۳ آرزوی وزیر نفت
وزیر نفت با بیان اینکه به عنوان یک مهندس چند آرزو در بخش عملیاتی داشتم، از فعال شدن شرکت های GC(پیمانکاران عمومی) به عنوان نخستین آرزوی خود نام برد و افزود: هم اکنون چند شرکت فعال در این زمینه داریم. زنگنه تصریح کرد: شکل گیری شرکت های اکتشاف و تولید (E&P) دیگر آرزویم بود. برای جا انداختن این شرکت ها رنجی بسیار کشیدم. آقای آقامحمدی هم یکی از افرادی بود که در جا افتادن این شرکت ها به ما کمک کرد. عده ای به اسم انقلابی گری گفتند «عاقبت گرگ زاده گرگ شود، گرچه با آدمی بزرگ شود» گفتند این شرکت ها گرگ زاده اند و نوکران شرکت های خارجی می شوند. وی گفت: سومین آرزویم حضور مؤثر شرکت های ایرانی در بخش معاملات خارجی نفت خام و فراورده های نفتی بود. این شرکت ها با فشاری که در زمان تحریم ها آمد، شکل گرفت و ما به طور مؤثری توانستیم شرکت های بازرگانی در بخش نفت خام و فراورده های نفتی به وجود بیاوریم. انشاء الله این شرکت ها پس از تحریم بماند و این ظرفیت که با هزینه مالی، فکر و مدیریتی ایجاد شده، آسیبی نبیند.
افتخارهایمان را بزرگ بداریم
وزیر نفت با بیان اینکه با وجود تحریم های مالی، تجهیزاتی و فناوری با اتکا به توانمندی داخل، کارهای بزرگی در صنعت نفت انجام شده است، افزود: ظرفیت برداشت نفت از میدان های غرب کارون از ۷۰ هزار بشکه به ۴۰۰ هزار بشکه در روز رسیده، این کار مهمی است. کسی که یک بشکه نفت بیشتر تولید کرده باشد، این موضوع را متوجه می شود. زنگنه با اشاره به اینکه اگر به این مقدار ظرفیت تولید، ۶۰ هزار بشکه میدان نفتی آذر را نیز اضافه کنیم، این مقدار به ۴۶۰ هزار بشکه می رسد، تصریح کرد: فعالیت در میدان های مشترک، جزو درخشان ترین فعالیت های وزارت نفت بوده است. این کارها در شرایطی انجام شده که ما حتی اجازه واردات ورق و لوله را هم نداشتیم، زیرا تحریم بودیم. وی گفت: اهداف برنامه ششم توسعه برای شرایط تحریمی تنظیم نشده بود. اگر تحریم نبود، ما چند برابر می توانستیم کار کنیم؛ البته تحریم که آمد، نه تنها توقف نکردیم؛ بلکه به رکوردهای افتخارآفرینی برای جمهوری اسلامی رسیدیم. ما باید افتخارهای خود را بزرگ بداریم، نه اینکه آن را خراب کنیم و بگوییم هیچ کاری نکردیم.
اعلام شرایط مذاکرات قراردادی
رضا دهقان، معاون توسعه و مهندسی شرکت ملی نفت ایران: امروز ظرفیت تولید روزانه میدان های آزادگان جنوبی و آزادگان شمالی، به ترتیب ۱۴۰ هزار بشکه و ۷۵ هزار بشکه است که در مجموع، ظرفیت تولید روزانه این میدان را به رقم ۲۱۵ هزار بشکه رسانده است. پس از برجام با در اختیار داشتن مطالعات توسعه ای چند شرکت نفتی معتبر بین المللی درباره میدان آزادگان، قصد داشتیم سرعت عمل بیشتری را برای توسعه این میدان در نظر بگیریم که متأسفانه خروج آمریکا از برجام، شرایط را به گونه دیگری رقم زد. در صورتی که پس از انجام مطالعات میدان آزادگان، پیشنهادهای فنی و مالی این شرکت ها به تایید شرکت ملی نفت برسد، مذاکرات قراردادی آغاز می شود. در سال های اخیر، توسعه این میدان در عمل در بخش شمالی و جنوبی دنبال شده است. با اجرای طرح توسعه بخش شمالی میدان آزادگان از سوی شرکت ملی نفت چین (CNPC)، ظرفیت تولید این میدان در سال ۹۵ به ۷۵ هزار بشکه در روز رسید که تاکنون این ظرفیت حفظ شده و تولید ادامه دارد. در بخش جنوبی نیز شرکت مهندسی و توسعه نفت (متن) به نمایندگی از شرکت ملی نفت ایران، رأساً توسعه میدان را در قالب امضای قراردادهای متعدد پیمانکاری، توسعه در بخش حفاری، بخش روسطحی، تأسیسات و ... در دستور کار قرار داد و سال گذشته، تکمیل کار توسعه در میدان آزادگان جنوبی به شرکت پتروپارس واگذار شد. طبق بررسی های انجام شده، میدان آزادگان در دو بخش شمالی و جنوبی قرار دارد که بخش جنوبی آن به لحاظ ظرفیت مخزنی حدود دو برابر بخش شمالی است، بنابراین این فرضیه محتمل خواهد بود که بخش جنوبی میدان به دو بخش مرکزی و جنوبی تقسیم شود و شرکت های اکتشاف و تولید ایرانی مطالعات توسعه ای خود را در این سه بخش متمرکز کنند. در واقع امضای این تفاهم نامه مشخص می کند آیا این تقسیم بندی، عملی و اجرایی است و اینکه در صورت عملی بودن، آیا به لحاظ فنی و اقتصادی توجیه پذیر خواهد بود یا خیر؟ مطالعاتی که از سوی شرکت های اکتشاف و تولید ایرانی انجام می شود، با همراهی شرکت ملی نفت ایران است. به این منظور کمیته فنی مشترکی برای هر سه بخش میدان و کمیته فنی مشترکی برای کل میدان در نظر گرفته شده است که وظیفه اصلی آن، بررسی حفظ یکپارچگی توسعه و بهره برداری میدان از نظر مخزنی، سرمایه گذاری و مدیریتی است، بنابراین اگر نتیجه بخش بودن انجام مطالعات برای شرکت ملی نفت ایران محرز و در صورتی که پیشنهادهای فنی و مالی از سوی شرکت ملی نفت ایران تایید شود، مذاکرات قراردادی با این شرکت ها آغاز خواهد شد.
اقتدار کشور با افزایش تولید نفت و گاز
علی آقامحمدی، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام: افزایش تولید نفت و گاز به کشور اقتدار می دهد و در جایگاه جهانی هم بسیار مهم است. آمریکا، روسیه و عربستان زمانی در یک سطح با ایران تولید داشتند؛ اما اکنون به تولید روزانه ۱۰ میلیون بشکه رسیدند، ایران هم نمی تواند در این سطح باقی بماند؛ زیرا خطایی راهبردی است. پس از اینکه نفت را به دست می آوریم هم می توانیم در پتروپالایشگاه ها فراوری کنیم و افزایش تولید به معنای افزایش خام فروشی نیست و دو پتروپالایشگاه عظیم هرکدام با سرمایه گذاری ۳.۵ میلیارد یورو در حال ساخت است. منطقی این است که در آستانه برنامه هفتم توسعه مبنا را تولید روزانه ۴ میلیون بشکه و معادل ۴ میلیون بشکه گاز در نظر بگیریم که ۸ میلیون بشکه به اقتصاد داخلی تزریق می شود و مازاد آن برای سرمایه گذاری هزینه شود. در این زمینه هم برنامه ریزی شده و در یک برنامه ۲۵ ساله در صورتی که قیمت ها تغییر عمده ای نیابد، امکان داریم از این محل هزار و ۵۰۰ میلیارد دلار منابع برای سرمایه گذاری داشته باشیم. بخواهیم اتفاقی در کشور بیفتد، نیازمند سرمایه گذاری هستیم و سرمایه گذاری هم باید با به کارگیری همه توان ملی باشد. فقط دولت نمی تواند این کار را انجام دهد. ما منابع نفتی کشور را به جای مالیات صرف اداره کشور کردیم و اکنون گذشتگان و صندوق های بازنشستگی هم می خواهند از این منابع بهره برداری کنند که با این روند، پس از ۳۰ سال کشوری پیر و فقیر خواهیم داشت و این خطرناک ترین پدیده ای است که رخ می دهد، حتی تغییرات محیط زیستی، گرد و غبار و کمبود آب هم بدتر است. امروز هم شرکت های داخلی به دلیل نعمت تحریم این کار را انجام می دهند، از جهتی به دلیل اینکه پروژه از منابع مشترک است، گام بسیار مهمی به شمار می رود که در بخش های دیگر اقتصاد ایران هم نمود می یابد.
توسعه میدان های نفتی نیاز اساسی صنعت نفت
سید موسی موسوی، عضو کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی: توسعه میدان های نفتی، نیاز اساسی صنعت نفت است؛ زیرا برخی چاه های نفت، نیمه دوم عمر خود را سپری کرده اند و با افت فشار نیز روبه رو هستند، از این رو توسعه این میدان ها نیاز اساسی صنعت نفت است. مشکلات میدان های نفتی با فشارافزایی برطرف می شود و پروژه های امروز نیز به این کار کمک خواهد کرد. امیدواریم پروژه فشارافزایی شانول که اعتبار ۷۰ میلیون یورویی داشته و قرار است به همین قرارداد الحاق شود، بزودی انجام شود. با توجه به توسعه میدان های نفتی در جنوب کشور، همچون میدان های ارم و پازن این میدان ها دارای ظرفیت بالا و گاز شیرین هستند. میدان ارم ۱۹ هزار میلیارد فوت مکعب گاز شیرین و ۳۵۰ میلیون بشکه میعانات گازی قابل استحصال دارد و میدان نفتی پازن نیز دارای ۲۰ هزار میلیارد فوت مکعب گاز درجا و ۴۳۰ میلیون بشکه میعانات گازی است. مطلع هستیم که موانع این دو میدان نیز با همکاری برطرف می شود و توسعه آنها انجام ادامه خواهد یافت؛ اما هم اکنون بحث رسیدگی میدان های خشکی همچون منطقه عملیاتی پارسیان است. معتقدم که باید یک شاخه از پژوهشگاه صنعت نفت با همکاری شرکت نفت و گاز زاگرس جنوبی برای مطالعه دقیق میدان ها در شهرها و حوزه انتخابیه بنده ایجاد شود، همچنین با ایجاد و تکمیل زنجیره ارزش افزوده، طرح ها و پروژه های بیشتر شناسایی و زمینه حضور سرمایه گذاران در این منطقه فراهم شود. استفاده از پیمانکاران بومی نیز باید مدنظر قرار گیرد. آنها باید در کنار پیمانکار اصلی قرار گیرند و کار را با همکاری به ثمر برسانند، همچنین دستگاه های اجرایی به کمک صنعت بیایند و موانع را از پیش روی صنعت بردارند.
ضرورت استفاده ظرفیت بخش خصوصی در نفت
مجید قاسمی، مدیرعامل بانک پاسارگاد: بهره مندی از ظرفیت های فنی، مدیریتی و مالی بخش خصوصی در صنعت نفت، نقش پررنگی در تحقق راهبردها دارد. استفاده بهینه و بموقع از ذخایر عظیم انرژی کشور و بازگشت به جایگاه تولیدکننده اثرگذار نفت در سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک)، تولید حداکثری همسو با مدیریت نااطمینانی های مرتبط با انرژی های تجدیدپذیر و توجه ویژه به توسعه و بهره برداری از میدان های مشترک، از مهم ترین فرصت هایی است که در شرایط کنونی، چشم انداز صنعت نفت و گاز ایران را به سمت و سویی جهانی و توسعه محور سوق خواهد داد. بهره مندی از ظرفیت های فنی، مدیریتی و مالی بخش خصوصی نقش پررنگی در تحقق راهبردها داشته و در این میان، گروه مالی پاسارگاد از طریق شرکت مادرتخصصی گسترش انرژی پاسارگاد درصدد است با سرمایه گذاری های گسترده در این بخش در تقویت و ارتقای ارزش افزوده بخش انرژی، نقش مؤثری در تحقق سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی و افزایش توان اقتصاد ملی ایفا کند. تجریه سال های متمادی نشان می دهد راهبرد اساسی مصون سازی اقتصاد از آسیب تحریم ها از طریق تقویت و رونق تولید داخلی و اجرای سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی، مهم ترین مسیری است که سبب پیشرفت حقیقی و واقعی شده و این مجموعه نیز همسو با تحقق هدف های ملی و پیشرفت کشور، با چشم اندازی امیدبخش و تحول آفرین نهایت همکاری و مشارکت را خواهد داشت. چشم انداز اساسی این گروه، کسب سهم قابل ملاحظه ای در تولید و بهره برداری از میدان های راهبردی کشور است. بر این مبنا حضور و سرمایه گذاری در مرحله نخست این طرح در میدان نفتی مشترک و راهبردی آزادگان، به عنوان دهمین میدان بزرگ جهان و چهارمین میدان بزرگ نفتی ایران که بزرگ ترین شرکت های بین المللی مدعی توسعه آن بوده اند، در دستور کار وزارت نفت قرار گرفته و مقرر است اصول و مبانی جدیدی در صنعت نفت ایران به واسطه اجرای این طرح اجرایی شود.
حمایت ضامن توسعه صنعت نفت است
محمد ایروانی، مدیرعامل شرکت انرژی دانا: با تلاش و همت وزارت نفت و در قالب الگوی جدید قراردادهای نفتی به منظور حمایت از توان داخلی شرکت های ایرانی و ارتقای سطح دانش و فناوری این شرکت ها و به منظور اجرای سیاست اقتصاد مقاومتی مبنی بر حمایت از تولید داخلی، برای نخستین بار امکان مشارکت شرکت های ایرانی و شرکت های خارجی برای توسعه میدان های نفتی فراهم شد. حمایت وزارت نفت در تعریف و ارائه چارچوب های متنوع همکاری با شرکت های ایرانی اکتشاف و تولید، می تواند ضامن توسعه هر چه بیشتر صنعت نفت باشد، بویژه آنکه ظرفیت های توسعه صنعت در ایران، فراوان و فرصت خلق ثروت با توجه به چشم انداز انرژی دنیا و موضوع بسیار جدی انتقال انرژی (Energy Transition) بسیار محدود است. امضای تفاهم نامه با سه کنسرسیوم ایرانی به منظور توسعه میدان راهبردی آزادگان در قالب سه بخش شمالی، میانی و جنوبی را می توان گام بعدی در افزایش اعتماد مجموعه تصمیم گیران کشور به توان شرکت های داخلی در نظر گرفت. میدان آزادگان از بزرگ ترین میدان های کشف شده در ایران و جهان است. پس از اثبات وجود ذخیره عظیم نفت درجا در این میدان، کارهای بسیار بزرگی چه از نظر زیرساختی مانند پاک سازی گسترده منطقه و احداث جاده دسترسی مرزی و چه از نظر توسعه میدان با حفر بیش از ۲۰۰ حلقه چاه و دیگر تأسیسات مورد نیاز انجام شده است. مجموعه فعالیت های انجام شده نشان از اهمیت بالای این میدان برای کشور دارد که این موضوع، مسؤولیت شرکت های ایرانی حاضر در این رویداد را دوچندان می کند، از همین رو شرکت انرژی دانا و شرکت گسترش انرژی پاسارگاد، به عنوان نمایندگان بخش خصوصی تصمیم گرفته اند در قالب یک مشارکت فعال با تجمیع همه توان فنی، مالی و مدیریتی خود بهترین عملکرد خود را ارائه دهند. در بخش تأمین مالی ظرفیت بسیار خوبی در مشارکت برای ایجاد سبد بهینه ای از تأمین مالی با استفاده از ابزارهای تأمین از بازار سرمایه و بانک های داخلی وجود دارد، گفت: در این زمینه مجموعه وزارت نفت و نهادهای مسؤول برای تسهیل و رفع موانع و بسترسازی لازم راهگشا خواهند بود.