برنامه های وزارت نفت برای
ارتقای نظام نگهداری و تعمیرات
مشعل مدیریت داراییهای فیزیکی (مدیران فنی، نگهداری و تعمیرات) عنوان دوازدهمین همایش بین المللی بود که هفته گذشته در مرکز همایش بینالمللی پژوهشگاه صنعت نفت به مدت 2 روز برگزار شد و طی آن معاون امور مهندسی، پژوهش و فناوری وزیر نفت هم به تشریح برنامههای وزارت نفت در مسیر ارتقای نظام نگهداری و تعمیرات پرداخت. نکته مهم در طول برگزاری این همایش، اندوه و تاثر حاضران از زلزله غرب کشور بود که مطلع سخنرانی های مختلف قرار گرفت.
حبیباله بیطرف در آیین افتتاح دوازدهمین همایش بینالمللی مدیریت داراییهای فیزیکی (مدیران فنی، نگهداری و تعمیرات) سخنانش را با تسلیت ضایعه درگذشت بسیاری از هموطنان مان در استان کرمانشاه آغاز و سپس برنامه های وزارت نفت را در زمینه مدیریت دارایی های فیزیکی تشریح کرد.
به گفته او، وزارت نفت در این زمینه شرایط بازسازی و نوسازی تاسیسات روسطحی بالادستی صنعت نفت را تمهید کرده است که این مهم در چهار مرحله دنبال میشود ، مرحله نخست به مطالعه، صورتبرداری و تحلیل وضعیت موجود تاسیسات از سوی مشاوران ایرانی اختصاص دارد.
مرحله دوم، شامل مطالعه مفهومی عملکرد تاسیسات و طراحی پایه تاسیسات بهینه از سوی مشاور مادر بینالمللی است، مرحله سوم به طراحی جزئیات هر یک از تاسیسات بر اساس طراحی پایه از سوی مشاوران ایرانی اختصاص دارد و مرحله چهارم هم مربوط به برگزاری مناقصات پروژههای بازسازی و نوسازی از سوی پیمانکاران ایرانی است.
معاون وزیر نفت پیش بینی کرد، پس از گذراندن این چهار مرحله، عملیات اجرایی پروژه های بازسازی و نوسازی تاسیسات روسطحی از ابتدای سال ٩٨ آغاز شود.
برنامه واگذاری مدیریت بهرهبرداری تاسیسات از برنامههای اساسی وزارت نفت با هدف ارتقای نظام نگهداری و تعمیرات است که بیطرف در این زمینه یادآور شد: هدف این است که در بخش مدیریت بهرهبرداری، از دانش روز دنیا برخوردار شویم.
او نیروگاه «رودشور» را الگوی مناسبی در این زمینه خواند و گفت: شرکت زیمنس از همان ابتدا، مدیریت بهرهبرداری نیروگاه را هم در اختیار گرفت و به این ترتیب در این نیروگاه با سیستمی مبتنی بر استانداردهای کیفی روبه رو هستیم.
ادامه سخنان معاون وزیر نفت به ارتقای اداره کل راهبری نظام نت معاونت مهندسی، پژوهش و فناوری وزارت نفت و اداره کل نظام مدیریت دارایی های فیزیکی اختصاص داشت که گفت: تدوین برنامه آموزشی برای ارتقای توانمندی بهرهبرداران بر اساس استانداردهای نت، تدوین دستورعملهای اجرایی برای استقرار تدریجی نظام مدیریت دارایی های فیزیکی در شرکت های عملیاتی و تدوین استانداردهای ذی ربط با مشارکت سازمان استاندارد در سطح ملی ازدیگر برنامه های وزارت نفت در این زمینه است.
او همچنین تهیه شیوهنامه ارزیابی و اعطای صلاحیت مشاوران نظام مدیریت داراییهای فیزیکی، سیاستگذاری، برنامهریزی، هدایت و استقرار سامانههای نرمافزاری یکپارچه مدیریت داراییهای فیزیکی و انجام مطالعات بهبود و ارتقای ساختار و سازمان برای نظام مدیریت داراییهای فیزیکی را از دیگر برنامههای وزارت نفت برای بهبود نظام نگهداری و تعمیرات در این وزارتخانه اعلام کرد.
۴۰۰ میلیارد دلار؛ ارزش جایگزینی داراییهای فیزیکی صنعت نفت
بیطرف در بخش دیگری از سخنرانی خود، مراحل تعالی مدیریت نوسازی تجهیزات صنعت نفت (نت) را مورد اشاره قرار داد و بر این مساله تاکید کرد که اکنون عالیترین سطح مدیریت نت، مدیریت بر اساس سرویسدهی عملکرد در زمان بهره برداری است.
نکته مهم در این بخش از سخنان او ارائه این آمار بود که ارزش جایگزینی داراییهای فیزیکی صنعت نفت ایران، حدود ۴۰۰ میلیارد دلار برآورد شده است. وی ادامه داد: متوسط هزینهکرد سالانه بین المللی برای نظام نگهداری و تعمیرات حدود ۲ تا 5/2 درصد ارزش داراییهاست.
براساس توضیحات او، درصد هزینه نت در صنعت نفت ایران، حدود سه برابر متوسط جهانی است و متوسط نرخ راندمان تولید ۱۰ تا ۳۰ درصد پایینتر از ظرفیت اسمی است. معاون وزیر نفت همچنین با اشاره به حوادث ناشی از عدم بهرهبرداری بهینه از تأسیسات و تجهیزات توضیح داد: نظام بهرهبرداری، نگهداشت و تعمیرات به دلیل برونسپاری ناقص، فقدان ساختار و سازوکارهای مناسب، از کارآمدی کافی برخوردار نیست. در عین حال ساختار نیروی انسانی و مدیریت بهرهبرداری ما هم دارایی محور نیست و بیشتر وظیفه محور است. به این ترتیب نظام بهره برداری به تحول اساسی نیاز دارد.
به اعتقاد او نهادینه شدن مبحث مدیریت داراییهای فیزیکی، نیازمند فرهنگسازی است و مدیران ارشد سازمانها و شرکتها باید در این فرهنگسازی پیشقدم باشند.
بیطرف با راهگشا دانستن نظام مدیریت داراییهای فیزیکی توضیح داد: نظام مدیریت داراییهای فیزیکی، اجزای متفرق را یکپارچه و همراستا میکند.
او این نظام مدیریتی را چند وجهی و مشتمل بر بهره برداری، تعمیرات، بازسازی، نگهداری، ارتقای فناوری و نوسازی دانست که تنها به مدیریت بهرهبرداری منحصر نمیشود. در واقع در مفهوم جدید مدیریت داراییهای فیزیکی، فقط بهرهبرداری مدیریت نمی شود، بلکه داراییها مدیریت میشوند.
بیطرف در ادامه سخنان خود در همایش بین المللی مدیریت داراییهای فیزیکی (مدیران فنی، نگهداری و تعمیرات) با شرح برنامههای توسعهای ایران از سال ۱۳۲۷ و اجرای پنج برنامه توسعهای پیش از انقلاب اسلامی و پنج برنامه توسعهای پس از انقلاب اسلامی یادآور شد: از نخستین برنامه توسعهای ایران تا به امروز که در برنامه ششم توسعه قرار داریم، محور توجه ها همواره به پدیدآوری طرحها بوده و در این مسیر، فعالیتهای خوبی هم صورت گرفته است؛ اما در حوزه نگهداری و تعمیرات هنوز راه زیادی در پیش داریم.
وی با اشاره به اینکه در کشور ما پدیدآوری و بهرهبرداری از طرحها و پروژههای دولتی در چارچوب نظام فنی و اجرایی انجام میشود، یاد آور شد: بر این اساس، مدت زمان فرایند پدیدآوری حدود ۳ تا ۴ سال و فرایند بهرهبرداری حدود ۳۰ تا ۴۰ سال پیش بینی میشود.
بیطرف ادامه داد: در ایران تمام توجه ها به مراحل پدیدآوری معطوف است و بیش از ۹۵ درصد ضوابط و مقررات فنی، دستورعملهای اجرایی، استانداردها و... مربوط به مراحل پدیدآوری است؛ در حالی که ۹۰ درصد چرخه عمر طرحها و تاسیسات در دوران بهرهبرداری است و باید بیشتر مورد توجه قرار گیرد.
وی با اشاره به اینکه سالانه تأسیسات و تجهیزات جدیدی در قالب طرح ها و پروژه های توسعه ای به صنعت نفت، گاز، پالایش و پتروشیمی افزوده می شود و همزمان نیز تجهیزات بسیاری به دلیل فرسودگی زودرس و کارایی نداشتن از سرویس خارج می شوند، گفت: در فرهنگ ما، نگهداری مقدم بر تعمیرات نیست و تجهیزات تا زمانی که از کار نیفتادهاند، در کانون توجه قرار نمی گیرند.
معاون امور مهندسی، پژوهش و فناوری وزیر نفت با بیان اینکه ساخت تأسیسات مستلزم هزینه، زمان و فناوریهای بالاست، گفت: قطع یا کاهش تولید در تأسیسات زیربنایی علاوه بر کاهش درآمد، عواقب اجتماعی و گاه سیاسی خواهد داشت؛ از سوی دیگر بهرهبرداری و تولید حداکثری به هر قیمتی جایز نیست؛ بلکه تولید پایدار در اولویت است.
علی زواشکیانی، دبیر علمی همایش مدیریت داراییهای فیزیکی (مدیران فنی، نگهداری و تعمیرات) هم در آیین گشایش دوازدهمین همایش بینالمللی مدیریت داراییهای فیزیکی به این نکته اشاره کرد که برای کاهش حوادث، ایمنسازی فعالیتها و بهینه کردن هزینهها، باید به اصول مدیریت داراییهای فیزیکی بیش از پیش توجه شود.
اخبار خوش از نظام مدیریت داراییهای فیزیکی در صنعت نفت
مدیرکل اداره مدیریت داراییهای فیزیکی معاونت مهندسی، پژوهش و فناوری وزارت نفت خبر داد: دستورعمل اجرایی نظام مدیریت داراییهای فیزیکی و شیوهنامه نگهداری و تعمیرات در صنعت نفت، در حال تدوین است.
علیرضا اصل عربی در نشست تخصصی نفت در دوازدهمین همایش بینالمللی مدیریت داراییهای فیزیکی (مدیران فنی، نگهداری و تعمیرات) اظهار کرد: اگرچه چارچوب کلی نظام مدیریت داراییهای فیزیکی در صنعت نفت در سال ۹۳ از سوی وزیر نفت ابلاغ شد، اما دستورعمل اجرایی آن تدوین نشده بود که هماکنون در دستور کار قرار دارد و قرارداد آن در حال نهایی شدن است. خبر خوش دیگر مدیرکل اداره مدیریت داراییهای فیزیکی معاونت مهندسی، پژوهش و فناوری وزارت نفت، تهیه استانداردهای مدیریت داراییهای فیزیکی بود که در این زمینه توضیح داد: بررسیهای ما نشان دهنده نیاز به ۷۰ استاندارد در این حوزه است که اولویت های نخست در این زمینه مشخص شده است.
اصل عربی همچنین با اشاره به تدوین شیوهنامه نگهداری و تعمیرات صنعت نفت، این خبر خوش را به مشاوران فعال در حوزه مدیریت داراییهای فیزیکی داد که وزارت نفت بر مبنای این شیوهنامه، نسبت به تایید صلاحیت مشاوران مستعد اقدام میکند.
وی همچنین با اشاره به تفاهم نامه همکاری که بین اداره کل مدیریت دارایی های فیزیکی وزارت نفت و دانشگاه صنعت نفت امضا شده است، ابراز امیدواری کرد که این تفاهم نامه به راهاندازی مرکز دانش مدیریت داراییهای فیزیکی صنعت نفت در آینده ای نزدیک منتهی شود. وی اظهار امیدواری کرد که سال آینده، اثربخشی این موارد اعلام و گزارش شود.
امضای تفاهم نامه همکاری در حاشیه همایش
دوازدهمین همایش بینالمللی مدیریت داراییهای فیزیکی (مدیران فنی، نگهداری و تعمیرات)، شاهد امضای تفاهم نامه همکاری دانشگاه صنعت نفت و اداره کل نظام مدیریت داراییهای فیزیکی وزارت نفت بود که با هدف ارتقای دانش و مهارت در حوزه مدیریت دارایی های فیزیکی و زمینهسازی برای راهاندازی مرکزی مشخص به این منظور در صنعت نفت به امضا رسید.
این تفاهمنامه همکاری با حضور حبیباله بیطرف، معاون مهندسی، پژوهش و فناوری وزیر نفت، بین علیرضا اصلعربی، مدیر کل اداره نظام مدیریت داراییهای فیزیکی این معاونت و عبدالنبی هاشمی، رئیس دانشگاه صنعت نفت امضا شد.
اصلعربی: برای اجرایی کردن طرحهای نظام مدیریت داراییهای فیزیکی، در مرحله نخست به فرهنگسازی نیازمندیم، از این رو تصمیم گرفتیم با همکاری دانشگاه صنعت نفت که از دانش و تجربه در این حوزه برخوردار است، شرایط آموزش مدیریت داراییهای فیزیکی را به منظور زمینهسازی برای راهاندازی مرکزی به این منظور در دانشگاه صنعت نفت فراهم کنیم.
هاشمی: همسو با این تفاهم نامه، دورههای آموزشی در زمینه مدیریت داراییهای فیزیکی به همت معاونت آموزش ضمن خدمت دانشگاه صنعت نفت و در مرحله نخست برای مدیران ارشد برگزار میشود. دانشگاه صنعت نفت بر آن است تا از مدل آموزشی دانشگاه تورنتو به این منظور استفاده کند و چنین آموزشهایی بی شک در تعیین صلاحیت حرفهای مدیران تاثیرگذار خواهد بود.