روانشناسی صنعتی چقدر به کمک کارکنان آمده
يکي از شاخه هاي علم که موضوع نيروي انساني و ديگر جنبه هاي مربوط دنياي کار را در کانون توجه خود دارد، روانشناسي صنعتي و سازماني است. اين شاخه از علوم انساني که مربوط به کارکنان شرکت ها ست، مسائل مورد توجه آنها، گزينش مناسب ترين افراد براي هر شغل يا طراحي ساختارهايي است که همکاري و کار گروهي را براي آنها آسان مي کند. از آنجا که شاخه روانشناسي صنعتي و سازماني، يکي از شاخه هاي کاربردي و فعال رشته مهم روانشناسي است و همچنين کشور نيز در آستانه توسعه اقتصادي و صنعتي است، بنابراين استفاده از خدمات مشاوره روانشناسي صنعتي و سازماني يکي از ضروريات دنياي توليد و کار است که کارکنان براي ابعاد مختلف امور تخصصي شغلي، امور مربوط به محيط کار و همکاران خود و آنچه به عنوان فضاي کلي امنيت شغلي تعريف مي شود مي توانند با روانشناسان کار صحبت کنند.
چند سالي است که بيشتر سازمان هاي دولتي و خصوصي بخشي را به طور موقت يا دائم براي روانشناسان صنعتي و ارتباط آنها با کارکنان فراهم کرده اند؛ چرا که مي دانند اگر اين موضوعات بيان نشوند، ممکن است در جريان کار خسارتي بزرگ وارد شود. درعين حال توجه به نيازهاي کارکنان و حال و هواي شخصي و حرفه اي آنان، زمينه بهبود رضايت کارکنان، پيشگيري از فرسودگي و توسعه منابع انساني را فراهم مي کند. همچنين مي تواند بستر لازم را به منظور اتخاذ تصميمات راهبردي براي روان سازمان، بالابردن انگيزه کارکنان، تقويت فرهنگ استفاده از خدمات مشاوره اي، جلوگيري از پيري زودرس سازمان و هماهنگي بين خانه و کارخانه فراهم آورد.
در واقع کار روانشناسان صنعتي اين است که به حفظ سلامت ذهني و رواني محيط کار کمک کنند. اين فرايند معمولا با تعريف نقش شغل ها شروع مي شود و روانشناس صنعتي ممکن است موظف باشد شغل هايي طراحي کند که باارزش باشد. ساخت يک محيط کاري سالم، ايجاد يک نظام پاداش دهي منصفانه و ايجاد اين اطمينان که کارمندان از حقوق خود برخوردار مي شوند، از ديگر وظايفي است که در اين حوزه تعريف مي شود. امروزه با توجه به اينکه صاحبان کسب وکار دريافته اند که کارمندان سالم کارايي بهتري دارند، تقاضا براي روانشناسان صنعتي افزيش يافته است.
هنگامي که درباره روانشناسي صنعتي صحبت مي کنيم، يکي از موضوعاتي که به ذهن خطور مي کند، حوزه اي است به نام ارگونومي يا فرايند طراحي ابزار و رويه هاي کاري، که هر چه بهتر با توانايي ها و محدوديت هاي انسان هماهنگ باشد. از متخصصان اين حوزه انتظار مي رود محيط و ابزار مورد نياز براي کار را طوري طراحي کنند که ايمن و داراي بيشترين بهره وري باشد. براي مثال يک روانشناس صنعتي ممکن است در طراحي يک وسيله کامپيوتري يا يک خط مونتاژ، کمک کند و آن را متناسب با توانايي هاي فيزيکي کارگران بسازد. از آنجا که صنعت نفت، يکي از گسترده ترين صنايع را در کل کشور با حساسيت و جمعيت بالاي نيروي کار دارد، موضوع بهره گيري از تخصص روانشناسان صنعتي اهميت بالايي مي يابد و بيشتر شرکت هاي بزرگ نفتي دولتي و خصوصي اين مولفه را سرلوحه امور خود قرار داده اند. به عنوان نمونه، مجموعه اي همچون شرکت ملي حفاري که كاركنان متخصص آن در نقاط مختلف خشکي و دريا در شرايط سخت کاري هستند، در جريان کار خود، به شدت به اين شاخه از علوم انساني در جريان کار نياز دارند. مراکز خدمات مشاوره اي صنعتي در بخش هاي مختلف مناطق اقماري و مرکزي تشکيل شده اند و به عنوان يکي از بازوهاي کمکي در حوزه منابع انساني سعي دارد به ايجاد سلامت روان کارکنان کمک کند. در بسياري از مناطق با توجه به محدوديت دسترسي کارکنان به اين مراکز مشاوره و نداشتن زمان لازم براي حضور در کلاس ها و کارگاه ها، مديران مناطق عملياتي و شرکت ها تصميم به انتقال و برقراري اين کلاس ها و دوره هاي مشاوره و ارزيابي در مناطق عملياتي کرده اند و در حال حاضر در مناطق عملياتي مهمي همچون عسلويه يا غرب کارون شرکت ها دسترسي هاي مناسبي را براي کارکنان قرار داده اند. اين مراکز موضوعات مختلف را از سه منظر پيشگيري، درمان و پيگيري موضوع رخ داده دنبال مي کنند.
يکي از موضوعات مهم در عملکرد مراکز خدمات مشاوره، محرمانه بودن تمامي مسائل مربوط به مراجعه کنندگان و اعتماد متقابل آنها براي شروع ارتباط و بيان مسائل آنهاست که به نظر مي رسد در بيشتر موارد وجود داشته و اعتماد متقابلي شکل گرفته است. در کنار اين موارد، موضوع آموزش، برگزاري کارگاه هاي آموزشي و انگيزشي و تهيه سي دي هاي آموزشي همواره دنبال شده و در بسياري از موارد، حتي اگر کارکنان امکان يا تمايل ارتباط با مشاور را نداشته باشند، مي توانند از اين امکانات بهره ببرند.
اما از آنجا که بخش قابل توجهي از کارکنان صنعت نفت به همراه خانواده هاي خود متاثر از شرايط کار اقماري هستند، مي توان گفت که تاثيرات شغلي بيشتري بر کارکنان مترتب است و لازم است علاوه بر مسائل شغلي و آسيب هاي احتمالي در روابط کار، مشکلات خانوادگي و همچنين اختلال در امور تربيتي، تحصيلي، مديريت خانواده و روابط عاطفي و رواني هم مورد بررسي کارشناسان قرار گيرد.
طراحی و ساخت سامانه جامع مدیریت عملیات نمودارگیری
سامانه جامع مديريت عمليات نمودارگيري (Job Management) با همت و تلاش پيگير يکي از کارشناسان مديريت خدمات ويژه شرکت ملي حفاري ايران طراحي و پس از گذر از آزمايش هاي ميداني در چرخه عملياتي به کارگيري شد. کارشناس نرم افزار اداره نمودارگيري مديريت خدمات ويژه شرکت درباره اين طرح ابداعي و تاثيرگذار در روند عمليات نمودارگيري توضيح داد: «اين نرم افزار، مراحل نمودارگيري را از زمان درخواست از سوي کارفرما تا اتمام عمليات کنترل و تمامي اطلاعات مربوط، فرايندها، تجهيزات و تاريخچه Task را ثبت مي کند.» حسين احمدي گفت: «سيستم جامع مديريت عمليات نمودارگيري شامل ماژول هاي مختلفي است که با استفاده از زبان C# و تکنولوژيEntity Framework پياده سازي و مديريت Database با استفاده ازSQL Server با توجه به نيازهاي ميداني در صنعت نفت و به طور ويژه در خدمات نمودارگيري تهيه شده است. » طراح و سازنده اين نرم افزار افزود: «ايده اوليه اين کار سال 1391 شناسايي و طراحي يک نمونه از آن بيش از يک سال زمان برد و طراحي و پياده سازي آن سال 1394 کامل شد و به دنبال تست و ورود داده هاي آزمايشي از سال 1395 به تقريب داده هاي اصلي در کنار پرونده هاي فيزيکي در سامانه به ثبت رسيد. احمدي با بيان اينکه يکي از ويژگي هاي برجسته اين نرم افزار، طراحي ماژولار اين سيستم جامع است که قابليت اضافه شدن ماژول هاي کاربردي ديگر را در مواقع نياز فراهم مي کند، اظهار کرد: «از جمله ماژول هاي اين نرم افزار مي توان به ماژول مديريت تجهيزات، مديريت عمليات نمودارگيري، ماژول کنترل تعميرات و نگهداري و مديريت کارکنان اشاره کرد.» کارشناس نرم افزار اداره نمودارگيري مديريت خدمات ويژه شرکت ملي حفاري ايران در زمينه ويژگي هاي اصلي سامانه مديريت عمليات نمودارگيري گفت: «مديريت تمام تجهيزات به کارگرفته شده در عمليات نمودارگيري و ثبت تاريخچه ابزارهاي عمليات، خرابي، تعميرات و نگهداري، کاليبراسيون و بازسازي، مديريت عمليات نمودارگيري شامل ثبت عمليات، ثبت و نگهداري جزييات داده هاي عملياتي، ثبت و نگهداري JobTicket ها –Upload و Download اسناد عملياتي مورد نظر کارکنان عملياتي و تجهيزات استفاده شده و مديريت گزارش هاي خرابي ابزارها و کنترل فرايندهاي تعمير و گردش گزارش ها در مجموعه، از مزيت هاي اين سامانه است.»
حریق خزان
حريق خزان، يکي از تاثيرگذارترين آلبوم هاي موسيقي ايراني با آهنگسازي مهيارعليزاده و با صداي عليرضا قرباني است که در سال 1391 منتشر شده است. قطعاتي همچون حريق خزان، ارغوان و بيقرار از جمله قطعات پرطرفدار اين آلبوم هستند. اين آلبوم در ليست پرفروش ترين آلبوم هاي موسيقي سنتي سال 91 بود و در نظر سنجي بزرگ انجام شده در آن سال از سوي پايگاه خبري - تحليلي موسيقي ما، آلبوم حريق خزان، کانديداي بهترين آلبوم موسيقي اصيل سال شد.
زیر درخت هلو
«زير درخت هلو» فيلمي ايراني و کمدي محصول سال 1384 به نويسندگي و کارگرداني ايرج طهماسب است که خود ايرج طهماسب به همراه حميد جبلي، فاطمه معتمدآريا، شهره لرستاني و بازيگراني ديگر در آن نقش آفريني کرده اند. بزرگ خانواده عارف پور در شب قبل از مرگ، در خواب مي فهمد که فردا ساعت پنج عصر خواهد مرد و براي اعضاي خانواده و کارگر خانه زادشان وصيتي مي کند که شروع يک ماجراست.
لرد سیاه
«لرد سياه» مجموعه اي سه جلدي طنز و نوشته جيمي تامسون است که مريم رفيعي آن را به فارسي برگردانده است. جلد اول اين مجموعه با نام «لرد سياه: جلوي نابغه خبيث قرن زانو بزنيد» برنده جايزه 2012 رولد دال شده است. اين جايزه تا سال 2015 به خنده دارترين کتاب منتشر شده در سال اهدا مي شد. لرد سياه، پادشاه سرزمين تاريکي هاست و هاسدروبان، جادوگر دشمن قسمخورده اوست. در جلد اول مجموعه کتاب هاي «لرد سياه»، هاسدروبان جادوگر، لرد سياه را به زمين تبعيد مي کند و لرد سياه در زمين جوهره پليدي را بالا مي آورد و خود را در جسم يک پسر نوجوان مي يابد که لويد شيان ناميده مي شود. لويد در زمين مانند هر نوجوان ديگري مجبور مي شود به مدرسه برود. او در مدرسه با کريستوفر، سوز و سال دوست مي شود.
لويد تلاش مي کند با کمک يک طلسم، به سرزمين تاريکي ها برگردد؛ اما مدرسه را به آتش مي کشد. پس از آن هاسدروبان، «حيوان سفيد» را براي کشتن لويد مي فرستد؛ ولي لويد او را شکست مي دهد. لويد براي بازگشت به سرزمين تاريکي ها طلسم ديگري را اجرا مي کند؛ اما به جاي او دوستش سوز به سرزمين تاريکي مي رود. در ادامه داستان هاسدروبان، سوز را فريب مي دهد و در برج سفيدش زنداني مي کند. لرد سياه و کريستوفر بالاخره با کمک طلسم خطرناکي به سرزمين تاريکي ها راه پيدا مي کنند و سوز را نجات مي دهند؛ اما لرد سياه به خاطر استفاده از آن طلسم، نيرويش را از دست مي دهد و دوستانش مجبور مي شوند جوهره پليدي را دوباره به خود بدهند تا نجات پيدا کند. با خوردن آن لويد به لرد سياه خبيث تبديل مي شود و کريستوفر و سوز را به سياهچال نابودي مي اندازد؛ اما مشاورش آنها را نجات مي دهد و آنها همراه با لرد سياه به زمين برمي گردند. لرد سياه در مسير بازگشت دوباره به لويد پسربچه تبديل مي شود. در جلد سوم مجموعه کتاب هاي «لرد سياه»، هاسدروبان براي انتقام گرفتن از لرد سياه به زمين مي آيد و لرد سياه با خوراندن اشک بانوي مغبون، او را به يک پيرمرد مهربان و دوست داشتني تبديل مي کند. جيمي تامسون نويسنده، ويراستار و سازنده بازي در سال 1958 در ايران به دنيا آمده است. او در سال 2012 به خاطر نوشتن جلد اول لرد سياه «جلوي نابغه خبيث قرن زانو بزنيد» جايزه رولد دال را از آن خود کرد. رشته دانشگاهي او، علوم سياسي است.