در گفت وگوي «مشعل» با مديرعامل شرکت پالايش نفت بندر عباس بررسي شد؛
از طرح افزایش ظرفیت تا به کارگیری نیروهای بومی
سميه راهپيما -شرکت پالايش نفت بندر عباس درسال 1376 به بهره برداري رسيد و اکنون حدود 18درصد پالايش نفت خام و فراورده هاي نفتي مورد نياز كشور در اين پالايشگاه توليد مي شود. در طراحي پالايشگاه بندرعباس كه با پيشرفته ترين فناوري هاي روز جهان ساخته شده، رعايت اصول ايمني، پيشگيري از آلودگي محيط زيست ، تقليل اتلاف انرژي و انعطاف پذيري عملياتي و توليد ، مهمترين مواردي است كه مد نظر قرار گرفته است. شركت پالايش نفت بندرعباس طي دوران فعاليت خود با وجود نيروهاي متخصص و با تجربه و همچنين با انجام طرح هاي مختلف از جمله طرح مبتكرانه افزايش ظرفيت، به عنوان يك پديده فني و صنعتي، دريچه جديد و مباركي را روي استان هرمزگان گشود كه نام اين استان را در سبد توليد انرژي كشور پررنگ تر کرد. براي جويا شدن از طرح هاي توسعه اي و اقدامات پيشروي اين شرکت گفت و گويي با هاشم نامور، مدير عامل شرکت پالايش نفت بندرعباس انجام داده ايم که مشروح آن را در ادامه مي خوانيد:
مهمترين دستاوردهاي پالايشگاه بندرعباس در سال 97چه بود؟
سال گذشته پروژه ملي افزايش ظرفيت توليد بنزين و بهبود کيفيت بنزين و نفتگاز پالايشگاه بندرعباس با تلاش شبانه روزي مجموعه مديران، کارکنان و متخصصان متعهد اين شرکت و بهره گيري از خدمات پيمانکار تکميل و با حضور رئيس جمهور افتتاح شد و به بهره برداري رسيد که هدف مهم آن توليد فراورده هاي نفتي با کيفيت و سوختي پاک بر اساس استانداردهاي روز دنيا و همچنين حفظ و صيانت از محيط زيست با کاهش انتشار آلاينده ها در هوا بوده است. اين پروژه در زمينه تکميل واحدهاي عملياتي اين پالايشگاه و خودکفايي کشور با افزايش توليد بنزين و همچنين بهبود کيفيت بنزين و نفتگاز توليدي پالايشگاه بر اساس استانداردهاي روز دنيا اجرا شد و در نتيجه اين پروژه، گوگرد بنزين توليدي پالايشگاه از حدود PPM 400 به كمتر ازPPM 10 کاهش و کيفيت آن به استاندارد يورو5 ارتقا يافت و با کاهش ميزان گوگرد نفتگاز توليدي پالايشگاه از حدودPPM 10000 به کمتر از PPM 50، کيفيت اين فراورده نيز به استاندارد يورو 4 بهبود يافت.
براي ساخت اين پروژه 313 ميليون يورو و همچنين 11 هزار و 350 ميليارد ريال از منابع داخلي، صندوق انرژي و اوراق مشارکت هزينه شده است. اين پروژه در زميني به وسعت 577 هزار متر مربع احداث شد و واحدهاي مهمي مانند تبديل کاتاليستي، ايزومريزاسيون، تصفيه نفتگاز، تصفيه نفتاي سبک و سنگين، تصفيه گاز با آمين، بازيافت گوگرد و تصفيه آب ترش ساخته شده و در کنار آن واحدهاي جانبي مانند 17 دستگاه مخزن، يک دستگاه آب شيرين کن به ظرفيت 250 متر مکعب در ساعت، يک دستگاه برج خنک کننده به ظرفيت 10 هزار مترمکعب در ساعت، واحد توليد نيتروژن به ظرفيت 4 هزار متر مکعب در ساعت، سه دستگاه مشعل گازهاي مازاد، واحد جامد سازي گوگرد، يک دستگاه توربين گازي مولد برق 42 مگاواتي، ديگ هاي بخار کمکي به ظرفيت 176 تن در ساعت و ديگ هاي بخار بازيافتي به ظرفيت 88 تن در ساعت نيز احداث شد
پالايشگاه نفت بندرعباس تاکنون چه طرح هاي توسعه اي انجام داده است؟
پالايشگاه نفت بندرعباس، يكي از 10 شركت پالايشي كشور است كه پس از پيروزي انقلاب اسلامي و با همت و تلاش متخصصان داخلي ساخته شد و تنها پالايشگاه تصفيه نفت خام سنگين در ايران و خاورميانه است که در مرداد سال 1376 با ظرفيت پالايش 232 هزار بشكه در روز به بهره برداري رسيد. با توجه به فناوري هاي جديد و پيشرفته اي که در طراحي اين پالايشگاه استفاده شده است، استعداد توسعه صنعتي براي ارتقاي كمي و كيفي فراورده هاي نفتي در اين پالايشگاه ديده شد و بر همين اساس در سال 1387 و اجراي فاز اول افزايش ظرفيت و با رفع تنگناهاي پالايشي و اعمال تغييرات در واحدهاي تقطير شماره 1 و 2 پالايشگاه، ظرفيت پالايشي حدود 38 درصد افزايش يافت و در نتيجه ظرفيت پالايش نفت از 232 هزار بشكه به 320 هزار بشكه در روز رسيد.
در سال 1391 نيز با اجراي فاز 2 افزايش ظرفيت و در زمينه اجراي طرح هاي بهينه سازي و بهبود فرايند از سوي کارکنان و مهندسان پرتلاش اين شرکت، طرح مبتکرانه افزايش 30 هزار بشکه اي ظرفيت پالايشگاه بدون هزينه و هيچ گونه سرمايه گذاري و تنها با تزريق مستقيم ميعانات گازي و نفت خام سبك ميدان نفتي هنگام به واحدهاي تقطير و کاهش گرانروي و با انجام تغييرات روي پارامترهاي عملياتي و فرايندي اجرا شد که در نتيجه، ظرفيت پالايشي از 320 هزار بشکه به 350 هزار بشکه افزايش يافت و افزايش توليد فراورده هاي نفتي، بخصوص بنزين وگازوييل را به همراه داشت و هم اکنون نيز با همين ظرفيت در حال فعاليت است.
پالايشگاه بندرعباس براي به روزرساني خود چه طرح ها و برنامه هايي دارد؟
افزايش کميت و بهبود کيفيت محصولات و فراورده هاي نفتي، يکي از مهمترين طرح هايي است که شرکت پالايش نفت بندرعباس به دنبال آن بود که با تلاش و پيگيري هاي صورت گرفته، پروژه افزايش ظرفيت و بهبود کيفيت محصولات پالايشگاه تکميل و راه اندازي شد که در نتيجه افزايش 4 ميليون ليتري توليد بنزين و بهبود کيفيت اين محصول بر اساس استاندارد يورو 5 و همچنين توليد نفتگاز با استاندارد يورو 4 را به دنبال داشت.
از ديگر طرح هاي مهم و بزرگ توسعه پالايشگاه بندرعباس مي توان به طرح ارتقاي کيفيت محصولات سنگين اشاره کرد. مطالعات امکان سنجي آن انجام شده و هدف آن کاهش ميزان نفت کوره توليدي و تبديل آن به محصولات سبک تر با ارزش افزوده بيشتر است، با اجراي اين طرح، ميزان توليد نفت کوره به کمتر از 10 درصد و ميزان گوگرد آن به کمتر از يک درصد کاهش مي يابد. اجراي پروژه بازيافت گازهاي مشعل پالايشگاه به منظور استفاده مجدد از آن در سوخت گازي با هدف كاهش مصرف گاز طبيعي، كاهش ميزان انتشار آلاينده هاي ناشي از سوختن گازهاي مازاد در مشعل، صيانت از محيط زيست، پيشگيري از هدر رفت منابع و كاهش ضايعات از ديگر پروژه هاي مهم اين شرکت است که در دست اجراست.
براي نخستين بار در صنعت پالايش نفت ايران،پالايشگاه نفت بندرعباس موفق به توليد محصول اسيدکلريدريک شده است. با اين توليد، آيا کشور نيازي به واردات خواهد داشت و مازاد محصول توليدي، در بازار داخلي يا صادراتي عرضه مي شود؟
متخصصان اين شرکت با استفاده از امکانات و ظرفيت هاي پالايشگاه با طراحي دو راکتور، يک مبدل، ماده شيميايي پرکلرواتيلن و هيدروژن تحت شرايط تعريف شده موفق به توليد اسيد کلريدريک با خلوص 9.99 درصد شدند و هم اکنون اين شرکت توانايي توليد اسيد کلريدريک را دارد و شرکت پالايش نفت بندرعباس نيز قادر است نياز اسيدکلريدريک مورد نياز پالايشگاه ها را در صورت در خواست تامين کند.
اسيد کلريدريک با خلوص و فشار بالا که مورد استفاده صنايع پالايشگاهي و پتروشيمي هاست و تا پيش از اين از خارج کشور تامين مي شد، براي شست وشوي راکتورهاي واحدهاي ايزومريزاسيون پيش از بارگيري کاتاليست و توليد ايزومريت (Isomerate) به عنوان يکي از اجزاي اصلي توليد بنزين با استاندارد يورو 5 استفاده مي شود.
باتوجه به رويکرد پالايشگاه نفت بندر عباس براي استفاده از توان و ظرفيت سازندگان و صنعتگران ايراني در شرايط تحريم، آيا سازندگان داخلي موفق به توليد و تامين نياز کاتاليستي اين پالايشگاه بويژه براي واحدهاي جديد بهره برداري شده اند و آيا کاتاليست ايراني جايگزين نمونه هاي خارجي شده است؟
سازندگان داخلي موفق به ساخت و توليد کاتاليست واحدهاي پالايشگاهي در مقياس هاي آزمايشگاهي و صنعتي شده اند و محصولات توليدي در برخي پالايشگاه ها مورد استفاده قرار گرفته و محصولات نفتي توليد شده است.
باتوجه به تامين بخشي از خوراک نفت خام پالايشگاه بندرعباس از مسير کشتي و انتقال دريايي، آيا به منظور کاهش ريسک توليد، برنامه اي براي ساخت خط لوله انتقال نفت هم داريد؟
تضمين استمرار عمليات توليد فراورده هاي نفتي، ماموريت اصلي پالايشگاه نفت بندرعباس است و در اجراي اين ماموريت بايد از كاهش خوراك، بويژه در شرايط بد آب و هوايي به دليل نداشتن امكان پهلودهي كشتي در مبدأ يا مقصد پيشگيري کرد. به همين منظور تأمين نفت خام از طريق خط لوله از پروژه هاي مهم در دست بررسي و پيگيري پالايشگاه بندرعباس است.اين پروژه علاوه بر کاهش ريسک هاي عملياتي ناشي از کمبود نفت خام، باعث انعطاف پذيري عمليات، کاهش هزينه هاي انتقال نفت خام و جلوگيري از آلودگي زيست محيطي دريايي مي شود. همچنين در صورت تأمين نفت خام از طريق خط لوله مي توان با تغيير کاربري اسکله نفتي موجود در بندرعباس، از آن اسکله براي صادرات فراورده هاي توليدي مازاد پالايشگاه استفاده کرد، ضمن آنکه در شرايط خاص هم مي توان از اين اسکله به صورت دو منظوره نيز استفاده کرد.
نيروهاي ارکان ثالث همواره احساس مي کنند بين آنها و نيروهاي رسمي و پيماني در صنعت نفت کشور تبعيض وجود دارد. براي حل اين مشکل در مجموعه شما چه اقدام هايي انجام شده است؟
در شرکت پالايش نفت بندرعباس حدود چهار هزار نفر به صورت رسمي، قرارداد مدت موقت و پيمانکاري مستمر اشتغال به کار دارند که همگي به عنوان خانواده پالايشگاه نفت بندرعباس شناخته مي شوند و همواره تلاش شده بر اساس مجموعه قوانين و مقررات جاري نسبت به پرداخت حقوق، مزايا و ساير امکانات بدون تبعيض اقدام شود. نيروي انساني، سرمايه اصلي و ارزشمند اين شرکت محسوب مي شود و اين نکته يکي از اصول و اعتقادات شرکت پالايش نفت بندرعباس به شمار مي رود.
از آنجا که در سال جاري دغدغه اشتغال، يکي از موضوعات مهم کشور تلقي مي شود، آيا پالايشگاه بندرعباس براي اين موضوع و رفع اين نياز جامعه برنامه مشخصي دارد؟
يکي از اهداف و سياست هاي مهم پالايشگاه نفت بندرعباس، ايجاد اشتغال پايدار و استفاده از نيروهاي متخصص و توانمند براي پيشبرد اهداف توليدي است، از سوي ديگر ايجاد اشتغال باعث توسعه فرهنگي، رشد اقتصادي و کاهش ناهنجاري هاي اجتماعي در منطقه مي شود. در اين زمينه اين شرکت با توجه به اجراي طرح هاي توسعه پالايشگاه بويژه در چند سال اخير، اقدام به جذب تعداد قابل توجهي از متقاضيان کار بخصوص نيروي بومي منطقه کرده است. يکي از دستاوردهاي طرح افزايش ظرفيت توليد بنزين و بهبود کيفيت بنزين و نفتگاز پالايشگاه که در اواخر سال گذشته به بهره برداري رسيد، علاوه بر ايجاد بسترهاي لازم براي تربيت نيروهاي متخصص، باعث ايجاد اشتغال پايدار براي 650 نفر شد. در اين زمينه از ابتداي امسال، آخرين گروه از نيروهاي جديد الاستخدام به تعداد 340 نفر که از طريق آزمون و مصاحبه فني و تخصصي جذب شدند، بتدريج وارد پالايشگاه مي شوند.