بیست ودومین نشست سالانه وزیران نفت و انرژی مجمع کشورهای صادرکننده گاز (جی ئی سی اف) برگزار شد
آینده روشن گاز
مشعل هر میزان سرنوشت و چشم انداز نفت در بازارهای جهانی نامعلوم و حتی به تعبیر برخی کارشناسان تیره و تار و در حال واگذاری سهم خود به دیگر سوخت هاست و حتی در بدبینانه ترین حالت در آینده دور به کالایی از رده خارج شده، پیش بینی می شود، اما درباره گاز عکس آن حاکم است. این را می شود از اظهارنظرهای مطرح شده در حاشیه و متن بیست و دومین نشست سالانه وزیران نفت و انرژی مجمع کشورهای صادرکننده گاز (جی ئی سی اف) هم فهمید. اگرچه شیوع ویروس کرونا بر آن بی تاثیر نبوده است، اما آینده این بخش را روشن می بینند و در این میان نقش سازمانی همچون مجمع کشورهای صادرکننده گاز بسیار تاثیرگذار است. آن گونه که در بیست ودومین نشست سالانه وزیران نفت و انرژی مجمع کشورهای صادرکننده گاز (جی ئی سی اف) تاکید شد، گاز طبیعی همچنان پشتوانه توسعه پایدار و کاهش آلایندگی سامانه های انرژی است. همچنین در این نشست بر عزم اعضا به منظور افزایش سرعت همکاری برای توسعه کارایی جی ئی سی اف تاکید شد. بیژن زنگنه، وزیر نفت ایران هم این مساله را مورد یادآوری قرار داد که روزهای خوبی در انتظار مجمع و اعضای آن و همه کشورهای تولیدکننده است.
گاز طبیعی در میان سوخت های فسیلی سریع ترین روند رشد را در جهان دارد و تا اواسط قرن به منبعی اصلی در سبد انرژی جهانی تبدیل خواهد شد و سهم خود را از ۲۳ درصد کنونی به ۲۸ درصد افزایش می دهد. بر اساس تازه ترین آمار موجود در «چشم انداز جهانی گاز ۲۰۵۰»، گاز طبیعی در بلندمدت سوختی ضروری و مکمل فرآیند انتقال انرژی خواهد بود. سهم گاز طبیعی در ترکیب انرژی جهانی تا سال ۲۰۵۰ از ۲۳ درصد کنونی به ۲۸ درصد افزایش خواهد یافت.
افزون بر این، این منبع انرژی فراوان، انعطاف پذیر و پاک در چند منطقه از جهان - به طورعمده در بازارهای آسیا - اقیانوسیه، آمریکای شمالی و خاورمیانه - گسترش خواهد یافت و بیش از ۷۵ درصد از مجموع رشد تقاضای گاز جهان تا سال ۲۰۵۰ را به خود اختصاص خواهد داد. همزمان، پیش بینی می شود قاره آفریقا با رشد سالانه ۳.۱ درصد، شاهد سریع ترین رشد گاز طبیعی باشد.
در این میان باید بدانیم که کشورهای عضو مجمع کشورهای صادرکننده گاز ۴۶ درصد از تولید گاز جهان، ۷۲ درصد از ذخایر گازی جهان، ۵۵ درصد از سهم انتقال گاز با خط لوله و ۶۱ درصد از تجارت گاز طبیعی مایع شده (ال ان جی) را در اختیار دارند.
الجزایر، بولیوی، مصر، گینه استوایی، جمهوری اسلامی ایران، لیبی، نیجریه، قطر، روسیه، ترینیداد و توباگو و ونزوئلا، ۱۱ عضو اصلی جی ئی سی اف هستند و آنگولا، جمهوری آذربایجان، عراق، قزاقستان، مالزی، نروژ، عمان، امارات و پرو به عنوان اعضای ناظر در مجمع کشورهای صادرکننده گاز شرکت می کنند.
در بیست ودومین نشست سالانه وزیران نفت و انرژی مجمع کشورهای صادرکننده گاز (جی ئی سی اف) وزیران نفت و انرژی و مقام های عالی رتبه الجزایر، بولیوی، مصر، گینه استوایی، ایران، لیبی، نیجریه، قطر، روسیه، ترینیداد و توباگو و ونزوئلا و در عین حال آنگولا، آذربایجان، عراق، مالزی و نروژ به عنوان اعضای ناظر حضور داشتند.
مدیران انرژی اندونزی، موزامبیک، سنگال، تونس و ترکمنستان به همراه رهبران، موسسه تحقیقات اقتصادی آسه آن و شرق آسیا (ERIA)، مجمع بین المللی انرژی (IEF)، سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) نیز به عنوان مهمانان مجمع در نشست افتتاحیه شرکت کردند. در این نشست پویایی های کنونی در صنعت گاز ارزیابی و بر این موضوع تاکید شد بنیان هایی که منجر به رشد مورد انتظار گاز طبیعی در سبد انرژی جهان می شود، بی تغییر باقی خواهد ماند.
در افتتاحیه این نشست عبدالمجید عطار با مروری بر تحولات اخیر در صنعت گاز، الزام های راهبردی برای پیشرفت این صنعت را تشریح و بر نقش اصلی جی ئی سی اف به عنوان بستری منحصربه فرد برای گفت وگوی چندجانبه کشورهای صادرکننده و مصرف کننده گاز و فعالان این صنعت تأکید کرد.
یوری سنتورین، دبیرکل جی ئی سی اف ضمن ارائه گزارش مدیریت دبیرخانه، فعالیت های انجام شده در سال ۲۰۲۰ میلادی همسو با تحقق اهداف چشم انداز مندرج در بیانیه ۲۰۱۹ مالابو گینه استوایی، اساسنامه مجمع، راهبرد بلندمدت، برنامه کاری پنج ساله و برنامه های کاری سال های ۲۰۱۹ و ۲۰۲۰ را تشریح کرد.
در این نشست، نسخه پیشرفته ۲۰۲۰ نشریه اصلی مجمع، چشم انداز جهانی گاز ۲۰۵۰، براساس «الگوی جهانی گاز» جی ئی سی اف ارائه شد.
آنچه زنگنه اعلام کرد
بیژن زنگنه، وزیر نفت در بیست و دومین نشست وزیران نفت و انرژی مجمع کشورهای صادرکننده گاز (جی ئی سی اف) از طریق ویدیوکنفرانس، تحریم های آمریکا را که مانع دسترسی ایران به میلیاردها دلار از درآمدهایش از محل صادرات منابع هیدروکربوری شده است، ناعادلانه خواند و اعلام کرد که با وجود تمام چالش های ژئوراهبردی، ما به پیشرفت های قابل ملاحظه ای در بخش انرژی دست یافته ایم.
وزیر نفت در بیان اهمیت این نشست و منحصربه فرد خواندن آن توضیح داد: برگزاری این نشست در بحبوحه شیوع ویروس کووید-۱۹ که در 100 سال اخیر بی سابقه و نشان دهنده موفقیت جی ئی سی اف است و ما این موفقیت را به رئیس نشست، دبیرکل و کارکنان دبیرخانه مدیون هستیم.
وی با اشاره به اینکه ایران به عنوان یکی از بنیانگذاران جی ئی سی اف از اینکه می بیند این مجمع دارای استحکام، کارآمدی و اعتبار شده به خود می بالد، تصریح کرد: همه این موارد در کمتر از دو دهه از ماه می سال ۲۰۰۱ به وقوع پیوسته است. جی ئی سی اف گام های بزرگی برای گفت وگوهای تخصصی و هدفمند با کشورهای تولیدکننده و مصرف کننده گاز، موسسه ها و سازمان های بین المللی برداشته است.
وزیر نفت گفت: گزارش چشم انداز جهانی سال ۲۰۵۰ میلادی مجمع که از مهم ترین انتشارات دبیرخانه است، نشان می دهد که با وجود همه موانعی نظیر شیوع ویروس کووید-۱۹، چالش های ژئوراهبردی که سبب کاهش رشد اقتصادی جهان و تغییر رفتار مصرف کنندگان شده است، روزهای خوبی در انتظار مجمع و اعضای آن و همه کشورهای تولیدکننده خواهد بود.
وی با بیان اینکه در چهار سال گذشته جامعه جهانی ضربه بزرگی را مقابل تلاش هایش برای ارتقای همکاری های بین المللی، چندجانبه گرایی، توسعه پایدار و تا حد بسیاری درباره جهانی سازی تجربه کرده است، افزود: روابط میان آتلانتیک خدشه دار شده و جنگ تجاری میان چین و آمریکا رشد اقتصادی جهانی را تحت تاثیر منفی قرار داده است.
وزیر نفت تصریح کرد: خروج یک جانبه ایالات متحده آمریکا از بسیاری از معاهده ها و توافق ها نظیر برجام که حاصل سال ها تلاش، مذاکرات چندجانبه بوده است، همگی بیانگر تغییر پارادایم در روابط بین الملل است.
زنگنه با انتقاد از خروج ایالات متحده آمریکا از برجام، تحمیل غیرقانونی و تحریم های یک جانبه اقتصادی مقابل ایران گفت: تحریم های آمریکا به ایران، نقض سیاست های مشخص بیشتر کشورهای عضو جامعه جهانی تنها به دلیل سلطه آمریکا بر سیستم مالی و بانکی جهانی است.
وی با اشاره به اینکه تحریم های آمریکا به صورت ناعادلانه ای مانع دسترسی ایران به میلیاردها دلار از درآمدهایش از محل صادرات منابع هیدروکربوری شده است، عنوان کرد: دسترسی نداشتن به این درآمد مانع از این شده است تا کشور من بتواند به مبارزه بهتر با کووید-۱۹ و محافظت از مردم با خدمات پزشکی و مشوق های اقتصادی و اجتماعی به دلیل محدودیت های وضع شده ناشی از ویروس کووید-۱۹ بپردازد. من معتقدم که دولت آمریکا سهم بزرگی از مسئولیت مرگ روزانه ۴۰۰ تن از مردم ایران را دارد. با وجود همه این چالش های ژئوراهبردی، ما به پیشرفت های قابل ملاحظه ای در بخش انرژی دست یافته ایم و با تکیه بر منابع داخلی انسانی، فناوری و سرمایه گذاری، موفق به تولید پایدار روزانه یک میلیارد مترمکعب گاز شده ایم. ۹۵ درصد از جمعیت ۸۰ میلیونی کشور به گاز لوله کشی در خانه هایشان دسترسی دارند، صنایع نفت و پتروشیمی گام های بلندی درباره فناوری بومی در زنجیره تولید برداشته اند. ما باید مقاومت کنیم.
زنگنه با اشاره به اینکه پیش بینی بلندمدت تقاضای گاز طبیعی نشان می دهد که تا سال ۲۰۵۰ سهم گاز طبیعی در سبد جهانی از ۲۳ درصد به ۲۸ درصد خواهد رسید، افزود: اما این میزان رشد برای نیل به اهداف توسعه پایدار و تغییرات اقلیم، به ویژه در 30 سال آینده کافی نیست. همان طور که پیش تر هم اشاره کردم، برای رسیدن به سهم ۳۰ درصدی مجمع، باید رویکردی تازه برای نشان دادن ارزش جهانی گاز اتخاذ شود.