آيين اعطاي گواهينامه صلاحيت حرفه اي فرمانده صحنه برگزار شد
زنگنه: در مقابل جان افراد و ثروت ملی مسئولیم
مشعل از آغاز شيوع ويروس کرونا در کشور، وزارت نفت نيز همانند ديگر نهادها و سازمان هاي کشور پيروي از دستور عمل هاي بهداشتي را در برنامه هاي کاري خود قرار داده است، به گونه اي که براي جلوگيري از ازدحام و تجمع، بيشتر آيين ها را به صورت آنلاين برگزار مي کند، يکي از آنها آيين اعطاي گواهينامه صلاحيت حرفه اي فرمانده صحنه است که روز دوشنبه (ششم مرداد) در سالن شهيد بهشتي وزارت نفت برگزار شد.
***
در اين مراسم، وزير نفت با بيان اينکه با ابلاغ دستورعمل ها، شاهد کاهش حوادث آسيب پذير صنعت نفت در سال هاي اخير هستيم، دليل حضور خود در آيين اعطاي گواهينامه صلاحيت حرفه اي فرمانده صحنه در وزارت نفت را اهميت مقوله بهداشت، ايمني و محيط زيست مي داند و مي افزايد: صنعت نفت به دليل ماهيتش در همه مراحل از جمله اجرا و بهره برداري با انواع خطرات از جمله آتش، مواد سمي و... روبه رو است. هر اشتباهي در صنعت نفت باعث از دست رفتن جان يک انسان و از هم پاشيدن يک خانواده مي شود، بنابراين ما در مقابل جان افراد و همچنين ثروت ملي مسئوليم. به گفته بيژن زنگنه، «توصيه به مراقبت تنها يک مقوله ديني، اخلاقي و تقوايي نيست، بلکه مسئله حرفه اي است، کارهاي بزرگي در اين زمينه در دنيا انجام شده است که بايد با تعهد اخلاقي نسبت به انجام وظايفمان براساس استانداردهاي مشخص شده، عمل کنيم.» او تاکيد مي کند: «موضوع اچ اس اي از زمان طراحي يک پلنت آغاز و در طرح هاي صنعت نفت نيز با تأمين تجهيزات، تخصيص نيروي انساني ماهر، انجام آموزش هاي لازم و در نهايت پياده و اجراي منظم و دقيق انجام مي شود، از اين رو بايد به اين نکته توجه کرد که مسئوليت اچ اس اي تنها با اين واحد نيست، بلکه تک تک کارکنان در اين زمينه مسئوليت دارند. به عنوان نمونه وقتي حادثه اي اتفاق افتاد، نخستين کسي که در محل حضور دارد، بايد به مقابله بپردازد و سپس خبر آن را اعلام کند.» وزير نفت در ادامه به حادثه پتروشيمي بوعلي سينا در تابستان سال 1395 اشاره مي کند و مي گويد: «وقتي در محل حادثه (ماهشهر) حاضر شدم افراد زيادي با بي سيم در حال صحبت بودند. به عنوان نخستين موضوع به آن ها اعلام کردم که من تخصصي در زمينه فرماندهي عمليات مقابله با آتش ندارم و بايد خاموش کردن اين آتش به يک فرمانده سپرده شود و ما بايد از او پشتيباني کنيم. با سپردن مديريت اين حادثه به يک فرمانده، بي سيم ها قطع و با فرماندهي، اين آتش بدون هيچ خسارت انساني خاموش شد. در واقع فرماندهي عمليات حوادث بسيار مهم است و يک فرمانده براي کنترل اوضاع بايد احساسات خود را کنترل کنند.»
ضرورت تقويت مشاوران ارزيابي تاسيسات
زنگنه در بخش ديگري از سخنان خود با بيان اينکه کارهاي خوبي در زمينه فرماندهي صحنه در حوادث صنعت نفت انجام شده، اما هنوز گام نخست است، مي افزايد: «ما در اچ اس اي به خصوص ايمني به انضباط و فرهنگ سازي نياز داريم، به عنوان نمونه اکنون در زمينه ماسک زدن به انضباطي رسيده ايم، زيرا باورمان شده خطر جدي است و اشتباه به معناي مرگ است تا اين احساس را نداشته باشيم، عمل نمي کنيم. اين طبيعت بشر است و بايد براي آن فرهنگ سازي شود». او با بيان اينکه همه تأسيسات صنعت نفت بايد از نظر ايمني از سوي مشاوران درجه يک بين المللي ارزيابي شود، مي گويد: «مشاوران ارزيابي تأسيسات در ايران نيز بايد تقويت شوند و با ارزيابي تأسيسات، مشکلات و نقاط ضعف را بگويند. بيمه ها، اين کارها را در دنيا انجام مي دهند، در دنيا اگر بخواهند تأسيسات را بيمه کنند، نخست ارزيابي ايمني انجام مي دهند، سپس متناسب با وضع آن نرخ بيمه را اعلام مي کنند. » وزير نفت با اشاره به اينکه يکي از کارهاي فرماندهي در حوادث اين است که در شرايط عادي ابزار مورد نياز در زمان حادثه را بررسي کنند، ادامه مي دهد: «هر حادثه اي که اتفاق مي افتد بايد ده ها جلسه براي آن تشکيل و ارزيابي شود. متأسفانه در کشور ما روال اين است حادثه که اتفاق افتاد عموماً مديران به هر دليلي سعي مي کنند سريع از آن عبور کنند و مسئوليت را بر گردن کسي بيندازند که ديگر نيست. در حالي که اينطور نيست. حادثه نتيجه اشتباهات به هم پيوسته است. وقتي حادثه رگ سفيد اتفاق افتاد، چند جلسه به غير از جلسات شرکت ملي مناطق نفت خيز جنوب و شرکت ملي حفاري ايران گذاشتيم که از آن سه دستورعمل استخراج شد که هم اکنون در حال اجراست، اين دستورعمل ها شامل داشتن گواهي صلاحيت حرفه اي از سوي کسي که با دستگاه حفاري کار مي کند، تأييد دستگاه هاي حفاري از سوي بازرسي فني سلامت و ضرورت به روزرساني دستور عمل عمليات حفاري مي شود.» زنگنه تاکيد مي کند: «لاپوشاني کردن دلايل حوادث، افزايش مرگ ومير را به همراه دارد، الحمدالله در اين سال ها با ابلاغ اين دستورعمل ها حوادث آسيب پذير به شدت پايين آمده، اما کفايت نمي کند و نبايد راضي شويم.»
ضرورت گسترش فعاليت شوراي «سلام»
نه تنها در شرکت هاي اصلي نفت، بلکه نيروهاي پيمانکاري و پتروشيمي هايي که خصوصي سازي شدند نيز بايد روي موضوع اچ اس اي حساس باشيم چون ما مسئوليم و مردن يک فرد را نمي توان جبران کرد، اميدوارم دوستان و همکاران در موضوع اچ اس اي دقت کنند و مانورهاي کافي داشته باشند و ساده نگر نباشند. اين ساده نگري سبب از دست رفتن جان افراد مي شود. ما بايد سختگيري کنيم. همانند پدر و مادري که در برخي مسائل براي فرزندان خود سختگيري مي کنند.» اين بخشي ديگر از صحبت هاي وزير نفت در آيين اعطاي گواهينامه صلاحيت حرفه اي فرمانده صحنه صنعت نفت است. زنگنه در ادامه تقاضا مي کند که شوراي سلام بيشتر در صنعت نفت فعال باشد، بسياري از مقررات و دستورعمل ها بايد در اين شورا تدوين و ابلاغ شود، حداقل سالانه بايد يک گزارش ايمني از همه واحدهايمان را نيز داشته باشيم. او ابراز اميدواري مي کند: اين فرماندهان صحنه که تربيت شدند «کارشان را درست انجام دهند» و بايد از آن ها حمايت شود تا جا بيفتند که کمي زمان بر است، ان شاءالله کمترين حوادث را در صنعت نفت شاهد باشيم و همه فرزندان صنعت نفت زير سايه پدرشان باشند، ثروت ملي حفظ شود و تداوم توليد را بهتر از گذشته داشته باشيم».
مديريت کوويد 19 با مديريت شرايط اضطراري
در ادامه اين مراسم سيد باقر مرتضوي، مديرکل اچ اس اي و پدافند غير عامل وزارت نفت از ضرورت تربيت حداقل 500 نيروي متخصص فرمانده صحنه در صنعت نفت خبر مي دهد و به تشريح نقشه راه استقرار سامانه طرح واکنش در شرايط اضطراري (ERP) بر مبناي فرماندهي صحنه در صنعت نفت مي پردازد و مي گويد: «تابستان سال 98 اجراي اين نقشه راه به صورت آزمايشي آغاز شده است، در اين مسير چهار اقدام انتخاب و چهار شرکت به صورت آزمايشي و استقرار سامانه مديريت شرايط اضطرار در آن، برگزاري جلسه توجيهي در چهار شرکت اصلي، معرفي مديران شرايط اضطرار و فرماندهان صحنه شرکت ملي گاز و تعيين مديران شرايط اضطراري صحنه حوادث در سطح 2 انجام شد. مديريت شرايط اضطراري در مناطق به سطح يک، 2 و 3 تقسيم مي شود سال گذشته مديران شرايط اضطراري سطح 2 مشخص شدند.» او از مديريت بيماري کوويد 19 به عنوان يک نمونه موفق در سطوح سه گانه براساس الگوي مديريت شرايط اضطراري صنعت نفت ياد مي کند.
گواهينامه صلاحيت به 45 فرمانده صحنه
علي بياتي، مدير مرکز توسعه مديريت صنعت نفت نيز در اين آيين از غربالگري و ارزيابي بيش از 228 نفر در فراخوان فرآيند ارزيابي صلاحيت حرفه اي فرماندهان صحنه صنعت نفت خبر مي دهد و مي گويد: از اين تعداد، در مرحله نخست 110 نفر به مرحله بعد راه يافتند و در پايان، 45 نفر توانستند موفق به دريافت اين گواهينامه شوند. به گفته او، «مرکز توسعه مديريت صنعت نفت در راستاي مأموريت خود مبني بر ارائه گواهينامه صلاحيت حرفه اي، به حرفه اچ اس اي پرداخته است و در اين حرفه، ارزيابي و شناسايي فرماندهان صحنه حوادث صنعت نفت و همچنين ارزيابي و شناسايي سرپرستان و رؤساي اچ اس اي وزارت نفت را در دستور کار قرار داده است.» بياتي با بيان اينکه سرپرستان و رؤساي اچ اس اي دوره هاي آموزشي و توسعه را گذرانده اند و در حال نهايي کردن گواهينامه صلاحيت حرفه اي آنان هستيم، ادامه مي دهد: فرماندهان صحنه نيز در اين مراسم (آيين اعطاي گواهينامه صلاحيت حرفه اي فرمانده صحنه در صنعت نفت)« گواهينامه هاي صلاحيت حرفه اي سطح 3 خود را دريافت خواهند کرد». او مي افزايد: «با توجه به اهميت مواجهه درست با حوادث احتمالي در واحدهاي عملياتي و توليدي صنعت نفت، بحث تربيت فرماندهان صحنه صنعت نفت از سوي شوراي معاونان وزارت نفت به مرکز توسعه مديريت صنعت نفت ارجاع و اقدامات لازم به اين منظور در اين مرکز آغاز شد. از اين رو پس از سه ماه مطالعه و بررسي و صحبت با متخصصان و خبره هاي ملي و بين المللي، پروفايل شايستگي براي اين حرفه احصا شد که در بخش شايستگي هاي رفتاري، مي توان به مواردي مانند رهبري، غلبه بر استرس، غلبه بر خستگي و... اشاره کرد.» مدير مرکز توسعه مديريت صنعت نفت در ادامه با اشاره به بررسي مهارت هاي رايانه، زبان انگليسي، هوش و سلامت روان مي گويد: «در مسير آموزش و توسعه، از همکاري GESIP فرانسه و ارائه آموزش هاي عملياتي اين مرکز براي فرماندهان صحنه استفاده کرديم.» بياتي در پايان مي افزايد: «عملکرد فرماندهان صحنه ارزيابي خواهد شد و در صورت مثبت بودن نتايج ارزيابي، گواهينامه آنان همچنان اعتبار خواهد داشت؛ همچنين امکان ارتقا به منظور دريافت گواهينامه هاي سطح يک و دو نيز وجود دارد.» در پايان اين مراسم علاوه بر رونمايي از مجموعه بخشنامه ها و شيوه نامه هاي ابلاغي در حوزه اچ اس اي با تأکيد بر ايمني و آتش نشاني (از تاريخ 30 شهريور 1392 تا کنون) گواهي 20 نفر از فرماندهان صحنه به صورت ويدئوکنفرانسي و به نيابت از وزير نفت در اهواز و عسلويه اهدا شد.