در زمينه مسؤوليت هاي اجتماعي بفرماييد که از سوي کارکنان تاسيسات نفتي چه اقدام هايي براي شهرهاي «معين» صورت گرفته است؟
همسو با مسؤوليت اجتماعي اقدام هاي مثبتي از سوي شرکت هاي نفتي انجام شد. از آن جمله مي توان به احداث سيل بند از سوي شرکت متن در اطراف شهر رفيع اشاره کرده که در کنار رودخانه نيسان، يکي از بزرگترين ورودي هاي تالاب هورالعظيم قرار دارد. اگر اين اقدام ها صورت نمي گرفت، اين شهر زير آب مي رفت، اما با احداث سيل بند هيچ گونه آب گرفتگي در اين شهر نداشتيم.
ضمن اينکه امکانات لجستيک، بولدوزر و لودر در اختيار استانداري ها، شهرداري ها و وزارت نيرو قرار گرفت. به عنوان مثال شرکت ملي مناطق نفت خيز جنوب 200 دستگاه امکانات لجستيک را به صورت شبانه روزي در اختيار شهر اهواز و استانداري شهرهاي معين قرار داد.
شرکت ملي حفاري نيز 40 تا 45 دستگاه را در اختيار مناطق سيل زده قرار داد که بخشي از اين امکانات در مالکيت شرکت ملي و بخشي نيز استيجاري بود.
شرکت بهره برداري نفت و گاز اروندان نيز در قسمت دارخوين و جفير اقدام به اجاره کردن لودر و بولدوزر کرده بود. با اين اقدام ها در شهرهايي که به عنوان معين انتخاب شدند، مشکل خاصي پيش نيامد.
از ديگر خدمات ارائه شده در زمينه مسؤوليت اجتماعي مي توان به کمک هايي مانند غذا و دارو از سوي شرکت ها اشاره کرد. مصداق اين امر نيز خدمات شبانه روزي پزشکان دکل هاي حفاري به روستاها و ده هاي سيل زده بود.
چه دستورعمل هايي در زمينه واکنش در شرايط اضطراري داريد؟
دستورعمل مديريت در شرايط اضطراري و بحران در وزارت نفت و در شرکت ملي نفت وجود دارد که با توجه به نوع تهديد و مخاطره و ريسک به سايت ها سريع کميته شرايط اضطراري يا مديريت بحران تشکيل و تقسيم کار مي شود و با شناسايي ريسک و ارزيابي مخاطره، لايه هاي حفاظتي و اقدامات اصلاحي لازم انجام مي شود. اين شناسايي از سوي قسمت هاي مختلف اچ اس اي، تعميرات، بهره برداري، لجستيک، حراست، مديريت ارشد و... صورت مي گيرد. تمامي مسؤولان مرتبط در کميته بحران مشخص هستند و تلفن ها و مسيرهاي دسترسي نيز مشخص است و حتي در تعطيلات نوروز ساعت 2 بامداد کميته اضطراري تشکيل و اعضا فراخوانده شدند. از آن زمان تاکنون تمام اين افراد به صورت شبانه روزي انجام وظيفه ميکنند.
مثلا رئيس اچ اس اي شرکت متن سوم فروردين قبل از وقوع سيل، حضور داشت. هر شرکت فرماندهان صحنه و نمايندگان تام الاختيار خود را مشخص کرده اند و پل ارتباطي ميان نمايندگان و تکاليفي که به شرکت ها در مقابل مسؤوليت هاي اجتماعي وجود دارد. به عنوان مثال، اگر شرکت متن در تالاب هورالعظيم نبود، بسياري از شهرها زير آب مي رفت و با اقدام هايي که انجام داد، توانست سطح آب را حفظ کند و اقدام هاي موثري را با هماهنگي و نظارت سازمان آب و برق، سازمان محيط زيست و مراجع ذي صلاح انجام دهد.
حادثه سيل چه خطرهايي براي صنعت نفت و تاسيسات آن دارد و چه کاري براي دفع اين خطر بايد انجام داد؟
بعد از چند سال که در خشکسالي بوديم، امسال بارش خوبي داشتيم. پرآب شدن سد کرخه طي 60 سال گذشته بي سابقه بوده است و اين ما را به سمت تقويت مطالعات ارزيابي ريسک ها، مطالعات پدافند غيرعامل و تهديد سيل سوق داد. از اين رو بايد دقت خود را افزايش دهيم و در اين زمينه تدابير خاص، ابلاغيه ها و بخش هاي خاصي در آينده نزديک در ارتباط با سيل خواهيم داشت.
انتظار داريم واحدهاي مهندسي، مطالعه سيل و سطح آب را در رودخانه و تاسيسات همجوار آن مدنظر قرار دهند و مقاوم سازي و استحکام بخشي اين تاسيسات مورد توجه باشد. مطمئن هستم که اقدام هاي ارزنده اي در آينده نزديک در زمينه پيشگيري در فاز مهندسي براي طراحي و ساخت تاسيسات يا تاسيسات فعلي خواهيم داشت.
در کميته مديريت بحران به چه دستاوردهايي رسيده ايد؟
با مديريت مناسب و تقسيم وظايف بر اساس وظايف سازماني و تشکيل ستادهاي بحراني در هر يک از شهرها، ارتباط بين دو حوزه ايمن سازي تاسيسات در مقابل تهديد سيل و پاسخ مسؤوليت اجتماعي شکل گرفت. شايد برخي اقدام هايي را که از سوي شرکت ها انجام شده، کسي نداند، اما همان روزهاي اول وقوع سيل مديرعامل شرکت نفت مناطق مرکزي ايران به بسيج اين شرکت فراخوان داد تا فورا به محل اعزام شوند و به ارائه خدمات در زمينه کمک و تسهيل در احداث راه دسترسي، توزيع غذا، توزيع امکانات بهداشتي، هماهنگي با پزشک سايت (ارائه خدمات درماني به سه روستا) بپردازند.
ضمن آنکه با هماهنگي و دستور مديرعامل شرکت ملي نفت، شرکت نفت مناطق مرکزي ايران، شرکت بهره برداري نفت و گاز غرب در همسويي با مسؤوليت اجتماعي خود به حوزه شهري و روستاهاي اطراف کمک کردند و اين خدمات تداوم دارد.
بر اساس جلسه اي که با فرمانداري داشتيم، مقرر شد امکانات لجستيک را براي سه پلي که در هورالعظيم از بين رفت، شرکت ملي نفت، شرکت نفت مناطق مرکزي ايران و شرکت بهره برداري نفت و گاز غرب تامين کنند. شرکت بهره برداري نفت و گاز اروندان نيز امکانات لجستيک در احداث سيل بندها را فراهم کرده است.
بايد گفت که مديران عامل شرکت هاي زيرمجموعه شرکت ملي نفت که درگير سيل بودند، علاوه بر حضور در کميته شرايط اضطراري، در صحنه نيز حضور داشتند و اين اقدام باعث دلگرمي ديگر کارکنان شده بود.
چه آموزش هايي در زمينه مقابله با سيل داده شده است؟
قبل از وقوع سيل اخير، روش هاي اجرايي و دستورعمل شرايط اضطراري به شرکت ها داده و آموزش هايي در مسير اجراي اين ابلاغيه انجام شد.
به عنوان مثال، دي ماه سال گذشته با توجه به اينکه تالاب شرکت متن در ميدان هاي مشترک هورالعظيم برداشت نفت دارد، براي حفظ محيط زيست اقدام به تهيه تجهيزات آلودگي هاي زيست محيطي کرد و سريعا بوم هاي جاذب، پدها، اسکيمرها و مواد مقابله با خنثي سازي نفتي تهيه و در دي ماه سال گذشته مانوري با موضوع آلودگي زيست محيطي برگزار شد و در آن تجهيزاتي که خريداري شده بود نيز، مورد تست قرار گرفت. در اين مانور نقاط ضعف مشخص شد و در جهت رفع آن، برنامه ريزي هايي صورت گرفت، ضمن آنکه ديگر شرکت ها نيز آموزش هايي در زمينه آمادگي در شرايط اضطراري داده اند، اگر آن مانورها و آموزش ها نبود، سرافرازي اين دوستان تاکنون به گونه اي ديگر رقم مي خورد.
اچ اس اي در مديريت بحران چه اهميتي دارد؟
مديريت بحران شامل مرحله قبل از بحران، حين بحران (مقابله) و پس از بحران است. در تمامي اين مراحل بخصوص مراحل يک و دو، اچ اس اي نقش بسيار چشمگيري دارد.
در مرحله نخست (قبل از بحران)، وظيفه داريم با ايجاد مکانيزم هاي مديريتي و شناسايي و ارزيابي ، ريسک انواع تهديدها و ريسک هاي سايت را شناسايي کنيم. يکي از کارهايي که در اين زمينه انجام داده ايم، اطلاع رساني در قالب بخشنامه بوده است.
بعد از شناسايي با اجراي مانورها و رزمايش هايي که در ارتباط با ريسک هايي که سايت هاي نفتي را تهديد مي کند، بايد آمادگي خود را افزايش دهيم. مانند مانور مقابله با آلودگي نفتي که در دي ماه سال گذشته انجام شد.
در کنار آن نيز هر جا نقاط ضعف را مي بينيم، آموزش ها را افزايش مي دهيم و قصد داريم، آنها را در سال 98 هدفمند کنيم و به صورت کيفي تر اجرا کنيم.
در مرحله «حين بحران» نيز تمامي تصميم گيري ها و اقدام ها با فرمانده صحنه است که مسؤوليت آن را رئيس اچ اس اي شرکت ها به عهده دارد. از اين رو با توجه به نوع تهديد اگر سيل، آتش سوزي، انفجار باشد، قطعا فرماندهي مقابله با حادثه به عهده اچ اس اي خواهد بود.
در ارتباط با بحث آموزش نيز سال گذشته با هماهنگي وزارت نفت دو تيم 25 نفره به کشور فرانسه براي گذراندن دوره تئوري و عملي فرمانده صحنه انتخاب شدند که بيش از 50 درصد اين تعداد را کارکنان شرکت نفت تشکيل مي دادند.
در مرحله دوم نيز، اچ اس اي با تمامي بخش ها متناسب با نوع بحران و تهديدي که شده، اقدام به مقابله مي کند.
در مرحل سوم که شامل بازسازي و بازتواني مي شود، يکي از کارهايي که بعد از حوادث انجام مي دهيم، توليد درس آموزي از حوادث است که در آن علت هاي وقوع حادثه (مستقيم و غيرمستقيم) را شناسايي و نکات اصلاحي و ارتقاي سطح تکنيک و عملياتي خود را برداشت و اقدام به استانداردسازي خودمان مي کنيم.
تمامي حوادث مهم براي درس آموزي از حوادث به تمامي شرکت هاي ملي نفت ابلاغ مي شود، به گونه اي که در قالب آن مي توانند از حادثه اي که در يک شرکت اتفاق افتاده، اطلاع پيدا کنند و در زمينه عدم تکرار حوادث مشابه تجربه به دست آورند.
کار بسيار خوبي که بعد از حوادث انجام مي دهيم، اين است که از اين نگاه به کنترل حوادث مي پردازيم و حتي در بسياري از جاها براي حوادث خودمان دوره هاي خاص با هماهنگي اداره آموزش طراحي کرديم و اين به مجموعه کمک مي کند.
در پايان اگر صحبتي باقي مانده، بيان بفرماييد.
حضور ميداني و مستقيم مديران ارشد دلگرمي به ديگر همکاراني بود که وظيفه امدادرساني را به عهده داشتند.
با تشکيل کميته شرايط اضطراري در دو حوزه ايمن سازي تجهيزات و مسؤوليت هاي اجتماعي ورود کرديم. البته بايد گفت همکاران ما در شرکت ملي نفت بسياري از جاها فراتر از وظايفي که براي شهرهاي معين در نظر گرفته شده بود، انجام وظيفه مي کرديم.
اگر قبل از وقوع سيل، اقدامات ايمني سازي براي سايت هاي در معرض سيلاب انجام نمي شد، زمان طلايي که در زمان سيل داشتيم، بايد براي محافظت از تجهيزات صرف مي کرديم، اما با برنامه ريزي هاي از قبل تعيين شده توانستيم زمان بيشتري به تجهيزات شهري و استانداري ها اختصاص دهيم. اميدوارم اين حادثه را با موفقيت پشت سر بگذاريم. اين اقدامات مثبت باعث شد تا بتوانيم سربلند بيرون بياييم و به يکي از افتخارات شرکت ملي نفت بيفزاييم. تاکنون هيچ گونه آلودگي زيست محيطي مشاهده نشده و شرکت متن در زمستان سال 97 تمام گودال هاي خود را در تالاب هورالعظيم پاک سازي کرده است. در پايان بايد گفت روساي اچ اس اي، پدافند غيرعامل و محيط زيست شش شرکت حضور ميداني داشتند که اين برايمان ارزشمند است.