گزارش «مشعل» از اقدام های اچ اس ای شرکت پالایش گاز شهید هاشمی نژاد
پـالایشگاهی بـا 5 هدف زیست محیطی
سمیه راهپیما تامین سلامت کارکنان و افراد متاثر از فعالیت های شرکت، بهره برداری بهینه از دارایی ها و محافظت محیط زیست از وظایف مهم و ساختار جامع مدیریتی واحد ایمنی، بهداشت، محیط زیست و پدافندغیر عامل است که علاوه برحذف فعالیت های موازی ، به دلیل ایجاد تعادل فنی و اقتصادی، سبب توسعه پایدار و افزایش بهره وری نیز می شود. واحد اچ اس ای شرکت پالایش گاز شهید هاشمی نژاد، به صورت رسمی از مرداد 1385 شروع به فعالیت کرد و توانست طی 12 سال، گام های ارزشمندی در زمینه بهداشت، ایمنی، محیط زیست و پدافندغیرعامل بردارد.
هر سال از سوی شرکت ملی گاز ایران، ارزیابی اچ اس ای صورت می گیرد و شرکت پالایش گاز شهید هاشمی نژاد توانسته در سال های 89 تا 95 رتبه اول و دوم را در میان پالایشگاه های گاز کشور کسب کند، همچنین در سال های 85، 87، 91، 93 و 95 لوح صنعت سبز را دریافت کرد و تلاش می کند تا در سال 1397 به عنوان صنعت سبز برگزیده کشور معرفی شود.
در این زمینه سید اسماعیل قادری، رییس اچ اس ای شرکت پالایش گاز شهید هاشمی نژاد می گوید: «در این شرکت، پنج هدف راهبردی زیست محیطی با نام 5Z تعریف شده که جزو اهداف راهبردی است و بنا داریم در هر 5 مورد به سمت Zero حرکت کنیم. این اهداف شامل صفر کردن انتشار آلاینده های هوا، پساب های خروجی، گازهای ارسالی به مشعل، پسماندهای تولیدی و مصارف غیر ضروری انرژی است. به این ترتیب، طی سال های 93 تا 96 کاهش 25 درصدی میزان انتشار آلاینده دی اکسید گوگرد به محیط، بازچرخانی و بازمصرف پساب تولیدی و کاهش 100 درصدی فاضلاب صنعتی خروجی از پالایشگاه محقق شده است. همچنین طی این 4 سال 90 درصد گاز فلر نیز بازیافت و به عنوان سوخت مورد نیاز در چرخه تولید استفاده می شود.
در ارتباط با پسماند تولیدی، به ازای هر میلیون متر مکعب گاز تولید شده، 40 کیلوگرم معادل 11 درصد کاهش پسماند داشته ایم. در بخش انرژی با برنامه ریزی و ممانعت از اتلاف آن ، مصرف انرژی در بخش صنعت 4 درصد کاهش داشته است، همچنین با بهینه کردن مصرف آب در چهار سال اخیر 24 درصد کاهش مصرف داشته ایم. »
به گفته او «از ابتدای امسال به هیچ عنوان آب خام برای فضای سبز مورد استفاده قرار نگرفته؛ بلکه از فاضلاب صنعتی تصفیه شده برای آبیاری درختان استفاده می شود. در فصل زمستان که برای فضای سبز آب کمتری مورد استفاده قرار می گیرد، پساب مازاد در استخر مناسبی که به همین منظور احداث شده، ذخیره و در فصول گرم سال از آن استفاده می شود، ضمن اینکه سطح استخرهای تبخیر از 25 هزار متر مربع به 65 هزار متر مربع افزایش یافته تا هیچگونه فاضلابی از پالایشگاه خارج نشود.»
قادری در ادامه به اهداف ایمنی و آتش نشانی اشاره می کند و می گوید: «در این بخش، شناسایی و مدیریت مخاطرات ایمنی و بهداشتی ناشی از فعالیت ها و محصولات را سرلوحه کار خود قرار داده ایم. برای اجرای این رویکرد، طرح ریزی و پیاده سازی استاندارد 18001 OHSAS و شناسایی و ارزیابی ریسک های ایمنی و بهداشت شغلی، روش FMEA را دنبال می کنیم، ضمن اینکه به منظور اجرای رویکرد مدیریت و بهداشت کار، مصادیق ارزیابی و اصلاح رویکرد مدیریت ایمنی نیز برنامه هایی در دستور کار داریم که در این میان می توان به آموزش، بازرسی های دوره ای/ موردی، مدیریت مانورهای ایمنی/ آتش نشانی، بررسی و پیگیری رفع گزارش عوامل بالقوه آسیب رسان، رسیدگی به گزارش حوادث، صدور مجوزها (کار گرم و سرد)، توزیع تجهیزات حفاظت فردی و ارزیابی ریسک اشاره کرد.»
رئیس اچ اس ای شرکت پالایش گاز شهید هاشمی نژاد ادامه می دهد: «بر اساس نتایج یک پژوهش در سال 89 مشخص شد که 73 درصد کارکنان دچار اضافه وزن و چاقی هستند، 40 درصد کارکنان در معرض سندرم متابولیک قرار دارند که این میزان 2.5 برابر معدل جهانی است، همچنین 22 درصد کارکنان دارای فشار خون بالا هستند، 10 درصد کارمندان دیابت دارند و 5 درصد آنها نیز مستعد بیمای در آینده هستند که این میزان 1.5 برابر معدل جهانی است. همچنین میزان مصرف چربی های اشباع و گوشت ها برای هر فرد 4 برابر میزان مورد نیاز بدن است، از این رو اقدام های تغذیه ای مانند آموزش و مشاوره تغذیه، کنترل و کاهش مصرف دخانیات، کنترل بیماری ها (چربی، فشار خون و..) از سوی پزشک و اصلاح رژیم غذایی کارکنان شامل تغییرات در نوع مواد غذایی و نوع پخت و تنظیم کالری مورد نیاز که منجر به اجرای غذای سالم می شود را در دستور کار قرار داده ایم، ضمن آنکه به توسعه و فرهنگ سازی ورزش و تفریحات سالم و فرهنگ سازی در زمینه پیشگیری از بیماری ها و تغذیه سالم نیز توجه می کنیم.»
بورسیه پزشک برای مناطق عملیاتی نفت
واحد بهداشت صنعتی در مهر سال 1384 تأسیس و در دو بخش بهداشت محیط و بهداشت حرفه ای متولی امور مربوط شد؛ هر چند که در ابتدا قرار بود متولی بهداشت محیط، سازمان بهداشت و درمان باشد، اما عملاً مسئولیت آن به واحد بهداشت صنعتی در واحد اچ اس ای واگذار شد. این واحد با هدف اجرای قوانین، آیین نامه ها و دستورعمل های بهداشتی، با شبکه بهداشت و درمان وزارت بهداشت، اداره کار، ستاد اچ اس ای شرکت ملی گاز و طب کار سازمان بهداشت و درمان نفت ارتباط کاری نزدیکی دارد و موفق شده است مطابق استانداردها و مقررات بهداشتی، تمامی فرایند ها را تحت پوشش قرار دهد. کاهش ریسک فاکتورهای مزمن غیر واگیر از 50 درصد به 22 درصد و افزایش پوشش معاینات دوره ای از 79 درصد به 96 درصد، از شاخص هایی است که به نتیجه رسیده است.
این واحد با چالش هایی روبه روست؛ زیرا در ساختار این بخش ابتدا دو نفر نیروی رسمی دیده شده بود؛ اما طی تغییراتی از سوی امور سازمانی شرکت ملی گاز ایران به یک سمت رسمی و یک سمت پیمانکاری تغییر کرد.
در این زمینه کاوه خواصه دار، مسئول بهداشت صنعتی شرکت پالایش گاز شهید هاشمی نژاد که از ابتدای شروع به کار این واحد در اچ اس ای مشغول به کار شده است و قبل از آن در واحدهای عملیاتی فعالیت داشته است، می گوید: «زمانی که به این واحد آمدم، دو سمت مسئول بهداشت و کارشناس بهداشت داشت که بعد از مدتی سمت کارشناس حذف شد و نیروی پیمانکار به ما دادند؛ اما حقوق، مزایا و امکانات رفاهی پیمانکاران نسبت به کارکنان رسمی پایین تر است. از این رو آنها به محض کسب تجربه، به دنبال موقعیت های کاری بهتر در شهرهای بزرگتر می روند. به همین دلیل از سال 1384 تا کنون 6 نفر جذب شده؛ اما پس از مدتی ترک کارکرده اند. در حال حاضر بعد از مدت ها توانستیم یک نیروی بهداشت حرفه ای را نیز در قالب پیمانکاری جذب کنیم. متاسفانه امروزه پیمانکاران فنی و خدماتی به موضوعات بهداشت صنعتی اشراف ندارند و باید کنترل و نظارت زیادی روی آنها داشته باشیم که این کار را سخت می کند. به عنوان مثال، وقتی نواقص ارگونومیک مطرح می شود، اهمیت آن را نمی دانند، زیرا این مسائل به مرور زمان برای شان ایجاد مشکل می کند و مانند حوادث ایمنی تبعات فوری ندارد. »