غول پالايشي ايران شاهد بزرگترين عمليات تعميرات اساسي
پالايشگاه امام خميني (ره) شازند در نزديکي شهر شازند و در جنوب غربي اراک، با ظرفيت پالايشي 250 هزار بشکه نفت خام، پيشرفته ترين پالايشگاه نفت کشور به شمار مي رود و تطابق مشخصات کيفي محصولات توليدي اين پالايشگاه با استانداردهاي اروپا (يورو4) اهميت آن را در تامين بنزين و گازوئيل با کيفيت موردنياز کلانشهرها دوچندان مي کند.
در بازديد از اين مجموعه عظيم پالايشگاهي بيش از هر چيز، شگفت زده فعاليت ها و حجم کاري مي شويم که به دست بيش از 7 هزار متخصص و کارگر ايراني غيور در طرح توسعه (فاز 2) انجام شده است. طرح توسعه پالايشگاه امام خميني (ره) شازند از سال 1385 با هدف حداکثرسازي توليد بنزين، کاهش نفت کوره و ايجاد ارزش افزوده با تشکيل کنسرسيومي متشکل از دو شرکت ايراني سازه و شرکت طراحي و نصب صنايع نفت و شرکتي چيني آغاز شد و با وجود تمامي کمبودها و به ويژه فشارهاي ناشي از تحريم هاي بين المللي تکميل و در سال 91 به بهره برداري رسيد و گامي مهم در جهت حرکت به سوي توسعه پايدار را ثبت کرد. بالارفتن 100 درصدي ضريب پيچيدگي که نمايانگر افزايش بهره وري و سوددهي طرح بود، راه اندازي اولين واحد rcd و rfcc در کشور با ظرفيت کم نظير در دنيا، افزايش ظرفيت پالايش نفت خام از 170 هزار بشکه به 250 هزار بشکه، کاهش آلايندگي هاي زيست محيطي، کاهش ميزان گوگرد محصولات توليدي، نصب سنگين ترين راکتور يکپارچه پالايشگاهي، توليد گوگرد گرانول با ظرفيت 700 تن در روز، افزايش 4 برابري ظرفيت توليد گاز مايع، کاهش بنزن بنزين توليدي و ... از جمله دستاوردهاي طرح توسعه پالايشگاه امام خميني (ره) شازند بود که بزرگترين طرح توسعه پالايشگاهي کشور به شمار مي رود. هم اکنون به صورت ميانگين روزانه 500 تن پروپيلن، 400 تن گوگرد گرانول، 2000 تن گاز مايع، 16ميليون ليتر بنزين يورو4، 13 ميليون ليتر نفت گاز يورو4 و 4 ميليون ليتر نفت کوره و ماهانه 50 تا 100 ميليون ليتر سوخت جت در اين پالايشگاه توليد مي شود. با توجه به تامين حدود يک چهارم از نياز داخلي کشور به سوخت (بنزين) در پالايشگاه شازند، عمليات تعميرات اساسي اين پالايشگاه از اهميت ويژه اي برخوردار است. هم اکنون شازند شاهد اجراي بزرگ ترين تعميرات اساسي واحدهاي مختلف پالايشگاه است که اولين مرحله آن به پايان رسيده و قرار است در تيرماه، دومين مرحله خود را آغاز کند، مرحله سوم اين عمليات مهم نيز در مهر 97 به مدت يک ماه و نيم اجرايي خواهد شد تا جاني تازه در رگ هاي غول پالايشي ايران دميده شود.
لازم براي ديگر واحدهاي در سرويس را پيش بيني کند. واحد تعميرات در اين زمان برپايه گزارش هاي تعميرات قبلي و براساس نيازمندي هايي که احساس مي شود، پيش بيني تجهيزات و قطعات يدکي را انجام مي دهد تا در حين عمليات کمبود و کسري قطعات يدکي به وجود نيايد، خريدها پيگيري شود و پس از برگزاري چندين جلسه هماهنگي بين واحدها و پس از اين که همه گروه ها اطمينان دادند که آماده تعميرات هستند، برنامه ريزي براي بستن واحدها انجام مي شود و مدتي در حدود دو تا سه روز زمان مي برد تا واحدها بسته و تحويل پيمانکار تعميرات شود.
وي اضافه مي کند: در اين مرحله واحد ايمن سازي شده و از مواد نفتي و گازهاي سمي عاري و آماده بازکردن تجهيزات مي شود و نيروي انساني در گروه هاي تعميراتي با توجه به تخصص و توانايي تقسيم بندي شده و هر کدام بر اساس کار تعريف شده در برنامه مجوز کار روزانه دريافت کرده و کار آغاز مي شود.
پس از اورهال
مديرعمليات پالايشگاه امام خميني (ره) شازند درباره مراحل کار پس از پايان تعميرات اساسي مي گويد: در اين مرحله کار بهره بردار شروع مي شود که کنترل چک ليست ها توسط تعميرات، بازرسي فني و گروه هاي بهره بردار است. بستن صحيح تجهيزات، استفاده از آب بندهاي درست و سالم بودن نصب اتصالات بهره بردار از نظر کامل بودن تجهيزات و عملکرد مناسب آنها و همه اينها براي کسب اطمينان از عملکرد صحيح و ايمن بودن تجهيزات است. بعد از اين که اين کنترل ها انجام شد، تست نشتي انجام شده، تجهيزات و ظروف با هوا فشارگيري شده و در صورت تخليه فشار، تست نشتي بررسي عوامل آتش زا و هوازدايي به وسيله بخار آب در دو مرحله انجام مي شود. مرحله بعدي اين است که مسيرهاي بخارات را به مشعل واحد باز مي کنند که اصصلاحا بخار بسته گفته مي شود، وقتي مطمئن شدند هوايي داخل سيستم وجود ندارد، بخارات را مي بندند و سيستم را هواگيري مي کنند، فشارگيري با گاز انجام مي شود که گاز سوخت پالايشگاه و يا گاز طبيعي است، وقتي با بخار آب هوازدايي انجام مي شود، بخار آب سرد مي شود و ايجاد خلا مي کند و نهايتا فشارگيري شده و به سمت اين مي روند که خوراک واحد را تزريق کنند و نهايتا واحد بر اساس مراحل راه اندازي، راه اندازي مي شود که اين عمليات دو تا 7 روز زمان مي برد.
غلامي اضافه مي کند: بعد از اين که تعميرات اساسي تمام شده و کار تعميراتي انجام نمي شود و واحدها در سرويس قرار گرفته اند و فرآورده به خط ورود کرده است، بخشي از کار تعميرات اساسي باقيمانده و آن آناليز تعميرات اساسي شامل گزارش هايي از واحدهاي فني و تعميرات است و بر پايه آن ارزيابي مي شود که در تعميرات اساسي آينده چه تجهيزاتي پيش بيني شده و کدام دستگاه ها مجددا چک شده و در مجموع آناليز کلي از تعميرات انجام مي شود که گاها شامل ضخامت سنجي نيز مي شود.
وي با اشاره به انجام عمليات تعميرات اساسي در پالايشگاه شازند مي گويد: هم اکنون مرحله اول اين عمليات آغاز شده و در مرحله راه اندازي واحدها هستيم، تست نشتي ها انجام شده و تزريق خوراک در حال انجام است.
غلامي درباره ميزان تجهيزات موردنياز در عمليات تعميرات مي گويد: معمولا تجهيزاتي که قبلا خريداري شده و در مدار است، تعمير شده و تعويض عمده اي انجام نمي شود.
گردهمايي يک هزار و 600 نفري
سرپرست اداره نگهداري و تعميرات شرکت پالايش نفت امام خميني (ره) شازند با اشاره به حضور يک هزار و 600 نفر نيرو در عمليات تعميرات اساسي پالايشگاه امام خميني (ره) شازند مي گويد: ارديبهشت امسال تعميرات اساسي 5 واحد اصلي از واحدهاي پالايشگاه شازند انجام شد که طي اين عمليات 1600 نفر دخيل بودند که 85 درصد اين ها نيز بومي استان مرکزي هستند.
محمدسپهري راد با اشاره به اين که شرکت هاي مستقر در استان مرکزي درصد قابل توجهي از نيازهاي ما را برطرف مي کنند، گفت: تمهيدات لازم براي انجام اين عمليات در واحد نگهداري و تعميرات از اواسط سال گذشته آغاز شد و با توجه به کمبود نيروي انساني برنامه ريزي براي دو پيمان حجمي و يک پيمان تامين نيروي انساني انجام شد که شرکت فراپتروسازان انرژي، ميثاق شميم پارسيان و شرکت عدالت نهاد اراک (پيمانکار تامين نيروي انساني) براي انجام عمليات انتخاب شدند و طي مراحل مختلف آموزش هاي HSE براي اين نيروها انجام شد.
وي با تاکيد بر اين که هدف اصلي ما در واحد تعميرات انجام اورهال با رعايت کامل مسائل ايمني بود، مي گويد: متاسفانه در سال هاي گذشته تجارب تلخي در اين زمينه داشتيم، بنابراين در اين اورهال دستورعمل هاي HSE وزارت نفت را به طور کامل به پيمانکاران ابلاغ کرديم و برنامه ريزي لازم براي انجام و ارزيابي ريسک کارها با همکاري اداره HSE انجام شد و علاوه بر آن دوره هاي آموزش ايمني براي تمام کارکنان شرکت کننده در اورهال برگزار و به افراد گواهينامه اعطا شد. کارکنان همچنين به منظور اطمينان از صحت و سلامت جسمي و روحي افراد دوره طب صنعتي را نيز گذراندند.
وي تاکيد مي کند: نياز است که دوره هاي آموزشي – تخصصي و HSE براي تمامي افرادي که وارد صنعت مي شوند، برگزار شود تا افراد آگاهي هاي پايه را کسب کرده باشند که اين امر با کمک نهادهاي آموزشي مانند فني و حرفه اي و پالايشگاه ممکن خواهد شد.