خبرهاي خوب از پژوهش و فناوري پتروشيمي در راه است
برنامه ریزی برای صادرات کاتالیست
مشعل شرکت پژوهش و فناوري پتروشيمي يکي از زيرمجموعه هاي پرکار صنعت پتروشيمي است که حداقل در يکي دو سال اخير با خبرهاي خوبي که درحوزه ساخت و تجاري سازي کاتاليست هاي جديد و راهبردي داشته، توانسته است خوني تازه آن هم در روزگار تحريم به رگ هاي صنعت نفت تزريق کند. «مشعل» با علي پژوهان، مديرعامل شرکت پژوهش و فناوري پتروشيمي در مورد زمينه هاي کاري جديد اين مجموعه و برنامه هاي آتي آنها گفت وگويي انجام داده است که مشروح آن را مي خوانيد.
اوبا بيان اينکه اين شرکت برنامه ريزي پنج ساله براي فعاليت ها خود دارد و بر اساس اقدام هاي صورت گرفته و توانمندي هاي ايجاد شده، قراردادهاي تجاري سازي را منعقد مي کند و هر سال برنامه ها با توجه به اتفاقات پيراموني و بازار به روزرساني مي شوند، افزود: از سال گذشته با توجه به جدي شدن تحريمها، به صورت طبيعي بخشي از فعاليتها را به سمتي برده ايم که تحريم تاثيري روي فعاليتها و مجتمع هاي توليدي در حوزه هاي مرتبط با فعاليت اين شرکت نگذارد و در همين دوران 14 قرارداد در حوزه کاتاليستها، مواد شيميايي و فرايندها منعقد کرده ايم.
پژوهان در ادامه گفت: کاتاليست ها، مسئله مهمي براي صنعت کشور و پتروشيمي محسوب مي شود و در حال حاضر در مسئله تامين کاتاليستها و مواد شيميايي (کميکال) راهبردي و گاه انحصاري به نقاط قابل قبولي رسيده ايم و همزمان موضوع تامين دانش فني (ليسانس) توليد محصولات پتروشيمي هم به طور جدي دنبال مي شود. وي افزود: بايد توجه داشت که در تامين دانش فني يک محصول نظير متانول و توليد آن حساسيت هاي زيادي مطرح است که در اين ميان راکتور به عنوان قلب واحد اهميت زيادي دارد و عملکرد راکتورها تحت تاثير شديد کاتاليست هستند. همه شرکت هايي که ليسانس مي دهند، روي کاتاليست خود برنامه جدي دارند و اساسا بخشي از طراحي راکتورها وابسته به مشخصات و عملکرد کاتاليست هاست.
مديرعامل شرکت پژوهش و فناوري پتروشيمي با اشاره به 14 قراردادي که در سال 97 در حوزه تجاري سازي منعقد شده است، تصريح کرد: يکي از موضوع هاي مهم در حال پيگيري از سوي اين شرکت کمک براي ارتقاي دانش فني تا مرحله تجاري سازي است. در پژوهش و فناوري اصرار نداريم مستقيما همه دانش هاي فني را از صفر تا صد خودمان پيش ببريم و به دست بياوريم و در اين قراردادها علاوه بر تجاري سازي دانش هاي فني کسب شده توسط شرکت، روي تجاري سازي دانش فني ديگر شرکت ها نيز کار کرده ايم.
درتحريم ها به دنبال قطع توليد هم هستند
او مي گويد: هدف از تحريم اين است که ابتدا جلوي فروش محصولات را بگيرند، اما وقتي آنها مي بينند ما به هر نحوي کارمان را پيش مي بريم و توليدمان ادامه دارد، تلاش مي کنند تا جلوي توليدمان را بگيرند که البته موفق نمي شوند و به همين دليل ما در برخي مواقع نمي خواهيم جزئياتي را در مورد قراردادهايمان مطرح کنيم. با اين حال به عنوان مثال مي گوييم که توانستيم کاتاليست متانول را به طور کامل تجاري و ليسانس آن را به يکي از شرکت ها واگذار کنيم و آنها در حال احداث يکي از بزرگترين پلنت هاي توليد کاتاليست هستند که بالاترين ظرفيت توليد کاتاليست را در کشور و منطقه دارد.
او با اشاره به يکي ديگر از قراردادهايشان براي تامين کاتاليست يکي پتروشيمي هم مي گويد: اين پتروشيمي براي پايان سال جاري نياز به کاتاليست براي راه اندازي دارد اما لايسنسور خارجي کاتاليست را به آنها نداده و ما با توجه به اين که نياز به شارژ کاتاليست در راکتور به منظور راه اندازي ان حساسيت بالايي دارد، تلاش کرده ايم اين کاتاليست را با بالاترين کيفيت توليد کنيم. اين کاتاليست تاييديه دو شرکت بزرگ اروپايي را اخذ کرده و همين موضوع موجب اعتماد هر چه بيشتر شرکت مصرف کننده به کيفيت آن شده است.از ديرباز موضوع کاتاليست هاي پلي اتيلن را که در واحدهاي HDPE و LLDPE مصرف دارد، دنبال کرده ايم و هر دو کاتاليست را که حساسيت هاي بسيارزيادي روي مصرف و کيفيت محصول پليمري توليدي آنها وجود دارد، در مقياس هاي مختلف توليد کرده و انواع تست ها را روي آنها انجام داده ايم و اميدواريم امسال به طور کامل در مقياس صنعتي توليد شود و به صورت دائم در مجتمع هاي پتروشيمي مورد مصرف قرار گيرند.پژوهان اظهار اميدواري مي کند که تا پايان سال جاري، واحد کاتاليست سازي LL که با دانش شرکت پژوهش و فناوري طراحي شده است، از سوي يکي از شرکت هاي داخلي راه اندازي شود و ادامه مي دهد: اين واحد با پيشرفت بالا ظرفيت قابل توجهي دارد و کل نياز کشور را مي تواند پوشش دهد. اين کاتاليست، يکي از پيچيده ترين کاتاليست هاست و اميدواريم با تلاش هاي صورت گرفته تا قبل از پايان سال به راه اندازي صنعتي برسد. مديرعامل شرکت پژوهش و فناوري همچنين اظهار اميدواري مي کند که توليد کاتاليست پلي پروپيلن به عنوان يکي از کاتاليستهاي وارداتي، تا انتهاي سال جاري محقق و آماده تحويل شود و مي گويد: کارهاي عملياتي اين پروژه به طور کامل انجام و اسناد مهندسي آن آماده و پروژه به 93 درصد پيشرفت رسيده است. به جز اين چند مورد در دست اجرا، برخي از قراردادها در حوزه کاتاليست هم هستند که طول مدت ساخت و نصب واحد مربوطه آنها طولاني بوده و به زمان براي راه اندازي دارند و راه اندازي و توليد آنها در سال هاي آتي محقق خواهد شد.
دانش تمام کاتاليست هاي راهبردي را نهايي مي کنيم
او با تاکيد بر اينکه تلاش مي کنيم دانش تمام کاتاليست هاي راهبردي و پر مصرف پتروشيمي را تا پايان سال 98 نهايي کنيم، تاکيد مي کند: بخش قابل توجهي از کاتاليست هاي استراتژيک به عنوان مثال مانند کاتاليست هاي پريرفورمينگ در مسير فرايند تجاري سازي هستند که بخش خصوصي آنها را توليد مي کند.در فرايندهاي پتروشيمي تغييرات تجهيزات در لايسنس ها زياد نيست ودر بسياري از موارد کيفيت بالاي محصولات شرکت هاي بزرگ بين المللي صاحب دانش نسبت به ساير شرکت ها به تغييرات در کاتاليست هاست. اين موضوع در توليد پليمرها اهميت زيادي دارد و مي بايد همواره بتوانيم کاتاليست هاي با کيفيت بهتر و مطلوبتر را توليد کنيم. به عبارتي تغيير در نسل کاتاليست ها زود به زود اتفاق مي افتد. وقتي مي گوييم کاتاليستي را ساخته ايم به معناي آن نيست که فعاليت هاي تحقيقاتي در آن حوزه تمام شده بلکه در عمل شروع کار است و همواره بايد آن کاتاليست را پا به پاي شرکت هاي خارجي به روزرساني کنيم وگرنه مجتمع هاي داخلي و خارجي ترجيح مي دهند آن کاتاليست به روز را خريداري کنند. تلاش مي کنيم براي کاتاليستهاي پر مصرف، کيفيت و قيمت اقتصادي رعايت شود تا بتوانيم با نمونه هاي خارجي رقابت کنيم، در برخي زمينه ها يکي از بزرگترين توليدکنندگان و مصرف کنندگان جهان هستيم و بازار کشش لازم را براي مافراهم مي کند، اما بايد همزمان به دنبال نسل هاي جديد کاتاليست باشيم. اگرچه در اين مدت در حوزه کاتاليست متانول با شرکت هاي بزرگي ارتباط داشتيم که به دليل تحريم ها دست ما را براي حضور در بازارهاي خارجي بستند اما همکاري با برخي از شرکت هاي مختلف خارجي همچنان ادامه دارد، اما همين موضوع تحريم سبب شده است به فکر اين باشيم که مي بايد روي پاي خودمان بايستيم.
توليد عمده کاتاليست هاي پر مصرف
او با تاکيد بر اينکه درعمده کاتاليست هاي مهم فرايند تجاري انجام شده يا در حال تجاري شدن هستند، مي گويد: عمده مصرف کاتاليست هاي پرمصرف داخلي شده است و با مصرف کاتاليست ها در طولاني مدت در صنعت و تبديل شدن به عنوان رفرنس، امکان حضور در بازارهاي خارجي نيز فراهم خواهد شد. در برخي موارد، ظرفيت هاي توليد کاتاليست ها بيش از ظرفيت هاي مصرف کشور است؛ به عنوان مثال مي توان به ظرفيت 1500 تن کاتاليست متانول اشاره کرد اين حجم در حال حاضر در کشور مصرف ندارد و يک سوم آن با هدف صادرات آتي بوده است.