خواصه دار ادامه می دهد: «از منظر بهداشت روان بهتر است برای مناطق عملیاتی محروم و دور افتاده، خدمات رفاهی بیشتری نسبت به مناطق دیگر در نظر گرفته شود. برخی همکاران در طول خدمت خود تنها یک بار از خدمات رفاهی مجتمع ورزشی – آموزشی محمودآباد استفاده کرده اند که باید این موضوع را مد نظر قرار داد. کسانی که در اینجا کار می کنند، از نظر سلامت روان مستعد استرس ناشی از یکنواختی محیط هستند. به عنوان نمونه وقتی از محل کار به شهرک مسکونی می روند، همه چیز برای شان تکراری است و به جز امکانات ورزشی جایی برای تفریح ندارند؛ اما کسی که در مشهد کار می کند، مراکز زیارتی، انواع بازارها، مکان های تفریحی، ورزشی و... را در اختیار دارد که می تواند استرس خود را مهار کند، از این رو بهتر است خدمات رفاهی بیشتری به مناطق محروم از جمله شهرک های مسکونی این شرکت که در منطقه خانگیران قرار دارد، داده شود. از امتیازات این منطقه، استفاده از خدمات بهداشت و درمان نفت منطقه سرخس بود که بتازگی به شبکه بهداشت و درمان استان واگذار شد و این موضوع، نگرانی هایی را برای کارکنان و خانواده های این منطقه به وجود آورده است. به نظر می رسد اگر وزارت نفت همانند وزارت بهداشت و درمان یا ارگان های نظامی، برای مناطق عملیاتی دانشجوی پزشکی به صورت بورسیه جذب می کرد و از آنها تعهد می گرفت تا در مناطق محروم خدمت کنند، مشکل عدم تامین پزشک متخصص تا حد زیادی حل می شد.»
ارائه خدمات درمانی به بومیان منطقه
منطقه خانگیران، یکی از مناطق عملیاتی قدیمی است که از حدود سال 1362 بهره برداری گاز از این منطقه شروع شده و از همان زمان نیز سازمان بهداشت و درمان صنعت نفت، همراه با کارکنان شرکت ملی گاز ایران مشغول به کار شده اند، به دلیل اینکه بهداشت و درمان صنعت نفت شمال شرق در این منطقه کاربری دوگانه ای دارد و طب کار و اورژانس در پالایشگاه شهید هاشمی نژاد ارائه می شود، در قسمت طب صنعتی، پایش سلامت کارکنان پالایشگاه شهید هاشمی نژاد و شرکت بهره برداری نفت و گاز شمال شرق صورت می گیرد و در اورژانس نیز خدمات اورژانسی سرپایی به تمامی کارکنان این دو شرکت و بومیان منطقه داده می شود.
شاهین شاهسوند، سرپرست مرکز طب کار و اورژانس منطقه خانگیران در این زمینه می گوید: «جمعیت تحت پوشش این مرکز چهار هزار و 500 نفر است که از این تعداد 1500 نفر رسمی، نزدیک به 450 نفر قرارداد مستقیم و مابقی ارکان ثالت هستند؛ البته نوع معاینات دوره ای برای این افراد نیز متفاوت است. به عبارت دیگر می توان گفت که معاینات طب صنعتی تمامی کارکنان در این مرکز انجام می شود.
در قسمت اورژانس نیز حوادث پالایشگاه، حوادث جاده ای و حوادثی که در چاه های نفت و گاز شرق اتفاق می افتد را پوشش می دهیم، همچنین در ساعات روز، کارکنان برای دریافت خدمات سرپایی مراجعه می کنند. داروخانه نیز 80 تا 90 درصد نسخه ها را پاسخگوست و 20 درصد نسخه ها تخصصی است که باید از شهرستان سرخس یا مشهد خریداری شود.»
به گفته او، «شایع ترین مشکل مربوط به شغل که در میان کارکنان پالایشگاه گاز شهید هاشمی نژاد و شرکت بهره برداری نفت و گاز شرق با آن رو به رو هستیم، صدای زیاد و آلودگی های گوگردی است. در مراحل بعدی نیز بیماری هایی دیده می شود که ناشی از ارگونومی مانند ایستادن و نشستن های طولانی است و مشکلاتی را برای کارکنان ایجاد می کند.»
تست ورزش همگانی برای آتش نشانان
یکی از حوزه های مهم در اچ اس ای، واحد آتش نشانی است که باید همواره آتش نشانان از آمادگی جسمانی لازم برای مقابله با حوادث برخوردار باشند، از این رو باید به آنها آموزش هایی داده شود. در این زمینه محمد جواد راسخی، مسئول خدمات ورزش شرکت پالایش گاز شهید هاشمی نژاد می گوید: «برای کارکنان آتش نشانی، تست ورزش همگانی در نظر گرفته ایم تا با این روش، کسانی را که عکس العمل بهتری در مواجهه با حوادث دارند، شناسایی کنیم. آتش نشان ها باید با لباس مخصوص و ابزارهایی که دارند، بتوانند در مدت زمان کوتاهی بهترین عکس العمل را داشته باشند.»
او ادامه می دهد: «گروهی از سوی واحد اچ اس ای پالایشگاه به ما معرفی شده اند که در مرحله خطر هستند، از این رو برای حفظ سلامت آنها با توجه به سوابق پزشکی شان اقدام های مخصوص در نظر می گیریم.
اکنون بسیاری از همکاران ما در پالایشگاه از درد گردن، آرتروز، استخوان درد و گرفتگی عضلات رنج می برند که سعی کرده ایم از متخصص آب درمانی دعوت کنیم تا دو روز در هفته به کارکنان آموزش دهد. »
راسخی می گوید: «در مناطق عملیاتی نمی توان به ورزش به عنوان معیار سلامت نگاه کرد؛ بلکه هدف از انجام فعالیت های ورزشی، ایجاد تفریح، نشاط و ... در افراد است، شاید در شهری مانند مشهد نیازی به انجام این فعالیت ها نباشد و خانواده ها بتوانند در یک پارک بزرگ، اوقات فراغت خود را بگذرانند.»
کاهش حوادث در حوزه ایمنی وآتش نشانی
هزینه های بی توجهی به مسائل ایمنی و کاهش ضریب ایمنی سیستم از تصور مدیران و سرپرستان خارج است. این هزینه ها می تواند شامل مواردی مانند هزینه حوادث و هزینه دوباره کاری هایی باشد که بر مدیریت تحمیل می شود که واضح است با مدیریت مناسب می توان این هزینه ها، به علاوه هزینه های جاری ایمنی و هزینه های پیشگیری را به طور چشمگیری کاهش داد.
اداره ایمنی و آتش نشانی پالایشگاه شهید هاشمی نژاد در سال 1360 قبل از راه اندازی پالایشگاه شروع به فعالیت کردند و مسئولیت حفظ جان افراد، تجهیزات و سایر سرمایه های شرکت را به عهده دارند. در این زمینه علی اعزازی پور، رئیس ایمنی و آتش نشانی شرکت پالایش گاز شهید هاشمی نژاد می گوید: «در چند سال گذشته حوادث سالانه این شرکت به کمتر از انگشتان دو دست رسیده و هدف گذاری ما صفر کردن حوادث تا پایان امسال است و تعداد حوادث باقیمانده نیز ریشه در دلایلی دارد که نیازمند برنامه ریزی بلند مدت و صرف زمان زیاد برای افزایش فرهنگ ایمنی است.
با برنامه ریزی های صورت گرفته از جمله افزایش نفر ساعت آموزش پیمانکاران، افزایش ساعت گفتمان های ایمنی، مقادیر ضریب شدت و تکرار کمتر از مقادیر هدف گذاری، به هدف کاهش حوادث ناتوان کننده دست یافته ایم. همچنین با افزایش نفر ساعت آموزش های ایمنی و آتش نشانی در چند سال گذشته، تعداد کل حوادث سالانه هم کاهش یافته است.»
به گفته او «آتش نشانی دو حوزه دارد که یکی شامل آمادگی جسمانی کارکنان می شود و دیگری آماده به کار بودن تجهیزات آنهاست. در آمادگی جسمانی هر شش ماه یکبار از کارکنان تست هایی می گیریم که هدف از آن، ارتقای سطح آمادگی جسمانی آنهاست و در حوزه آمادگی تجهیزات هم با بازدید های دوره ای منظم سعی در افزایش ضریب آمادگی تجهیزات داریم و در شرایط مناسبی هستیم؛ البته مشکلاتی نیز داریم که شامل بالا رفتن سن آتش نشانان پالایشگاه است که نمی توانند آمادگی مورد نظر را داشته باشند.»
اعزازی ادامه می دهد: «تلاش می کنیم دیدگاه های ایمنی همکاران را تا جایی ارتقا دهیم که وقتی ما نباشیم نیز نکات ایمنی رعایت شود.»
حذف 40 درصدی آلاینده های محیط زیست
وظیفه اصلی واحد محیط زیست، کنترل و پیشگیری از انتشار آلاینده ها، ممانعت از تخریب محیط زیست و حفظ منابع طبیعی برای نسل های آینده است . در نیمه دوم سال 1384 همزمان با تاسیس واحد اچ اس ای، واحد حفاظت محیط زیست نیز فعالیت خود را آغاز و با وجود محدودیت هایی در امکانات و لوازم مورد نیاز، تلاش کرد تا اقدام های موثری در زمینه اندازه گیری ، کنترل و کاهش آلودگی های زیست محیطی صورت گیرد. در این زمینه ایرج اجلالی، رئیس حفاظت محیط زیست شرکت پالایش گاز شهید هاشمی نژاد می گوید: «اقدام های ارزشمند زيست محيطي فراوانی در پالایشگاه و مجتمع های مسکونی به اجرا گذاشته شده که از جمله مهم ترین آنها در بخش هوا می توان به پروژه های ساخت و بهره برداري واحد بازيافت گوگرد شماره 4 که صرفاً برای حفظ محیط زیست احداث شده، اجرای کامل بازيابي گازهاي مشعل، پروژه بازيابي حرارت از زباله سوزها و کلنگ زنی پروژه تغلیظ گاز اسیدی اشاره کرد. از جمله مزاياي اجراي طرح تغليظ گاز اسيدي ورودي به واحدهاي بازيافت گوگرد ، به کاهش انتشار سالانه 100 هزار تن So2، افزايش كمي و كيفي گوگرد توليدي به ميزان 200 هزار تن در سال و سودآوري سالانه حدود 50 ميليارد تومان و بازگشت سرمايه كمتر از 2 سال است.»
به گفته او«کارهای فراوانی نیز در بخش آب و پساب انجام شده که مهم ترین آنها عبارت است از: بهره برداري و افزایش ظرفیت واحد تصفيه فاضلاب صنعتی و بهداشتی در پالایشگاه و شهرک ها، بازيابي آب های با املاح بالا به روش اسمز معکوس، احداث واحد تفكيك آب هاي نفت آلود و بهره گیری از فيلتر نانو برای بازيابي آب هاي ريجكت سیستم های اسمز معکوس که با بازچرخانی آب و پساب توانستیم با وجود احداث واحدهای جدید و بزرگ مانند مجتمع ذخیره سازی، واحد دانه بندی و ...، کاهش 24 درصدی در مصرف آب را نیز داشته باشیم.مدیریت پسماندها نیز در شرکت بسیار کامل انجام می شود که به عنوان مثال می توان از فروش كاتاليست كاركرده و جلوگيري از دور ريز آن، بازيابي آمين مستعمل و باز مصرف آن، فعال کردن كربن كاركرده و استفاده مجدد از آن نام برد.»
اجلالی می گوید: «با کاهش 80 درصدی مصرف کاغذ بر اساس ابلاغ دستورعمل مدیرعامل، اجرای کامل اتوماسیون اداری، جمع آوری بخش زیادی از پرینترها و هدفمند کردن توزیع کاغذ توانستیم در مدت 4 سال در مصرف کاغذ سه میلیون و 800 هزار برگ صرفه جویی کنیم. همچنین در پالایشگاه خانگیران حدود 61 هکتار فضای سبز داریم که 300 درصد از الزام سازمان حفاظت محیط زیست بیشتر است.»
سازماندهی نیروهای بسیج در 6 گروه
تعریف پدافند غیر عامل بر اساس مصوبه مجمع تشخیص مصلحت نظام عبارت است از: «کلیه اقدامات غیر نظامی که باعث افزایش بازدارندگی، کاهش آسیب پذیری، تداوم فعالیت های ضروری، ارتقای پایداری ملی و تداوم فعالیت های ضروری در برابر اقدامات نظامی دشمن شود.» بر این اساس، واحد پدافند غیر عامل از سال 1390 به مجموعه اچ اس ای در شرکت ملی گاز اضافه شد که مهمترین وظیفه آن، شناسایی تهدیدها و آسیب پذیری ها و ارائه راهکار برای جلوگیری از وقوع تهدیدهاست. از مهمترین تهدیدها در شرایط فعلی کشور می توان به تهدیدهای سایبری، تروریستی، اقتصادی و تحریم، زیستی و حملات نظامی اشاره کرد. در این زمینه مجید اشتاد، مسئول پدافند غیرعامل و مدیریت بحران شرکت پالایش گاز شهید هاشمی نژاد می گوید: «یکی از اقدام های مهم در این شرکت، طرح جامع پدافند غیر عامل است که در سال 1393 و با کمک واحدهای داخلی این شرکت تهیه شد. در این طرح، حدود 140 برنامه و پروژه برای ارتقای توان پدافندی این شرکت ارائه شده و با پیشرفت بیش از 72درصد، هم اکنون در دست بازنگری است. از دیگر اقدام هایی که با هدف پایداری تولید گاز صورت گرفته، ساخت مجتمع ذخیره سازی شوریجه است. این مجتمع، گاز را در 8 ماهه اول سال در مخزن شوریجه ذخیره کرده و امکان برداشت روزانه 20 میلیون متر مکعب گاز شیرین را در 4 ماهه سرد آخر سال فراهم می آورد. پیش بینی و دسترسی به منابع پشتیبان از اهداف دیگر این بخش است و هم اکنون منابع پشتیبان برای برق، آب، ارتباطات مخابراتی و ذخایر آب آتش نشانی فراهم شده و هر ساله با برگزاری مانور، صحت عملکرد این سیستم ها مورد آزمایش قرار می گیرد.
در زمینه تسهیل مدیریت بحران نیز می توان به شناسایی 32 مورد انواع وضعیت های اضطراری و بحرانی، برگزاری رزمایش های مشترک با شرکت ها و سازمان های بیرونی، سازماندهی نیروهای بسیج در 6 گروه(ایمنی، آتش نشانی، امداد، نجات، حراست و پیک)، استفاده از خدمات آموزشی سازمان هلال احمر و امکان استفاده از چرخ بال در شرایط اضطراری با هماهنگی این سازمان اشاره کرد، ضمن اینکه برای هماهنگی هر چه بیشتر، مانورهایی با شرکت بهره برداری نفت و گاز شرق، منطقه 4 خط لوله و سپاه منطقه سرخس سازماندهی و انجام شده است.»