نگاهی به فیلم های اکران شده در آستانه ورود به فصل زمستان
برای فیلم دیدن به شنیده ها اکتفا نکنیم
علي بهرامي طي دو هفته گذشته حرف و حديث هاي زيادي درباره اکران فيلم هاي سينمايي پيش آمد؛ اما سينماي ايران راه خودش را مي رود و فيلم ها چنانچه سياست گذاري مي شود، مراحل قانوني اکران شان را طي مي کنند و پس از مدتي جاي خود را به فيلم هاي ديگري مي دهند و گيشه ها رونق مي گيرند. شايد درباره اکران فيلم ها زياد بشنويم؛ اما بهترين راه آن است که کمي هم درباره فيلم ها بخوانيم. شايد همين خواندن بتواند ديدن هايمان را بهبود بخشد؛ البته اين بار سري هم به سينماي هنر و تجربه زده ايم. سينمايي که بعضي وقت ها يک سکانس آن، به ديدن چند فيلم بلند اکران شده مي ارزد. از آنجا که در سلسله گزارش هاي سينمايي مان سعي کرده ايم راهنماي خوبي براي شما باشيم، پس اين گزارش را بخوانيد، شايد در انتخاب تان براي ديدن يک فيلم اثرگذار بود و پشيمان از سينما بر نگشتيد.
جان دار
فيلم «جان دار»، خيلي جان دار از آب در نيامده است. شايد اگر کمي چفت و بست بيشتري داشت، مي توانست يک فيلم اجتماعي ماندگار در دهه 90 سينماي ايران باشد. اين فيلم با وجود بهره بردن از بازيگران بسيار خوبي که تک تک آنها با تلاش بسيار زياد سعي کرده اند فيلم را سرپا نگه دارند، نتوانسته در نهايت و در قامت کليت يک اثر سينمايي، فيلمي درجه (يک) محسوب شود. به نظر مي رسد يکي از اساسي ترين اشکال هاي فيلم «جان دار» عدم درک تفاوت ميان يک فيلم اجتماعي که به بررسي آسيب هاي اجتماعي مي پردازد و يک فيلم سياه که مدام تباهي را به رخ مخاطب مي کشاند، باشد. اين فيلم را حسين اميري دوماري و پدرام پور اميري کارگرداني کرده اند. عوامل آن درباره اش نوشته اند: «وقتي بدترين کار دنيا مي شه بهترين راه، چيکار مي شه کرد؟» بازيگران اصلي فيلم «جان دار» عبارتند از: فاطمه معتمدآريا، حامد بهداد، باران کوثري، مسعود کرامتي و جواد عزتي.
23 نفر
سال 1361 در عملیات بیت المقدس که عملیاتی چهار مرحله ای بود و در نهایت به آزادی خرمشهر منجر شد، نوجوانی، از سوی بعثی ها اسیر می شوند. صدام حسین به بهانه های حقوق بشری، تصمیم می گیرد این نوجوانان را از میان اسرا جدا کند و با مانوری تبلیغاتی و نشان دادن چهره ای بشردوستانه و مدافع حقوق از خودش، انتقام آزادی خرمشهر را بگیرد و ... داستان فیلم 23، ماجرایی است که بر این اسرا گذشته است؛ البته پیش از این فیلم نیز کتابی با عنوان «این بیست و سه نفر» که خاطرات این اسرا بود، منتشر شد که با استقبال بسیار زیادی روبه رو بود. فیلم 23نفر را مهدی جعفری کارگردانی کرده است؛ فیلمی که تلاش می کند با امانتداری هر چه تمام تر، وضعیت این اسرا و اتفاقاتی که در عراق برای آنها به وجود آمده را بازسازی کند. اگر چه بازیگران این فیلم عموما ناشناخته اند اما جذابیت فوق العاده داستان جذابیت این فیلم نفر را دو چندان کرده است. از بازیگران اصلی این فیلم می توان به رضا نوری، مجید پتکی و عبدالحلیم تقبلی اشاره کرد.
بنیامین
انیمیشن بنیامین را محسن عنایتی کارگردانی کرده است. فیلمی مفرح و شاد که کودکان را نزدیک به دو ساعت سرگرم می کند. شخصیت های جذاب و داستان گیرای انیمیشن «بنیامین» می تواند مخاطبان خود را راضی و خشنود از سالن های سینما راهی خانه کند. عوامل این انیمیشن درباره آن نوشته اند: «خرابکاری آشر، دوست بامزه اما دست و پا چلفتی بنیامین، باعث اسارت مادر بنیامین از سوی سربازان پادشاه می شود. بنیامین تصمیم می گیرد برای نجات مادرش به سفری پرخطر برود و این سرآغازی است برای ماجراهای پرفراز و نشیب بنیامین و آشر». چنگیز جلیلوند، ناصر طهماسب، اکبر منانی، سعید مظفری، مریم شیرزاد، تینا هاشمی و آرزو آفری، گویندگان انیمیشن بنیامین هستند.
چی چکا؛ قصه شب
همه مردم ایران، حاشیه خلیج فارس، بخصوص بندرعباس را با حال و هوای زیبایش دوست دارند. فیلم «چی چکا» که در قالب مستند بلند ساخته شده، در گروه هنر و تجربه اکران شده است. گروهی که اگر کمی مهجور است؛ اما فیلم های لذت بخش زیادی درآن وجود دارد. کافی است کمی بگردیم و دقیق باشیم. «چی چکا» از همین دست فیلم هاست که با دیدنش خیلی چیزها از فرهنگ مردم ایران و خطه هرمزگان می آموزیم. تصاویر لذت بخش و نوع روایت این فیلم مستند از دیگر نقاط قوت آن است. عوامل فیلم درباره اش نوشته اند: «چی چکا» که در گویش بندری به معنی قصه شب است، مستندی است موزيکال و مردم نگار. فيلم روايتگر زندگی پرچالش خنياگر هرمزگانی «ابراهيم منصفی» است. او ریتم و سروده های بومی اش را با گیتار همراه کرده و ترانه هایی از عشق، رنج و آزادی به یادگار گذاشته است. «چی چکا قصه شب»، پنجره ای به جنوب ايران باز می کند؛ معرف موسيقی محلی و معاصر بندرعباس است و آداب و رسوم مردمان اين منطقه را به تصوير می کشد.» فیلم مستند را، رها فریدی کارگردانی کرده است.
حوا، مریم، عایشه
شاید هیچ کشوری به اندازه افغانستان، ظرفیت کار سینمایی مشترک با ایران را نداشته باشد. زبان مشترک باعث می شود هنرمندان ایرانی درک بهتری از شرایط کاری در افغانستان و فیلمسازی درباره آنها را داشته باشند. فیلم «حوا، مریم، عایشه» به کارگردانی صحرا کریمی، داستان سه زن است که در مناسبات اجتماعی سرزمین شان تلاش می کنند تا صاحب هویتی مستقل باشند. فیلمی که علاوه بر بازی های جذاب، داستان جالب توجهی دارد و مخاطب را با زوایای مختلف اجتماعی و فرهنگی مردم افغانستان آشنا می کند. همین آشنایی هاست که می تواند درک فرهنگی دو ملت را بالاتر ببرد و همه مناسبات اقتصادی، سیاسی و ... را بهبود ببخشد. عوامل فیلم «حوا، مریم، عایشه» درباره آن نوشته اند: «این فیلم زندگی سه زن افغان از سه طبقه اجتماعی متفاوت در کابل را دنبال می کند. حوا، زنی است خانه دار و سنتی که تنها شادی او صحبت با کودک ۸ ماهه خود است که در شکم دارد. در دنیایی دورتر مریم، تحصیلکرده و گوینده خبر تلویزیون افغانستان است که تلاش می کند از شوهر خود طلاق بگیرد. عایشه، نوجوانی است که به ناچار با پسر عمه اش نامزد می کند. حوا، مریم، عایشه زنانی هستند که برای اولین بار در زندگی می خواهند سرنوشت خود را به دست گیرند.» بازیگران اصلی این فیلم عبارتند از: آرزو آریا پور، فرشته افشار، حسیبا ابراهیمی.
نغمه های خوش؛ از شاپور رحیمی تا عارف قزوینی
موسيقي، هنري است که در ميان هنرها، يکي از بالاترين علاقه مندان را دارد. پير باشيم يا جوان، کودک يا ميانسال، بالاخره با موسيقي سروکار خواهيم داشت. در ميان انواع موسيقي ها ترانه ها و تصنيف هاي ايراني، يکي از دلنشين ترين و دلچسب ترين نوع موسيقي براي ما ايرانيان هستند. بنا داريم تا هر هفته ترانه و تصنيف زيباي ايراني را به شما معرفي کنيم، اگر مي شناختيد که باز هم گوش کنيد و اگر به ما اعتماد کنيد و آن را بشنويد.
هوای وطن
شاپور رحیمی، یکی از استادان بنام آواز ایرانی این تصنیف را خوانده است؛ تصنیفی که در مایه اصفهان است و به عنوان یکی از قطعات در آلبوم «شکوفه های جاویدان»، ساخته محمد جلیل عندلیبی قرار دارد. گروه نوازی بسیار هماهنگ و صدای خاص شاپور رحیمی از ویژگی های بارز قطعه هوای وطن است.
باز هوای وطنم، وطنم آرزوست
تکیه به کنعان زدنم، زدنم آرزوست
هجرت گل را چه کنم، چه کنم ای صبا
برگ گلی زان چمنم، چمنم آرزوست
نازار دلي
اين تصنيف، يکي از تصنيف هاي بسيار قديمي است که حبيب سماعي، نوازنده اسطوره اي سنتور آن را ساخته است. اين تصنيف در دستگاه شور ساخته شده و محمدرضا شجريان آن را با تنظيم و اجراي استاد پايور و گروهش، خوانده است. تصنيف نازاردلي در بخشي از برنامه گل هاي تازه شماره 158 قابل شنيدن است؛ البته به صورت جداگانه هم مي توانيد آن را به راحتي پيدا کنيد.
نازار دلي را که تو يارش باشي
معشوقه پيدا و نهانش باشي
زان مي ترسم که از دل آزردن تو
دل خون شود و تو در ميانش باشي
عطر سوسن
دهه 70 آلبومی به نام عطر سوسن با صدای علیرضا افتخاری، منتشر شد. آلبومی به آهنگسازی محمدجواد ضرابیان که بیشتر آن را مجموعه ای از تصانیف با ارکستر ایرانی تشکیل می داد. یکی از تصنیف های این آلبوم که نام آلبوم را هم یدک می کشید، «عطر سوسن» نام دارد؛ تصنیفی دلنشین با شعری از بیژن ترقی که احتمالا از شنیدن آن بسیار لذت خواهید برد.
هردم باد سحر از تو خبر به من آرد
عطر سوسن و گل زاد سفر به من آرد
در باغ خاطره بگشا
نظری بر منظره بنما
ای امان
تصنیف «ای امان» یکی از ساخته های عارف قزوینی، شاعر و موسیقیدان شهیر دوران مشروطه است که ترانه تصنیف هایش را نیز خودش می سروده. این تصنیف در دستگاه شور بوده که فرامرز پایور آن را تنظیم کرده و محمد رضا شجریان نیز آن را خوانده است؛ البته این تصنیف با صدای نادر گلچین نیز شنیدنی است.
ای امان از فراقت، امان
مردم از اشتیاقت، امان
از که گیرم سراغت، امان
مژده ای دل که جانان آمد
یوسف از چه به کنعان آمد