از اين ده گروه، کدام بخش سهم مناطق نفت خيز است؟
به دنبال تشکيل کارگروه راهبري با مديريت معاون پژوهش و فناوري وزير نفت و عضويت مدير عامل شرکت ملي مناطق نفت خيز جنوب و انتخاب مناطق نفت خيز جنوب به عنوان شرکت معين، اين شرکت عهده دار مسئوليت، تجميع، ارئه نيازها و بررسي هاي کارشناسي و ارائه مستندات فني و ارزيابي سازندگان در سطح وزارت نفت در گروه هاي کالايي مته هاي حفاري(ROCK BIT & PDC)، تجهيزات سر چاهي (W/H & X-MASS)، پمپ هاي درون چاهي ميله مکشي ( SRP )، توربين و دكل هاي خشكي تعيين شده است كه نياز سنجي و بررسي مشخصات فني و فرآيند ساخت اين تجهيزات مهم از سوي مديران و كارشناسان اين شركت، تحت پيگيري مستمر بوده و از پيشرفت خوبي برخوردار است.
تاکنون کدام يک از اين اقلام ساخته شده اند؟
نخستين توربين گازي ساخت ايران پروژه مشترک مناطق نفت خيزجنوب و يک شرکت دانش بنيان ايراني به نام توربين ماشين خاورميانه بود که خوشبختانه با موفقيت آزمايش و در شرکت نفت و گاز مارون به کار انداخته شد.ساخت پمپ هاي موسوم به بي بي تري(B.B.3) ديگر موفقيت حاصله در بومي سازي بخشي از ده گروه کالايي بود که در سال 1396 به توليد قطعي رسيد. ساخت نخستين مته صخره اي ايراني با کمک جهاد دانشگاهي توفيق قابل ملاحظه اي در زمينه خوداتکايي و بي نيازي به خارج بود که بازهم در سال 1396 به مرحله آزمايش رسيد.
آيا ساخت اين گونه تجهيزات، نويدبخش شتاب گيري در تکميل پروژه هاي معطل مانده براي کالا خواهد بود؟
پروژه ها مهم ترين محل مصرف کالاهاي ايراني هستند. نوک پيکان تحريم ها متوجه پروژه هاست و هم اکنون نيز هست. با اين حال هم تحريم ها و هم آسيب هاي ناشي از عدم تحويل کالا از سوي سازندگان غربي، بهترين فرصت براي بالندگي سازنده ايراني است که به سرعت وارد عمل شود و اين کاستي را برطرف کند.در بسياري از بخش ها از جمله پروژه هاي متعدد احداث و تجهيز نمکزدايي، ما اين تجربه همکاري شرکت هاي ايراني را داريم و بومي سازي پکيج هاي نمکزدا در کشور بسيار موفقيت آميز بوده است.
افزون بر نيازهاي جاري و روزمره، کدام بخش از کالاهاي اساسي نفت هم اکنون از خارج وارد نمي شود؟
انواع رشته هاي تكميلي درون چاهي كلاس 5/7 و10 هزار، انواع روتور و پره هاي سرد و گرم توربين هاي گازي، شيرهاي ايمني درون چاهي، انواع لوله ها و تسهيلات سرچاهي.
مهم ترين مشکل سازندگان در زمينه ساخت داخل تجهيزات انحصاري نفت چيست؟
پاسخ به اين پرسش را خود سازندگان بايد بدهند اما به نظر من مهم ترين چالش، نياز به سرمايه گذاري کلان براي توليد انبوه است. توليد انبوه بر خلاف ساخت موردي نيازمند بازار مصرف و تضمين خريد محصول است.
چه راهکاري در اين خصوص به نظرتان مي رسد؟
نخست اصلاح قوانين و مقررات حاکم بر مناقصات به نحوي که با سازنده و تامين کننده کالا يکسان رفتار نشود. دوم جدي گرفتن بازاريابي در روابط بين الملل هم از سوي سازندگان و هم از سوي دولت.
در آغاز سال جديد، چه نويدي به سازندگان ايراني مي دهيد؟
سال 97 سال تحرک جدي در موضوع ساخت داخل و اولويت اول اين شرکت همچنان تامين کالا از منابع داخلي است؛ بنابر اين در سالي که با نام حمايت از کالاي ايراني آراسته شده، عزم ما براي تداوم حمايت از سازندگان ايراني و حرکت در مسير تعيين شده از سوي مقام معظم رهبري، جزم است.در آينده نزديک با وجود امضاي تفاهم نامه هاي توسعه 9 مخزن در محدوده چهار ميدان نفت و گاز در استان خوزستان، شاهد رونق دو چندان و استفاده بيشتر از توانمندي هاي بخش خصوصي در زمينه تأمين کالاها و تجهيزات مورد نياز صنعت نفت خواهيم بود؛ در اين خصوص با توجه به تأمين کالاهاي ساخت داخل که مورد تأييد ما هستند، هيچ کالايي که مشابه آن در داخل توليد مي شود، از خارج کشور تهيه و خريداري نخواهد شد؛ از اين رو ضمن يادآوري به سازندگان داخلي با اولويت شرکت هاي بومي استان، به منظور بالابردن توان خود در ساخت تجهيزات گوناگون به خصوص در زمينه کالا و تجهيزات برقي و ابزاردقيق در گروه 10 کالايي وزارت نفت اين نويد داده مي شود که از ظرفيت هاي آنها براي توسعه استان و کشور با حمايت کامل از سوي مناطق نفت خيز جنوب و با تأکيد وزير نفت بر بومي سازي تمامي تجهيزات10 گروه کالايي، بيش از پيش بهره برداري شود.
شرايط کلي مناطق نفت خيزجنوب براي تضمين خريد محصولات داخلي چيست؟
شرايط ما همان شرايط رايج و مورد قبول تمام سازندگان و خريداران در دنياست: رعايت استانداردها و کيفيت کالا و تحويل کالا در زمان مقرر. کيفيت و استاندارد کالا در صنعت نفت با جان و امنيت و سلامت نيروها و سرمايه هاي شرکت ارتباط پيدا مي کند؛ خسارت هاي ناشي از عدم کارايي کالا در برابر فشار و دما و ساير عوامل خطرآفرين نيز گاه جبران ناپذير است؛ بنابراين هيچ توجيهي براي خريد کالاي بي کيفيت وجود ندارد. دوم بحث تاخير در ساخت و تحويل کالا از سوي سازندگان است که معمولا موجب تاخير در اتمام پروژه ها، توقف عمليات و انتظار بيش از حد در اجراي برنامه هاي حفاري مي شود.
ورود پژوهش به حوزه ساخت چه دستاوردهايي داشته است؟
با توجه به اينكه ساخت اقلام راهبردي صنعت نفت از فناوري بالايي برخوردار است، تدوين دانش فني ساخت اين اقلام از طريق پژوهش و مشاركت مراكز علمي و دانشگاهي و شركت هاي دانش بنيان امكان پذير است. از نمونه هاي موفق در اين عرصه مي توان به ساخت نخستين توربين گازي ساخت ايران و ساخت پمپ درون چاهي (اس آر پي) اشاره كرد كه در قالب پروژه هاي پژوهشي به ثمر نشستند. در زمان حاضر فعاليت هاي پژوهشي مناطق نفت خيز جنوب در 5 حوزه اجرا مي شود كه يكي از آنها «ساخت تهجيزات و ماشين آلات فرآيندي» است و اين موضوع، اهتمام اين شركت را براي بهره مندي از ظرفيت هاي پژوهشي براي بومي سازي و حمايت از ساخت داخل نمايان مي کند.
در مجموع مناطق نفت خيز با خريد داخل چه نقشي در گردش اقتصاد و رونق بازار داخلي ايفا مي کند؟
مهم ترين دستاوردهاي خريد داخل، ايجاد اشتغال مفيد و دائم، به دليل كارگاه هاي كوچك به شركت هاي بزرگ فني و مهندسي، جلوگيري از وابستگي ها خارج، صرفه جويي هاي كلان ارزي، تدوين دانش فني و توسعه فناوري ساخت اقلام راهبردي در كشور و ايجاد و تقويت فرهنگ توانستن و خود اتكايي و جلب اعتماد ملي به استفاده از توليدات داخلي است.
در پايان اگر صحبتي داريد، بفرماييد.
اقتدار سازندگان ايراني، بمثابه اقتدار صنعت نفت است. همچنين ايجاد اشتغال مولد و بي اثر کردن تحريم ها دو نتيجه فوري حمايت از کالاي ايراني است. علاوه بر اين تسريع در اجرا و بهره برداري از پروژه هاي صنعتي که صرفه جويي قابل ملاحظه در هزينه ها و جلوگيري از خروج ارز از مزاياي قطعي توجه به ساخت داخل است.شناسايي منابع توانمند داخلي و دعوت از شرکت هاي دانش بنيان براي ساخت فناورانه کالاي نفت، وظيفه راهبردي مديريت تدارکات و امور کالاست که در سال جاري با جديت دنبال مي شود
دسترسي سريع و ايمن به تاسيسات نفتي پرسياه و پيشرفت 80 درصدي پروژه احداث جاده مسجدسليمان به ايذه
راه نفت، کوه ها را مي شکافد
محمد شهبازي نژاد دسترسي سريع و ايمن به تاسيسات نفتي و مناطق عملياتي و ارسال نيروي انساني، تجهيزات و ملزومات مورد نياز حفاري، بهره برداري و انتقال نفت، نيازمند احداث جاده هاي استاندارد است. با توجه به اينکه بخش عمده اي از محدوه عملياتي شرکت ملي مناطق نفت خيز جنوب در مناطق دورافتاده و سخت گذر واقع شده و فاقد راه هاي ارتباطي است، معاونت طرح هاي راه و ساختمان اين شرکت، عهده دار طراحي و اجراي پروژه هاي راهسازي است. يکي از مهم ترين اين پروژه ها احداث جاده دسترسي از مسجدسليمان به منطقه عملياتي پرسياه ايذه است که تکميل و راه اندازي آن مسير دسترسي به اين مجتمع را 160 كيلومتر كوتاه مي كند.
در اين ارتباط معاون طرح هاي راه و ساختمان مديريت مهندسي و ساختمان شركت ملي مناطق نفت خيز جنوب از پيشرفت 80 درصدي اين پروژه خبر داد و گفت: اين پروژه در شمار پروژه هاي بزرگ عمراني مناطق نفت خيز جنوب در حوزه راهسازي است كه از سال 1389 آغاز شد، اما روند اجرايي آن از سال 1392 به دليل مشكلات مالي و نقدينگي شركت ملي نفت ايران و اولويت بندي پروژه ها به كندي گراييد.
دلاور سلجوقي گفت: با مصوبه شركت ملي نفت ايران در شهريور 96 اعتبار اين پروژه افزايش يافت و به دنبال آن با رفع مشكل نقدينگي، عمليات اجرايي ادامه كار از مهرماه با سرعت مناسب از سر گرفته شد و هم اكنون به پيشرفت 80 درصدي رسيده است.
وي افزود: اين پروژه شامل احداث جاده اي استاندارد به طول 40 كيلومتر از چاه شماره يك شهرستان مسجدسليمان تا امام زاده سيدصالح ايذه در مجاورت واحد بهره برداري پرسياه ايذه است. که مسير دسترسي به اين مجتمع را 160 کيلومتر کوتاه مي کند.
وي گفت: اين پروژه در سه قطعه طراحي و اجرا شده كه قطعه نخست آن به طول 10 كيلومتر از چاه شماره يك تا منطقه سرگچ مسجدسليمان اجرا شده و چندين سال است كه مورد بهره برداري قرار گرفته است. قطعه دوم از سرگچ تا روستاي شهرك به طول 16 كيلومتر است كه تا كنون 6 كيلومتر از اين مسير احداث و آسفالت شده، 5/2 كيلومتر آماده آسفالت، 5/1 كيلومتر در مرحله روسازي و 6 كيلومتر باقيمانده نيز در مرحله خاكبرداري است.
وي افزود: قطعه سوم به طول 14 كيلومتر حدفاصل روستاي شهرك تا امام زاده سيدصالح ايذه است كه 6 كيلومتر از مسير آسفالت شده، 3 كيلومتر در مرحله روسازي شني، 4 كيلومتر در مرحله زيرسازي و 1 كيلومتر در مرحله خاكبرداري است.
سلجوقي ادامه داد: مسير مسجدسليمان به امام زاده سيدصالح، فاقد جاده استاندارد و تنها بخش هايي از آن جاده هاي روستايي و عشايري داشته است كه به ناچار براي دسترسي به واحد بهره برداري پرسياه ايذه، بايد از جاده بين شهري مسجدسليمان به هفتكل - باغملك – ايذه و پرسياه به طول 200 كيلومتر استفاده شود. وي ادامه داد: طولاني بودن اين مسير سبب شد تا براي برقراري ارتباط مستقيم از مسجدسليمان به منطقه پرسياه، احداث جاده اي استاندارد و ايمن در دستور كار شركت ملي مناطق نفت خيز جنوب قرار گيرد.
معاون طرح هاي راه و ساختمان شركت ملي مناطق نفت خيز جنوب درباره مزاياي اين پروژه گفت: راه اندازي اين پروژه، ضمن دسترسي سريع و ايمن همكاران به واحد بهره برداري پرسياه ايذه، خطوط لوله و چاه هاي جديد و قديم ميدان نفتي پرسياه، موجب بهره مندي اهالي روستاهاي مسير و همچنين اهالي شهرهاي مسجدسليمان و ايذه از اين جاده مي شود.
وي افزود: با توجه به برنامه هاي توسعه اي مناطق نفت خيز جنوب، دسترسي و امكان تردد دكل هاي حفاري و تعميراتي، نيروي انساني و كالا و تجهيزات به ميدان پرسياه در كمترين زمان مهيا خواهدشد.
سلجوقي گفت: با توجه به اينكه از امام زاده سيدصالح تا شهر ايذه جاده اي به طول 40 كيلومتر موجود است، تكميل پروژه پيش گفته طول، مسير مسجدسليمان به ايذه را نيز از 160 كيلومتر به 80 كيلومتر و زمان سفر را بيش از يك ساعت كوتاه مي كند.
وي افزود: كاهش ترافيك جاده، كاهش مصرف سوخت، كاهش استهلاك و تصادفات و صرفه جويي در زمان، از مزاياي بهره برداري از اين پروژه است كه مردم شهرستان هاي ايذه و مسجدسليمان و ساكنان روستاهاي مسير از آن برخوردار خواهند شد، ضمن آنكه مسير تردد ساكنان شهرستان هاي مجاور مانند شوشتر، لالي و انديكا به ايذه و اصفهان كوتاه مي شود.
وي مشكلات ناشي از تورم، آزادسازي حاملهاي انرژي در سال 1389 و افزايش نرخ ارز در سال 1390 و اولويت بندي پروژه ها و كمبود نقدينگي و اعتبار پروژه از سال 92 تا 96 را از عمده ترين دلايل تاخير اين پروژه برشمرد.
اجراي پروژه بر اساس استانداردهاي راهسازي
معاون طرح هاي راه و ساختمان شركت ملي مناطق نفت خيز جنوب درباره مشخصات فني اين پروژه گفت: اين پروژه بر اساس استانداردهاي راهسازي اجرا مي شود كه بر اساس آن عرض جاده 3/10 متر سواره رو با 2 شانه آسفالتي حدود 2 متري طراحي و پياده سازي و در تمام شيب هاي بالاي 5 درصد نيز، باند سبقت در نظر گرفته شده است.
وي افزود: در اين پروژه بيش از 95 پل با دهانه و طول هاي متفاوت براي تخليه و عبور آبهاي سطحي پيش بيني شده كه بخش زيادي از آنها احداث شده است.
اختلاف ارتفاع در طول مسير بسيار زياد است، به گونه اي كه حجم عمليات خاكبرداري و خاكريزي پروژه به 5/7 ميليون متر مكعب رسيده است.
سلجوقي ادامه داد: با توجه به اينكه اين جاده از ميان كوه هاي مرتفع و با بافت سنگي و بسيار سخت عبور مي كند، عوارض طبيعي زيادي در طول مسير وجود دارد كه موجب سختي كار شده و در نقاط مختلف اقدام به مسيرشكافي با تجهيزات سنگين راهسازي شده است.
وي تصريح كرد: در صورت تامين نقدينگي موردنياز، 14 كيلومتر از اين جاده در سه ماه دوم سال 97 و بقيه تا پايان سال 97 به بهره برداري خواهد رسيد.