ایالات متحده آمریکا تحریم های جدیدی علیه صنعت پتروشیمی ایران اعمال کرد

رشد 8درصدی پاسخ پتروشیمی به تحریم های کاخ سفید

مشعل      کشورمان در چند دهه گذشته در مسیر دشمنی های متعددی قرار داشته که به طور مستقیم و غیر مستقیم به دنبال فشار و تهدید و آسیب های مختلف به ساختار اقتصادی و اجتماعی و در نهایت مردم بوده اند. در دو دهه گذشته ایالات متحده امریکا و به تبع آن کشورهای اروپایی با اعمال تحریم های مختلف تلاش کرده اند تا به شکلی علنی صنعت نفت ایران و زیرمجموعه پویا و پردرآمد پتروشیمی را محدود و منفعل کنند. بخش قابل توجهی از تحریم ها علیه صنعت و بخش های مختلف اقتصاد ایران از حدود 1379 آغاز شد و از سال 91 ابعاد بیشتری به خود گرفت. اگرچه این امیدواری وجود داشت که پس مذاکرات چند جانبه و امضای برجام و قطعنامه جدید سازمان ملل بسیاری از این محدودیت ها برداشته شود، اما تحولی رخ نداد و با تغییراتی که در ریاست جمهوری امریکا رخ داد، تحرکات به سمت تحریم های بیشتر جدی شد. امریکا تلاش کرد تا تحریم ها علیه صنعت نفت ایران را هدفمند و متمرکز کند و به همین دلیل بود که با مشاهده رشد شتابنده و پرفروش صنعت پتروشیمی ، تحریم های جداگانه ای را برای این صنعت در نظر گرفت. گمان این بود که با این تحریم های جدید که بارها مسئولان صنعت نفت آن را پوچ خواندند، صنعت پتروشیمی ایران متوقف بماند یا ضعیف شود اما این خواب برای آمریکایی ها تعبیر نشد. صنعت پتروشیمی به واسطه اقداماتی که از سالها قبل برای حرکت در جهش اول، دوم و سوم انجام داده است در چند سال اخیر با موجی از توسعه و افتتاح واحدهای جدید و تحولاتی در چرخه این صنعت همراه بود. تحولاتی که درست در روزهای شروع تحریم ها به بار نشستند و مشتی محکم در مقابل تحریم ها بود و هست.

  تحریم های پوچ ادامه دارد

آنچه ایالات متحده امریکا به عنوان تحریم های جدید در نظر گرفته است همچنان ادامه دارد و این کشور هر چند وقت یکبار تحریمی جدید را اعلام و اعمال می کند. در آخرین اقدام نیز ۸ شرکت فعال در بخش پتروشیمی توسط آمریکا تحریم شدند. وزارت خزانه داری آمریکا چند روز قبل از اعمال تحریم های جدید علیه اشخاص و شرکت های فعال در بخش پتروشیمی ایران خبر داد. در بیانیه وزارت خزانه داری آمریکا آمده که دفتر کنترل دارایی های این وزارتخانه ۸ شرکت را به دلیل نقشی که خرید و فروش محصولات پتروشیمی ایران با واسطه گری شرکت پتروشیمی «تریلیانس» داشته اند در فهرست تحریم قرار داده است. خزانه داری آمریکا شرکت تریلیانس را ژانویه ۲۰۲۰ در فهرست تحریم ها قرار داده بود. طبق این بیانیه، شرکت هایی که در این مورد در فهرست تحریم ها قرار گرفته اند در ایران، چین و سنگاپور مستقرند و به فروش محصولات پتروشیمی ایران کمک کرده اند. استیون منوشین - وزیر خزانه داری آمریکا گفت: یک شبکه جهانی از شرکت ها مبادلات بخش پتروشیمی ایران را تسهیل می کنند. اسامی شرکت های تحریم شده و بهانه های تحریمی هم جالب است. در توضیح این دلایل برای پلیمر آریا ساسول - مستقر در ایران، بهانه ارتباط با شرکت پتروشیمی تریلیانس ، برای شرکت بین رین - مستقر در چین، بهانه ارتباط با شرکت پلیمر آریا ساسول ، برای هلدینگ انرژی ELFO- مستقر در هنگ کنگ، بهانه ارتباط با شرکت پتروشیمی تریلیانس ، برای شرکت GLORY ADVANCED-مستقر در هنگ کنگ، بهانه ارتباط با شرکت پتروشیمی تریلیانس ، برای شرکت JANE SHANG- مستقر در هنگ کنگ، بهانه ارتباط با شرکت پتروشیمی تریلیانس ، برای هلدینگ انرژی JIAXIANG-  مستقر در سنگاپور، بهانه ارتباط با شرکت پتروشیمی تریلیانس ، برای شرکت پتروشیمی مروارید - مستقر در ایران، بهانه ارتباط با شرکت پتروشیمی تریلیانس و برای شرکت SIBSHUR- مستقر در هنگ کنگ، بهانه ارتباط با شرکت پتروشیمی تریلیانس آورده شده است.  وزارت خزانه داری آمریکا در بیانیه ای دیگر که در آن فقط اسامی شرکت ها یا اشخاص تحریم شده بدون توضیحات درباره دلیل اعمال تحریم ها دیده می شود ، اطلاعات متفاوتی درباره تحریم های جدید منتشر کرده است. در آن بیانیه، علاوه بر اسامی ذکر شده در بالا، نام ۳ شرکت و ۵ شخص دیگر هم ذکر شده اند. این سه شرکت هم شامل «بازرگان کالای باختر»، شرکت «پتروشیمی کاویان» و شرکت «STRAIT SHIPBROKERS» (مستقر در سنگاپور) می شود.

جهش 8 درصدی با وجود فشار  تحریم و شیوع کرونا

اما در شرایطی که همه تصورها بر این بود که صنعت پتروشیمی ایران با وجود تحریم ها و فشار اقتصادی که در داخل کشور وجود دارد، با بحران رو به رو می شود و راه عرضه محصولات در داخل و صادرات به خارج از کشور بسته می شود، این صنعت نشان داد قرار نیست به این راحتی ها کنار بکشد. تعداد قابل توجه واحدهای جدیدی که در همین دوران وارد مدار تولید شدند ، تامین نیازهای صنایع در داخل کشور و ادامه فروش محصولات به بازارهای متنوع خارجی تنها گوشه ای از اقدامات صنعت پتروشیمی در حدود یک سال اخیر بوده است. با این حال از اواخر سال گذشته تاکنون و با شیوع ویروس کرونا در سراسر دنیا و اهمیت همراهی صنعت پتروشیمی با بخش بهداشت و درمان ، این صنعت برای تامین اقلام مورد نیاز بهداشتی همچون آب ژاول ، پارچه های مخصوص برای تولید گان و ماسک و سایر اقلام بهداشتی ، به کمک دولت آمد و این همکاری تا امروز ادامه دارد. در عین حال در حالی که بسیاری از صنایع دنیا در این دوران با مسئله بیکاری رو به رو بودند، صنعت پتروشیمی بدون حتی یک روز تعطیلی با همان نیروهای قبلی خود به فعالیت ادامه داده است. نکته قابل توجه در این مورد آن است که در این دوران سخت و محدود کننده ، نه تنها میزان تولیدات و برنامه های توسعه ای کاهش نداشته بلکه بنا بر اعلام مدیرکنترل تولید شرکت ملی صنایع پتروشیمی ، تولید مجتمع های پتروشیمی تا پایان مهرماه سال جاری به بیش از 35 میلیون تن رسیده که نسبت به مدت مشابه سال قبل رشد 8 درصدی را به ثبت رسانده است.

سید جلال میرهاشمی می گوید: واحدهای پتروشیمی با ظرفیت مطلوبی درحال تولید هستند و با وجود برخی مشکلات موجود، روند تولید و فروش محصولات مختلف پتروشیمی در شرایط قابل قبولی قرار دارد و با تلاش صنعتگران پتروشیمی کشورمان پیش بینی می شود جهش تولید در سال جاری در صنعت پتروشیمی محقق شود. مدیرکنترل تولید شرکت ملی صنایع پتروشیمی با تاکید بر این که صنعت پتروشیمی ایران به عنوان یکی از صنایع مادر از مهم ترین ارکان توسعه و موتور محرک بخش های گوناگون اقتصاد کشور است می گوید: رویکرد شرکت ملی صنایع پتروشیمی تکمیل زنجیره تولید، ایجاد تنوع در محصولات ، تامین خوراک صنایع داخلی و همچنین ارتقاء ارزش سبد محصولات تولیدی در این صنعت پیشرو است. به گفته میرهاشمی، با توجه به ظرفیت های موجود و اقدام های در حال انجام ، شرایط و زیرساخت ها برای تحقق جهش تولید در صنعت پتروشیمی فراهم شده است و در این مسیر افزون بر راه اندازی و بهره برداری از طرح های جدید، با اقدام های انجام شده بهره برداری حداکثری از ظرفیت تولید مجتمع های پتروشیمی موجود در دستور کار قرار دارد. بنا بر این گزارش در واقع آنچه به عنوان میزان تولید و روند توسعه و برنامه های صادراتی عنوان می شود را نباید به تنهایی یک روند مجزا دید، بلکه این چرخه در هماهنگی و ارتباط با هم و با تدبیری بلند مدت پیش بینی شده اند. به عبارتی صنعت پتروشیمی از سالها قبل تلاش کرده تا خود را مستقل از دولت ها و شرکت های خارجی و همه نیازهای بیرونی ، توسعه دهد و امروز با پیش بینی های صورت گرفته ، با وجود فشارهای حداکثری بیرونی ، این صنعت ، توسعه و تولید و صادرات حداکثری را متوقف نکرده است و حالا در میانه راه جهش دوم ، برنامه های مهم جهش سوم را دنبال می کند.