گفت وگو با یکی از فرزندان کارکنان نفت که دستی توانا در کارآفرینی و مدیریت کسب و کار دارد
بی تناسبی میان تحصیلات و شغل، هدر دادن زندگی است
مشعل شاید هیچ پرسشی را به اندازه اینکه «می خواهید در آینده چه کاره شوید»، از کودکی تا پایان جوانی تان نشنیده باشید. راستی می خواستیم چه کاره شویم و چه شغلی را دنبال کنیم؟ الان چه کار می کنیم و آیا از شغلمان راضی هستیم؟ این سوالات و بسیاری پرسش های دیگر، چه بخواهیم و چه نخواهیم در گوشه کنار ذهنمان نشسته اند. کارآفرینی و مدیریت کسب و کار، تخصصی است که شاید اگر سال ها پیش با آن آشنا بودیم، الان اصلا ذهنمان درگیر این سوالات نبود؛ تخصص بسیار مهمی که هنوز هم در جامعه ما خیلی جدی گرفته نشده و نوجوانان، جوانان و خانواده های آنها به سودای یک شبه پولدار شدن یا پزشک جراح شدن، روزها، هفته ها، ماه ها و سال های عمرشان را به هدر می دهند. درباره اهمیت کارآفرینی و مدیریت کسب و کار با سپیده یوسفوند، یکی از فرزندان صنعت نفت گفت وگو کرده ایم. او که در این حوزه، از موفق ترین هاست، به مخاطبان «مشعل» می گوید که چه مسیری را طی کرده و چگونه می توان از مدیریت کسب و کار بهره برد.
اهل کجا هستید و چه کار و تحصیلاتی را دنبال کردید؟
سپیده یوسفوند هستم، متولد سال ۱۳۷۱ و در خانواده ای نفتی بزرگ شده ام. در بوشهر به دنیا آمدم و اکنون نیز در این شهر ساکنم. تحصیلاتم را در مقطع مهندسی صنایع به پایان رساندم. پس از آن نیز کارشناسی مدیریت کسب و کار و کارشناسی ارشد مدیریت کسب و کار MBA را ادامه دادم. به تحصیلات بسیار علاقه مند بودم و دانشجوی برتر کشوری در مقطع کارشناسی شده ام.
پدر و اعضای خانواده تان در چه بخشی از صنعت نفت فعالیت دارند؟
پدر مرحومم، حمید یوسفوند شاغل در شرکت نفت فلات قاره در بخش سازمان فرعی تدارکات و امور کالا بودند. همچنین پدربزرگم حیدر یوسفوند نیز از کارکنان صنعت نفت فلات قاره منطقه نفتی بهرگان در استان بوشهر بودند. هم اکنون نیز برادرم در پروژه های نفتی استان بوشهر مشغول به فعالیت است و همسرم دکتر تنگستانی پور نیز در بخش اچ اس ای مجتمع گاز پارس جنوبی فعالیت دارند.
چطور شد که به کارآفرینی علاقه مند شدید و این راه را دنبال کردید؟
وقتی که ۱۸ سال داشتم و وارد دانشگاه شدم، همزمان با تحصیل، کسب و کار خانگی ام را در حوزه صنایع دستی در شاخه میناکاری راه انداختم. کم کم از نظر کاری و مالی به استقلال رسیدم و یک گام فراتر نهادم. کسب و کارم را گسترش دادم و در کنار آموزش صنایع دستی، به صورت رایگان برای بانوان، کارگاه های راه اندازی کسب و کار و مدیریتی برگزار کردم. پشتکار و حس استقلال طلبی ام جرقه ای شد که به سراغ سطح وسیع تری از کارآفرینی بروم. با عضویت و فعالیت در NGO ها، هم در حوزه مدیریت کسب و کار و هم کارآفرینی اجتماعی در امور آموزش، پژوهش و توانمندسازی زنان پرداختم و شیوه کسب و کارم را تغییر و ارتقا دادم و این چیزی بود که می خواستم.
کارآفرینی در حوزه راه اندازی و مدیریت کسب و کار چگونه حرفه ای است؟
با علم، دانش و تخصص آکادمیک همین رشته و تجارب کاری ابتدایی، اول مشاوره و سپس شروع به راه اندازی کسب و کار می کنیم. بیشتر هم مشاغل خانگی برای بانوان را مدنظر قرار می دهیم. از صفر تا100 راه اندازی کسب و کار طبق ضوابط قانونی و اصولی را آموزش می دهیم و همچنین مدیریت کسب و کار ، برندینگ، بازاریابی، پلن های تخصصی کسب و کار و طرح های توجیهی، تا کسب و کاری انتخاب شود، نیازسنجی شود، بازاریابی شود و مراحل رشد را طی کند.
چه نسبتی بین مهارت شغلی و تحصیلات دانشگاهی وجود دارد؟
از نظر من در این وضعیت، جهانی و تخصصی شدن هر کار و فعالیتی بهتر است میان رشته دانشگاهی و مهارت شغلی، تناسب برقرار باشد؛ چون نمی شود حداقل چهار سال تحصیلات آکادمیک در یک رشته شغلی داشت و در انتها یک کار نامرتبط با تحصیلات انتخاب کرد. این شیوه از زندگی و کار به نوعی هدر دادن وقت است؛ چون هر شغلی، تخصص مخصوص به خود را می خواهد. نمی توان گفت تحصیلات جدا و شغل هم جدا. به نظر من در ابتدا باید هدف شغلی بر اساس علاقه و نیازسنجی بازار فعلی و آینده مشخص شود و در همان زمینه تحصیلات ادامه یابد؛ زیرا در هر شغلی، تخصص و تحصیلات دانشگاهی و عالی، دو جزء لاینفک هستند.
غیر از کار آموزش، مشاوره و راه اندازی کسب و کار، اوقات فراغتتان را چگونه می گذرانید؟
در حوزه کارآفرینی و مدیریت کسب و کار بسیار مطالعه می کنم، از هر فرصتی برای آموزش دیدن بهره می برم و در کنار اینها، در انجمن های مرتبط با زنان در حوزه توانمندسازی بانوان کار می کنم؛ زیرا معتقدم با مطرح شدن مفهوم عاملیت انسانی در نظریات توسعه، یکی از شاخص های مهم در هر کشور، توجه به زنان و سطح مطلوب توانمندسازی این قشر است. بدون مشارکت زنان، توسعه رخ نمی دهد. من به عنوان یک سفیر داخل، وظیفه می دانم که به سهم خود، هرچند کوچک در حوزه های کاری، زنان را توانمند سازم. زنان توانمندی که قابلیت رشد بسیار دارند باید ارزش ها و قابلیت های درونی شان را به وضوح ببینند تا بتوانند به طور مستقل کسب و کار خودشان را داشته باشند، به درآمد برسند و همین گونه است که چرخه اقتصادی می چرخد.
چه خاطره ای از شغل پدرتان دارید؟
به خاطر شغل پدرم که طرح اقماری بودند و برای دیدن دوره های آموزشی، سفرهای زیادی به کشورها داشتند، باعث می شد که زیاد ایشان را زیاد نبینیم؛ اما به صورت تلفنی مرتب با هم صحبت می کردیم و چیزی که همیشه در ذهن من مانده، این است که ایشان همواره ما را به درس خواندن، مستقل شدن و مقوله کارآفرینی تشویق می کردند و دوست داشتند که از هر نظر، شخصیتی مستقل و قابل داشته باشیم. هیچگاه به محل کارشان در جزیره لاوان نرفتیم و همیشه این جزیره نفتی که تعریفش را زیاد شنیده ایم، در ذهن تجسم می کردیم که چه شکلی است.
از سمت خانواده چه حمایت هایی داشتید؟
به خاطر فعالیت های اجتماعی که مادرم در حوزه زنان و مادران دارند، سالانه از طرف بنیاد بین المللی مادر، به عنوان مادر نمونه استان بوشهر انتخاب می شوند. با دیدن و الگو گرفتن از ایشان و حمایت هایی که همیشه از من داشتند، بیشتر تشویق شدم که رو به جلو حرکت کنم و پیشرفت داشته باشم.
چند خواهر و برادر هستید و آنها به چه کاری مشغولند؟
دو خواهر و یک برادر هستیم. خواهر بزرگترم تنها کارآفرین و مدرس برتر استان بوشهر و کشور است که در حوزه آموزش، طراحی دستی و ساخت جواهرات فعالیت دارد.تحصیلات ایشان در رشته معماری و مقطع کارشناسی است. برادر کوچکترم در پروژه های نفتی استان بوشهر شاغل است و به دلیل علاقه به هنر، کارگردانی تئاتر انجام می دهد. تحصیلات برادرم در دو رشته مدیریت و اچ اس ای صنعتی است.
می دانیم که فعالیت هایتان در حوزه مدیریت کسب و کار و کارآفرینی بسیار چشمگیر بوده، تاکنون چه رتبه ها و تقدیرنامه هایی دریافت کرده اید؟
بخشی از این رتبه ها و تقدیرها عبارت است از:
۱-کارآفرین برتر و برگزیده در سومین اجلاس بانوان برند آفرین و کارآفرین کشور در حوزه مدیریت کسب و کار در سال ۱۳۹۸ به نمایندگی از استان بوشهر از بدنه خصوصی.
۲-کارآفرین برگزیده در هشتمین دوره انتخاب زنان برتر کارآفرین از طرف معاونت امور زنان و خانواده ریاست جمهوری به نمایندگی از استان بوشهر در سال ۱۳۹۹ از بدنه دولتی
۳-کارآفرین برتر استان بوشهر از طرف استانداری استان بوشهر معاونت امور زنان و خانواده در سال ۱۴۰۰
۴-کارآفرین برتر دانشگاه جامع علمي کاربردی استان بوشهر در سال ۱۳۹۸
5-کارآفرین برتر کشوری در سومین جشنواره بانوان کارآفرین برگزیده، آینده پژوه و نوآور ایرانی به نمایندگی از استان بوشهر در سال ۱۳۸۸
6-کارآفرین برتر کشوری و کسب رتبه اول بخش کارآفرینی در هفتمین جشنواره درون دانشگاهی دانشگاه جامع علمی کاربردی در سال ۱۳۸۸
7-کارآفرین برگزیده و ممتاز استان بوشهر در چهارمین جشنواره اشتغال و توسعه کارآفرینی دانشگاه جامع علمی کاربردی استان بوشهر در سال ۱۳۹۷
8-کارآفرین برتر در بخش کارآفرینی جشنواره درون دانشگاهی دانشگاه آزاد اسلامي استان اصفهان
9-دریافت لوح و تندیس بانوی کارآفرین برتر استان بوشهر از طرف اولین انجمن بانوان کارآفرین استان بوشهر، شهرستان گناوه در سال ۱۳۹۹
10-دریافت لوح و تندیس بانوی برتر استان بوشهر در بزرگترین رویداد مدیریت کسب و کار در جنوب کشور به نمایندگی از استان بوشهر در سال ۱۳۹۸
11-چهره ماندگار استان بوشهر از طرف نشریه دریاکنار
اگر در پایان سخنی دارید، بفرمایید؟
برای ایجاد و توسعه کارآفرینی و به دنبال آن راه اندازی و مدیریت کسب و کار انتخابی، باید زیرساخت های نرم مانند تسهیل و تصحیح قوانین و مقررات از جمله قوانین بانکی، کار و قوانین گمرکی، امنیت سرمایه گذاری، حق آزادی انتخاب، تبیین فرهنگ ثروت، تبیین فرهنگ کارآفرینی و... فراهم شود. باید به این حد از تفکر و اعتقاد برسیم که جامعه ما برای پیشرفت به هر شغل و مهارتی البته که به صورت تخصصی نیاز دارد و باید با یک ایده خلاقانه و پرورش یافته اقدام کرد. چشم انداز برای توسعه کسب و کارمان داشته باشیم و چه بهتر که به دلیل کم کردن ریسک های بالقوه و احتمالی با مشاغل خانگی آغاز کنیم. صحبت من بیشتر با بانوان است؛ چون زنان ما یکی از باقدرت ترین زنان جهان هستند.