بررسی چالش ها و راهکارهای پیش روی اجرای پروژه های مسؤولیت اجتماعی در منطقه ماهشهر
ضرورت توازن در توزیع منابع مالی
مشعل مسؤولیت اجتماعی به یکی از الزام ها و برنامه های محوری صنعت نفت تبدیل شده و تلاش می شود هرچه بیشتر مطابق با «سیاست ها و نظام نامه نحوه ایفای مسؤولیت های اجتماعی در صنعت نفت» عمل شود. شرکت های فعالی در چهار شرکت اصلی زیرمجموعه صنعت نفت مسیر حرکتشان در مسیر مسؤولیت اجتماعی روشن شده و تلاش می شود از فرصت سوزی های قبلی جلوگیری شود. از سوی دیگر بازخوردها از جامعه پیرامونی و همسایه های صنعت نفت، نشان از قبول و همراهی با این سیاست ها و برنامه های اجرا شده دارد. در میان زیرمجموعه های صنعت نفت یکی از مجموعه های پیشتاز در حوزه مسؤولیت اجتماعی، شرکت های پتروشیمی هستند که با وجود خصوصی بودن تلاش زیادی برای ارتباط با جامعه پیرامونی و رفع آسیب ها و مشکلات آنها داشته اند. صنعت پتروشیمی در قالب هلدینگ ها و شوراهای منطقه ای و یا مستقل تلاش کرده است تا در بحران های طبیعی و آسیب های اجتماعی و یا همین بحران جهانی اخیر، یعنی ویروس کرونا در کنار مردم و کارکنان خود بماند.
شرکت های پتروشیمی که عموما در دو منطقه عسلویه و ماهشهر قرار گرفته اند، در برنامه هایی مستقل یا گروهی و با هماهنگی شوراهای راهبردی شرکت های پتروشیمی این دو منطقه، اقدام هایی موثر در حوزه مسؤولیت اجتماعی انجام می دهند. شرکت های پتروشیمی با شناسایی نیازها و امکاناتی که در این مناطق وجود دارد، تفاهم نامه ها و پروژه هایی را تعریف می کنند تا جامعه محلی و بازار کاری را فعال کنند که سال ها باقی بماند. امضای 66 تفاهم نامه همکاری با واحدهای تولیدی منطقه ماهشهر که در سال جاری محقق و اجرایی شده است، یکی از این اقدام های قابل توجه بود که تعدادی از پتروشیمی های بزرگ منطقه را به واحدهای معتبر تولیدی منطقه وصل کرد. سیدامید شهیدی نیا، مدیرعامل سازمان منطقه ویژه اقتصادی پتروشیمی ماهشهر به عنوان یکی از مدیران قدیمی و فعال در صنعت پتروشیمی، موضوع مسؤولیت اجتماعی را همواره به عنوان یکی از محورهای اصلی کار قرار داده است و هرچند وقت یک بار خبرهای امیدوارکننده در این حوزه از صنعت پتروشیمی مستقر در منطقه ویژه ماهشهر می شنویم.
تغییر رویکرد به سمت مناطق کم برخوردار
شهیدی نیا با اشاره به اقدام های اختصاصی و فراگیری که در حوزه مسؤولیت اجتماعی در منطقه ماهشهر اجرایی می شود، گفت: طبق برنامه ریزی و حسب نیاز یک تغییر رویکرد در اهداف و برنامه ها به سمت توزیع مناسب منابع و امکانات با اولویت بخشی به مناطق کم برخوردار و محروم صورت گرفته است.
وی افزود: به این نتیجه رسیده ایم که با اینکه صنعت در گذشته اقدام های خوبی در مسیر توسعه ای در سطح منطقه انجام داده است، ولی نتوانسته ایم به ایجاد توازن در توسعه شهرستان دست یابیم؛ به همین منظور با انجام اقدام ها و آسیب شناسی انجام شده و نیز تمرکز روی نقاط ضعف، در حال حاضر برطرف کردن مشکلات مردم در اولویت کار قرار گرفته است.
وی تصریح کرد: با نگاه کلان و اهتمام ویژه مقامات و کارگزاران ارشد نظام و همچنین با توجه به رویکرد توسعه ای با هدف ایجاد توسعه متوازن در شهرستان، کمیته ای با عنوان «کارگروه توسعه متوازن شهرستان ماهشهر» با عضویت تعدادی از مدیران شرکت های منطقه، فرماندار شهرستان بندر ماهشهر و نماینده مردم شهرستان در مجلس شورای اسلامی تشکیل شد. این کارگروه براساس نیازسنجی کمی و کیفی طرح های مطالعه شده در ابعاد اجتماعی، اقتصادی، زیست محیطی فصل جدیدی از فعالیت ها را از سر گرفته است.
مدیرعامل سازمان منطقه ویژه اقتصادی پتروشیمی ماهشهر با بیان اینکه این قبیل طرح ها در حوزه های مختلف کشاورزی، احداث جاده های روستایی، حمایت از طرح های خوداشتغالی و احداث مسکن خانواده های تحت پوشش کمیته امداد امام(ره)، بررسی و احصا شده است ، افزود: توسعه محلی، کمک به توانمندسازی اقشار آسیب پذیر، ایجاد زمینه توسعه اشتغال، نیازسنجی طرح های عمرانی، زیربنایی، آموزشی و درمانی و حمایت از فعالیت های فرهنگی و برقراری ارتباط بیشتر با مردم و جریان های اجتماعی و بزرگان و ایجاد احساس منفعت مشترک در توسعه منطقه، از محورهای اصلی این برنامه ها هستند.
هماهنگی بین دستگاهی و سهم مشارکتی در پروژه ها
شهیدی نیا گفت: همه این طرح ها از سوی دستگاه های اجرایی شهرستان با مدیریت فرمانداری ماهشهر بررسی و برای بررسی به این کارگروه ارجاع شده است. ما به دنبال آن هستیم تا اعتبارات به صورت سهم مشارکتی (۵۰ درصد سهم صنعت و دستگاه های اجرایی) تامین شود.
او با تاکید بر اینکه ارزیابی فنی و اقتصادی طرح ها و پروژه های مصوب شورای راهبردی انجام شده است و مدیران صنعت اهتمام ویژه ای به این مقوله دارند، افزود: قرار است واحد مسکونی در مناطق کم برخوردار ساخته و نوسازی و در اختیار خانواده های تحت پوشش قرار گیرد. همچنین بخشی از پروژه های مسکن مهر شهرستان نیز به صورت مشارکتی با کمیته امداد امام(ره) تکمیل و در اختیار ساکنین مناطق حاشیه نشین قرار می گیرد.
مدیرعامل منطقه ویژه اقتصادی پتروشیمی ماهشهر با بیان اینکه نقاط قوت شهرستان بندر ماهشهر ظرفیت های کشاورزی و زیرساخت های منابع شرکت های پتروشیمی است، افزود: وجود صنایع عظیم پتروشیمی، بنادر و گمرکات، شیلات و راه آهن، فولاد و غیره از ظرفیت هایی هستند که می توان با استفاده و به کارگیری تمام این منابع در جهت توسعه متوازن شهرستان به کارگیری کرد.
سهم اعتبارات عمرانی شهرستان جذب نمی شود
شهیدی نیا دلیل عمده نرسیدن به توسعه متوازن با وجود ظرفیت های گسترده موجود در بندر ماهشهر را نبود نگاه راهبردی و سند چشم انداز و استراتژی مناسب در اولویت بخشی و اجرای طرح ها در گذشته عنوان کرد و گفت: بندر ماهشهر از نگاه مسؤولان استانی به دلیل وجود برخی منابع از جمله بنادر و پتروشیمی به عنوان منطقه برخوردار تلقی می شود، در حالی که نگاه توسعه ای از ابعاد گسترده تری برخوردار است.
وی افزود: از منظر دیگر دستگاه های اجرایی شهرستان سهم اعتبارات عمرانی خود را به صورت متمرکز برای شهرستان جذب نمی کنند و بار مشکلات تامین منابع را بر دوش صنعت می اندازند، در صورتی که باید از قبل از این ظرفیت ها به عنوان بازوی کمکی و در کمک به توسعه استفاده کرد. اگر صرفا صنعت را به عنوان محور توسعه پایدار قلمداد کنیم، بی شک دچار اشتباه خواهیم شد.
شهیدی نیا تاکید دارد: دستگاه های اجرایی شهرستان باید نقش خود را در تامین منابع ایفا کنند. یکی از موضوع های اساسی این است که از نگاه پروژه محوری به سوی برنامه محور شدن حرکت کنیم تا زمانی که مبنای تصمیمات به سمت پروژه محوری است، به یقین نمی توانیم در مسیر توسعه گام برداریم. به جهت انجام برخی اقدام های زیرساختی گذشته که توسط صنعت در برخی مناطق شهری انجام شده است، از شرایط خوبی برخوردار هستیم، اما متاسفانه به دلیل عدم توازن در توزیع منابع و سایر عوامل مداخله گر، شهرک ها و مناطق حاشیه نشین ما از وضعیت نامطلوبی برخوردارند.
وی افزود: به دنبال آن هستیم که با رویکرد توسعه ای، اولویت را به مناطق آسیب پذیر و کم برخوردار تخصیص دهیم و سطح اختلاف آنها با سایر مناطق کاهش یابد. هیچ مشکلی بابت تخصیص منابع مالی از سوی شرکت های پتروشیمی و شورای راهبردی وجود ندارد و تنها مساله سرعت بخشیدن دستگاه های اجرایی در اجرای طرح هاست.
مدیرعامل سازمان منطقه ویژه اقتصادی پتروشیمی ماهشهر تصریح کرد: همگرایی بسیار خوبی میان مدیران صنعت و دستگاه های اجرایی شهرستان و نماینده مردم در مجلس شورای اسلامی در جهت رسیدن به اهداف وجود دارد و امیدواریم با محقق شدن این طرح ها در آینده، شاهد رشد و توسعه پایدار در شهرستان بندر ماهشهر باشیم.