خواب آشفته صفر شدن صادرات نفت ايران
رویای بربادرفته
مشعل- «روياي آمريکا براي به صفر رساندن صادرات نفت ايران، به ياري خدا هرگز تعبير نمي شود و با همه توان براي شکستن تحريم آمريکا عمل خواهيم کرد.» اين پاسخ صريح وزير نفت کشورمان به خواب آشفته اي است که آمريکا بار ديگر براي ايران ديده است. کاخ سفيد هفته گذشته، پايان معافيت هاي نفتي ايران را اعلام کرد؛ تصميمي که در آستانه نخستين سال خروج يکجانبه و غير قانوني آمريکا از توافق بين المللي برجام که تأييديه شوراي امنيت سازمان ملل متحد را هم با خود دارد، صادر شد. در بيانيه کاخ سفيد به صراحت هدف از اين تصميم، به صفر رساندن صادرات نفت ايران عنوان شده است؛ رويايي که ترامپ ارديبهشت سال گذشته نيز در سر داشت و در نهايت در ماه نوامبر، هشت کشور چين، هند،ژاپن، کره جنوبي، تايوان، ترکيه، ايتاليا ويونان را به مدت 6 ماه ازتحريم هاي نفتي عليه ايران معاف کرد. با آنکه اين معافيت ها ماه مه (ارديبهشت) به پايان مي رسد؛ اما صفر شدن صادرات نفت ايران، اين بار نيز براي آمريکا آرزويي محال خواهد بود؛ موضوعي که کارشناسان مختلف حوزه انرژي بر آن اتفاق نظر دارند. زنگنه در واکنش به اين اقدام در صحن علني مجلس شوراي اسلامي اعلام کرد که «آمريکا و هم پيمانانش با سياسي کردن نفت و استفاده از نفت به عنوان سلاح، اشتباه بزرگي مرتکب شدند که با توجه به وضع شکننده بازار، دود آن به چشم خيلي ها مي رود.» او با اشاره به اقدام هاي اخير آمريکا و وضع بازار نفت گفت: امروز در اين جنگ تجاوزگرانه اقتصادي که آمريکا عليه ملت ايران به راه انداخته است، صنعت نفت در نوک پيکان حملات ظالمانه است و همه بايد دست در دست هم بدهيم تا با ياري خداوند با سربلندي از اين شرايط خطير عبور کنيم. آمريکا سال گذشته با خروج از برجام، طي دو مرحله تحريم هايي را که طبق اين توافق برداشته شده بود، بازگرداند. اقدامي که با محکوميت ديگر امضاکنندگان اين توافق روبه رو شد و آنها اعلام کردند که به تجارت با ايران ادامه داده و سازوکارهايي براي اين منظور اتخاذ مي کنند. کشورهاي امضا کننده اين توافق يعني انگليس، فرانسه، آلمان، چين و روسيه ضمن محکوم کردن خروج اين کشور از اين توافق چندجانبه بين المللي، تاکيد کردند که به برجام پايبند مانده و از تجارت شرکت هايشان با ايران حمايت مي کنند. اين بار نيز همزمان با انتشار بيانيه کاخ سفيد، کشورهاي مختلف مشمول اين تصميم به عنوان مشتريان بزرگ نفت ايران نسبت به اين تصميم واکنش نشان دادند. همچنين اين خبر موجب شد تا بهاي نفت خام در معاملات امروز بازارهاي جهاني، روندي صعودي را به همراه داشته باشد.
ايران ارزشي براي معافيت هاي اعطايي قائل نيست
سيدعباس موسوي، سخنگوي وزارت امور خارجه، همزمان با انتشار بيانيه کاخ سفيد مبني بر تمديد نشدن معافيت براي خريداران نفت ايران گفت: ايران با توجه به غيرقانوني بودن اصل تحريم هاي مورد نظر، در اصل ارزش و اعتباري براي معافيت هاي اعطايي بر تحريم ها قائل نبوده و نيست. با اين حال، با توجه به آثار منفي عملي اين تحريم ها و احتمال افزايش آثار منفي آن در پي تمديد نشدن معافيت ها، وزارت امور خارجه امروز به طور مستمر با نهادهاي ذي ربط داخلي ارتباط برقرار کرده و نيز رايزني هاي فشرده اي با بسياري از شريکان خارجي اعم از اروپايي، بين المللي و همسايگان داشته است. سخنگوي وزارت امورخارجه گفت: نتيجه اين تماس ها و رايزني هاي داخلي و خارجي به مراجع عالي تصميم گيري بازتاب داده شده و بزودي تصميم مقتضي در اين باره گرفته و اعلام خواهد شد.
مخالفت چين با تصميم آمريکا
وزارت خارجه چين رسماً به آمريکا بر سر تصميمش براي پايان دادن به معافيت هاي واردات نفت ايران اعتراض کرد. ايسنا به نقل از گنگ شوانگ، سخنگوي وزارت خارجه چين در يک کنفرانس مطبوعاتي نوشت: چين قطعاً با اجراي يکجانبه تحريم هاي آمريکا مخالف است. تصميم آمريکا باعث افزايش بي ثباتي در خاورميانه و بازارهاي انرژي بين المللي مي شود. ما از آمريکا مي خواهيم که رفتار مسؤولانه اي داشته باشد و نقش سازنده اي ايفا کند. چين پيش از اين، نظرش را به اطلاع طرف آمريکايي رسانده است. وي گفت: چين از طرف آمريکايي خواسته است به منافع و نگراني هاي چين احترام گذاشته و اقدامات اشتباهي که به منافع اين کشور لطمه مي زند، انجام ندهد. چين به تلاش براي حمايت از حقوق مشروع شرکت هايش ادامه خواهد داد.
هند اميدوار به خريد نفت از ايران
همچنين هند، از مشتريان نفت ايران، اميدوار است که آمريکا به متحدانش اجازه دهد همچنان به خريد نفت از ايران ادامه دهند. به گزارش ايسنا، يک منبع آگاه به رويترز گفت: تحت معافيت ها ما اميدواريم که آمريکايي ها انعطاف به خرج داده و به ما اجازه دهند که به خريد نفت ايران ادامه دهيم.
رايزني هيات کره اي براي خريد نفت ايران
يک مقام وزارت امور خارجه کره جنوبي اعلام کرد، هياتي از اين کشور به رياست معاون اقتصادي وزير امور خارجه کره، براي مذاکره درباره معافيت خريد نفت ايران، به واشنگتن سفر مي کند. دولت کره جنوبي پيش از اين با صدور بيانيه اي اعلام کرده بود که به تلاش هايش براي تمديد معافيت خريد نفت ايران تا 12 ارديبهشت ادامه خواهد داد.
ترکيه مخالف فشار به ايران است
وزير خارجه ترکيه نيز در واکنش به عدم تمديد معافيت خريد نفت ايران از سوي آمريکا، با محکوميت اين اقدام اعلام کرد که کشورش مخالف فشار به ايران است.
به گزارش خبرگزاري آناتولي از آنکارا، مولود چاووش اوغلو، وزير امور خارجه ترکيه گفت: تصميم آمريکا براي پايان دادن به معافيت از تحريم هاي ضد واردات نفت ايران، کمکي به صلح و ثبات منطقه نمي کند، اما به مردم ايران آسيب مي زند. وزير امور خارجه ترکيه گفت: فشار براي خريد نفت از کشورهايي غير از ايران، زياده روي بيش از حد است. چاووش اوغلو اعلام کرد: با توجه به روابط نزديک آمريکا با اين کشور، پيشنهاد خريد نفت از آنها از نظر اخلاقي نادرست است. اين موضوع، مقررات سازمان تجارت جهاني را نقض و ثبات منطقه را تهديد مي کند.
واکنش اتحاديه اروپا
اتحاديه اروپا هم اين اقدام را تاسف بار خواند و تاکيد کرد که همچنان به پايبندي اش به توافق هسته اي ادامه خواهد داد. مايا کاسيانچيچ، سخنگوي امور خارجي و امنيتي اتحاديه اروپا در حاشيه نشست کميسيون اروپا به خبرنگاران گفت: ما از اعلاميه ديروز ايالات متحده مبني بر عدم تمديد معافيت هاي نفتي، متأسفيم. اين اقدام بيش از پيش، اجراي برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) را تضعيف مي کند.
واکنش فرانسه به تمديد نشدن معافيت ها
وزارت خارجه فرانسه در واکنش به اقدام يکجانبه دولت آمريکا وتمديد نشدن معافيت براي خريداران نفت ايران، ضمن اعلام حمايت از برجام تاکيد کرد که ساز وکار حمايت از مبادلات تجاري ايران و اروپا(اينستکس)، پيشرفت بسيار خوبي داشته است. وزارت خارجه فرانسه همچنين حمايت خود را از توافق هسته اي سال 2015 ايران و 1+5 ( برجام) اعلام کرد.
ابراز تاسف انگليس
دولت انگليس پس از تصميم رئيس جمهوري آمريکا براي خروج از برجام و اعمال تحريم هاي يکجانبه عليه ايران، در کنار فرانسه، آلمان، چين و روسيه به حفظ اين توافق متعهد مانده است. با اعلام تصميم اخير کاخ سفيد، سخنگوي وزارت خارجه انگليس در گفت وگوي اختصاصي با ايرنا اعلام کرد که لندن از پايان معافيت نفتي ايران متاسف است. برجام براي امنيت ما حائز اهميت است و دولت انگليس به آن متعهد مي ماند.
عراق هيچ تصميم يکجانبه اي نمي گيرد
عاصم جهاد، سخنگوي وزارت نفت عراق در پاسخ به اين پرسش که آيا عراق آماده است توليد نفت خود را براي جبران افت احتمالي عرضه نفت ايران افزايش دهد، به رويترز گفت: عراق براي جبران کاهش عرضه در بازار نفت به هر دليلي که باشد، هيچ تصميم يکجانبه اي نمي گيرد و هر گونه تصميم براي افزايش توليد نفت بايد به صورت گروهي از سوي اعضاي اوپک گرفته شود. ايسنا به نقل از وي نوشت: عراق به توافق کاهش توليد نفت که از سوي گروهي از کشورهاي اوپک و غيراوپک انجام مي شود، پايبند است.
بازار آشفته و نگران
با وجود تداوم واکنش ها به تصميم آمريکا، کاخ سفيد در بيانيه اي گفته است که عربستان و امارات براي تزريق نفت بيشتر به بازار پس از توقف صادرات نفت ايران اعلام آمادگي کرده اند. با اين حال خبرگزاري رويترز به نقل از منابع آگاه خبر داد که عربستان، جبران کاهش احتمالي سهم ايران از بازار جهاني نفت را به بررسي تاثير آن بر بازار موکول کرد. رويترز به نقل از يکي از منابع نزديک به حکومت عربستان نوشت که رياض آماده است تا کمبود بازار را در صورت لغو معافيت هاي تحريمي مشتريان نفت ايران از سوي آمريکا جبران کند، ولي پيش از آن تاثير اين اقدام بر بازار نفت را سبک و سنگين خواهد کرد. منبع آگاه خبرگزاري انگليسي رويترز افزود که هر اقدام عربستان، منوط به قطعيت لغو معافيت ها و تاثير آن بر بازار نفت خواهد بود. اغلب رسانه هاي منطقه اي و آمريکايي، عدم تمديد معافيت تحريم ها را داراي پيامدهاي جدي براي سياست خارجي اين کشور دانستند و تصريح کردند که تصميم ترامپ براي به صفر رساندن صادرات نفت ايران، تنش ها در خليج فارس و قيمت انرژي در جهان را افزايش خواهد داد. روزنامه منطقه اي «راي اليوم» تصميم دولت آمريکا در لغو معافيت هاي نفتي هشت کشور واردکننده نفت از ايران را به معناي «اعلام جنگ» دانست. نشريه آمريکايي «فارن پاليسي» نيز در مطلبي با عنوان قمار بزرگ نفتي ترامپ در مقابل ايران با بيان اين نکته که گزينه هاي فراواني پيش روي ايران براي تلافي تصميم آمريکا در تمديد نکردن معافيت تحريم هاي نفتي وجود دارد، نوشت: «ايران به عنوان مثال مي تواند با بستن تنگه هرمز که 30 درصد صادرات روزانه نفت منطقه از آن عبور مي کند، پاسخ تندي به واشنگتن بدهد.» وزير نفت کشورمان در اين زمينه با اشاره به اينکه بازار نفت، بسيار غيرقابل پيش بيني است و در اين اوضاع شکننده نمي توان اطمينان داشت که به اندازه نياز بازار، نفت توليد خواهد شد، گفته است: اساسا بعضي از کشورهاي منطقه، ظرفيت مازاد خود را براي تحريک آمريکا و فشار به ايران از يک سو و از طرف ديگر براي آرامش خيال مصرف کنندگان بسيار بيشتر از واقعيت اعلام مي کنند. وزير نفت با بيان اينکه وضع عرضه و تقاضا در شرايط کنوني بازار نفت شکننده است، تاکيد کرد: بيانيه هايي که آمريکا و حاميان منطقه اي آن براي اطمينان دادن به بازار براي جلوگيري از بالا رفتن قيمت نفت منتشر مي کنند، بيشتر از هر موضوعي بيانگر و نشان دهنده نگراني آنها از بي ثباتي و شکنندگي بازار است.
به صفر رساندن صادرات نفت ايران ناممکن است
رئيس جمهوري گفت: به صفر رساندن صادرات نفت ايران امکان پذير نيست و ما به روش هاي مختلف نفت خود را خواهيم فروخت، آمريکا با اينگونه اقدام هاي خود به تمام ملت هاي جهان و همه شرکت هاي نفتي دنيا و حتي به ملت خود ظلم مي کند.دکتر حسن روحاني در نشست هيئت دولت با بيان اينکه آمريکايي ها تبليغات جديدي را براي فشار بر ملت ايران آغاز کردند، گفت: البته آمريکايي ها اقدام هاي جدي خود را از ارديبهشت پارسال و مقدمات آن را از دي ماه 96 آغاز کرده بودند و هر روز هم يک اقدام خلاف قانون در عرصه هاي بين المللي، سياسي، تبليغاتي و به ويژه اقتصادي براي فشار عليه ملت ايران انجام مي دهند.وي افزود: آمريکايي ها در صحنه اقتصادي نيز به اهداف خود نرسيده و نخواهند رسيد، البته طبيعي است که با فشارهاي خود مشکلاتي براي زندگي روزمره مردم ايجاد کنند، اما ملت ايران به خوبي مي دانند که در مقابل اقدام هاي غيرقانوني متجاوزين، راهي جز ايستادگي و مقاومت وجود ندارد.رئيس جمهوري تصريح کرد: ما همواره مرد مذاکره و ديپلماسي بوده و همان طوري که مرد جنگ و دفاع هستيم، مذاکره در صورتي ميسر است که همه فشارها برداشته شده، از اقدام هاي غيرقانوني خود عذرخواهي کنند و احترام متقابل وجود داشته باشد. بدون ترديد قبول خواسته فرد چاقوکشي که به زور و به دروغ به دنبال مذاکره است، بي شک به جايي نخواهد رسيد و ما با فرد چاقوکش و فرمول چاقوکشي مذاکره نمي کنيم و قبول چنين مذاکره اي به معناي ذلت و تسليم است.وي با تاکيد بر اينکه در اولين اقدام بايد آمريکا را از اقدام هاي غيرقانوني و ظالمانه خود پشيمان کنيم، عنوان کرد: بايد در مقام عمل ثابت کنيم که آمريکايي ها اشتباه کرده و محاسباتشان غلط است و هر زمان که به اشتباه محاسباتي خود پي بردند و حاضر شدند از طريق منطق و استدلال مشکلات را حل کنند، ما براي اين کار آمادگي داريم.روحاني با بيان اينکه آمريکا با همه توان خود قادر نيست بازار نفت جهان را در مشت خود قرار دهد، تاکيد کرد: آمريکايي ها در اين زمينه تصور غلطي دارند. تنها يکي دو کشور وجود دارند که آنها نيز بايد متوجه اعمال و رفتار خود باشند. عربستان و امارات بايد بدانند که وجود و بقايشان در سايه تصميم خردمندانه حکومت جمهوري اسلامي ايران است.رئيس جمهوري افزود: اين جمهوري اسلامي ايران بود که عربستان را نجات داد و اگر تصميم ديگري در آن مقطع گرفته بوديم، چه بسا امروز اثري از عربستان و امارات وجود نداشت.وي گفت: شما که وجودتان در سايه جمهوري اسلامي ايران است، چطور به ترامپ مي گوييد که اگر صادرات نفت ايران را به صفر برسانيد ما آن را جبران خواهيم کرد؟ آيا از تبعات اين حرف خود آگاه هستيد و مي دانيد که اين به معناي دشمني صريح با ملت ايران است؟ آيا نمي دانيد که دوران ترامپ به پايان خواهد رسيد و ما ماندگار هستيم و به عنوان همسايه در طول ساليان طولاني در کنار هم خواهيم بود؟ بهتر است به فکر دوستي دائمي در منطقه باشيم. به صفر رساندن صادرات نفت ايران امکان پذير نيست و ما به روش هاي مختلف نفت خود را خواهيم فروخت و آمريکا با اينگونه اقدام هاي خود به تمام ملت هاي جهان و همه شرکت هاي نفتي دنيا و حتي به ملت خود ظلم مي کند. رئيس جمهوري عنوان کرد: بعضي از کشورهاي همسايه نيز بدانند که حرف ها و اقدام هايي که مرتکب مي شوند در تاريخ ثبت خواهد شد و در آينده ملت هاي خودتان آنها را محکوم خواهند کرد. ملت ايران در طول تاريخ به شما خوبي کرده و شما خوبي را با بدي پاسخ مي دهيد و اين با منطق برادري و همسايگي سازگار نيست. وي ادامه داد: بايد در برابر تحريم آمريکا، تسهيل اقتصادي، توليدي و صادراتي را در پيش بگيريم و با اين کار مي توانيم تحريم را بشکنيم، امروز بايد شرايط را براي توليد و اشتغال تسهيل کنيم و اين کار امکان پذير است به شرط اينکه همه در کنار هم قرار بگيريم.