گشت و گذاری در دنیای مستندهای حرفه ای و فیلم تئاترهایی دیدنی

از تئاتر تا مستند؛ آنلاین ببینید

علي بهرامي     اگر چه حرفي تکراري مي زنيم اما به نظرمان تکرار در اين باره حسابي لازم است، چون ويروس کرونا را گاهي ممکن است فراموش کنيم، پس باز هم تکرار مي کنيم که در روزهاي کرونايي حسابي مراقب بهداشت و سلامت خودتان باشيد و با شرايط بسيار خوبي که در بستر اينترنت و سايت هاي پخش آنلاين فيلم و سريال و ... پيش آمده است، مي توانيد با کمترين هزينه به بهترين محصولات فرهنگي و هنري کشورمان دسترسي داشته باشيد. چنانکه در چند شماره گذشته برخي از اين محصولات را به شما معرفي کرديم، اين هفته هم مي کوشيم تا نگاهي به برخي مستندهاي جذاب و ديدني بيندازيم و البته محصول هنري جديدي به نام «فيلم تئاتر» را هم به شما معرفي کنيم. فيلم تئاتر، همان تئاتر است که شما از دريچه دوربين هاي حرفه اي آن را مي بينيد. فرم و مديوم آن با فيلم سينمايي و تله تئاتر کاملا متفاوت است و يکي از بهترين فرصت هاست که اگر تا حالا تئاتر حرفه اي نديده ايد، در بستر اينترنت اين تجربه فرهنگي را به دست آوريد.

ژيواي 

اين روزها اخبار زيادي از سوختن جنگل ها و منابع طبيعي کشورمان به گوش مي رسد. آتش سوزي هايي که بسياري از آنها با سهل انگاري و ندانم کاري افراد بي ملاحظه اي پيش مي آيد و خسارت هايش به محيط زيست و کشورمان بيش از اندازه است. با آموزش هايي بسيار ساده و ابتدايي و به راحتي مي توان از بسياري از اين آتش سوزي هاي جنگلي جلوگيري کرد. مستند«ژيواي» روايتي از يک جنگل سوزي در استان زيباي کردستان است و به شرح فعاليت هاي يک گروه داوطلب مي پردازد که در اين استان مشغول خاموش کردن آتش هستند. اين مستند در سال 1398 توسط نگين احمدي کارگرداني شده است.

جايي براي فرشته ها نيست

اگر مي خواهيد يک مستند سرحال ورزشي ببينيد، خيلي سريع برويد سراغ مستندي به نام «جايي براي فرشته ها نيست». اين مستند کوشيده است تا ضمن توجه به مشکلات و مصائب بانوان ورزشکار ايراني در قالب «تيم ملي دختران اسکيت هاکي» ايران، ماجراي رفتن آنها به مسابقات کره جنوبي را دنبال کند. اگر چه اين مستند به مشکلات اين بانوان ورزشکار پرداخته، اما يکي ديگر از اهداف اش معرفي رشته ورزشي هاکي است که در اين زمينه بسيار موفق عمل کرده است. اين مستند را سام کلانتري در سال 1398 ساخته است.

سر بر شانه آسمان  

زندگي و احوال «جرج جرداق» متفکر و نويسنده شهير لبناني و مولف کتاب «امام علي، صداي عدالت انساني» دست مايه مستندي دلنشين به نام «سر بر شانه آسمان» شده است. اين مستند کوشيده است تا اين متفکر مسيحي لبناني را در نمايي نزديک روايت کند و شرحي از آرا و احوال او بدهد. جرداق کتاب هاي بسيار زيادي نوشته و سروده هايي درباره ائمه و اولياي اسلامي دارد. جرج جرداق وقتي کتاب «امام علي، صداي عدالت انساني» را به پايان مي رساند آن را به همراه نامه اي براي آيت الله بروجردي مي فرستد و ايشان نيز توصيه مي کنند، کتاب به فارسي ترجمه شود. اين نويسنده لبناني سال 1393 خورشيدي در ديار خود از دنيا رفت. مستند «سر بر شانه آسمان» را احمد جان ميرزايي در سال 1389 خورشيدي و در زماني که اين متفکر لبناني زنده بود، تهيه کرده است.

آجي چاي

سال هاست که درباره خشک شدن درياچه اروميه و مشکلات زيست محيطي آن شنيده ايم. البته درياچه اروميه فقط يک درياچه مشهور ايراني نيست بلکه در سطح بين المللي نيز ارزش طبيعي بسيار بالايي دارد. مستند «آجي چاي» يا تلخه رود، به بررسي و ريشه يابي خشکسالي درياچه اروميه، بزرگترين درياچه داخلي ايران و دومين درياچه آب شور دنيا مي پردازد. در اثناي اين توجه ما با دنياي زيباي درياچه نيز آشنا مي شويم و مي بينيم و مي فهميم که چرا درياچه اروميه در ايران، منطقه و جهان اينقدر ارزش و اعتبار دارد. مستند «آجي چاي» را رحيم مرتضي وند در سال 1394 ساخته است.

شکوفه هاي زمستان

با وقوع انقلاب اسلامي نخستين حلقه هاي هنري در ايران پسا انقلابي شکل گرفت. حلقه هاي هنري که کارهاي بسيار بزرگي را با کمترين امکانات ممکن در حوزه هاي مختلف، تجسمي، موسيقي، تئاتر و سينما و ... به انجام رساندند و هر کدام از آنها در ياد و حافظه تاريخي مان نشسته است. مستندي با نام «شکوفه هاي زمستان» دقيقا درباره اين حلقه هاي هنري شکل گرفته در سال هاي آغازين انقلاب و ريشه هاي آن در دهه 50 خورشيدي است. اين مستند تاريخي – هنري شما را با دنياي هنرمندان آن دوران و آثار خاص آنها آشنا مي کند. مستند«شکوفه هاي زمستان» را تورج کلانتري در سال 1393 خورشيدي کارگرداني کرده است.

رخ خورشيد

اگر مي خواهيد بدانيد که حيات وحش در محيط هاي کوهستاني کشورمان چگونه است حتما سري به مستند ايراني و زيباي «رخ خورشيد» بيندازيد. اين مستند تلاش بسيار دلپذيري است از به تصوير در آوردن يک سال از حيات وحش کوهستان هاي ايران. مستند «رخ خورشيد» نکات بديعي درباره کشورمان به ما مي آموزد و مي تواند تا حد بسيار زيادي براي فرزندان کوچک مان آموزنده و جالب توجه باشد. تصويربرداري حرفه اي به همراه توضيحات بسيار دقيق زيست محيطي مستند دو نقطه قوت «رخ خورشيد» است. اين مستند در سال 1397 توسط علي رمضانيان کارگرداني شده است.

جاذبه هاي عمان

سرزميني که در جنوب خليج فارس قرار دارد و درياي عمان نيز به نام اوست، يکي از اعجاب آورترين سرزمين هايي است که وجود دارد. کشور عمان با ساختار فرهنگي - اجتماعي منحصر به فرد خود، يکي از ديدني ترين کشورهاي جهان محسوب مي شود. جاذبه هاي توريستي اين کشور در قالب مستندي به نام«جاذبه هاي عمان» به بهترين شکل ممکن به تصوير در آمده و مطمئن هستيم اگر اين مستند را ببينيد، قطعا لذت خواهيد برد و با يکي از مهم ترين همسايه هاي جنوبي ايران آشنا خواهيد شد. اين مستند را اريک باکوس در سال 2016 کارگرداني کرده است.   

 

فیلم تئاترها

شکلک

نمايش «شکلک» به کارگرداني کيومرث مرادي و نويسندگي نغمه ثمينيف براي نخستين بار در اواسط دهه هشتاد با بازيگراني چون احمد ساعتچيان، احمد مهران فر، پانته آ بهرام و ستاره پسياني روي صحنه رفت. تئاتري دلچسب و ديدني با بازي هاي جذاب. متن «شکلک» يکي از بهترين متن هاي ايراني است. به سختي مي توان خيلي  اين حرف را زد اما بالاخره بايد گفت که اين تئاتر يکي از بهترين تئاترهاي ايراني است که در 15 سال اخير روي صحنه رفته است. «شکلک» درباره سالهايي است که ايران درگير و دار مشکلات و مصائب دهه 30 خورشيدي بود و فضاي سياسي و فرهنگي کشورمان معطوف به ملي شدن صنعت نفت مي شد. اما نسخه اي که اکنون به صورت آنلاين در ذيل عنوان«فيلم تئاتر» مي توانيد ببينيد، نسخه اي بسيار با کيفيت است که بازيگران آن به ترتيب عبارتند از: پانته آ بهرام، امير جعفري، نويد محمدزاده و ستاره پسياني. با وجود تغيير بازيگران اين تئاتر هنوز هم ديدني است و جذابيت هاي بسيار زيادي دارد. ديدن تئاتر «شکلک» به احتمال خيلي زياد شما را تئاتري مي کند و اگر باز هم تمايل داشتيد فيلم تئاتر ببينيد اين صفحه را در هفته هاي آينده از دست ندهيد چون کارهاي بسيار با کيفيتي را به شما معرفي خواهيم کرد.

شايعات

اگر مي خواهيد مطمئنا کمي بخنديد و خوش باشيد به نظر ما تئاتر «شايعات» را از دست ندهيد. تئاتري دلنشين که مي تواند شما و خانواده تان را تا حد زيادي بخنداند. درباره داستان اين تئاتر آمده است:«چارلي معاون وزير در مهماني سالگرد ازدواج به گوش خودش شليک کرده و ميهمانها تلاش مي کنند که از هم اين قضيه را پنهان کنند».نمايش«شايعات» را رحمان سيفي آزاد در سال 1392 کارگرداني کرده است و از بازيگران اصلي آن مي توان به احمد ساعتچيان، مجيد صالحي، جواد عزتي، سعيد چنگيزيان، نگار عابدي، رويا ميرعلمي و بهرام افشاري اشاره کرد.

خشکسالي و دروغ

نمايش «خشکسالي و دروغ» يکي از بهترين تئاترهايي بود که در دهه نود روي صحنه رفت. تئاتري کاملا اجتماعي که با مايه هاي طنز قوي که داشت توانست تاثيرگذري هايش را دو چندان کند. اگر چه از روي اين نمايش فيلمي به همين نام نيز ساخته شده است اما به هيچ وجه نمي تواند جاي نسخه نمايشي اش را بگيرد. عوامل اين تئاتر درباره آن نوشته اند: «خشکسالي و دروغ، از همان ابتدا قرار خود را به تاکيد در رفتارها و نوع شخصيت مردها و زن ها و تفاوت هاي فيزيکي و رفتاري آن ها مي گذارد. اکثر کنش هاي داستان بين زوج شخصيت ها اتفاق مي افتد: آرش و آلا، اميد و ميترا، اميد و آرش، آرش و ميترا. اما اولين و آخرين کنش روابط را از حوزه ارتباط خصوصي افراد به ارتباط خانوادگي و به صورت عام تر به روابط اجتماعي تعميم مي دهند».  تئاتر« خشکسالي و دروغ» را محمد يعقوبي سال 1393 کارگرداني کرده است. احمد مهرانفر، باران کوثري، سحر دولتشاهي، علي سرابي و آيدا کيخايي در اين نمايش به ايفاي نقش پرداخته اند.

 عروسي ننه غلامحسين

در ميان آثار نمايشي ارائه شده در سايت هاي آنلاين، بد نيست سري هم به يک نمايش رو حوضي و قديمي ايراني بزنيم. نمايش«عروسي ننه غلامحسين» تجرب هاي ويژه و بسيار حرفه اي است از سياه بازي ايراني. عوامل اين نمايش درباره آن نوشته اند:«اين نمايش حکايت کساني است که به طمع ماديات و کسب نفع دنيوي براي انجام هرکاري حاضرند؛ حتي ازدواج اجباري دخترشان با هر کسيف اما شخصيت اين نمايش...». اين نمايش سال 1370 توسط داوود فتحعلي بيگي کارگرداني شده و علاوه بر اين استاد نمايش هاي سنتي ايراني، داوود داداشي و افسانه ذاکري نيز در آن به ايفاي نقش پرداخته اند.

 گذر لوطي هاشم

اگر به نمايش هايي با متن هاي ايراني علاقه مند هستيد نمايش«گذر لوطي هاشم» را از دست ندهيد. فضاسازي بسيار جذاب به همراه متن قوي و بازيهاي روان از جمله مهمترين نقاط مثبت اين نمايش است. عوامل نمايش«گذر لوطي هاشم» درباره آن نوشته اند:«اين نمايش يک روايت عاشقانه است که در اوائل دوره پهلوي اول مي گذرد و داستان عشق ليلا را روايت مي کند. او 10 سال چشم انتظار پسرعمويش نادر است که تحصيلاتش را در فرنگ به پايان رسانده. با برگشتن نادر به ايران، فرخ، لوطي اول پايتخت که در غياب نادر چندين نوبه از ليلا خواستگاري کرده بود، باعث بروز مشکلاتي مي شود...». اين نمايش را حسين تبريزي کارگرداني حسين تبريزي در سال 1397 کارگرداني کرده است و شهرام عبدلي، فقيهه سلطاني، سياوش خيرابي و محمدرضا ژاله از بازيگران اصلي آن هستند.