بررسي راهکارهاي مقابله با سيل در گفت و گو با رئيس اچ اس اي شرکت ملي نفت ايران
آلودگی زیست محیطی مشاهده نشده است
سميه راهپيما-خبر وقوع سيل در کشور و محاصره بسياري از شهرها و روستاها در آب همه را شوکه کرد و برخي هموطنان را در اين رخداد تلخ از دست داديم؛ اين در حالي است که قبل از سال جديد، هشدارهاي مختلفي از سوي سازمان هواشناسي داده شده بود و بسياري از وزارتخانه ها، شرکت ها و سازمان ها براي مقابله با آن اقدامات موثري انجام دادند، وزارت نفت نيز از اين قاعده مستثني نبود؛ به گونه اي که در 18 اسفند 97 از سوي وزير نفت، شيوه نامه ساماندهي مديريت شرايط اضطراري در صنعت نفت ابلاغ شد. شرکت ملي نفت نيز آن را سرلوحه کار قرار داد و به تمام شرکت هاي زيرمجموعه ارجاع داد و به اين ترتيب توانست با اجراي مانورها و دستورعمل هايي واکنش در شرايط اضطراري از جمله سيل را آموزش دهد. شرکت ملي مناطق نفت خيز جنوب و شرکت هاي بهره برداري نفت و گاز اروندان، مهندسي و توسعه نفت (متن)، ملي حفاري، نفت مناطق مرکزي و شرکت بهره برداري نفت و گاز غرب، اقدام هاي ايمني سازي در مقابله با سيل را انجام دادند و روساي اچ اس اي اين شرکت ها به عنوان فرماندهان صحنه انتخاب شدند. به دليل اهميت اين موضوع، هفته نامه «مشعل» گفت و گويي با ماني عبدالله زاده، مدیر اچ اس اي شرکت ملي نفت ايران انجام داده است که در ادامه مي خوانيد:
با توجه به اينکه مسؤوليت اچ اس اي شرکت ملي نفت ايران را به عهده داريد، بفرماييد که قبل از وقوع حادثه چه اقدام هايي در زمينه ايمني و مديريت بحران براي تاسيسات نفتي صورت گرفته است؟
از اسفند ماه 97 گزارش هايي براي ما ارسال شده بود که بر اساس آن اخطارها و هشدارهاي لازم را به شرکت هاي زيرمجموعه داديم و در ادامه شيوه نامه ساماندهي مديريت شرايط اضطراري در صنعت نفت را که اسفند ماه سال گذشته از سوي وزير نفت ابلاغ شده بود، به شرکت ها ارسال کرديم. 5 فروردين 98 نيز اطلاعيه شماره 2 سازمان هواشناسي را به تمام شرکت هاي زيرمجموعه و شرکت هايي درگير سيل فرستاديم.
زمان وقوع سيل، 6 شرکت شامل شرکت ملي مناطق نفت خيز جنوب و شرکت هاي نفت و گاز اروندان، متن، ملي حفاري، نفت مناطق مرکزي و نفت و گاز غرب، تحت تاثير قرار گرفتند که اقدام هاي ايمن سازي اين سايت ها براي مقابله با سيل قبل از وقوع انجام شد. ضمن آنکه اوايل فروردين در قالب ابلاغيه وزير نفت دستور داده شد تا تمامي شرکت هايي که تحت تاثير سيل قرار خواهند گرفت، در کنار وظيفه ذاتي خود که حفظ ايمني تاسيسات است، وظيفه مسؤوليت هاي اجتماعي را نيز براي کمک به مردم و تاسيسات شهري مدنظر داشته باشند.
با اين ابلاغيه، شرکت ها ايمن سازي تاسيسات را شروع کردند و نقاط آسيب پذير شناسايي شد، همچنين نقاطي که احتمال وقوع سيل وجود داشت، با احداث سيل بند و تشکيل ستاد کميته بحران با عضويت شرکت هاي درگير سيل انتخاب و در شرکت ها دو شهر به عنوان «معين» انتخاب شد. به عنوان مثال، شرکت مهندسي و توسعه (متن) که مسؤوليت توليد نفت را در تالاب هورالعظيم به عهده دارد، مسؤوليت نگهداشت شهر رفيع و هويزه را به عهده گرفته است.
شرکت هايي که به آن اشاره کرديد، چه اقدام هايي در مقابله با سيل انجام دادند؟
شرکت متن در تالاب هورالعظيم در کنار ايمني سازي تاسيسات، چاه هاي خود را مسدود کرد. شرکت بهره برداري نفت و گاز غرب نيز چاه هايي را که احتمال مي داد دسترسي به آنها از بين برود، مسدود کرد، ضمن آنکه شرکت ملي مناطق نفت خيز جنوب هم چاه هايي را که نزديک مسيل ها و مجاورت رودخانه ها بود، قبل از وقوع سيل مسدود کرد. اين اقدام ها باعث شد وقوع سيل مشکلي برايشان پيش نياورد.
آيا تاسيسات نفتي در سيل اخير آسيب ديدند؟
خير، اما جاده هاي دسترسي که در آن چاه ها، پدها و گودال ها قرار دارد، تحت سيل قرار گرفته و تخريب شده است. تدابير ايمني قبل از وقوع سيل براي تاسيسات نفتي در نظر گرفته شده بود، از اين رو زماني که راه دسترسي به تاسيسات سرکان و مالکو از سه نقطه از بين رفت و هر سه پل را آب برد، بلافاصله Shutdown داده شد. تمام چاه ها از قبل بسته شده بود و توانستيم خدمات موثر تري در زمينه مسؤوليت اجتماعي به منطقه ارائه دهيم.
در شرکت متن نيز، بسياري از جاده هاي دسترسي به چاه هاي هورالعظيم از بين رفته است، خروجي تاسيسات چشمه خوش که از کشکان مي گذرد، براي ايمن سازي آن Shutdown داده شد و اکنون به سرويس برگشته است. در کل مي توان گفت، بسياري از جاده ها و زيرساخت هاي تاسيسات آسيب ديده، اما به تاسيسات صدمه اي وارد نشده است. جاده هاي دسترسي به هورالعظيم از بين رفته، اما به تاسيسات آسيبي نرسيده و در حال توليد است.
چه اقدام هايي براي حفاظت از شرايط زيست محيطي هورالعظيم انجام شده است؟
تالاب هورالعظيم حفاظت شده است و زير نظر سازمان حفاظت محيط زيست قرار دارد. وزارت نيرو نيز در زمينه ميزان پذيرش آب زير نظر سازمان حفاظت محيط زيست فعاليت مي کند، از اين رو مي توان گفت تمامي مجوزها از وزارت نيرو و سازمان حفاظت محيط زيست گرفته شده است. ورودي اصلي آب آن از رودخانه نيسان تامين مي شود که از بالاي تالاب و شهر رفيع مي آيد. شرکت متن آب ورودي به تالاب را در 5 حوضچه به 15 نقطه تقسيم کرده است و هر چهار ساعت يک بار تراز ارتفاعي آب در حوضچه ها را بررسي مي کند. اين بدان معناست که مديريت تقسيم و توزيع آب در تالاب انجام شده و در حال انجام است. از سوي ديگر، يکسري دريچه هاي مرزي داريم که بخشي از آب آنها را با هماهنگي سازمان هاي ذي صلاح مانند آب و برق، مرزباني و سازمان محيط زيست و شوراي تامين به بخشي از تالاب هورالعظيم که در عراق است، انتقال داديم. به عبارت ديگر، مديريت توزيع و تقسيم آب در تالاب از سوي شرکت متن با پايش و ميزان اندازه گيري تراز ارتفاعي نقاطي که از قبل مشخص شده، به صورت مداوم در حال انجام است و تاکنون مشکل خاصي در اين زمينه نداشته ايم.