شرط بندی اوپک پلاس
سرعت بهبود تقاضا با افزایش عرضه همگام است
اقدام تولیدکنندگان عضو و غیرعضو سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) موسوم به ائتلاف اوپک پلاس برای تسهیل توافق کاهش عرضه و محدودیت های تولید از ماه مه سال 2021 به بعد، در واقع نوعی شرط بندی بر سر این است که روند نسبتا رو به رشد کنونی تقاضای نفت همگام با سرعت بازگشت عرضه نیز بهبود می یابد. اگر به تاریخ به مثابه یک نقشه راه و راهنما بنگریم، می توان دریافت که همگام کردن سرعت روند دو مولفه عرضه و تقاضای نفت و برقرار کردن توازن بین آنها کاری بس دشوار است، به ویژه که بازارهای جهانی نفت خام اکنون با اختلال بزرگی به نام شیوع ویروس همه گیری جهانی کرونا دست و پنجه نرم می کند. با توجه به آثار شیوع ویروس کرونا، هنوز نمی توان نظر داد که آیا تصمیم اعضای ائتلاف اوپک پلاس برای اضافه کردن مجموع عرضه موثر روزانه 2 میلیون و 100 هزار بشکه ای نفت خام تا ماه ژوئیه سال جاری میلادی تصمیمی شجاعانه به نظر می آید یا خیر؟
۲۳ تولیدکننده عضو اوپک پلاس یکم آوریل 2021 (۱۲ فروردین ماه 1400) در پانزدهمین نشست وزیران نفت و انرژی این ائتلاف از طریق ویدیوکنفرانس با افزایش تولید روزانه ۳۵۰ هزار بشکه ای تولید برای ماه مه، ۳۵۰ هزار بشکه ای برای ماه ژوئن و ۴۵۰ هزار بشکه ای برای ماه ژوئیه موافقت کردند. بر اساس این تصمیم، مقدار کاهش تولید اعضای اوپک پلاس در ماه مه ۲۰۲۱ به ۶ میلیون و ۵۵۰، در ماه ژوئن امسال به ۶ میلیون و ۲۰۰ هزار بشکه و در ماه ژوئیه سال جاری میلای به ۵ میلیون و ۷۵۰ هزار بشکه در روز می رسد. افزون بر این، در نشست پانزدهم وزارتی اوپک پلاس نیز اعلام شد کاهش داوطلبانه روزانه یک میلیون بشکه ای عربستان به صورت تدریجی در سه ماه مه، ژوئن و ژوئیه به ترتیب ۲۵۰ هزار بشکه در روز، ۳۵۰ هزار بشکه در روز و ۴۰۰ هزار بشکه در روز وارد بازار می شود و در ماه ژوئیه رقم کاهش داوطلبانه تولید این کشور به صفر می رسد، اقدامی که روزانه یک میلیون بشکه به عرضه نفت در بازارهای جهانی می افزاید. نشست یکم آوریل (12 فروردین ماه) وزیران نفت و انرژی اوپک پلاس برای بازارهای جهانی نفت خام که تا پیش از دقایق پایانی نشست انتظار داشت سهمیه های کاهش تولید اعضا برای ماه مه نیز تمدید شود، بسیار تعجب آور بود. با این حال، افزایش روزانه 350 هزار بشکه ای عرضه تولیدکنندگان عضو ائتلاف اوپک پلاس ناچیز است و با توجه به اینکه بیشتر پالایشگران برنامه های خرید خود در ماه مه امسال را نهایی کرده اند، این بخش از تصمیم اعضای اوپک پلاس تاحدودی قابل چشم پوشی است. افزایش روزانه 350 هزار بشکه ای برای ماه ژوئن امسال هم ممکن است تأثیر محدودی بر بازار داشته باشد زیرا احتمال دارد بسیاری از پالایشگاه ها به ویژه در کشورهای خریدار عمده نفت در آسیا، نیازها و برنامه های بارگیری خود را بررسی کرده باشند. با این حال، با فرا رسیدن ماه ژوئیه، روزانه یک میلیون و 400 هزار بشکه نفت خام دیگر افزون بر آنچه در ماه های مه و ژوئن به بازار تزریق شده بود، وارد بازارهای جهانی نفت خام می شود. حال این پرسش مطرح می شود که آیا پیش بینی اوپک پلاس مبنی بر اینکه تقاضا با سرعتی بهبود می یابد که بازارهای جهانی هم قادر به جذب بشکه های اضافی خواهد بود، درست از آب در می آید یا خیر؟
باوجود برخی فشارها ازسوی دولت جو بایدن، رئیس جمهوری ایالات متحده آمریکا با هدف مهار هزینه های فزاینده انرژی و افزایش ناراحتی هند، دومین واردکننده بزرگ نفت خام آسیا پس از چین، درباره سطح کنونی قیمت های جهانی نفت خام، ائتلاف اوپک پلاس هم نمی خواهد قیمت ها بیش از حد عقب نشینی کند.
قیمت نفت خام شاخص برنت دریای شمال در روز دوشنبه هفته گذشته (16 فروردین ماه) با اندکی عقب نشینی به 62 دلار و 15 سنت برای هر بشکه رسید، در حالی که این رقم در یکم آوریل (12 فروردین ماه 1400) یعنی همزمان با روز برگزاری نشست وزارتی اوپک پلاس 64 دلار و 86 سنت برای هر بشکه معامله شد؛ قیمت این شاخص نفتی نیز در مقایسه با اوج قیمت ثبت شده در هشتم مارس امسال یعنی71 دلار و 38 سنت، افت 12.9 درصدی را نشان می دهد.
عاقبت تقاضا
شواهدی وجود دارد که روند تقاضای آسیا برای نفت خام در حال بازگشت به سطوح مشاهده شده پیش از تاثیر شیوع ویروس کرونا در اواخر سه ماه نخست سال 2020 میلادی است. براساس بررسی های موسسه ریفینیتیو اویل ریسرچ (Refinitiv Oil Research)، انتظار می رود مقدار واردات نفت خام به آسیا در ماه مارس حدود روزانه 25 میلیون و 200 هزار بشکه باشد که در مقایسه با رقم روزانه 25 میلیون و 750 هزار بشکه ماه فوریه، اندکی کاهش نشان می دهد با این حال از رقم های روزانه 24 میلیون و580 هزار بشکه و 23 میلیون و 210 هزار بشکه ثبت شده به ترتیب در ماه های ژانویه 2021 و دسامبر 2020 فراتر رفته است. مقدار واردات نفت خام آسیا در ماه مارس سال 2020 میلادی 26 میلیون و 600 هزار بشکه در روز بود، در حالی که در فوریه پارسال 26 میلیون و 700 هزار بشکه نفت خام در پایانه های آسیا تخلیه شد. به طور کلی، به نظر می رسد در حالی که تقاضای آسیا برای نفت خام در حال بهبود است، اما به طور کامل به سطح پیش از آغاز شیوع ویروس همه گیری جهانی کرونا باز نگردد. عامل دیگری که ممکن است سبب پیچیده شدن شرایط شود این است که بهبود تقاضا در آسیا همگن به نظر نمی آید و عملکرد بنزین بهتر از فرآروده های میان تقطیر مانند گازوئیل و سوخت جت است. این شرایط نشان می دهد که وضع حمل و نقل وسایل نقلیه سبک در حال بهبود، اما تقاضای صنعتی و سفرهای هوایی هنوز پایین تر از حد معمول است. حاشیه سود هر بشکه سوخت جت در سنگاپور روز 16 فروردین ماه سه دلار و 63 سنت برای هر بشکه بود، در حالی که در 11 فروردین ماه این رقم 2 دلار و 23 سنت برای هر بشکه بود، اما هنوز این رقم بسیار پایین تر از 15 دلار ثبت شده پیش از آغاز شیوع ویروس همه گیری کروناست. در مقابل، حاشیه سود حاصل از تولید هر بشکه بنزین در 16 فروردین ماه هفت دلار و 20 سنت بود، که این رقم مشابه ماه های پیش از شیوع ویروس کرونا در آغاز سال 2020 میلادی است.
اقبال پالایشگاه ها به انواع نفت خام سبک
پالایشگاه ها ممکن است به جای پالایش انواع نفت خام سنگین که فرآورده های میان تقطیر بیشتری تولید می کند، به انواع نفت خام سبک که بنزین بیشتری تولید می کنند، روی آورند.
این مزیت می تواند سود بالقوه بیشتری را برای بعضی از پالایشگران به همراه داشته باشد، به ویژه پالایشگران هند که به دنبال تنوع بخشیدن به واردات نفت خام به غیر از کشورهای عضو اوپک پلاس هستند، با توجه به اینکه گزینه های دیگر نفت خام شامل نفت خام آفریقای غربی، ایالات متحده آمریکا، آمریکای جنوبی و اروپا از انواع نفت خام خاورمیانه سبک تر هستند.
منبع : رویترز
مترجم : امیر دشتی