گفت و گوي هفته نامه «مشعل» با مدیرعامل سازمان بهداشت و درمان صنعت نفت
جـاي خـالي وزارت بهـداشت را پـر کـرده ايم
سميه راهپيما - سازمان بهداشت و درمان صنعت نفت با سابقه يک قرن همراهي با صنعت نفت کشور، به عنوان سازمان تخصصي که حيطه فعاليت آن تمام گستره ايران اسلامي را در بر گرفته، خود را در برابر تامين سلامت کارکنان و خانواده صنعت نفت پاسخگو مي داند. اين سازمان با هدف ايجاد جامعه اي سالم و پويا در صنعت نفت و به منظور کارآمدي و اثر بخشي هر چه بيشتر اين صنعت عظيم و راهبردي، تمام توان خود را به کار گرفته و توانسته است در همراهي با صنعت نفت و اهتمام در راه تامين، حفظ و ارتقاي سلامت کارکنان، الگويي مناسب براي ساير سازمان هاي متولي سلامت در کشور باشد و مباحثي مانند طرح پزشک خانواده، سلامت کار (خدمات طب صنعتي و بهداشت) تله مديسين ( پزشکي از راه دور) و پرونده الکترونيک سلامت (کارت هوشمند سلامت) کنترل بيماري هاي مزمن غير واگيردار و ... را مورد کاوش قرار دهد. به دليل اهميت اين موضوع و به بهانه هفته دولت، هفته نامه «مشعل» گفت وگويي با حبيب اله سميع، مدیرعامل سازمان بهداشت و درمان صنعت نفت انجام داده است که مشروح آن را در ادامه مي خوانيد:
با توجه به اينکه هفته دولت را پشت سر گذاشته ايم، بفرماييد که طي يک سال گذشته چه برنامه هايي براي بهبود ارائه خدمات بهداشتي و درماني داشته ايد؟
وزارت بهداشت و درمان و آموزش پزشکي کشور در دو منطقه جم و خارک حضور ندارد و بهداشت و درمان صنعت نفت وظايف اين وزارتخانه را نيز انجام مي دهد، از اين رو با توجه به تعدد بيماران بومي در منطقه جم بخش همودياليز را در اين مناطق راه اندازي کرده ايم و اکنون بيماران زيادي از خدمات اين بخش استفاده مي کنند.
اگر در آينده شرايطي فراهم شود، بازسازي اتاق هاي عمل و زايشگاه بيمارستان جم جزو اولويت هاي بعدي ماست؛ زيرا بيشترين نفع اين کار به بوميان منطقه مي رسد.
سال گذشته بيمارستان شهيد ايرانپور اميديه واقع در منطقه آغاجاري افتتاح شد و اميدواريم که بيمارستان گچساران نيز امسال افتتاح شود، وقتي يک بيمارستان با امکانات مناسب در منطقه ساخته مي شود، بخشي از آن امکانات به بوميان منطقه اختصاص مي يابد.
همانطور که مي دانيد، موضوع مسئوليت اجتماعي از اهميت زيادي برخوردار است و در بهداشت و درمان صنعت نفت اين نقش پررنگ تر مي شود. تاکنون چه اقدام هايي از سوي اين سازمان صورت گرفته است؟
حضور صنعت نفت باعث رشد و شکوفايي اقتصادي و اشتغالزايي مناطق مي شود، از اين رو در کنار فعاليت هايي که انجام مي دهد، خدماتي با عنوان مسئوليت اجتماعي به بوميان مناطق ارائه مي کند که از آن جمله مي توان به خدمات بهداشتي و درماني اشاره کرد. يکي از مطالبات جدي هر منطقه بخصوص مناطق محروم مسائل و مشکلات مرتبط با درمان است؛ از اين رو سازمان بهداشت و درمان صنعت نفت متولي ارائه خدمات بهداشتي و درماني به کارکنان نفت و خانواده هاي آنهاست. به عنوان مثال در دو منطقه جم در استان بوشهر و جزيره خارک، وزارت بهداشت و درمان و آموزش پزشکي کشور که متولي اصلي، بهداشت و درمان است، حضور ندارد و تنها بيمارستان اين دو منطقه متعلق به بهداشت و درمان صنعت نفت است که هم وظيفه خدمت به بوميان منطقه و هم کارکنان صنعت نفت و خانواده هاي آنها را به عهده دارد.
البته در ساير مناطق نيز به حوزه مسئوليت اجتماعي پرداخته شده است، به عنوان مثال تيرماه امسال، 68 عمل جراحي در بيمارستان نفت مسجد سليمان انجام شد که از اين تعداد 3 مورد مربوط به کارکنان صنعت نفت و خانواده هاي آنها بوده و 65 مورد نيز به بوميان منطقه اختصاص داشت.
در ساير مناطق نيز بهداشت و درمان صنعت نفت، در کنار بيمارستان ها و مراکز درماني وزارت بهداشت و درمان و آموزش پزشکي، که متولي اصلي سلامت ساکنان منطقه است، بخشي از بار خدمات درماني را در بيمارستان هاي مسجد سليمان، آغاجاري، گچساران، آبادان، ماهشهر و اهواز به دوش مي کشد.
بخش عمده اي از کساني که به ما مراجعه مي کنند، پوشش بيمه اي مانند تامين اجتماعي دارند، از اين رو تقاضا مي کنيم که سازمان تامين اجتماعي مطالبات بهداشت و درمان صنعت نفت را در مقابل خدماتي که به بوميان منطقه مي دهد، پرداخت کند تا بتوانيم اين خدمات را ادامه دهيم.
مردم مطالبات درماني دارند و امکانات بيمارستاني، درماني، ويزيت پزشک عمومي و ... تقاضا مي کنند؛ اما ما به دنبال ارائه خدمات آموزشي و پيشگيرانه نيز هستيم. مي خواهيم به جاي آموکسي سيلين و استامينوفن، مسواک و خمير دندان دهيم و به همراه آن، نحوه صحيح مسواک زدن را نيز آموزش دهيم، همچنين روش پيشگيري از بيماري هاي واگير و غير واگيردار را آموزش دهيم و يا با ارائه برنامه غذايي صحيح و فعاليت بدني مناسب، از بروز بيماري ها پيشگيري کنيم.
آيا برنامه اي براي پيشگيري داريد؟
آنچه بهداشت و درمان صنعت نفت بايد روي آن هدف گذاري و سرمايه گذاري کند، مراقبت هاي پيشگيرانه و بهداشتي است، با اين روش مي توان سلامت جامعه را در آينده تضمين کرد. در اين زمينه سال گذشته برنامه هايي داشته ايم. مانند استقرار اتوبوس هاي سلامت از سوي بهداشت و درمان صنعت نفت در مناطق مختلف و ارائه خدمات و مراقبت هاي بهداشتي به دانش آموزان و بوميان مناطق مختلف که امسال نيز آن را دنبال خواهيم کرد.
اکنون بسياري از مناطق پزشک متخصص ندارند و بيماران را به مراکز درماني اعزام مي کنند. آيا بهتر نيست که فکري در اين زمينه شود؟
داشتن کادر تخصصي استاندارد، تابع ضوابطي است؛ يعني کجا مراکز پزشکياري، کجا مراکز بهداشتي و درماني و کجا مراکز پلي کلينيک تخصصي و فوق تخصصي داشته باشيم.
بر اساس ضوابط و مصوبه هيئت مديره بهداشت و درمان صنعت نفت، اگر در هر منطقه عملياتي و در هر نوبت کاري، بيش از 35 نفر مشغول به کار باشند، بايد در آنجا پزشکيار بگذاريم. زير 35 نفر، پزشکيار ندارد، بلکه به يکي از کارمندان نوبت کار، آموزش هاي اوليه امداد و نجات داده مي شود تا در مواقع لزوم خدمات ارائه کند. اگر بيش از 150 نفر در هر نوبت کاري داشته باشيم، پزشک مي گذاريم، بالاي 500 نفر نيز مرکز سلامت کار ايجاد مي شود، براي بالاي چهار هزار نفر هم درمانگاه و پلي کلينيک احداث مي شود و براي جمعيت بيش از 25 هزار نفر نيز بايد بيمارستان داشته باشيم.
هميشه به نفع مجموعه نيست که در شهرهاي کوچک و مناطق عملياتي، کادر تخصصي و فوق تخصصي داشته باشد. به عنوان مثال، حضور يک متخصص ارتوپد به صورت کوتاه مدت، يعني براي ويزيت بيمار به صورت هفته اي دو جلسه در جزيره خارک، ارزش زيادي ندارد؛ زيرا حضور اين پزشک زماني موثر است که بتواند عمل جراحي داشته باشد و شرايط بعد عمل بيمار را هم ببيند، از اين رو بايد مقيم آنجا باشد. اين مقيم بودن هزينه هاي بالاسري زيادي دارد که از عهده ما خارج است. درنتيجه در اين مواقع بايد تابع ضوابط وزارت بهداشت و درمان و آموزش پزشکي کشور باشيم. اين وزارتخانه يکسري نيروهاي طرحي دارد، وقتي يک پزشک فارغ التحصيل مي شود، به مناطق محروم مي رود تا بعد بتواند امکان فعاليت در شهرهاي بزرگ را داشته باشد. در نتيجه هر سال عده زيادي فارغ التحصيل مي شوند و اين نيروهاي طرحي در اختيار وزارت بهداشت است که عمدتا نيروهاي مناطق محروم را تامين مي کند و مي توانند هم به بوميان منطقه و هم به کارکنان وزارت نفت خدمات دهند.
بيمارستان نفت تهران، با قدمتي بالاي 60 سال، بيشتر قسمت هاي آن، نياز به بازسازي و استانداردسازي دارد. آيا در اين زمينه کاري انجام شده تا بيمارستان به مکان ديگري منتقل شود؟
اين بيمارستان قدمتي 60 ساله دارد، از اين رو بايد يک بيمارستان جديد و با امکانات مجهزتر جايگزين آن شود. اکنون مشکل اصلي بيمارستان نفت تهران، فضاهاي فيزيکي غير استاندارد است، مانند اتاق عمل که استانداردهاي لازم را براي تهويه و ريکاوري مريض بعد از عمل را ندارد. با توجه به اينکه دفع فاضلاب و زباله هاي بيمارستاني، آلودگي هاي زيست محيطي به همراه دارد، از حساسيت ويژه اي برخوردار است.
حدود 20 سال است که بهداشت و درمان صنعت نفت، به دنبال يک بيمارستان جديد نفت در تهران است و تمام مديريت ها آن را پشتيباني کرده اند. مديريت قبل به دنبال بيمارستان فرهيختگان دانشگاه آزاد در منطقه پونک بودند، سال هاي 83 و 84 زميني در منطقه ميرداماد براي احداث بيمارستان خريداري شده بود که به دليل مشکلات حقوقي و قضايي مسکوت ماند و در طول سه چهار سال گذشته اين قضيه را پيگيري کرديم و شاکيان آن کنار رفتند و اکنون بنچاق را به عنوان سازمان بهداشت و درمان گرفته ايم و به دنبال آن هستيم تا سند تک برگ را نيز بگيريم و عمليات ساختماني بيمارستان را در منطقه ميرداماد شروع کنيم.
اسکلت بيمارستان برخي از مناطق مانند مسجد سليمان و گچساران 10 تا 20 سال پيش زده شده؛ اما هنوز به دست بهداشت و درمان نرسيده است. در اين زمينه چه کاري انجام داده ايد؟
ساخت يکسري بيمارستان بر عهده ماست، مانند بيمارستان اميديه و آبادان؛ اما مسئوليت ساخت برخي بيمارستان ها را شرکت مناطق نفت خيز جنوب بر عهده دارد. بيمارستان مسجد سليمان و گچساران نيز جزء اين گروه هستند. 12 ميليارد تومان براي خريد تجهيزات بيمارستان گچساران به بهداشت و درمان اهواز داده ايم که بخش عمده تجهيزات آن آماده شده و به محض اينکه بيمارستان تحويل داده شود، تجهيز و راه اندازي خواهد شد.
آيا بخشنامه صرفه جويي و کاهش هزينه هاي بي تاثير در کارايي وزارت نفت شامل حال بهداشت و درمان مي شود؟
به طور قطع، بهداشت و درمان صنعت نفت از اين قضيه جدا نيست؛ البته وظايف خاصي نيز داريم که بخشنامه اي را به همراه ابلاغيه وزير به مناطق ابلاغ کرده ايم که يکي از بندهاي اين بخشنامه، دپوهاي لازم براي ذخيره سازي داروست تا از اين طريق بتوانيم خدمات خود را به مردم و خانواده نفت ارائه دهيم. در همه ابعاد اين کار شروع شده؛ از آب، برق، گاز، تلفن گرفته تا ساير اقلام مصرفي ديگر که سعي کرده ايم تا حد امکان صرفه جويي هاي لازم را داشته باشيم.
اکنون برخي مناطق با کمبود نيرو مواجه هستند، يا کارشناس بهداشت ندارند يا بازنشسته شده و نتوانسته اند نيرو بگيرند. آيا برنامه اي براي جذب نيرو داريد؟
اکنون در بخشنامه وزير، ممنوعيت جذب نيرو داريم و مجاز به جذب در هيچ عرصه اي نيستيم و براي ارائه خدمات به دنبال خريد خدمت از شرکت ها هستيم؛ يعني به صورت برون سپاري و خريد خدمت، خدمات بهداشتي، سم پاشي و ... را براي ما انجام دهند و در مقابل هزينه پرداخت شده خدمات را دريافت مي کنيم. اين راه حل منطقي تري است و به جاي بزرگتر کردن حلقه نيروي انساني، کار را به بخش خصوصي و غير دولتي واگذار مي کنيم.
در پايان بفرماييد که چه برنامه هايي براي امسال داريد؟
بازارايي ساختار سازماني، استاندارد سازي نيروي انساني در مراکز درماني، بازنگري و کنترل مراکز طرف قرارداد بهداشت و درمان صنعت نفت، شفاف و تبيين کردن خدمات در مناطق مختلف را در برنامه کاري امسال خود داريم تا بتوانيم از آنها براي افزايش بهره وري، توانمندي و استفاده حداکثري از امکانات موجود در سازمان استفاده کنيم.