آیین گشایش صندوق پژوهش و فناوری صنعت نفت برگزار شد
افقی روشن تر پیش پای نفت ایران
مشعل آیین گشایش صندوق پژوهش و فناوری صنعت نفت روز دوشنبه (22 فروردین) در حالی برگزار شد که وزیر نفت، مدیرعامل شرکت ملی نفت و مدیرعامل این صندوق، در سخنانی ضمن تایید بر اهمیت راهبردی فعالیت های صندوق پژوهش و فناوری صنعت نفت، نکاتی درباره آینده و افق پیش روی صنعت نفت ایران مطرح کردند. اهم مطالب مطرح شده در این آیین را می خوانید.
وزیر نفت در آیین گشایش صندوق پژوهش و فناوری صنعت نفت، ضمن تأکید بر ضرورت همکاری با جهان برای تقویت توان ملی گفت: با توجه به ظرفیت فناور مطمئنم که ایران می تواند حرف های بااهمیتی بیش از خود نفت و منابع طبیعی برای گفتن در منطقه داشته باشد. بیژن زنگنه با بیان اینکه قراردادهایی که امروز امضا می شود، حاصل ماه ها تلاشِ تعداد زیادی از مدیران و کارشناسان برای توسعه فناوری با توجه به ظرفیت دانش بنیان است، تصریح کرد: هیچ شکی نیست که آینده کشور نه در گرو تولیدهای سنتی، بلکه در گرو توجه به ظرفیت های دانش بنیان و توسعه فناوری ملی است که البته این کار جز در همکاری با جامعه جهانی اتفاق نمی افتد. وی با تأکید بر اینکه همکاری های جهانی سبب تقویت توان ملی می شود، گفت: اگر می خواهیم تیم ملی فوتبال قوی داشته باشیم، به طور حتم باید با تیم های درجه نخست جهان مسابقه دهیم. اگر هم می خواهیم کشتی گیران تراز نخست در سطح جهانی پرورش دهیم، باید چنین مسابقاتی داشته باشیم. وزیر نفت افزود: بدون حضور در جریان رقابت های طبیعی جهان، ما نمی توانیم از یک سطح ملی فراتر و به سطح جهانی برویم. امروز همکاری با جهان یک اصل است و ما به طور حتم باید به آن توجه کنیم.
موانع را از سرراه استارت آپ ها برمی داریم
زنگنه با اشاره به اینکه وزارت نفت سال هاست به موضوع شرکت های دانش بنیان (پیش از آنکه با نام دانش بنیان شناخته شود) توجه داشته، یادآوری کرد: شرکت پتروپارس، مپنا و فرآب دانش بنیان هایی هستند که آثاری شگرف و تعیین کننده در توسعه صنایع برق و نفت برجای گذاشتند و امروز خیلی ها بحق به این شرکت ها افتخار می کنند.وی به نهادسازی در دانشگاه ها و امضای قراردادهای متعدد با دانشگاه ها در هشت سال گذشته با هدف حمایت از ظرفیت فناور اشاره کرد و گفت: ساخت ۱۰ قلم خانواده کالایی برای حمایت از ظرفیت سازندگان داخلی همانند مته، لوله های بدون درز، تجهیزات درون چاهی و سرچاهی و ... برنامه ریزی و اجرایی شده است. وزیر نفت با اشاره به شعار امسال (تولید، پشتیبانی ها و مانع زدایی ها) اظهار کرد: نشست های متعددی برای تحقق این شعار برگزار شد که بر اساس آن، تصمیم گرفتیم از شرکت های دانش بنیان و استارت آپ ها حمایت کنیم و موانع را از سر راه آنها برداریم.
۲ اقدام مهم وزارت نفت برای حمایت از دانش بنیان ها
زنگنه با بیان اینکه صنعت نفت برای حمایت از شرکت های فناور دو کار مهم را انجام داده است، ادامه داد: نخستین آن تأسیس پارک فناوری و نوآوری نفت بوده، اساسنامه اش تأیید، ارکان آن مستقر و مکانش مشخص شده و در حال فعالیت است. وی تصریح کرد: تاکنون چند پارک فناوری و نوآوری با همت وزارت علوم، تحقیقات و فناوری تأسیس شده؛ اما پارک نفت جزو نخستین موارد تأسیس شده از سوی بخش تقاضاست. وزیر نفت، دومین اقدام وزارت نفت را تأسیس صندوق پژوهش و فناوری صنعت نفت برشمرد و گفت: این صندوق هم جزو نخستین صندوق هایی است که از سوی تقاضا ایجاد شده، به این معنا که شکار به دنبال شکارچی بوده و طرف تقاضا با طرح تقاضای خود طرف عرضه را به فعالیت و حضور در صحنه تحریک می کند.
زنگنه افزود: این بسیار مهم است، بویژه در صنعت نفت که بزرگ ترین سرمایه گذاری کشور در آن انجام می شود و می تواند بزرگ ترین محرک برای اقتصاد در بخش مهمی از فناوری باشد. وی گفت: همیشه تأسیس پارک یا صندوق از سوی عرضه بوده و صنعتگران یا دانشگاه ها آن را تأسیس کردند.
وزیر نفت به تبصره ۱۸ قانون بودجه سال ۱۴۰۰ که به شرکت های تابع وزارت نفت اجازه داده ۸۰۰ میلیارد تومان از محل منابع داخلی را برای پشتیبانی از شرکت های دانش بنیان و استارت آپ هزینه کند، اشاره و تصریح کرد: با این مجوز ما می توانیم باز هم به صندوق پژوهش و فناوری نفت کمک کنیم.
خرید تضمینی کالا و حمایت از سازندگان داخلی
زنگنه با بیان اینکه امسال طرح های پرشماری برای اجرا از طریق پارک فناوری و نوآوری و صندوق پژوهش و فناوری نفت با کمک دیگر اجزا اجرا خواهد شد، گفت: احیای چاه های کم بازده و ایجاد تقاضا برای شرکت های دانش بنیان، خرید خدمات از شرکت های فناور برای نمک زدایی از طریق ساخت واحد فراورش سیار (Skid Mounted)، طرح های بهینه سازی مصرف انرژی و خرید تضمینی کالا (یک رکن آن همان گواهی کیفیت است که انجمن نفت محور آن شده است)، حمایت مالی از استارت آپ ها، مراکز نوآوری در دانشگاه ها و... بعضی از این کارهاست.
وی با بیان اینکه ایده خرید تضمینی کالا بیش از یک سال است مطرح شده و خوشبختانه در حال به نتیجه رسیدن است، یادآوری کرد: شرکت ملی نفت ایران مطابق قانون مناقصه ها و قوانین، در صورتی می تواند اقدام به خرید کالا کند که مطمئن باشد سازنده، توانایی ساخت دارد و کیفیت و زمان بندی هم در ساخت کالا رعایت شده است؛ اما در صندوق پژوهش و فناروی چنین محدودیتی وجود ندارد. وزیر نفت ادامه داد: در خرید تضمینی کالا رابطه بین کارفرما یا خریدار نهایی با سازنده قطع شده و یک سازنده با تأیید یک گروه خبره می تواند در صورت داشتن توانایی، کالا تولید کند و اگر این کالا توانست گواهی کیفیت را بگیرد، ما تضمین می کنیم آن را بخریم و جلوی واردات آن را هم می گیریم. زنگنه تأکید کرد: هر شرکتی در کشور که ادعا می کند می تواند کالای مورد نیاز صنعت نفت را بسازد، بدون اینکه نیاز به کارفرما داشته باشد، می تواند در سامانه ای که در صندوق پژوهش و فناوری نفت طراحی شده، مراجعه کند و قرارداد ببندد، بانک تجارت هم وام می دهد. امیدواریم صنعتگران از این کار مهم استقبال کنند. وی در پایان با قدردانی از بانک تجارت، رئیس صندوق نوآوری و شکوفایی، معاون مهندسی و پژوهش و فناوری، مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران، رئیس هیأت مدیره و مدیرعامل صندوق پژوهش و فناوری غیردولتی صنعت نفت و دستیار ارشد وزیر نفت گفت: امضای قراردادهای امروز را به همه طرف های تفاهم نامه و قراردادها تبریک می گویم و برای آنها آرزوی موفقیت می کنم. امیدوارم این طرح ها بموقع به نتیجه برسد و سبب افزایش قدرت ایران و سربلندی مردم شود.
اقتصاد فناورانه صنعت نفت شاهد تحولات جدید
مسعود کرباسیان، مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران نیز در آیین گشایش صندوق پژوهش و فناوری صنعت نفت گفت: اقتصاد فناورانه این صنعت، شاهد تحولات جدیدی شده است. سنگ بنای این تحولات به نخستین بازدید زنگنه از انبار ری برمی گردد. براساس مصوبه هیأت دولت، قرار بود این انبار که بالغ بر ۲۰ هکتار مساحت دارد، فروخته و ساختمانی برای شرکت ملی نفت ایران احداث شود؛ اما با صلاحدید وزیر نفت، تشخیص داده شد که این زمین در اختیار پارک فناوری قرار گیرد. وی با بیان اینکه بزودی اقدام های خوب انجام شده در این پارک اطلاع رسانی خواهد شد، گفت: صندوق پژوهش و فناوری صنعت نفت هم با هدف ارائه حمایت های مالی در این زمینه شکل گرفت. این صندوق ۲۰ سرمایه گذار دارد که چهار سرمایه گذار آن از شرکت های زیرمجموعه نفت است و الباقی، شرکت های خصوصی هستند. مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران گفت: این صندوق که با حمایت وزارت نفت ایجاد شده است، در آینده هم می تواند افزایش سرمایه داشته باشد و هم می تواند سرمایه های جدید جذب کند. کرباسیان از همراهی بانک تجارت و صندوق نوآوری و شکوفایی نیز در این مسیر قدردانی کرد و افزود: در بحث کالا با ابلاغیه وزیر نفت که اجرای آن در دستور کار معاونت مهندسی، پژوهش و فناوری قرار گرفته است، با اعطای وام کم بهره (سود بانکی متوسط ۸ درصد) از تولیدکنندگان ایرانی حمایت و پس از تولید کالا، محصول یا مستقیم به بازار عرضه می شود یا در صورتی که محصول به نفت واگذار شود، نفت اقساط را خواهد پرداخت. وی به توافق هزار میلیارد تومانی در حوزه صندوق های جسورانه نیز اشاره و اظهار کرد: مجموع اقدام های انجام شده با ابتکار شخص آقای زنگنه مطرح و عملیاتی شده و امیدواریم در آینده، شاهد توسعه روزافزون شرکت های دانش بنیان در کشور باشیم.
گام های صندوق پژوهش و فناوری در مسیر تأمین مالی
مسعود جعفری اصطهباناتی، مدیرعامل صندوق پژوهش و فناوری غیردولتی صنعت نفت نیز در این آیین گشایش، از اقدام های گسترده این صندوق برای تأمین مالی شرکت های فعال و استارت آپ های حوزه صنعت نفت خبر داد و گفت: تأمین منابع مالی 100 در صد مشارکتی است و در قبال آن هیچ گونه وثیقه ای از فعالان صنعت نفت دریافت نخواهد شد. وی ضمن ارائه گزارشی خلاصه از عملکرد این صندوق اظهار کرد: صندوق پژوهش و فناوری نفت مرداد پارسال با حضور ۱۲ سهامدار فعال صنعت و با ۱۰۳ میلیارد تومان سرمایه تأسیس شد، این صندوق به عنوان نهاد مالی شبه بانک سرمایه گذار و سرمایه گذاری خطرپذیر اقدام به ارائه خدمات مالی خواهد کرد. وی بر ضرورت تسهیل تأمین مالی شرکت های فعال فناور و استارت آپ های حوزه صنعت نفت تأکید و از آن به عنوان مهم ترین ویژگی تأسیس صندوق پژوهش و فناوری نفت یاد کرد و افزود: خرید تضمینی تولید بار اول، تضمین تسهیلات سرمایه در گردش، تضامین قراردادی نظارتی و بسته اعتباری مشارکتی از جمله اقدام های این صندوق است که برای تسهیل و ارائه خدمات مالی به ذی نفعان و فعالان این حوزه درنظر گرفته شده است. مدیرعامل صندوق پژوهش و فناوری غیردولتی صنعت نفت به موضوع خرید تضمینی بار نخست که همواره جای خالی آن در صنعت نفت احساس می شد، اشاره کرد و گفت: از دغدغه های مرسوم میان تولیدکنندگان که برای بار نخست اقدام به تولید محصول جدید در صنعت نفت می کنند یا تولیدکنندگان محصولی که کشور با کمبود آن روبه روست، نبود تضمین خرید برای محصولاتشان در بازار است و از طرفی کارفرمایان تمایل به خرید از شرکت هایی دارند که در وندورلیست (فهرست بلند) صنعت نفت باشند. صندوق پژوهش و فناوری با لحاظ کردن موضوع خرید تضمینی بار نخست، این دغدغه را برطرف کرده و به جای کارفرما، قرارداد خرید تضمینی را با تولیدکننده منعقد می کند. به گفته جعفری، قرارداد خرید تضمینی، در واقع قراردادی است که به تولیدکننده اطمینان می دهد می تواند این محصول را حتماً در بازار بفروشد و اگر به هر دلیلی نتوانست به کارفرمایان یا مصرف کنندگان تحویل دهد، صندوق این کالا را با آنها تسویه خواهد کرد، از این رو می تواند به واسطه این قرارداد تضمینی امکان تأمین مالی از بانک های تجاری را نیز داشته باشد. وی در ادامه به قراردادهای خرید تضمینی تولید بار نخست به ارزش تقریبی ۱۰ میلیون یورو اشاره کرد و گفت: امروز قرارداد خرید تضمینی ۱۰ پمپ درون چاهی (EPC) میان این صندوق و شرکت فناوران پارسیان و قرارداد خرید تضمینی ۳۰ مته حفاری PDC بین صندوق و شرکت آسماری امضا می شود.
ارتقای دانش بنیان ها با توسعه صندوق ها
در ادامه برگزاری آیین گشایش صندوق پژوهش و فناوری صنعت نفت، علی وحدت، رئیس صندوق نوآوری و شکوفایی نیز در سخنانی گفت: اکنون وضع شرکت های دانش بنیان به گونه ای تغییر کرده که اصلاً قابل مقایسه با سال های قبل نیست. به همت معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و وزارتخانه های علوم و تحقیقات، بهداشت و درمان و ارتباطات و فناوری اطلاعات، مراکز رشد و نوآوری در بخش های مختلف کشور تأسیس شد که ماحصل این مراکز، شرکت های دانش بنیان است. وی افزود: قانون شرکت های دانش بنیان سال ۸۹ در مجلس تصویب و در سال ۹۲ اجرایی شد و امروز تعداد شرکت های دانش بنیان از ۵۵ مورد در ابتدای دولت، به ۵ هزار و۸۰۰ شرکت تبدیل شده است که از رشد و بالندگی خیره کننده این دسته از شرکت ها در کشور حکایت دارد. رئیس صندوق نوآوری و شکوفایی با بیان اینکه یک زیست بوم نوآوری در کشور شکل گرفته که در دنیا بی نظیر است، تصریح کرد: برای توسعه هر نوع کسب وکاری، تأمین مالی حرف نخست را می زند که صندوق نوآوری و شکوفایی به عنوان متولی این موضوع تلاش می کند. این اجزا بدرستی به وجود آید. وحدت افزود: بیش از هشت بانک با سرمایه ای بالغ بر ۵ هزار میلیارد تومان برای تأمین مالی شرکت های دانش بنیان به ما کمک می کنند.