قطب گاز کشور برای تامین سوخت زمستان آماده می شود

چشم انتظار فاز 14

 مشعل انتخاب عسلویه، قطب انرژی ایران، به عنوان اولین مقصد سفر وزیر نفت در همان بدو به دست گرفتن سکان وزارت، می تواند نشان از برنامه ریزی و رویکرد مهم برای پارس جنوبی باشد. آنگونه که وزیر نفت دولت سیزدهم در ارائه برنامه پیشنهادی خود به نمایندگان مجلس شورای اسلامی در بخش های مختلف بر این مساله تاکید داشته و بر تکمیل توسعه میدان گازی پارس جنوبی، اجرای برنامه های گسترده نگهداشت توان تولید میدان گازی پارس جنوبی و تعیین تکلیف فشارافزایی این میدان اشاره کرده است.  این اهمیت به آن دلیل است که میدان گازی پارس جنوبی، بزرگترین منبع گازی جهان است که روی خط مرزی مشترک ایران و قطر در خلیج فارس قرار دارد و یکی از اصلی ترین منابع انرژی ایران به شمار می رود. مساحت این میدان 9700 کیلومترمربع است که نزدیک به سه هزار و ۷۰۰ کیلومترمربع از این میدان مشترک، در آب های سرزمینی ایران و ۶ هزار کیلومترمربع از آن در آب های قطر واقع شده است. پارس جنوبی به عنوان بزرگترین میدان گازی جهان، 40 تریلیون مترمکعب گاز طبیعی(21 درصد از ذخایر گاز دنیا) و حدود ۵۰ میلیارد بشکه میعانات گازی را در خود ذخیره کرده است. توسعه ميدان مشترك گازي پارس جنوبي، با هدف تامين گاز مورد نياز كشور در بخش های تزريق به ميادين نفتي، عرضه به واحدهاي صنعتي و نیروگاه ها، گازرساني به واحدهاي خانگي- تجاري، تامين خوراك مجتمع های پتروشيمي و صادرات گاز، ميعانات گازي، گاز مایع و گوگرد در برنامه های وزارت نفت قرار گرفته است. حفر اولین چاه اکتشافی در مخزن مشترک پارس جنوبی به سال 1369 بازمی گردد. قرارداد فازهای 1 تا 3 در سال 1376 و فعالیت اجرایی طرح های توسعه پارس جنوبی در سال 1377 آغاز شده و قطری ها نیز کار در این میدان را از سال 1369 آغاز کردند تا نخستین برداشت ایران از این میدان به سال 1381 برسد.

 بزرگترين كانون توسعه صنعتي ایران

افزون بر اهمیتی که ذکر شد، ميدان گازي پارس جنوبي به عنوان قطب انرژي كشور، دارای منابع ارزش آفرین متنوعی برای اقتصاد کشور است و هم اكنون بزرگترين كانون توسعه صنعتي و موتور اصلي توسعه اقتصادي ايران محسوب مي شود كه علاوه بر تأمين حداکثری تقاضای گاز كشور، می تواند با ایجاد صدها هزار شغل پایدار، سالانه دهها میلیارد دلار درآمد عاید کشور کند.

سهم ذخایر هیدروکربنی ایران از میدان مشترک گازی پارس جنوبی 14 تریلیون مترمکعب گاز و 18 میلیارد بشکه میعانات گازی در مساحتی به وسعت 3 هزار و 700 کیلومترمربع تخمین زده شده است.

مجموع میزان تولید گاز از میدان مشترک پارس جنوبی از بدو بهره برداری تا پایان سال 1399 به رقم یکهزار و 867 میلیارد مترمکعب رسیده، همچنین از ابتدای توسعه تاکنون 2.2 میلیارد بشکه میعانات گازی از این میدان مشترک برداشت شده است. ارزش محصولات پارس جنوبی با سرمایه گذاری نزدیک به 80میلیارد دلار در این پهنه گازی، 335 میلیارد دلار (با احتساب هر مترمکعب گاز غنی معادل 18 سنت در سال 1396) برآورد شده است.

در حال حاضر از ۴۰۰ حلقه چاه میدان گازی پارس جنوبی، ۳۳۶ حلقه چاه، تولیدی است و بقیه چاه ها با آمدن لوله های CRA تکمیل می شوند. از ۳۹ سکوی پارس جنوبی نیز ۳۷ سکو عملیاتی هستند و دو سکوی طرح توسعه فاز ۱۱ پارس جنوبی باقی مانده که براساس برنامه ریزی انجام شده، قرار است طی دو سال آینده تکمیل شود.

زمستان چشم به راه فاز 14

رقم سرمایه گذاری در میدان پارس جنوبی، حدود ۸۰ میلیارد دلار طی ۲۰ سال است. ۱۳ پالایشگاه در پارس جنوبی قرار دارد که هشت پالایشگاه در سایت (یک) تحویل شده و از پنج پالایشگاه سایت (۲) نیز چهار پالایشگاه تحویل بهره بردار شده و تنها پالایشگاه فاز ۱۴ باقی مانده است. وزیر نفت در  سفر به عسلویه، در نشست با مدیران، گزارشی کامل از روند بخش های مختلف دریافت کرد و از بهره برداری نخستین ردیف شیرین سازی پالایشگاه فاز ۱۴ پارس جنوبی در زمستان امسال هم خبر داد و با اشاره به اینکه ۷۰ درصد گاز مصرفی کشور از پارس جنوبی تأمین می شود، گفت: «دوستان قول دادند که نخستین ردیف شیرین سازی پالایشگاه فاز ۱۴ پارس جنوبی، در زمستان امسال به بهره برداری برسد و به کمک شبکه گازی کشور بیاید.»

فاز 14 پارس جنوبی از نمای نزدیک

اجرای پروژه فاز 14 به کنسرسیومی متشکل از سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران (ایدرو)، شرکت مدیریت طرح های صنعتی ایران، شرکت مهندسی و ساخت تأسیسات دریایی ایران، شرکت ملی حفاری ایران، شرکت مجتمع کشتی سازی و صنایع فراساحل ایران، شرکت مدیریت پروژه های نیروگاهی ایران (مپنا)، شرکت پایندان و شرکت ماشین سازی اراک واگذار شده که مسؤولیت رهبری کنسرسیوم را سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران (ایدرو) به عهده دارد. با توجه به اهمیت برداشت سهم ایران از میادین مشترک و محدودیت منابع مالی، در فاز 14 نیز تمرکزی جدی بر تکمیل بخش فراساحل صورت گرفت تا با فراورش گاز این موقعیت در ظرفیت های خالی پالایشگاه های دیگر پارس جنوبی، هدف اصلی این طرح پیش از تکمیل بخش پالایشگاهی محقق شود. عملیات احداث فاز 14 پارس جنوبی از 25 خرداد سال 1389 آغاز شده  و چهار سکو و دو زنجیره دریایی فاز 14 میدان مشترک گازی پارس جنوبی هم در مردادماه به بهره برداری رسیده است.

اهداف توسعه ای مهم

از جمله اهداف طرح فاز 14 پارس جنوبی، تولید روزانه 56.6 میلیون مترمکعب گاز غنی، تولید روزانه 75 هزار بشکه میعانات گازی، تولید سالانه 1.05 میلیون تن گاز مایع پروپان و بوتان، تولید سالانه یک میلیون تن اتان به منظور تامین خوراک واحدهای پتروشیمی و تولید روزانه 400 تن گوگرد است.  تاسیسات دریایی فاز 14 پارس جنوبی، شامل چهار سکوی دریایی در مجموع 44 حلقه چاه در فاصله 105 کیلومتری ساحل کنگان، دو رشته خط لوله 32 اینچ دریایی انتقال گاز به طول تقریبی هر خط 105 کیلومتر، دو خط لوله 4 اینچ دریایی به منظور انتقال محلول گلایکول به طول تقریبی هر خط 105 کیلومتر است. همچنین تاسیسات ساحلی آن، مشتمل بر واحدهای دریافت و جداسازی گاز و میعانات، تثبیت میعانات گازی، چهار ردیف تصفیه گاز شامل واحدهای شیرین سازی، نم زدایی، تنظیم نقطه شبنم و مرکاپتان زدایی هر کدام به ظرفیت پالایش 500 میلیون فوت مکعب در روز، واحد فشرده سازی و تراکم گاز به منظور صادرات، واحدهای استحصال و بازیافت گوگرد به همراه واحد جداسازی و دانه بندی گوگرد و واحد احیای منواتیلن گلایکول، سرویس های جانبی شامل بخار، توزیع برق، آبگیری از دریا و سرویس های متفرقه از جمله نیتروژن، هوای فشرده و...، سیستم تصفیه آب های صنعتی و فاضلاب و سیستم های مشعل به منظور تخلیه اضطراری سیستم سوخت گاز و دیزل پالایشگاه، سیستم آب آتش نشانی ( مخزن، تلمبه ها و شبکه ها) اتاق های کنترل، پست های برق، آزمایشگاه، انبار، کارگاه، دفاتر و... و همچنین چهار مخزن برای ذخیره و صادرات میعانات گازی شامل مخازن ذخیره سازی است.