نگاهی به د ستاورد های یکی از قد یمی ترین مناطق عملیات انتقال گاز کشور
آرامش پاید ار د ر سواحل خزر
مشعل حوزه استحفاظی منطقه 9 عملیات انتقال گاز از قد یمی ترین حوزه های انتقال گاز کشور است که از ابتد ای شکل گیری شرکت ملی گاز ایران د ر سال 44 به منظور صاد رات گاز به کشور شوروی سابق، شروع به فعالیت کرد . پس از پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی و د ستور کار گازرسانی به شهرها و روستاهای کشور، تکمیل خط 30 اینچ سرخس - نکا تا رشت و توسعه گازرسانی به استان های شمالی، فعالیت مناطق عملیاتی شکل جد ی تری به خود گرفت و بد ین ترتیب منطقه 9 عملیات انتقال گاز د ر حوزه استان های گیلان، مازند ران و گلستان تحت ساختار سازمانی شرکت انتقال گاز ایران از سال 86 شروع به فعالیت کرد .
مقد م بیگلریان، مد یر منطقه 9 عملیات انتقال گاز د ر این گفتگو علاوه بر تشریح خصوصیات این منطقه سرسبز از جزییات فعالیت ها و د ستاورد های همکاران منطقه صحبت کرد ه است.
لطفا برای خوانند گان نشریه از ویژگی های منطقه 9 عملیات انتقال گاز بگویید .
این منطقه بخشی از گاز مصرفی استان ارد بیل د ر منطقه 8 عملیات انتقال گاز را از طریق خط اول سراسری و تاسیسات تقویت فشار گاز چلوند تامین می کند و علاوه بر آن، گاز مصرفی مورد نیاز استان های شمالی نیز از طریق خط سراسری اول و سوم سراسری و خط 42 اینچ د امغان - کیاسر تامین می شود .
شرایط جغرافیایی منطقه 9 به واسطه وجود جنگل، کوه و همچنین مجاورت با د ریا، این منطقه را از سایر مناطق عملیاتی متمایز می کند . همچنین افزایش ارزش اراضی د ر استان های شمالی مشکلات حریم خطوط لوله را د ر این منطقه د و چند ان کرد ه است. علاوه بر مشکلات حریم خطوط لوله، وجود رود خانه های خروشان د ر منطقه، مشکلات نگهد اری از خطوط لوله د ر تقاطع رود خانه ها و حفظ و حراست از آنها را بسیار د شوارتر کرد ه است.
لطفا د رباره ویژگی های خطوط لوله و تاسیسات د ر منطقه توضیح د هید .
تعد اد مراکز تاسیسات تقویت فشار گاز منطقه، 4 مرکز فعال رشت، رامسر، نکا، قلعه جیق و یک تاسیسات غیرفعال د ر نور است.
تعد اد تجهیز د ر منطقه 9 بر اساس استاند ارد IOS14224 حد ود 11535 تجهیز است این د ر حالی است که کیلومتراژ خط لوله د ر این منطقه کمتر از 1500 کیلومتر است. مبنای استاند ارد مذکور جهت تعیین مرز بین مناطق تعد اد تجهیز است، نه کیلومتر خط. تغییر شرایط د ر قطعات مختلف خط لوله به د لیل تغییر ریسک های نگهد اری و تعمیرات است. تقاطع با رود خانه ها، نهرها، جاد ه ها، تغییر جنس خاک، ضخامت تغییر و تراکم کل تجهیزات منطقه نشان می د هد که تراکم تجهیز (خط لوله و تاسیسات) به ازای هر کیلومتر د ر منطقه با عد د نزد یک به 8، نسبت به سایر مناطق منحصربه فرد است به طوری که تعد اد تجهیز به ازای هر نفر د ر د پارتمان نگهد اری و تعمیرات مراکز بهره برد اری خطوط لوله منطقه، بیش از 750 تجهیز است. علاوه بر این موارد ، منطقه 9 د ر انتهای خطوط لوله سراسری قرار د ارد و این امر تاب آوری شبکه را به د لیل تک خطه بود ن د ر فصل سرد سال و پیک مصرف گاز کاهش می د هد .
چه برنامه هایی د ر خصوص توسعه همکاری با شرکت های د اخلی برای تامین اقلام و تجهیزات مورد نیاز د اشته اید ؟
د ر این ارتباط کمیته خود کفایی و شناسایی تولید کنند گان و سازند گان د اخلی که توانایی ساخت قطعات ید کی را د ارا هستند ، د ر منطقه فعال است. بازد ید از نمایشگاه ها و شناسایی شرکت های د اخلی، مکاتبه با شرکت ها و سازند گان د اخلی و ارسال نمونه کالا و قطعات ید کی برای شرکت هایی که امکانات لازم جهت تولید قطعات ید کی را د ارا هستند نیز از اقد امات اين منطقه جهت همکاری با شرکت های د اخلی برای تامین اقلام و تجهیزات مورد نیاز بود ه است و خوشبختانه قطعات و تجهیزات مختلفی ساخته و یا د ر د ست ساخت د اخل است.
به طور خاص د ر سال 98 چه اقد اماتی برای تحقق شعار سال (رونق تولید ) و حمایت از شرکت های ایرانی د اشته اید ؟
عد م خرید کالاهای خارجی که د ارای نمونه مشابه د اخلی است، اقد ام مهم منطقه جهت تحقق شعار سال بود ه است. همچنین همانطورکه پیشتر عنوان شد برقراری ارتباط با شرکت ها و تولید کنند گان د اخلی برای ساخت قطعات ید کی با د ر اختیار گذاشتن نمونه قطعات و اطلاعات فنی مورد نیاز از د یگر اقد امات حمایتی منطقه از شرکت های ایرانی است.
حفظ حریم خطوط لوله انتقال گاز از جمله چالش های مناطق عملیاتی به شمار می آید . چه فعالیت هایی برای حفظ حریم خطوط لوله د اشته اید ؟ از چه نرم افزارهایی د ر این حوزه بهره می برید ؟
با توجه به شرایط ویژه و منحصر به فرد استان های شمالی امر صیانت از حرایم خطوط لوله انتقال گاز بسیار مورد اهمیت است و اقد امات مهمی د ر این زمینه انجام شد ه است. مکاتبه با سازمان ها و شرکت های خد مات رسان نظیرگاز استان، آب و فاضلاب شهری و روستایی، آب منطقه ای، بنیاد مسکن، جهاد کشاورزی، برق و همچنین سازمان ها و اد اراتی که مجوزهای تولید ی/ خد ماتی صاد ر می کنند بابت مشخصات حرايم اختصاصی و ایمنی خطوط لوله و لزوم رعایت مقررات مربوطه از جمله این موارد است. همچنین برگزاری جلسات با فرماند اری ها، استاند اری ها و مراجع قضائی د ر خصوص مشکلات و موارد مرتبط با حریم و لزوم حفظ و نگهد اشت حریم ایمنی و اختصاصی، مکاتبه با فرماند اران، بخشد اران و د هیاران مناطقی که د ر مجاورت با خطوط لوله انتقال گاز قرار د ارند بابت مشخصات حرايم اختصاصی و ایمنی خطوط لوله و لزوم رعایت مقرارت مربوطه، نصب مارکرها و تابلوهای هشد ار د ر فواصل مختلف د ر طول مسیر خطوط لوله انتقال گاز بخشی از اقد امات حفظ حریم خط لوله د ر منطقه است. افزون بر این، پایش مستمر مسیر خطوط لوله توسط گشت حریم و پرسنل مراکز بهره برد اری خطوط لوله، احد اث قنو د ر د و طرف حریم اختصاصی با استفاد ه از ماشین آلات شرکتی و خد مات بخش خصوصی و نیز همکاری با کشاورزان و مجاوران خطوط لوله جهت تامین لوله های هد ایت آب ( آبرو)، لایروبی نهرها و... (د ر راستای مسؤولیت های اجتماعی) شن ریزی موضعی و تسطیح مسیر و رفع تجاوزات حریم اختصاصی به صورت مقطعی د ر حوزه سه مرکز بهره برد اری، از د یگر اقد امات منطقه است. د ر ارتباط با بهره گیری از نرم افزارها د ر حفظ حریم می توان به انجام پروژه لیزر اسکن د ر سطح منطقه به منظور شناسایی ابنیه های متجاوز به حریم خطوط لوله انتقال گاز و استفاد ه از نرم افزار GIS به منظور پاسخ به استعلام های حریم و اعلام حرایم با د قت بالا به متقاضیان جهت جلوگیری از تجاوز به محد ود ه حرایم ایمنی و اختصاصی خطوط لوله انتقال گاز و همچنین انجام پروژه حد نگار( کاد استر) به منظور تعیین موقعیت د قیق ساختمان ها، تاسیسات و تجهیزات منطقه اشاره کرد .
د ر حوزه روزآمد کرد ن تجهیزات و نرم افزارهای کاربرد ی منطقه چه فعالیت هایی انجام شد ه است؟
د ر این حوزه تمام تلاش منطقه بر این است تا از تكنولوژی های روز د نيا د ر ايجاد زير ساخت مناسبICT استفاد ه شود و هم اکنون این منطقه به خود می بالد که زيرساخت شبكه و تجهیزات مراکز د اد ه منطقه از روزآمد ترین تجهیزات مراكز د اد ه و شبكه د ر سطح شركت ملی گاز ایران است، همچنین د ر بحث امنیت شبکه نیز این منطقه با به کارگیری متخصصین این حوزه توانسته بروزترین استاند ارد امنیت شبکه را پیاد ه سازی کند . همچنین د ر بروزرسانی نرم افزارهای کاربرد ی، منطقه با پیگیری مستمر و تعامل سازند ه با شرکت های تولید کنند ه توانسته یکی از بروزترین مناطق از لحاظ زیرساخت های نرم افزاری د ر سطح شرکت باشد . این منطقه اولین منطقه عملیاتی د ر میان مناطق د هگانه انتقال گاز بود ه که از نرم افزار IPCMMS د ر جهت مد یریت نگهد اری و تعمیرات استفاد ه کرد ه است. هم اکنون همه برنامه های نگهد اری و تعمیرات معاونت های عملیات تاسیسات و خطوط لوله، بازرسی فنی، حمل و نقل با استفاد ه از این نرم افزار صورت می پذیرد .
آیا به طور خاص با شرکت های د انش بنیان و پارک های علم و فناوری همکاری د ارید ؟
منطقه 9 عملیات انتقال گاز بر اساس د ستورالعمل های پژوهشی برای همکاری با د انشگاه ها و شرکت های د انش بنیان، با د انشگاه صنعتی نوشیروانی بابل د ر سال 95 تفاهم نامه همکاری امضا کرد ه است. د ر حوزه همکاری با پارک های علم و فناوری، جلساتی مشترکی با پارک علم و فناوری برگزار شد ، با توجه به شرایط جغرافیایی استان های شمالی، تقریبا اکثر شرکت های فعال د ر این پارک ها د ر حوزه کشاورزی و گاها قطعات خود رو فعال هستند ، لذا مکاتبات با پارک های علم و فناوری د انشگاه شریف و د انشگاه تهران انجام گرفته تا از توانمند ی های این مراکز بهره گیری شود . همچنین برای بهره مند ی از توانمند ی علمی- تحقیقاتی د انشگاه کشاورزی ساری د ر جهت ایمن سازی خطوط د ر نقاط ریسکی تفاهم نامه ای تهیه و امضا شد ه است.
فصل جد ید ی از خود کفایی د ر شرکت انتقال گاز ایران رقم خورد ه است. د ر منطقه شما عملیات انتقال گاز شاهد بومی سازی و خود کفایی د ر چه بخش هایی هستیم؟
ساخت انواع کارت های الکترونیکی مربوط به سیستم کنترل توربین های DRESSER-RAND تاسیسات تقویت فشار گاز رامسر، ساخت کلیه پره های ثابت، متحرک و تجهیزات مرتبط با آن مربوط به کمپرسور محوری توربین MAN تاسیسات قلعه جیق، نور و نکا، ساخت د ریچه تنظیم سوخت توربین های MAN، ساخت ابزار مخصوص بازکرد ن رتور کمپرسور گاز توربین DRESSER-RAND رامسر از جمله موارد بومی سازی و خود کفایی د ر منطقه است. همچنین ارتقای سیستم کنترل پنلSTATION تاسیسات رامسر، ساخت انواع د یافراگم های مربوط به رگولاتور و BLEED VALVE، بروزرسانی سیستم مانیتورینگ مربوط به نشان د هند ه های سرعت فشار و اختلاف فشار توربوکمپرسورهای نوسکی تاسیسات رشت، ساخت قطعات چک ولوهای مسیر هوا و گاز سیستم DGS کمپرسور گاز MAN را نیز می توان از د یگر بومی سازی و خود کفایی ها د ر این منطقه نام برد . علاوه بر موارد ذکر شد ه اقد اماتی مانند طراحی و ساخت پنل سیستم اعلان حریق توربین های DRESSER- RAND رامسر، طراحی و ساخت سیستم کنترل DRYER هوای ابزار د قیق د ر تاسیسات رامسر، ساخت سیستم شعله بین محفظه احتراق سیستم جرقه زن توربین نوسکی تاسیسات رشت د ر ارتباط با خود کفایی د ر منطقه است.
د رباره تعمیرات اساسی سال 98 توضیح د هید ؟ آیا د ر آرایش خطوط انتقال گاز نیز تغییراتی با هد ف افزایش پاید اری شبکه انتقال گاز انجام شد ؟
تعمیر روتور GG توربین A تاسیسات قلعه جیق، تعویض کمپرسور D تاسیسات تقویت فشار گاز رامسر، بروزرسانی سیستم OS تاسیسات رامسر با سیستم PLC از تعمیرات اساسی منطقه د ر سال 98 است. د ر آرایش خطوط انتقال گاز د ر منطقه تغییراتی انجام نشد ه است اما تعمیراتی نظیر بروزرسانی سیستم OS تاسیسات رامسر و عملیات هایی نظیر تعمیق خط لوله د ر رود خانه های مینود شت، سفید رود و همچنین ایمن سازی خط لوله د ر رود خانه فاضل آباد ، کترا و اتصال نهایی آنها به انتقال موجب افزایش پاید اری شد .
د رباره برنامه های تعمیرات اساسی سال 99 توضیح د هید . چه حجم فعالیت و د ستور کار رقم خواهد خورد ؟ علاوه بر نرم افزار IPCMMS، از نرم افزارهای کاربرد ی د یگر د ر حوزه تعمیرات اساسی بهره می برید ؟
تعمیرات اساسی توربین شماره 1 تاسیسات رشت انجام شد ه است، تعمیرات توربین شماره 2 تاسیسات رشت د ر شهریور ماه سال جاری انجام می شود . همچنین تعمیرات اساسی توربین A تاسیسات قلعه جیق و تعمیرات اساسی کمپرسور D تاسیسات رامسر نیز د ر سال جاری انجام خواهد شد . د ر سال 98 مجموع د ستور کار صاد ر شد ه برای بخش های اصلاحی، پیشگیرانه و بازرسی فنی 3215 د ستور کار بود ه است که امسال نیز پیش بینی می شود 1/1 برابر د ستور کار سال 98 یعنی حد ود 3700 د ستور کار، صاد ر شود . د ر منطقه 9 به جز نرم افزار IPCMMS، از نرم افزارهای د یگر د ر حوزه تعمیرات اساسی استفاد ه نمی شود .
د ر پایان اگر نکته ای باقیماند ه، بفرمایید .
ابتد ا از فرصتی که د ر اختیار بند ه از این طریق قرار د اد ه شد ه تا بتوانم ضمن معرفی فعالیت ها و چالش های منطقه، بخشی از زحمات همکاران فعال، با د انش و توانمند منطقه 9 را بیان کنم، تشکر و قد رد انی می کنم. همچنین از توجه ویژه مد یرعامل و مد یران ستاد ی به رفع نیازهای منطقه و حل مشکلات قد رد انی می کنم. همانطوری که عرض شد به لحاظ تعد اد تجهیزات د ر ریسک و ویژگی های خاص جغرافیایی و نیز موقعیت جانمائی د ر شبکه انتقال گاز کشور، منطقه باید د ر طول سال از آماد گی صد د ر صد ی برخورد ار بود ه و همکاران بخش های عملیاتی و کنترل حریم به طور قطع تحت استرس مد اوم قرار خواهند د اشت. بحمد اله منطقه از چنان آماد گی برخورد ار است که د ر زمستان سال گذشته از حیث مسؤولیت های اجتماعی به یاری استاند اری گیلان و شرکت گاز استان مازند ران برای بازگشائی مسیرهای برفگیر شتافت.