گفت وگوي «مشعل» با مدير عامل شرکت پالايش نفت تهران 

ترس ها از بین رفته است

سميه راهپيما     سال 1344 بود که پروژه احداث پالايشگاه تهران در 15 کيلومتري جنوب اين استان آغاز و در سال 1347 تکميل و راه اندازي شد. از آن زمان تاکنون، اين پالايشگاه توانسته فعاليت هاي خود را گسترش دهد، به طوري که سهم 13 درصدي در توليد فراورده هاي نفتي کشور را به خود اختصاص داده است، ضمن اينکه از مقوله خودکفايي، اجراي پروژه هاي جديد، مباحث مرتبط با بهداشت، ايمني و محيط زيست دور نمانده و اقدام هاي قابل توجهي انجام داده است. از اين رو براي کسب اطلاعات بيشتر به شرکت پالايش نفت تهران رفتيم و گفت وگويي با لطف اله هنگي، مدير عامل اين شرکت انجام داديم که مشروح آن را در ادامه مي خوانيد:

   پالايشگاه تهران در کنار ديگر پالايشگاه هاي کشور در زمينه خودکفايي چه اقدام هايي انجام داده است ؟

اکنون بيش از 80 درصد  تجهيزات پالايشگاه تهران از داخل تامين مي شود و در زمينه کمک به شرکت هاي قطعه ساز از جمله سيستم هاي دوار پيشتاز بوده ايم. در شهرهاي تهران، اصفهان، شيراز، اراک و... شرکت هاي بزرگ قطعه ساز داريم که از آنها بازديد و توانمندي آنها را بررسي مي کنيم و شرکت هايي که رزومه خوبي دارند، در مديريت بازرگاني رتبه بندي شده اند تا در صورت نياز، قطعات مورد نياز خود را از آنها تامين کنيم و شاهد اشتغالزايي و قطع وابستگي به کشورهاي ديگر باشيم. در زمينه حمايت از شرکت هاي داخلي، جشنواره اي برگزار و در آن از شرکت هايي که طي چند سال اخير به ما کمک کرده اند، تقدير کرديم.   البته در کارگاه مرکزي پالايشگاه، قطعاتي که توانايي ساخت آن را داريم نيز توليد مي کنيم؛ اما بيشتر به سمت شرکت هاي قطعه ساز داخلي مي رويم تا هم اشتغالزايي صورت گيرد و هم وابستگي به شرکت هاي خارجي نداشته باشيم. توربين هاي برق، توربين واحدهاي حساس پالايشي، گيربکس و موتور پمپ ها در داخل ساخته شده و مورد استفاده قرار مي گيرند. با اين روش از خروج ارز نيز جلوگيري مي کنيم. مصداق اين امر نيز صرفه جويي 70 ميليارد توماني در سال 96 است که توانستيم 290 قطعه مورد نياز خود را از داخل تامين کنيم.

  چگونه به خودکفايي در تامين برق دست يافتيد؟

شرکت پالايش نفت تهران در گذشته با بهره گيري از 7 واحد توربين بخار، 50 مگاوات برق توليد مي کرد؛ اما همسو با برنامه هاي توسعه اي، ازدياد ظرفيت توليد برق در دستور کار اين شرکت قرار گرفت و چهار توربين گازي 25 مگاواتي خريداري شد که با خريد توربين هاي گازي، ظرفيت اسمي توليد برق اين پالايشگاه به 150 مگاوات مي رسد، درحالي که تنها 40 تا 50 مگاوات برق در پالايشگاه مصرف مي شود، از اين رو مي توان گفت که در توليد برق خودکفا شده ايم و ديگر نيازي به شبکه برق شهري نداريم، ضمن آنکه برق موردنياز بعضي از شرکت‎هاي همجوار را تامين مي کنيم. همچنين براي امنيت شبكه برق پالايشگاه، پروژه 30 مگاواتي برق شهر در حال انجام است.

  اکنون کاتاليست مورد نياز واحد بنزين سازي از سوي شرکت هاي داخلي تامين مي شود. پالايشگاه تهران در اين زمينه چه تمهيداتي در نظر گرفته است؟

از اينکه نتوانيم کاتاليست ها را از خارج وارد کنيم، ترسي نداريم و شرکت هاي پالايشي اين محصول را از داخل خريداري مي کنند و با حمايت شرکت هاي پالايشي به خودکفايي رسيده ايم.

  پالايشگاه تهران در زمينه مسؤوليت اجتماعي، چه اقدام هايي انجام داده است؟

مسؤوليت اجتماعي، يکي از مباحث مهم در صنعت نفت به شمار مي رود و توانسته ايم کمک هايي به مدارس باقر شهر و بهزيستي اطراف پالايشگاه داشته باشيم.

 چه نظارت هايي براي رعايت الزام هاي اچ اس اي از سوي پيمانکاران داريد؟

اين شركت، به منظور رعايت الزام هاي اچ اس اي از سوي پيمانكاران، روش اجرايي طرح ريزي پيمان از ديدگاه اچ اس اي را تدوين و اجرا کرده كه اين روش اجرايي بر اساس دستورعمل شركت ملي پالايش و پخش به شماره 2170002 با عنوان دستورعمل الزام هاي اچ اس اي در قرارداد پيمانكاران است. مطابق با اين روش اجرايي، در كل چرخه عمر يك پيمان، نظارت هاي موثر اچ اس اي لحاظ شده است. به عنوان نمونه در انتخاب پيمانكار در سه سطح پرسشنامه وجود دارد كه براي ارزيابي پيمانكاران اصلح مورد استفاده قرار مي گيرد. در حين كار نيز تمامي دستورعمل هاي كاربردي در آن پيمان، تمامي ممنوعيت ها و بايد ها و نبايد ها از منظر اچ اس اي، ارسال اچ اس اي PLAN پيمان، اخذ مجوزها و تاييديه هاي مورد نياز براي نيروي انساني مانند مجوزهاي ورود به پالايشگاه ،پرميت، رانندگي، اخذ تاييديه ورود تجهيزات و ادوات، جداول تجهيزات استحفاظي فردي، جرايم و ساير موارد مورد نياز در دفترچه شرايط و شرح كار اچ اس اي گنجانده مي شود كه به قرارداد پيمان الصاق شده و پيمانكار ملزم به رعايت آن است.

صورت وضعيت تمامي پيمانكاران از سوي ناظران به صورت ماهانه به اداره اچ اس اي ارسال مي شود و نظارت لازم بر عملكرد پيمانكار صورت مي گيرد. براي تمامي فعاليت هاي پيمانكار با نظارت مسؤول ايمني آن پيمان كه مورد تاييد اداره اچ اس اي قرار گرفته و بر اساس دستورعمل شركت، شناسايي خطرات و ارزيابي ريسك انجام مي شود و اگر فعاليتي خاص وجود داشته باشد كه بايد با دستورعمل پيمانكار انجام شود، آن دستورعمل بايد مورد تاييد پالايشگاه قرار گيرد واگر فاقد دستورعمل باشد، بايد از سوي تيمي متشكل از پيمانكار و پالايشگاه، ارزيابي ريسك شود. براساس دستورعمل بازبيني ايمني قبل از راه اندازي (PSSR)، راه اندازي تجهيزات و ادوات نصب شده بايد با تكميل چك ليست هاي مربوطه و با نظارت پالايشگاه انجام شود و در پايان نسبت به برچيدن كارگاه براساس ارزيابي ريسك مورد نظر اقدام لازم صورت گيرد. همچنين با توجه به اينكه پالايشگاه در خصوص کارکنان پيمانكار، ملزم به رعايت قوانين اداره كار است، از اين رو تمامي پيمانكاران ملزم به اخذ تاييد صلاحيت ايمني پيمانكاران از مراجع ذي صلاح بوده و بايد كميته هاي حفاظت كار را تشكيل دهند كه اين دو و ساير موارد مرتبط از سوي پالايشگاه نظارت مي شود. آنچه مهم است، اينکه پيمانكاران نقش بسزايي در پيشبرد اهداف و ماموريت سازمان دارند و تاكيد بر انجام كار با رعايت الزام هاي اچ اس اي به منظور پيشگيري از بروز حوادث، مستلزم ارتباط دوسويه بين پالايشگاه و پيمانكاران است. بنابراين در هر مرحله، جلسات هماهنگي برگزار مي شود، بخصوص جلسه قبل از شروع به كار پيمانكارها که به صورت جداگانه از سوي اداره اچ اس اي برگزار مي شود كه در آن جلسه تمامي موارد حين و اتمام كار به پيمانكار اطلاع رساني شده و به تمامي سوالات احتمالي پاسخ داده و صورت جلسه مي شود.

  با توجه به اينکه پالايشگاه تهران به باقر شهر نزديک است، بفرماييد که چه تمهيدات زيست محيطي در نظر گرفته شده است؟

تيم رهبري شرکت پالايش نفت تهران با آگاهي از مسؤوليت‎هاي اجتماعي خود، نگاهي جدي به کاهش پيامدهاي حاصل از فرايندهاي توليدي و محصولات نهايي در سراسر چرخه عمر آنها داشته و کاهش آلاينده‎هاي زيست محيطي و مخاطرات انساني را به بخشي جدايي ناپذير از ارزش هاي محوري، اهداف کلان و اهداف استراتژيک خود تبديل کرده است. اين موضوع با نگاه به پروژه هاي بهبود اولويت دار و اجرا شده در شرکت، قابل تشخيص است. از مصاديق بارز آن نيز توجه مديران و مسؤولان شرکت به توسعه پايدار، قابليت توليد گازوييل با گوگرد کمتر از 10PPM، بنزين بدون گوگرد و نفت سفيد با گوگرد کمتر از PPM 40 زودتر از ساير شرکت هاي پالايشي داخلي است.

 در اين خصوص، شرکت پالايش نفت تهران با توجه به اهداف زيست محيطي و دستيابي به استاندارد ايزو 14000 فعاليت هاي متعددي انجام داده که يکي از آنها توليد گازوييل يورو 4 است و تمام محصولات تا سال 2020 مطابق با استاندارد يورو خواهد شد. در گذشته با آلودگي هاي زيست محيطي آب رو به رو بوديم، با وجود اينكه منشأ اين آلودگي ها نامشخص بود، با هماهنگي پالايشگاه تهران اقدام هايي صورت گرفت كه از سال 1382 براي رفع آلودگي از آب هاي زير زميني 360 حلقه چاه حفر کرديم، ضمن آنکه در حال حاضر براي رصد آلودگي، حدود 50 حلقه چاه گمانه ديگر نيز به آنها افزوده شده است. همچنين در حال احداث واحد تصفيه آب از پساب شهر ري هستيم تا از اين طريق، آبي که از پساب شهر ري وارد پالايشگاه مي شود را تصفيه و در صنعت استفاده کنيم. اين پروژه از خرداد سال 1397 آغاز شد و اکنون در حال اجراست و پساب شهر ري وارد پالايشگاه شده که براي انتقال آن به فضاي سبز و واحد تصفيه خانه، نزديک به دو سال طول مي کشد تا اين سيستم تصفيه خانه راه اندازي شود و مصرف آب شهري را کاهش دهيم. بايد گفت که اين روش، يکي از راه هاي جايگزين براي حفظ بقاي شرکت هاي پالايشي است.

از ديگر پروژه هاي زيست محيطي، مي توان به استحصال مواد نفتي از آب هاي زير زميني با حفر بيش از 360 حلقه استحصال چاه، نصب دو دستگاه سانتريفيوژ لجن نفتي و بيولوژيکي در واحد بازيافت آب، احداث دو واحد حذف نفت از آب برگشتي با ظرفيت 120 هزار متر مکعب در ساعت براي پالايشگاه شماره دو و 360 متر مکعب در ساعت براي پالايشگاه شماره يک و کاهش مصرف سوخت کوره تقطير به مقدار BUT/HR 11.500.000 معادل کاهش انتشار 6 هزار تن گاز دي اکسيد کربن در سال اشاره کرد.

  براي صرفه جويي مصرف انرژي چه برنامه هايي داريد؟

براي کاهش مصرف انرژي، نيروهاي خود را بسيج کرده ايم و چند سالي است که خودمان را با يکي از پالايشگاه هاي مطرح خارجي سنجش مي کنيم تا ميزان تفاوت مصرف انرژي را به دست آوريم که پروژه هايي نيز براي اين منظور در نظر گرفته شده است. ابتدا اين تفاوت زياد بود؛ اما اکنون شرايط بهتر شده و سال 1396 حدود 90 ميليارد تومان صرفه جويي داشتيم و سال 1397 نيز اين ميزان صرفه جويي افزايش يافت. کاهش مصرف انرژي در سود سازمان تاثير دارد و تمام تلاش مان را مي کنيم تا خود را به ميزان مصرف انرژي تمام شرکت هاي پيشرو در اين زمينه برسانيم.

  اکنون چند نفر در پالايشگاه تهران مشغول به کار هستند؟

دو هزار و پانصد نفر در اين پالايشگاه به صورت دائمي کار مي کنند و بين 500 تا 600 نفر نيز در پروژه ها مشغول به کار هستند. پروژه ها موقت است و بعد از دو تا سه سال اين افراد از سيستم خارج مي شوند. اکنون شرکت هاي بهران، ايرانول، پاسارگاد، نفت پارس و کارخانه هاي قيرسازي و صنايع پتروشيمي نيز خوراک شان را از ما مي گيرند و از اين نظر برايشان اشتغالزايي شده است. 40 تا 50 درصد کارکنان پالايشگاه بومي هستند و مابقي از شهرهاي ديگر آمده اند.

  کار شما با چه سختي هايي روبه روست؟

فعاليت در پالايشگاه ها و صنايع نفتي، با مواد آتش زا سر و کار دارد و قسمت بهره برداري، تعميرات و مهندسي نيز از نزديک با تجهيزات کار مي کنند که استرس هايي به همراه دارد و کساني که در اين محيط هستند، ناخوداگاه اين استرس را به خانواده خود منتقل مي کنند. از اين رو کار در اين محيط روحيه خاص خود را مي خواهد، به همين دليل روي امنيت شغلي کارکنان کار کرده ايم. نيروهاي پيمانکار ما حدود 14 تا 15 سال است که در اين پالايشگاه فعاليت مي کنند و مشکلي نداريم؛ اما بايد روي مسائل خدمات رفاهي و اجتماعي آنها نيز کارهايي انجام شود.

  چه توصيه اي به جوانان تازه کار داريد؟

آينده در دست جواناني است که در شرکت جذب شده اند تا با مشکلاتي که سازمان ها با آنها روبه روست، به نحو احسن مقابله کنند. از اين رو براي کيفي سازي و افزايش ظرفيت از نيروهاي جوان استفاده کرده ايم که در واحدهاي بهره برداري مشغول هستند و هر دو سال يکبار با بازنشسته شدن کارکنان قديمي، نيروي جوان جذب مي کنيم؛ اما اگر وقفه بيفتد، مشکل ساز خواهد شد. بنابراين به جواناني که تازه وارد کار شده اند، توصيه مي کنم که از تجربه افراد با سابقه براي پيشرفت و کسب تجربه استفاده کنند.