دوري از چهار صفت
امام علي(ع) فرمودند:
من استطاع أن يمنع نفسه من أربعة اشياء فهو خليق بأن لاينزل به مكروه أبداً قيل: وما هنّ يا أميرالمؤمنين! قال: العجلة واللجاجة والعُجب والتّوان.
هر كس اين چهار صفت را از خود دور كند، خواه فرد باشد، خواه مجموعه دست دركاران و روساي جامعه، هيچ گاه حادثه و واقعه ناخوشايندي، متوجه او نخواهد شد:
1- عجله، بدون تأني و دقت، تصميم گيري يا كاري را اجرا کند (عجله غير از سرعت در عمل است).
2- لجاجت، يكي از مسائل خطرناك و بلاهاي دامن گير، اصرار و پافشاري ناحق، در مسأله اي است كه چون اين حرف را گفته يا چنين موضعي اتخاذ كرده، حاضر نيست عقب نشيني كند، ولو خلاف آن ثابت شود.
3- مغرور شدن و خودشيفتگي كه انسان نقص ها و ضعف هاي خود را نديده و احيانا محسناتش را بزرگ بشمرد.
4- كاهلي و سستي، كار امروز را به فردا افكندن و به تاخير انداختن.
بنده در اثر تجربياتي كه در سال هاي متمادي پيدا كردم، به اين نتيجه رسيدم كه اين سخن علي(ع) واقعا حكمت تمامي است و همه ضرر و زيان هايي كه متوجه جامعه شده، در اثر اين امور بوده است. خداوند ان شاءالله ما را با مجاهدت خودمان و با توفيق خودش از اين صفات دور بدارد.
چرا يه پله بالاتر نشستي؟
ابن جوزى، يكى از خطباى معروف زمان خودش بود. بالاى منبرى رفته بود كه سه پله داشت و براى مردم صحبت مىكرد. زنى از پايين منبر بلند شد و مسئلهاى از او پرسيد. ابن جوزى گفت: نمىدانم. زن گفت: تو كه نمىدانى پس چرا سه پله از ديگران بالاتر نشستهاى؟! جواب داد: اين سه پله را كه من بالاتر نشستهام، به آن اندازهاى است كه من مىدانم و شما نمىدانيد، بنابراين به اندازه معلوماتم بالا رفتهام و اگر به اندازه مجهولاتم مىخواستم بالا بروم، لازم بود منبرى درست كنم كه تا فلك الافلاك بالا مىرفت.
آزمايش الهى
«الا انَّ اللَّه تَعالى قَدْ كَشَفَ الْخَلْقَ كَشْفَةً لا انَّهُ جَهِلَ ما اخْفَوْهُ مِنْ مَصُونِ اشْرارِهِمْ وَ مَكْنُونِ ضَمائِرِهِمْ، «وَ لكِنْ لِيَبْلُوَهُمْ ايُّهُمْ احْسَنُ عَمَلًا» فَيَكُونُ الثَّوابُ جَزاءً وَالْعِقابُ بَواءً». نهج البلاغه خطبه 44
آگاه باشيد، اينكه خدا پرده از اسرار درون بندگان (با آزمايشهاى خود) برداشت، به خاطر اين نيست كه او از آنچه انسانها در درون پنهان داشتهاند و اسرارى كه فاش نكردهاند، بى خبر باشد، بلكه براى اين است كه آنان را در معرض امتحان آورد که كداميك عمل نيكوتر انجام مىدهند. تا پاداش و كيفر، مفهوم صحيح داشته باشد، زيرا تا كسى صفات درونى را در قالب عمل آشكار نكند، نه مستحق پاداش است و نه مستوجب مجازات.
نكتهها و پيامها
1- همه حقايق عالم از كوچك و بزرگ، پيدا و ناپيدا نزد خداوند حاضر است. چگونه مىشود چيزى از نظر خداوند پنهان بماند؛ در حالى كه خود مىفرمايد: «و كليد غيب، تنها نزد اوست. جز او [كسى] آن را نمىداند و آنچه در خشكى و درياست، مىداند و هيچ برگى فرو نمىافتد، مگر [اينكه] آن را مىداند.» و نيز درباره علم خود به اسرار نهان و آشكار انسانها مىفرمايد: «و آنچه پنهان مىكنيد و آنچه آشكار مىداريد [نيز] مىداند.»
2- فلسفه آزمايش مردم در منطق الهى
الف) به ظهور رساندن ميزان حُسن عمل است نه فراوانى و كثرت عمل. (احْسَنُ عَمَلًا) چنانكه امام صادق(ع) در اين باره مىفرمايد: معناى «عمل نيكو»، «عمل فراوان» نيست، بلكه «سالمترين عمل» است و معناى «اصابه» ترس از خدا و نيت راستين است، سپس فرمود: باقى ماندن بر عمل به صورت خالص براى خدا از خود عمل سختتر است.
ب) ثواب و عقاب بر محور حسن عمل است، زيرا همچنان كه در دنيا نمىتوان كسى را به موجب نيت درونىاش كيفر کرد، مگر آنكه آن را بهمنصه عمل درآورد، در آخرت نيز انسانها را به واسطه اعمالشان، ثواب و عقاب مىدهند. چنانكه قرآن مىفرمايد: پس هر كس هم وزن ذرهاى كار خير انجام دهد و هر كس هم وزن ذرهاى كار بد کند، نتيجه آن را مىبيند!
نشانه صدق ايمان
علل ترس از مرگ
در برابر مؤمنان حقيقى كه از مرگ نمىهراسند، افراد بىشمارى نيز از مرگ وحشت دارند. انگيزه ترس اين افراد، متعدد است، از جمله:
1- باورنداشتن حقيقت مرگ: انسان از فنا و نيستى هراسان است و كسى كه معتقد است مرگ فنا و نيستى است، مىترسد؛ و كسى كه داراى چنين جهانبينى باشد و مرگ را نابودى بداند، به هر نحو ممكن مىخواهد زنده بماند.
2- گناه: همانگونه كه صدق ايمان سبب اشتياق به لقاى پروردگار است، ضعفايمان، گناه، تجاوز و ستم نسبت به ديگران، سبب ترس از مرگ و حساب و كتاب خواهد شد. كسى كه در منجلاب فساد و گناه فرو رفته و مرگ را شروع كيفر مىداند، خواه ناخواه از مرگ فرار خواهد كرد.
3- تعلق به دنيا: دلبستگى بيش از حد به دنيا، يكى ديگر از عوامل ترس از مرگ است، چرا كه مرگ ميان انسان وابسته به دنيا و محبوبش جدايى مىافكند و دلكندن از آن همه امكانات كه براى زندگى مرفّه و پرعيش و نوش فراهم ساخته، براى او طاقتفرساست.
4- شخصى از ابوذر پرسيد: چرا ما از مرگ بدمان مىآيد. او فرمود: براى اينكه شما دنيا را آباد و آخرت را خراب كردهايد، و بدين جهت از انتقال از خانه آباد به خانه خراب بدتان مىآيد.
پرسش: آيا در مورد فتنه هاي آخرالزمان آيه يا آياتي داريم؟
پاسخ: فتنه به معناي امتحان، آزمايش و ابتلاست. در قرآن در اين معاني به كار رفته است:
1- امتحان كردن به سختي، آزمودن به تكاليف سخت
2- مبتلا كردن به بلا و فتنه، هلاك كردن
3- در آتش سوزاندن، عذاب كردن به آتش
4- صدمه زدن و كشتن. در آيه 101 سوره نساء به آن اشاره شده است.
5- گمراه كردن و فريفتن و لغزاندن از راه حق
6- شكنجه دادن، به رنج انداختن (براي وادار كردن به ترك دين)
7- منحرف كردن از چيزي، باز داشتن از پذيرش چيزي
فتنه: در قرآن هم به خدا نسبت داده شده و هم به غير خدا، در قرآن، هر جا كه درباره بشر آمده، مراد فتنه مذموم و آزمايش ناهنجار است، برخلاف امتحان خدا كه به وسيله آن انسان هاي خوب و بد از هم جدا شده و خوبان در راه كمال و انسان هاي بد در راه شقاوت پيش مي روند.
خداوند درباره فراگيري آثار فتنه در ميان اجتماع، به مؤمنان هشدار مي دهد. در آيه 25 سوره انفال آمده است: «بپرهيزيد از فتنه اي كه تنها دامن ستمكاران از شما را نمي گيرد.» علامه طباطبايي در ذيل اين آيه مي فرمايد: «فتنه عبارت است از اين كه بعضي از امت با بعضي ديگر اختلاف مي كنند در امري كه تمامي امت، حقيقت امر را مي فهمند كه كدام است، اما يك دسته از قبول آن سرپيچي و آگاهانه به ظلم و منكر اقدام مي كنند. آن دسته ديگر هم كه حقيقت را قبول كرده اند، آنان را نهي از منكر نمي كنند و در نتيجه آثار سوء آن دامنگير همه امت مي شود... اينكه خداوند همه امت را از آن زنهار داده، معلوم مي شود كه منظور آن ظلمي است كه اثر سوء آن عمومي باشد و چنين ظلمي ناچار بايد از قبيل برهم زدن حكومت حقه اسلامي و زمام آن را به ناحق به دست گرفتن يا پايمال كردن احكام قطعي از كتاب و سنت باشد كه راجع به حكومت حقه است. براي نجات از فتنه ها و گرفتاري ها و رسيدن به آرامش و شناخت راه صحيح و سره از ناسره، بايد به قرآن و سنت اهل بيت مراجعه و از قرآن كه همواره نور و روشنايي است، پيروي كرد، زيرا قرآن در تمام زمان ها راهنماي خوبي است كه انسان با پيروي از آن سعادت دنيا و آخرت خود را تامين مي کند و در شناخت فتنه و مشكلات كمتر دچار مشكل مي شود، پيامبر بزرگوار اسلام(ص) درباره قرآن مي فرمايد: «آن زمان كه آشوب ها و فتنه ها مانند پاره هاي شب تار شما را فرا گرفت، به قرآن رو آوريد... هر كس قرآن را پيشواي خود قرار دهد، او را به بهشت راهنمايي مي كند. هر كس آن را پشت سر اندازد، او را به سوي دوزخ مي كشاند. قرآن راهنمايي است كه به بهترين راه، راهنمايي مي كند.»
يکي از عوامل مهم مصونيت از فتنه، بصيرت و رشد فكري است. خداوند در آيات متعددي بعد از نقل قصص و تجارب تاريخي اقوام گذشته، انسان ها را به تفكر و تعقل دعوت مي کند. مهم ترين كار قلب را تفقه (ژرف انديشي) مي شمارد و در وصف جهنميان مي فرمايد: «لَهُمْ قُلُوبٌ لا يفْقَهُونَ بِها. براي كسب بصيرت ديني بايد در هر مسئله اي تفقه نمود.» همان گونه كه مسائل عبادي دين، به تفقه نياز دارد. چنانكه امام كاظم(ع) مي فرمايد: «براي فهم معارف دين تلاش كنيد، چراكه فهم كليد بصيرت است.».
برگزاري همايش توانمندسازي ائمه جماعت اقامه نماز
همايش توانمندسازي تبليغي و توسعه و گسترش نماز با حضور ائمه جماعات و دبيران شوراهاي اقامه نماز صنعت نفت در شمال غرب کشور به ميزباني شرکت گاز استان آذربايجان غربي برگزار شد.
در اين همايش يک روزه که حجت الاسلام والمسلمين هادي، رابط فرهنگي و امور روحانيون شمال غرب صنعت نفت، برزگر، مدير ستاد اقامه نماز استان، شيخي، مديرعامل شرکت گاز استان، ائمه جماعات و دبيران شوراي اقامه نماز صنعت نفت در شمال غرب کشور حضور داشتند، حجت الاسلام هادي، در سخناني بر استفاده از ظرفيت هاي مختلف از جمله بسيج و حلقه هاي صالحين در پرشور برگزار کردن نمازهاي جماعت تاکيد کرد و گفت: علاوه بر استفاده از تمام ظرفيت ها، امامان جماعت بايد راه هاي ارتباط گيري با مخاطبان را به صورت علمي فراگيرند و از فرصت هاي کوتاه بين نمازها براي سخنراني پرمحتوا کمال بهره برداري را انجام دهند و صرفا به سخنراني هاي مناسبتي اکتفا نکنند. در ادامه عليرضا شيخي، مديرعامل شرکت گاز استان آذربايجان غربي بر حضور پرشور در نمازهاي جماعت و ديگر برنامه هاي فرهنگي و ديني همچنين بر اهتمام بيشتر همه خادمان نماز به ويژه دبيران شوراهاي اقامه نماز و ائمه جماعت بر پرشور نگهداشتن اقامه نماز در تمام ادارات تاکيد کرد.
در ادامه اين همايش، برزگر، مدير ستاد اقامه نماز استان نيز، از برگزاري چنين نشست هايي تقدير و مطالبي را در زمينه بيانات مقام معظم رهبري در ديدار با مسئولان ستاد اقامه نماز بيان کرد.
ارائه نظرها و پيشنهادهاي شرکت کنندگان در همايش و جلسه پرسش پاسخ از سوي حجت الاسلام والمسلمين هادي، رابط فرهنگي و امور روحانيون صنعت نفت در شمال غرب کشور پايان بخش اين نشست بوده است.
شهيد عباس عفت روش
شهيد عباس عفت روش در سال 1354 وارد شرکت ملي نفت ايران شد. حضور پرشورش در مبارزات انقلابي با دستگاه طاغوت پهلوي از او چهره اي آشنا و در عين حال بسيار متواضع ساخته بود. پس از پيروزي انقلاب اسلامي نيز، حضوري چشمگير در برنامه هاي ديني و انقلابي داشت. اين حضور باعث شد منافقان کوردل تحمل ديدن آن چهره انقلابي را نداشته باشند و در دوران ترورهاي کورشان، در 16 مهرماه 61، او را بر اثر شکنجه به درجه رفيع شهادت برسانند. همسر شهيد درباره او مي گويد: «شهيد عفت روش با صداقت و گذشت خود، راه پرارزشي را در زندگي پيش رو داشت. او به تربيت فرزندان بسيار اهميت مي داد و فردي فعال و زحمتكش بود و سرانجام هم در محل كار خود به دست منافقان افتاد و پس از شكنجه فراوان از سوي آنان به شهادت رسيد.».
پرسش: اينجانب در يكى از ادارات مشغول به كار هستم و ماهانه حدود 60 تا 120 ساعت اضافهكارى تشويقى به كاركنان داده مىشود- كه البته بدون كاركرد اضافه- و صرفاً تشويقى است. آيا گرفتن اين وجوه، شرعاً حلال است يا خير؟
پاسخ: به مقررات بستگى دارد؛ چنانچه مطابق مقررات، حقوق بگيرد حلال است و در غير اين صورت نبايد بگيرد.
شيوه هاي دعوت به نماز
کتاب «شيوه هاي دعوت به نماز» منتشر شد. محتواي اين کتاب در هفت فصل شامل اهميت دعوت به نماز، اصول و قواعد کلي دعوت به نماز، ويژگي هاي دعوت کنندگان به نماز، گام هاي مهم پيش از دعوت، شيوه ها و روش هاي دعوت به نماز، وظايف نهاد ها، مسئولان، آسيب ها و موانع دعوت است.
گرچه درباره نماز، هزاران کتاب نوشته شده، اما درون مايه، شيوه ها، اصول، قلم و بيان ها متفاوت است. اين اثر حاصل تلاش حجت الاسلام والمسلمين محسن قرائتي است.