انحصار خارجی شکسته شد
شهرام متوسل، مجری طرح ساخت و نصب سکوهای 07 و 08 هندیجان در شرکت نفت فلات قاره ایران در گفت وگو با «مشعل» به تشریح مراحل نصب و ساخت این سکوها پرداخت که در ادامه می آید:
ابتدا معرفی کامل و فنی از پروژه ساخت سکوهای07 و 08 هندیجان داشته باشید. چه مشخصاتی دارد؟ از چه سالی و با چه هدف گذاری آغاز شد؟
پروژه ساخت سکوهای07 و 08 هندیجان از سال 1386 به منظور افزایش تولید و همچنین حفظ توانمندی شرکت نفت فلات قاره ایران در نگهداشت تولید نفت از مخازن میدان هندیجان تعریف شد. پروژه با هدف افزایش تولید میدان هندیجان از 30 هزار بشکه تولید به 50 هزار بشکه بعد از مطالعات مخزنی آغاز شد که در یک مناقصه بین المللی کار به شرکت مجتمع کشتی سازی و صنایع فراساحل ایران (ایزوایکو) واگذار شد.
شرح کار پروژه مشخصا شامل چه مواردی بوده و با چه هزینه ای انجام شده است؟
شرح کار پروژه شامل انجام مطالعات طراحی و مهندسی، خرید کالا و ساخت کارگاهی و نصب پایه های (جکت های) دو سکوی سرچاهی 07 و 08 میدان هندیجان به همراه دو عرشه (تاپساید یا روسازه ها) دارای تجهیزات فرایندی، منیفولدهای تولید و تست جریان، امکانات توپکرانی، تفکیک گر تست چاه ها، تجهیزات تزریق مواد شیمیایی، پکیج کنترل و ایمنی چاه ها، تجهیزات ایمنی و اعلام و اطفای حریق، پد نشست و برخاست هلیکوپتر و سیستم کنترل و ایمنی یکپارچه سکو، شیرهای دستی و اتوماتیک قطع جریان به اضافه خرید کالا و اجرای 4.5 کیلومتر خط لوله درون میدانی به منظور انتقال تولید چاه های این سکوها به سکوی بهرگانسر و همچنین خرید و احداث 27 کیلومتر کابل زیردریایی کامپوزیت به منظور برق رسانی و انتقال داده های سکوها به سکوی مقصد البته به همراه اتاق های برق و ترانسفورمرهای لازم بوده است. براساس توضیحاتی که ارائه شد، پروژه دارای شرح کار متنوع بوده که همین مساله انجام و مدیریت کار را دشوار کرده است، چراکه هر یک از این بسته ها خود می توانست یک پروژه مستقل باشد. با وجود این شرح کار گسترده پروژه با قیمت کم حدود 45 میلیون یورویی به پیمانکار واگذار شد.
برایمان از روند ساخت و نصب این سکوها توضیح دهید، چه مراحل و فراز و نشیب هایی داشت؟
در مراحل ابتدایی براساس طراحی پایه انجام شده توسط مشاوران خارجی، طراحی تفصیلی توسط شرکت طرح توسعه جم انجام شد که شامل برداشت اطلاعات و شناسایی بوده و مساحی های ژئوفیزیک و ژئوتکنیک در بستر دریا نیز انجام شد. عملیات خرید کالا و ساخت پایه سکوها در کارگاه شرکت مبین سازه گستر( زیرمجموعه ایزوایکو) انجام و جکت ها در سال 89 نصب شد. همچنین خطوط لوله درون میدانی نیز پس از خرید و پوشش در سال 91 نصب و با حفاری تعدادی چاه عملیات تولید نفت آغاز شد. آغاز عملیات ساخت عرشه ها را هم به صورت شاهد بودیم، اما به دلیل تحریم های ظالمانه اعمال شده، خرید تجهیزات با مشکلاتی مواجه بود که به کمک توانمندی سازندگان تجهیزات داخلی این مشکلات مرتفع شد و مراحل ساخت عرشه ها ادامه یافت و تجهیزات مکانیکی و ابزاردقیق و کنترل و برق و مخابرات به تناوب نصب شد. کابل زیردریایی نیز در سال 98 با کمک شرکت صاایران نصب شد و مجددا توانمندی جوانان این مرز و بوم متبلور شد.
برنامه نصب سکوها چگونه بوده است؟
سکوی 08 به حول و قوه الهی در اول مهرماه همزمان با هفته دفاع مقدس و پس از آن سکوی 07 ساعت 30 دقیقه بامداد هشتم مهرماه نصب شد و در نهایت با نصب اتاق برق سکوی بهرگانسر عملیات نصب در هفته جاری به اتمام خواهد رسید و عملیات هوک آپ و راه اندازی سکوهای و تجهیزات انجام خواهد شد.
سکوهای 07 و 08 چه مشخصات متفاوتی دارند؟
این سکو یکی از اولین سکوهای نسل جدید برداشت نفت در فلات قاره و کشور بود که قرار است بیشتر کارهای بهره برداری به صورت اتوماتیک و با کنترل از سکوی مقصد به صورت ریموت انجام شود و حتی برای تست چاه ها نیازی به اعزام نفر نباشد. لذا از تجهیزات نسبتا جدیدتری استفاده شد که تولید اکثر آنها در انحصار کشورهای خارجی بود، ولی با یاری سازندگان داخلی بسیاری از آنها در کشور تولید یا تکمیل شد و در این راه با توجه به اینکه در اکثر موارد تجربه اول سازندگان بود به هر حال با مشکلاتی مواجه بودیم، ولی در اینجا هم توانمندی داخلی در کنار حسن اعتماد مدیران ارشد شرکت نفت فلات قاره ایران سبب ایجاد زمینه شکستن انحصار خارجی شد که قابل ستایش بوده است. در تمام مراحل سعی شده که استانداردهای دریایی که جزو سختگیرانه ترین استانداردهای صنعت نفت است، به صورت کامل رعایت شود و موارد ایمنی به طور کامل مدنظر قرار داده شود. چنانچه در مواردی هم مجبور به کم کردن سختگیری ها بودیم این کار با انجام مطالعه و شبیه سازی اثرات و ایجاد محافظت های ثانویه انجام شده است.
چه مراحلی از کار باقی مانده و زمان بندی اجرای آن چگونه است؟
پس از نصب اتاق برق سکوی بهرگانسر عملیات اتصال کابل های زیردریایی به منبع تامین برق برای راه اندازی کامل تجهیزات با برق سکو انجام خواهد شد. البته اولین گام تکمیل مسیر لوله کشی چاه ها به منیفولدهای ساخته شده روی سکوها و تکمیل مسیر انتقال نفت به رایزرها و خطوط لوله دریایی جهت برگرداندن تولید نفت میدان به حالت عادی خواهد بود. در نهایت با راه اندازی سیستم کنترل و سیستم های ایمنی کار راه اندازی تکمیل خواهد شد که در مرحله اول یک زمان دو تا سه ماهه پیش بینی شده است.
دستیابی به سقف تولید در نظر گرفته شده چه زمانی است؟
برای سکوی 07 و 08 حداقل 4 چاه جدید پیش بینی شده است (هرچند که در حال حاضر 2 سکو مجموعا 11 چاه تولیدی دارند) و پس از حفاری این چاه ها و انجام روش های ثانویه برداشت نظیر تزریق آب یا گازرسانی یا استفاده از پمپ های درون چاهی امکان افزایش تولید تا نزدیک 20 هزار بشکه نفت در روز میسر می شود.
شرح مختصری از میدان هندیجان و تولید فعلی و مشخصات آن داشته باشید.
میدان هندیجان قدیمی ترین میدان نفتی دریایی ایران است که انجام کارهای اولیه جهت تولید از آن به اوایل دهه 40 خورشیدی برمی گردد. تولید این میدان در حال حاضر با توجه به کاهش تولید تکلیفی به حدود 10 هزار بشکه در روز رسیده که این تولید با انتقال به سکوی مرکزی هندیجان که یکی از قدیمی ترین سکوهای دریایی است به سکوی بهرگانسر منتقل می شود. امید است با نصب این سکوها ضمن افزایش ایمنی تولید، توان نگهداشت تولید با انجام روش های ازدیاد برداشت اضافه شود، ضمن آنکه با انجام حفاری های جدید امیدواریم شاهد افزایش تولید نیز باشیم. با توجه به اینکه هفته نامه «مشعل»، نشریه کارکنان صنعت نفت است، برایمان از سختی کار و تعداد نفرات مشغول فعالیت و مشکلاتی که در مسیر اجرای کار داشتند بفرمایید. ضمن تشکر و عرض خسته نباشید به تمام تلاشگران عرصه رسانه، خبر و تقدیر از نشریه مشعل که همواره یکی از پرچمداران انعکاس تلاش های پرسنل خدوم صنعت نفت و گاز و پتروشیمی کشور عزیزمان بوده است و همواره تلاش کرده تا امانتداری را در این راه سرلوحه کار خود قرار دهد و تشکر از شما، در اینجا وظیفه خود می دانم از تلاشگران شرکت نفت فلات قاره ایران که در این پروژه زحمات زیادی متحمل شده اند، به ویژه همکاران مدیریت تولید و برنامه، واحد مهندسی و ساختمان شرکت، مجریان محترم سابق طرح، گروه مهندسی و اجرا و بازرسی و نظارت، حتی همکاران محترم مالی، اداری، قراردادی و حقوقی که نقش اساسی در به ثمر رسیدن این تلاش جمعی داشته اند و مدیران مجموعه در طول زمان انجام پروژه، به ویژه مهندس سلمان زاده به عنوان راس مجموعه فلات قاره همواره یاور ما بوده اند و مهندس آهوچهر مدیر مهندسی و ساختمان و مهندس کریمی جعفری که در طول این مدت زحمت مدیریت پروژه را به عهده داشته اند، قدردانی کنم. البته که در این راه همکاران تلاشگر منطقه عملیاتی بهرگان و سکوی بهرگانسر تحت مدیریت مهندس قانعی و آتیار و بیرانوند و دکتر رنجبر همکاری بسیار صمیمانه ای با گروه پروژه، به ویژه در زمان نصب سکوها داشته اند که دست این عزیزان رو به گرمی می فشارم.
اگر ناگفته ای باقی مانده، بفرمایید.
به هر حال انجام پروژه در این مقیاس مستلزم یک تلاش منسجم از سوی یک گروه متعهد بود که به حول و قوه الهی این تلاش به ثمر نشست و امیدوارم کشور عزیزمان در این شرایط بسیار سخت اقتصادی از برکات این پروژه بهره مند شود.
مجددا در پایان از زحمات پیمانکار اصلی پروژه شرکت ایزوایکو و شرکت های همکار ایشان، به ویژه مجموعه مبین سازه گستر و پیمانکاران نصب شرکت فراساحل اطلس و شرکت صدرا و فناوری آب های عمیق (DOT) که تا اینجا متحمل زحمات زیادی در اجرای پروژه شده اند تشکر می کنم، چراکه به علت عمق کم آب در محل نصب، عملا تجهیزات ویژه و شناورهای خاص با آبخور کم مورد نیاز بوده و تنها در ساعات مد آب می توان عملیات را انجام داد. لازم به ذکر است که عمق آب در محل نصب بین سه تا پنج متر است و وجود چاه های فعال تولیدی روی سکوها سختی کار را بیشتر روشن می سازد.