندازی این توربین با هزینه ۱۵ میلیارد ریال، صرفه جویی قابل توجه اقتصادی به مبلغ ۲۳۵ میلیارد ریال در منطقه ۹ عملیات انتقال گاز رقم خورده است.
همچنین با توجه به اهمیت خطوط لوله و تاسیسات، در بخش حفاظت کاتدیک نیز، اقدام هایی از جمله ارزیابی پوشش خطوط لوله در سطح منطقه با انجام اولویت بندی به طول ۲۴۰ کیلومتر در سال جاری انجام شده است، همچنین احداث ایستگاه حفاظت کاتدیک در مسیر خط لوله ۴۰ اینچ سراسری محدوده صومعه سرا با توجه به قدمت خط لوله سراسری اول در دستور کار قرار گرفت و ایستگاه کاتدی احداث شد، به منظور ایمن سازی تجهیزات ایستگاه های حفاظت کاتدیک در برابر صاعقه، سیستم ارتینگ ایستگاه های حفاظت کاتدیک تالش، گیسوم، انزلی، پسیخان، جاده تهران و سیاهکل در سال جاری احداث و راه اندازی شد.
همچنین با توجه به هزینه بسیار بالای تامین شیرآلات و به منظور صرفه جویی در هزینه ها عملیات تعمیر و بازسازی کامل ۴۴ عدد شیر در سایزهای مختلف در دستور کار قرار گرفت که این امور با توان و تجربه همکاران واحد شیرهای خودکار با مشارکت بخش خصوصی انجام شد.
علاوه بر تعمیرات اساسی برنامه ریزی شده، اقدام های دیگری برای آمادگی فصل سرد سال اجرایی شده است؟
در سال جاری جهت تامین گاز استان های شمالی در ایام پر مصرف، با تلاش همکاران تعمیرات اساسی و تاسیسات تقویت فشار گاز رشت، ظرفیت انتقال گاز در این تاسیسات با اعمال تغییر در فشار خروجی، افزایش یافت که این مهم از ابتدای راه اندازی تاسیسات تقویت فشار گاز رشت تاکنون برای اولین بار صورت گرفته است.
همچنین پیگرانی هوشمند خط ۳۰ اینچ سرخس، نکا، رشت در منطقه به طول تقریبی ۷۱۹ کیلومتر و خط ۱۲ اینچ مراوه تپه به طول ۷۸ کیلومتر از جمله اقدام های مهم آمادگی برای فصل زمستان بوده است، تعداد نقاط برنامه ریزی شده برای تعمیرات اساسی تا این لحظه و بر اساس آخرین گزارش ها حدود ۵۰۰ نقطه بوده که تعمیرات نقاط معیوب انجام شده از نتیجه اولیه پیگرانی حدود ۶۱ نقطه است.
آیا علاوه بر تعمیرات اساسی امسال، دیگر برنامه مهم و کلان تعمیراتی در برنامه دارید؟
تعمیرات اساسی در منطقه به اتمام رسیده اما تعویض رکوپریتور واحد ۱ تاسیسات رشت و نصب و راه اندازی توربین واحد A تاسیسات قلعه جیق از برنامه های مهم تعمیراتی است که تا پایان سال انجام خواهد شد.
با توجه به تداوم شیوع کرونا، چه اقدام هایی برای مدیریت فعالیت های عملیاتی تعریف شده است؟ واکسیناسیون کارکنان منطقه در چه مرحله ای قرار دارد؟
جهت تداوم فعاليت های عملياتی در زمان پاندومی كرونا اقدام های مطلوبی در منطقه صورت گرفته است، شناسايی كاركنان كليدی منطقه همانند بهره برداران اتاق های كنترل در IOC و تاسيسات تقويت فشار گاز منطقه همچون رامسر، رشت و كاركنان تعميراتی در تاسيسات تقويت فشار گاز و مراكز بهره برداری خطوط لوله، تعیین جانشين برای آنان و همچنین هماهنگی لازم با ستاد مقابله با كرونای استان های محدوده منطقه به منظور تردد همكاران فوق در صورت لزوم در زمان منع تردد، از جمله این اقدام ها بوده است، ضمن آنکه که طرح شناسایی کارکنان کلیدی و اقدام های مرتبط با آن در منطقه ۹ در جلسه كميته تخصصی بهداشت صنعتی شركت انتقال گاز با محوريت امور HSE شركت ملی گاز به عنوان يكی از اقدام های شاخص در سطح شركت ملی گاز ايران مطرح شده است.
تمامي عمليات برنامه ريزی شده/نشده در مدت پاندومی كرونا بدون هيچ گونه وقفه و در زمان مقرر با رعايت تمام پروتكل های بهداشتی مصوب به منظور مقابله و پيشگيری با شيوع بيماری كوويد-۱۹، در سطح منطقه انجام شده است. در بحث واكسيناسيون کارکنان منطقه نیز تعداد كل نفرات تحت پوشش جهت واكسيناسيون ۷۲۹ نفر بوده اند که تزریق مراحل اول و دوم به اتمام رسیده و تزریق مرحله سوم نیز در دست اقدام است.
در پایان اگر نکته ای باقی مانده، بفرمایید؟
در پایان از همه همکاران پرتلاش مجموعه منطقه و حمایت های واحدهای ستادی که در جهت تحقق اهداف شرکت انتقال گاز در حوزه منطقه ۹ عملیات انتقال گاز ایران مشارکت و همکاری کردند، قدردانی می کنم.