دولت وارث ناترازیهای متعدد است
سفر وزیر نفت برای شرکت در اجلاس 27 جی ای سی اف دوحه
صیانت از سرمایه ملی در گستره 400 هزارکیلومتری
ارتقای راندمان واحدهای آروماتیک و پارازایلین
برکناری مدیرعامل باشگاه نفت آبادان
میزبانی تنیس ساحلی ایران در تقویم جهانی ثبت شد
فیلم جدید شهرام مکری به جشنواره سنگاپور دعوت شد
تهچين عدسپلو غذای سنتی و اصیل ایرانی
سخنگوی دولت:
دولت وارث ناترازی های متعدد است
فاطمه مهاجرانی، سخنگوی دولت با بیان اینکه دولت وارث ناترازی های متعدد است، گفت: در سال های گذشته فکر می کردیم اگر صنعتی در یک منطقه خاص شکل بگیرد، اشتغال را افزایش می دهد؛ اما همین موضوع امروز ناترازی هایی را ایجاد کرده است.
وی در نشست خبری 29 مهرماه به موضوع ناترازی های موجود در کشور اشاره و تصریح کرد: دولت چهاردهم، وارث ناترازی های متعددی است که حاصل سال های گذشته بوده و امروز به اینجا رسیده ایم که این امر لزوماً به معنای آن نیست که ناترازی ها تنها مربوط به دولت گذشته باشد.
سخنگوی دولت در پاسخ به پرسشی درباره رویکرد دولت نسبت به مذاکره افزود: اصولاً اهل تعامل، گفت وگو و مذاکره هستیم و این رویکرد با تعاملی که با کشورهای مختلف داشته ایم، اثبات می شود.
مهاجرانی با بیان اینکه زمانی می توانیم وارد گفت وگو شویم که طرف مقابل حرمت لازم را قائل شود، تصریح کرد: طرف مقابل باید بپذیرد گفت وگو از موضع برابر است، نه از موضع بالا به پایین که نام آن نه گفت وگو؛ بلکه دیکته کردن خواسته هاست.
مدیرکل امور اوپک، مجامع و سازمان های بین المللی وزارت نفت اعلام کرد:
پیشنهاد ایران برای تقویت جایگاه بین المللی مجمع کشورهای صادرکننده گاز
احسان تقوی نژاد، مدیرکل امور اوپک، مجامع و سازمان های بین المللی وزارت نفت، با اشاره به اینکه بیست وهفتمین اجلاس وزارتی مجمع کشورهای صادرکننده گاز (جی ای سی اف) پنجشنبه، یکم آبان در دوحه قطر برگزار می شود، اظهار کرد: کشور قطر تاکنون هفت بار میزبان این اجلاس بوده که آخرین آن مربوط به سال ۲۰۱۶ میلادی است.
وی با تأکید بر اینکه مهم ترین دستورکار بیست وهفتمین اجلاس وزارتی مجمع کشورهای صادرکننده گاز، هماهنگی اعضای مجمع برای مواجهه با برخی سیاست ها در سطح جهان است که توسعه صنعت گاز و بازار آن را با چالش و محدودیت مواجه می کند، افزود: همچنین در این اجلاس، در خصوص موضوعات مهم سازمانی ازجمله انتخاب دبیرکل آتی مجمع و دستورکار هشتمین اجلاس سران کشورهای عضو مجمع که سال آینده در مسکو برگزار خواهد شد، تصمیم گیری می شود.مدیرکل امور اوپک، مجامع و سازمان های بین المللی وزارت نفت ادامه داد: محسن پاکنژاد، وزیر نفت جمهوری اسلامی ایران در رأس هیأتی از وزارت نفت و با همراهی نمایندگان مجلس شورای اسلامی در بیست وهفتمین اجلاس وزارتی مجمع شرکت می کنند.
لزوم ارتقای نقش گاز طبیعی در سبد انرژی جهان
تقوی نژاد با اشاره به اینکه در سال های اخیر به دلیل نااطمینانی های مختلف، روند کلی سرمایه گذاری در صنعت گاز متناسب با حجم ذخایر کشورهای عضو مجمع نبوده است، اظهار کرد: وزیر نفت ایران در این اجلاس، با تأکید بر لزوم توسعه همکاری ها و مشارکت اعضای مجمع برای ارتقای نقش گاز طبیعی در سبد انرژی جهان و افزایش سرمایه گذاری در صنعت گاز کشورهای عضو ازجمله جمهوری اسلامی ایران، پیشنهادی برای تقویت مجمع به عنوان یک سازمان بین الدولی مطابق با اساسنامه فعلی مجمع مطرح می کند.
وی تصریح کرد: همچنین انجام دیدارهای دوجانبه با وزرای نفت و انرژی کشورهای عضو اصلی و ناظر مجمع با هدف تبادل نظر در رابطه با مسائل مهم روز صنعت گاز، رایزنی برای انتخاب دبیرکل بعدی مجمع و ارتقای جایگاه آن از دیگر برنامه های وزیر نفت ایران در این اجلاس است.مدیرکل امور اوپک، مجامع و سازمان های بین المللی وزارت نفت با بیان اینکه یکی از اهداف مهم ایران از تقویت مجمع کشورهای صادرکننده گاز، حضور مؤثرتر در سیاست گذاری انرژی در سطح جهان و مواجهه مشترک و یکپارچه کشورهای دارنده ذخایر عظیم گاز طبیعی با چالش هایی است که آینده صنعت گاز را با مخاطره مواجه می کنند، ادامه داد: همچنین توسعه تجارت گاز طبیعی در کل زنجیره ارزش آن در میان کشورهای عضو مجمع برای تقویت امنیت انرژی، رشد اقتصادی و توسعه پایدار طی سال های آینده، برای ایران اهمیت دارد.
رئیس کمیسیون انرژی مجلس تاکید کرد:
لزوم توسعه انرژی های پاک در برنامه هفتم توسعه
موسی احمدی، رئیس کمیسیون انرژی مجلس در حاشیه بازدید جمعی از اعضای کمیسیون انرژی مجلس از نمایشگاه اکسپو شیراز اظهار کرد: با توجه به کاهش بارش ها، محدودیت نیروگاه های برق آبی و مشکلات نیروگاه های حرارتی در فصل سرما، ضرورت استفاده از نیروگاه های خورشیدی بشدت احساس می شود. وی با بیان اینکه نیروگاه های برق آبی به علت کمبود بارش ها با مشکلاتی مواجه شده اند، نیروگاه های اتمی نیز پاسخگوی نیاز نیستند و نیروگاه های حرارتی هم با توجه به فصل سرما و مصرف بالای گاز مشکلاتی را ایجاد می کنند، افزود: بر همین اساس، رویکرد ما حرکت به سمت استفاده از نیروگاه های خورشیدی است و در برنامه هفتم توسعه نیز مشخص کرده ایم که چه مقدار از برق کشور باید از نیروگاه های تجدیدپذیر تأمین شود که البته این، هم شامل نیروگاه های خورشیدی و هم بادی می شود.
رئیس کمیسیون انرژی مجلس تصریح کرد: هم اکنون رویکرد این است که سازمان ها و وزارتخانه ها برای تأمین انرژی مورد نیازشان به سمت استفاده از پنل های خورشیدی حرکت کنند که ما نیز از این اقدام ها حمایت خواهیم کرد. احمدی اظهار کرد: پروژه های فشارافزایی و توسعه میدان های گازی هم می تواند تأثیر چشمگیری در رفع ناترازی انرژی کشور داشته باشد.
مجتمع گاز پارس جنوبی؛ نبض اقتصاد کشور
رئیس کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی، همچنین در بازدید از پالایشگاه نهم پارس جنوبی با تأکید بر اهمیت بالای مجتمع گاز پارس جنوبی به عنوان نبض اقتصاد کشور، اظهار کرد: در سال ۱۴۰۳ اقدام ها و دستاوردهای قابل توجهی در پالایشگاه های پارس جنوبی رقم خورد که نشان دهنده عزم و اراده مهم کارکنان این مجموعه بزرگ گازی کشور است که سهم بزرگی در تأمین انرژی کشور ایفا می کند.
وی به موضوع «مشعل سوزی» به عنوان یک معضل اقتصادی و زیست محیطی اشاره کرد و گفت: در این سفر، موضوع مشعل سوزی به دقت مورد بررسی قرار گرفت تا راهکارهای مناسبی برای کاهش آن اتخاذ شود.رئیس کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی با قدردانی از ایستادگی و رشادت کارکنان و متخصصان پالایشگاه های پارس جنوبی در دوران دفاع مقدس ۱۲ روزه افزود: در آن برهه حساس، این عزیزان با روحیه جهادی و تلاش بی وقفه، بهترین آمارهای تولید را به ثبت رساندند.احمدی تصریح کرد: مجتمع گاز پارس جنوبی، تنها عامل مهم در توسعه اقتصادی کشور نیست؛ بلکه امنیت ملی نیز به آن گره خورده است، بنابراین رفع مشکلات و چالش های این مجموعه باید در اولویت اصلی قرار گیرد.
معاون اول رئیس جمهوری خبر داد:
اصلاح مصوبه پایش هوشمند ناوگان دیزلی در شورای اقتصاد
مصوبه های پیشین در خصوص اجرای سامانه پایش هوشمند تردد ناوگان دیزلی حمل ونقل جاده ای با درخواست وزارتخانه های نفت و راه و شهرسازی در نشست شورای اقتصاد اصلاح شد.
در نشست شورای اقتصاد به ریاست محمدرضا عارف، معاون اول رئیس جمهوری که وزیران نفت، امور اقتصادی و دارایی، راه و شهرسازی، رئیس سازمان برنامه و بودجه، دبیر هیأت دولت، سخنگوی دولت، رئیس شورای اطلاع رسانی دولت، معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان رئیس جمهوری و مدیران دستگاه های مربوطه حضور داشتند، با درخواست وزارتخانه های نفت و راه و شهرسازی مصوبه های پیشین شورای اقتصاد در خصوص اجرای سامانه پایش هوشمند تردد ناوگان دیزلی حمل ونقل جاده ای اصلاح شد و به تصویب رسید.
عارف در این نشست، با اشاره به اصلاح مصوبه در خصوص پایش هوشمند تردد ناوگان دیزلی حمل ونقل جاده ای تصریح کرد: اصلاح این مصوبه با هدف استفاده از سامانه های نوین برای بهینه سازی مصرف سوخت ناوگان دیزلی حمل ونقل جاده ای در کشور انجام می شود.
سفر وزیر نفت
برای شرکت در اجلاس 27 جی ای سی اف دوحه
محسن پاک نژاد، وزیر نفت یکم آبان ماه با سفر به دوحه قطر در بیست هفتمین اجلاس وزارتی مجمع کشورهای صادر کننده گاز( جی ای سی اف) شرکت کرد. کشور قطر تاکنون هفت بار میزبان این اجلاس بوده که آخرین آن مربوط به سال ۲۰۱۶ میلادی است. مهم ترین دستورکار بیست وهفتمین اجلاس وزارتی مجمع کشورهای صادرکننده گاز، هماهنگی اعضای مجمع برای مواجهه با برخی سیاست ها در سطح جهان است که توسعه صنعت گاز و بازار آن را با چالش و محدودیت مواجه می کند. همچنین در این اجلاس، درباره موضوعات مهم سازمانی از جمله انتخاب دبیرکل آتی مجمع و دستورکار هشتمین اجلاس سران کشورهای عضو مجمع در مسکو، تصمیم گیری می شود.
پیش از برگزاری اجلاس وزارتی، نشست فوق العاده هیأت اجرایی مجمع، چهارشنبه ۳۰ مهر در قطر به منظور بررسی دستورکار، قطعنامه ها و بیانیه پایانی اجلاس وزارتی برگزار می شود. اجلاس وزارتی مجمع کشورهای صادرکننده گاز بر اساس اساسنامه مجمع، عالی ترین رکن مجمع کشورهای صادرکننده گاز است که هر سال بدون در نظر گرفتن اجلاس های فوق العاده تشکیل جلسه می دهد. در این اجلاس، ضمن تصمیم گیری درباره رویه های سازمانی دبیرخانه مجمع، وزرا با بحث و تبادل نظر در خصوص تحولات جاری در صنعت و تجارت گاز در سطح جهانی و منطقه ای تصمیم گیری می کنند.
بیست وششمین اجلاس وزارتی مجمع کشورهای صادرکننده گاز، ۱۸ آذر ۱۴۰۳ در تهران برگزار شد.
مدیرعامل شرکت ملی گاز ایران تاکید کرد:
آمادگی کامل شبکه انتقال گاز برای فصل سرد
سعید توکلی، مدیرعامل شرکت ملی گاز ایران در نشست هم اندیشی با مدیران مناطق 10گانه عملیات انتقال گاز و مدیران ستادی با قدردانی از تلاش ها و فداکاری های کارکنان مناطق 10 گانه عملیات انتقال گاز، بر آمادگی کامل شبکه انتقال برای ورود به فصل سرد و حفظ پایداری جریان گاز در سراسر کشور با مدیریت اولویت ها و تحول در رویکردها تأکید کرد. وی اظهار کرد: افرادی که در بخش انتقال گاز فعالیت می کنند، با تمام وجود در مسیر حفظ آبرو و اعتبار کشور گام برمی دارند. کار شما تنها یک شغل نیست؛ بلکه هر حادثه در خطوط اصلی، آزمونی برای غیرت، تخصص و مسئولیت پذیری شماست و خوشبختانه همواره سربلند از این آزمون بیرون آمده اید. مدیرعامل شرکت ملی گاز ایران با اشاره به حوادث مختلف در سال های گذشته، همچون سیل های سراسری تأکید کرد: در تمام این شرایط دشوار، کارکنان انتقال گاز با ایستادگی و تعهد مثال زدنی، مانع بروز بحران های بزرگ تر شدند. بارها دیده ایم که اگر حضور و هوشیاری شما نبود، قطع گاز در سطح ملی رخ می داد و آسیب های جبران ناپذیری به کشور وارد می شد.
بلوغ فنی و سازمانی
توکلی با قدردانی از رشد و تجربه نیروهای انسانی شرکت انتقال گاز ایران گفت: بسیاری از شما از دل پروژه های خط لوله و طرح های اجرایی بزرگ رشد کرده اید. شاید روزی با روش های مختلف و امکانات محدود کار می کردید؛ اما امروز همه آن تجربه ها، شما را به نیروهایی پخته، حرفه ای و خلاق تبدیل کرده است. مدیرعامل شرکت ملی گاز ایران با تأکید بر تحول رویکردها در شرکت انتقال گاز افزود: امروز، کارها در چارچوب نظام های نوین و فرایندهای علمی پیش می رود. نیروهایی که در این سیستم مشغول فعالیت هستند، با اصالت و دقت کار می کنند و هر منطقه ای که با نگاه علمی پیش رفته، نتایج درخشانی گرفته است. وی با اشاره به اینکه شما در جایگاهی قرار دارید که شرکت ملی گاز ایران بر آن تکیه می کند، ادامه داد: در شرایطی که کشور با چالش های مختلف مواجه است، عملکرد مطلوب شما نه تنها در حوزه انتقال؛ بلکه در تقویت اعتماد عمومی نیز تأثیرگذار است. افتخار می کنم که امروز در شرکتی حضور دارم که بدنه آن باتجربه و اصیل است و نیروی انسانی آن با تخصص و تعهد فعالیت می کند. معاون وزیر نفت در امور گاز با بیان اینکه شرکت انتقال گاز ایران، سازمانی درجه یک، پیشرو و شایسته است، گفت: آبروی کشور، پایداری شبکه گاز و اعتبار بخش های مهم صنعت به عملکرد شما بستگی دارد؛ هرچند به دلیل برخی محدودیت ها، شاید آن گونه که شایسته است، فرصت معرفی و ارائه توانمندی های شما فراهم نشده باشد؛ اما جایگاه ارزشمند این شرکت بر کسی پوشیده نیست. توکلی با اشاره به چالش های حوزه نیروی انسانی اظهار کرد: مدیر موفق کسی نیست که تمام امور را شخصاً انجام دهد؛ بلکه مدیری است که توانایی شناسایی اولویت های کلیدی و تمرکز بر آنها را داشته باشد. هر فرد مسئول باید چند مأموریت اصلی خود را مشخص کند و برای تحقق آن ها برنامه ریزی دقیق و منسجم انجام دهد.
به گفته وی، تشخیص نادرست اولویت ها سبب کاهش اثرگذاری و کارآمدی می شود و گاهی لازم است فکر کنید چه اقدام هایی نباید انجام شود تا منابع و انرژی به شکل بهینه صرف شود.
معاون توسعه مدیریت و سرمایه انسانی وزیر نفت اعلام کرد:
ابلاغ مصوبه جدید پرداخت حقوق کارکنان عملیاتی
معاون توسعه مدیریت و سرمایه انسانی وزیر نفت از نهایی شدن مصوبه جدید شورای حقوق و دستمزد و افزایش سقف حقوق سال ۱۴۰۴ برای مشاغل خاص، حساس یا دارای شرایط خاص در این وزارتخانه خبر داد.
صدیقه خزایی با اشاره به افزایش سقف حقوق بر اساس مصوبه شورای حقوق و دستمزد از ابتدای امسال اظهار کرد: با توجه به برگزاری نشست شورای حقوق و دستمزد در 4 شهریور امسال و تصمیم گیری درباره افزایش سقف حقوق سال ۱۴۰۴ برای مشاغل خاص، حساس یا دارای شرایط خاص در وزارت نفت، اکنون مراحل تصویب این موضوع به صورت کامل انجام شده است.
وی افزود: با ابلاغ این مصوبه از سوی معاون رئیس جمهوری و رئیس سازمان اداری و استخدامی کشور به وزارت نفت، پرداخت مابه التفاوت حقوق از ابتدای سال ۱۴۰۴ در حقوق مهر اعمال می شود.
معاون توسعه مدیریت و سرمایه انسانی وزیر نفت درباره جرئیات مصوبه جدید گفت: از جمله تغییرات مثبت نسبت به پارسال، گسترش دامنه مشمولان افزایش سقف حقوق به کارکنان مشاغل اصلی و تخصصی در بخش های عملیات «غیرگرمسیر» است.
خزایی اظهار کرد: افزایش سقف حقوق بین ۲۵ تا ۸۵ درصد نسبت به سقف مقرر در قانون بودجه برای همه کارکنان شاغل در سکوها، جزایر، مناطق پارس جنوبی، سرخس، خانگیران و سایر مناطق «گرمسیر» تصویب و برای شاغلان مشاغل اصلی و تخصصی در عملیات «غیرگرمسیر» افزایش ۲۵ درصدی در نظر گرفته شده است.
مدیرعامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی ایران خبر داد:
همکاری پتروشیمی و وزارت ارتباطات برای عدالت آموزشی
حسن عباس زاده، مدیرعامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی در رویداد «ارزیابی بلوغ دیجیتالی صنایع و کسب وکارها در برنامه هفتم پیشرفت» اعلام کرد: صنعت پتروشیمی بر اساس دستور رئیس جمهوری، مأمور شده است در حوزه عدالت آموزشی و هوشمندسازی مدارس با وزارت ارتباطات همکاری کند، این طرح هم اکنون در حال پیگیری است و نتایج آن در ماه های آینده اعلام می شود. وی با اشاره به اینکه در صنایع پیشرفته جهان استفاده از هوش مصنوعی به شدت گسترش یافته است؛ اما هنوز شرکت های ایرانی به سطح مطلوبی از بلوغ دیجیتال نرسیده اند، بیان کرد: وزارت نفت در چارچوب برنامه هفتم توسعه مکلف شده است وظایف مشخصی را در حوزه تحول دیجیتال و بهره گیری از فناوری های نوین دنبال کند تا زیرساخت های هوشمندسازی در صنایع نفت، گاز، پالایش و پتروشیمی بیش از پیش تقویت شود. مدیــــــــرعامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی با بیان اینکه بر اساس قانون برنامه هفتم پیشرفت، وزارت نفت موظف شده است از طریق نصب دستگاه های هوشمند جرمی در طول زنجیره تولید تا پایین دست، امکان رصد و انتقال برخط داده ها را فراهم کند، افزود: این اقدام سبب می شود داده های تولید، پالایش و تبدیل فراورده ها به محصولات با ارزش در تمامی مراحل به صورت دقیق منتقل و بر اساس آن تصمیم گیری های مدیریتی انجام شود.
ضرورت یکپارچگی میان سامانه های صنعت
مدیرعامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی به وضع کنونی جمع آوری داده در صنعت پتروشیمی اشاره و تصریح کرد: هم اکنون بسیاری از بخش های این صنعت به صورت جزیره ای و پراکنده داده ها را جمع آوری می کنند و یکپارچگی لازم میان سامانه ها وجود ندارد. از سوی دیگر، صنعت پتروشیمی به دلیل ریسک بالا و تهدیدها، نیازمند سیستم های ایمن انتقال داده است.
عباس زاده با اشاره به اینکه هنوز موفق نشده ایم ارتباط بین سامانه های کنترل صنعتی (DCS) و سامانه های فناوری اطلاعات را به صورت کامل برقرار کنیم، ادامه داد: یکی از چالش های جدی این صنعت، چندپارگی ناشی از خصوصی سازی است و با واگذاری مجتمع های پتروشیمی به شرکت ها و هلدینگ های مختلف، ارتباط داده ای و مدیریتی بین مجموعه ها قطع شده است. وی با بیان اینکه یکی از دستاوردهای اصلی تحول دیجیتال می تواند بازگرداندن این هم افزایی و کاهش هزینه ها از طریق اتصال دوباره سامانه ها و داده ها باشد، بیان کرد: شرکت ملی صنایع پتروشیمی در این زمینه با هدف گذاری های تازه به دنبال همگرایی میان تمام ارکان صنعت با رویکردی نوین است. هدف این است که بتوانیم از داده های ارزشمندی که امروز در شرکت ها وجود دارد، به صورت هوشمندانه استفاده کنیم؛ چراکه این داده ها می تواند بستر اصلی برای بهره گیری از هوش مصنوعی در تصمیم سازی ها باشد.
تأکید بر استفاده از هوش مصنوعی
مدیرعامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی با اعلام اینکه از هوش مصنوعی می توان در کشف بازارهای جدید، تحلیل روندهای جهانی و جهت دهی به توسعه واحدهای جدید پتروشیمی استفاده کرد، گفت: با استفاده از هوش مصنوعی می توان آینده صنعت را با دیدی بلندمدت تر و دقیق تر پیش بینی و تصمیم های سرمایه گذاری را با اتکا به داده و تحلیل های علمی اتخاذ کرد، به گونه ای که توسعه های آتی صنعت بر پایه نیاز بازار و مزیت رقابتی شکل گیرد.
عباس زاده با اشاره به همکاری های جدید این شرکت با وزارت ارتباطات اظهار کرد: بر اساس دستور رئیس جمهوری، صنعت پتروشیمی مأمور شده است که با وزارت ارتباطات در حوزه عدالت آموزشی و هوشمندسازی مدارس همکاری کند. این طرح هم اکنون در حال پیگیری است و نتایج آن در ماه های آینده اعلام می شود که می تواند منافع ارزشمندی برای فرزندان کشور به همراه داشته باشد.
رد پای تاریخ در دیار نفت شهر؛ طلایی که می جوشد ، زمینی که زمزمه می کند
نغمه نفت از دل خاک
مرجان طباطبایی: نغمه نفت، سال هاست از نفت شهر شنیده می شود؛ جایی در غرب ایران که چشمه های جوشان نفت، نه تنها نشانه ای از ثروت زیرزمینی که یادگاری از نخستین زمزمه های طلای سیاه در تاریخ این سرزمین هستند. اینجا، زمین سخن می گوید و نفت، بی وقفه از اعماق آن به سطح می جوشد و این گواهی زنده است بر پیوند دیرینه تاریخ، طبیعت و صنعت. اینجا، آبی آبِ چشمه ها جای خود را به سیاهی نفتی داده که از اعماق زمین در حال جوشش و خودنمایی است تا این ثروت عظیم همچنان قدرت نمایی کند.در قابی که از نفت شهر ثبت می شود ، برخلاف دیگر مناطق صنعت نفت، نه خبری از دکل های حفاری مستقر بر مخازن است که نفت را از دل زمین به سطح هدایت کند و نه نشانی از درخت های «کریسمس آهنی» با دریچه ها، قرقره های پوششی و اتصالاتشان که در تلاش برای کنترل و مدیریت جریان نفت باشند؛ بلکه چشمه های نفتی، بی واسطه و بی پیرایه، زیر پای مردم این دیار جریان دارند.
گزارش یک جوشش
عقربه های ساعت آرام آرام می گردند و زمان را به جلو پیش می برند. به غروب نرسیده جاده گیلانغرب را با گردش در گذرگاهی خاکی ادامه می دهیم و به نفت شهر می رسیم؛ غرب استان کرمانشاه، منطقه ای در ۷۲کیلومتری جنوب شهرستان قصر شیرین و ۲۹کیلومتری غرب سومار. مقصدی که پس از طی مسیر در آن، چشم به رنگ سیاه ارزشمندی باز می شود که ازدل زمین می جوشد؛ مسیری که روستاهای کوچک و بزرگ را در دل خود جای داده و با گذر از بیابان های خاموش و بی صدا به نقطه ای پیوند می خورد؛ جایی که رنگ حیات گرفته است و زندگی در آن جریان دارد. اینجا حوالی چاه شماره 24 است. جریان بی وقفه و پرهیاهوی نفت از اعماق زمین، لحظه ای توقف ندارد و با صدای پای ما به عنوان تنها مسافران این ساعات، گویی جریان خود را تندتر می کند تا نفت خام با سرعت از درز شکاف ها و گسل ها راه باز کند و با گذر از لایه های مختلف، چشمش از سیاهی اعماق زمین به دنیای روی زمین روشن شود. در دل این سرزمین، گوهری گرانبها به نام «آسماری» می درخشد؛مخزنی که عنوان غنی ترین منبع نفتی ایران را در شناسنامه خود دارد و همچنان نماد شکوه و ثروت زیرزمینی کشور است.
با آنکه بوی نفت، فضایی را که در آن هستیم فراگرفته است، اما به قدری مجذوب این پدیده زمین شناسی و جوشش آن از دل زمین شده ایم که از بوی تند آن آزاری حس نمی کنیم.
از چشمه های نفتی بیشتر بدانیم
با تماشای چشمه های نفتی، پیگیر سابقه اش می شویم که ما را با قصه نفت در ایران به دوران سوم و چهارم زمین شناسی پیوند می دهد.چشمه های نفت با انباشت لاشه موجودات ریزی به نام پلانگتون در حفره ها و لایه های مختلف زیرزمینی به وجود آمده است و در نقاطی مثل نفت شهر که شرایطی را برای خروج مناسب می بیند، به همراه گاز با فشار از سطح زمین خارج می شود.
آنچه برخی کارشناسان درباره پدیده چشمه های نفتی در شهر نفت شهر بر آن اتفاق نظر دارند این است که «پوش سنگ ها» یا همان سنگ هایی که می توانند از حرکت رو به بالای هیدروکربن جلوگیری کنند، با شکست مواجه و باعث شده است که نفت به راحتی با عبور از آن، به روی زمین بیاید.
داراب امیری، رئیس منطقه عملیاتی نفت شهر در گفت وگو با خبرنگار مشعل، هم نظربا کارشناسان زمین شناسی به موقعیت کپراک (پوش سنگ) در اعماق هزار متری زمین اشاره و تصریح می کند که با گسست آن نفت با شدت به سمت بالا حرکت می کند. آنچه در صحبت های او مهم است اینکه موقعیت مکانی این چشمه ها، موقتی است و در مقاطع مختلف، در نقاط دیگر زمین نیز ایجاد می شوند؛ بنابراین نمی توان برای آنها یک نقطه ثابت درنظر گرفت.
اقدام های زیست محیطی نفت
چشمه های نفتی به عنوان یکی از خاص ترین پدیده های زمین شناسی در نفت شهر به شمار می روند. به دلیل فرایندهای بسیار خاص زمین شناسی در حوزه نفت شهر، چشمه های نفتی همچون چشمه های آب از دل زمین می جوشد که با چشم غیرمسلح نیز می توان جوشش نفت را از دل زمین نظاره کرد. در این منطقه می توان چاله و گودال ها یا همان چشمه های نفت را نظاره بود که البته بزرگ ترین آن همین چشمه ای است که از آن بازدید می کنیم.
به گفته آرش فاتح نژاد، رئیس ایمنی، بهداشت و محیط زیست مرکز بهره برداری و نمک زدایی شرکت بهره برداری نفت و گازغرب، از جمله چالش های طبیعی محیط زیستی این شرکت درسال های اخیر، وقوع پدیده طبیعی و ایجاد چشمه های نفتی در بستر رودخانه فصلی منطقه عملیاتی نفت شهر است. او اشاره می کند که میزان خروجی نفت از برخی چشمه های نفت این منطقه بعد از زلزله غرب ایران افزایش یافته و راهی جز انتقال آن به کارخانه نمک زدایی نفت شهرباقی نمانده است.
شرکت بهره برداری نفت و گاز غرب با هدف حفظ محیط زیست، تمهیدات خاصی برای جلوگیری از آلودگی محیط زیست درنظر گرفته است، اما به نظر می رسد تغییر جریان نفت چشمه ها در فصول مختلف، راهکارهای دیگری را طلب می کند. به گفته وی، شرکت بهره برداری نفت و گاز غرب درحال حاضر با حفرکانال و ایجاد حوضچه در محل های قابل دسترس و انتقال روزانه نفت به واحد بهره برداری نفت شهر با استفاده از پد و بوم جاذب نفتی اقدام می کند، اما به دلیل گستردگی مساحت، ناحیه ای که چشمه های نفتی قرار گرفته است، همچنین تعدد و متفاوت بودن جریان خروجی نفت از آنها، امکان کنترل همه جانبه با روش های مذکور وجود ندارد، ضمن این که بیشتر چشمه های نفتی در بستر رودخانه شکل گرفته اند وهر ساله برخی از آنها جابه جا می شوند.فاتح نژاد تصریح می کند: نکته ای که باید به آن توجه کرد این است که جمع آوری نفت از چشمه های نفت با استفاده از سیستم سپتیک تانک که روزانه در حال انتقال به کارخانه نفت شهراست، از سال ۸۷ آغاز شده و با این اقدام، افزون برحفظ محیط زیست، از هدر رفت منابع هیدروکربوری نیز جلوگیری و ارزش افزوده از این منابع ایجاد می شود. میزان نفت جمع آوری شده از چشمه های نفت در نفت شهر، از سوی امیری، رئیس منطقه عملیاتی نفت شهر رئیس منطقه عملیاتی نفت شهر، روزانه 100 تا 200 بشکه نفت اعلام می شود و پس از انتقال به کارخانه با جداسازی آب و نمک آن به چرخه فراورش و انتقال کارخانه هدایت می شود.
هیچ راه مهاری نیست
به گفته رئیس منطقه عملیاتی نفت شهر، دغدغه شرکت بهره برداری نفت و گاز غرب آلوده شدن محیط زیست است و تلاش روزانه برای انتقال آن از سوی کارکنان این شرکت به شکل مستمر در حال انجام است.او درباره راهکارهای موجود برای مواجهه با چشمه های نفتی می گوید: هیچ کنترل و سابقه ای برای چشمه های نفتی در شرکت های نفتی وجود ندارد و در واقع مهار آن امکان پذیر نیست. جریان نفت از اعماق زمین تداوم دارد و تنها راه حل آن همان شیوه انتقال در حال انجام است.
رئیس منطقه عملیاتی نفت شهر در همین ارتباط توضیحات مهم تری ارائه می دهد که به نظر می رسد این پدیده زمین شناسی که به خودی خود فعال است، در فصولی از سال دغدغه های جدی برای مسئولان نفتی کشور به همراه دارد که مرتبط با کشور همسایه عراق است و نفت شهر از جمله نزدیک ترین مرزها با آنهاست. امیری اشاره می کند: با توجه به اینکه شیب زمین به سمت کشور عراق است، یکی از نگرانی های ما این است که در فصل بارندگی، نفت به صورت سیلاب به سمت مرز این کشور که در فاصله اندکی با ما قرار دارد، حرکت کند. با این حال تمام تلاش ما این است که با جمع آوری مداوم و روزانه آن مانع شکل گیری این مشکل هستیم.
راهکار چیست؟
راهکار اصولی برای مهار و استفاده بهینه از این چشمه ها چیست؟ شرکت بهره برداری نفت و گاز غرب با توجه به رشد قابل توجه نفت در چشمه های نفتی تلاش دارد با به کارگیری دانش روزآمد و ارتباط با مراکز پژوهشی بتواند از فناوری های روز برای این پدیده زمین شناسی استفاده کند و به نظر می رسد در شرایط موجود نیز درحال بررسی پروپزال های دریافتی بخش های مختلف است.
خاطرات تاریخ از چشمه های نفتی
حافظه تاریخ نیز خالی از چشمه های زنده نفتی ایران نیست. رد این پدیده زمین شناسی را که تنها به نفت شهر خلاصه نمی شود، می توان در نقاط مختلف دیگر ایران همچون دهلران و مسجد سلیمان نیز شاهد بود. از جمله آنها چشمه نفتی در مسیر جاده مسجد سلیمان به ایذه است که نفت خام با بوی خاص آن از داخل لایه های سازند گچساران با کمک یک شکستگی به سطح رسیده است. شرکت ملی نفت ایران نیز به تازگی از وجود چشمه های نفتی در استان اردبیل خبر داده و اعلام کرده است که عملیات لرزه نگاری دوبعدی و سه بعدی در این استان در حال انجام است. آنچه نباید از نظر دور داشت اینکه همه چشمه های نفتی تاریخ طولانی را پشت سر خود دارند. فرشید خدادادیان درکتاب تاریخ نفت آورده است: سال ها پیش از انعقاد قرارداد دارسی، در حدود سال 1891 میلادی حاکم وقت ولایت کرمانشاهان که شنیده بود در ولایتش قیر و چشمه های نفت وجود دارد، از ژاک دمورگان، رئیس گروه باستان شناسی فرانسوی که در منطقه فعالیت باستان شناسی می کرد، خواست تا در این زمینه نیز تحقیق كند. تحقیقاتی که بعدها در گزارش های دمورگان نیز به آن اشاره شد و وجود منابع نفت در منطقه کرمانشاهان را تایید می کرد. نکته حائز اهمیت درباره آغاز حفاری ها برای اکتشاف این است که اساسا شروع حفاری ها در ایران توسط تیم دارسی، از غرب آغاز شد، جایی در حوالی قصر شیرین. شهری باستانی و بسیار قدیمی که در کتاب های جغرافیای نفتی آن از «نفت شهر» تا «سرپل ذهاب» را شامل می شد. در کتاب تاریخ نفت در این باره آمده است: «اطراف و اکناف منطقه قصرشیرین، از منطقه ای که هم مرز با دولت عثمانی بود تا امتداد جنوبی مرز که به «نفت شهر» کنونی می رسید و از شرق قصرشیرین تا «سرپل ذهاب» و تنگ گراو و کرند غرب تا کرمانشاهان و تاق بستان، دو موضوع کنار هم مشهود بود: آثار باستانی و چشمه های خودجوش نفت. به همین دلیل نیز بود که کاشفان نفت پیش از اینکه گروه به کوهپایه های زاگرس و سرزمین بختیاری بروند، شانس خود را در این منطقه همجوار با مرزهای عثمانی آزمودند.»
با این حال قدیمی ترین گزارش درباره چشمه های نفتی به «هرودت» مورخ یونان باستان نسبت داده می شود که در گزارشی درباره چشمه های خودجوش نفت در خوزستان می نویسد: «در ۲۶ مایلی شوش، چاهی وجود دارد که از آن سه ماده تولید می شود.
قیر گونه، نمک و نفت. این مواد به شرح زیر استخراج می شوند. ماشین بالا آورنده میله ای است که روی یک پایه و مفصل به طور افقی متعادل شده است. به جای سطل از یک نیم مشک که توسط طناب به یک انتهای میله متصل است، استفاده می شود. آنها نیم مشک را داخل چاه به داخل مایع چاه فرو می برند و مایع را از چاه خارج می کنند و داخل مخزنی می ریزند. مایع سپس از این مخزن به مخزن دیگری منتقل می شود و سه ماده از هم جدا می شوند. نفت بسیار تیره رنگ و بوی آن قوی است.»
تواریخ/ ترجمه وحید مازندرانی/ ۱۳۵۶
شاهدان امروز
آنچه واضح است رد تاریخ از آن ادوار تا امروز در حال تکرار برای مشاهده عینی و مواجهه مستقیم نسل های مختلف است تا شاید در گذر آن ببینیم که شیوه مواجهه کدام نسل در کدام دوره با این ثروت زمینی عاقلانه و هوشمندانه تر است. چشمه های خودجوش نفت روزگاری روشنایی بخش آتشکده ها بودند و در دوره ای دیگر آبادانی پارسوماش باستانی را به همراه داشتند، در مقاطعی دیگر هم نقشه راهی شدند و کاوشگران را به سمت طلای سیاه هدایت کردند تا به واسطه آن اولین شهر صنعتی ایران متولد شود. این گنج دیروز در دنیای امروز با خود دغدغه های ریز و درشتی به همراه دارد: از جمله آنکه به اذعان کارشناسان به مشکل زیست محیطی خطرناک این شهر تبدیل شده و نیاز به اقدام کارشناسانه و سریع برای نجات جان مردمان این شهرها دارد.
345 عملیات تعمیرات اساسی در منطقه 4 عملیات انتقال گاز ایران اجرایی شد
صیانت از سرمایه ملی در گستره 400 هزار کیلومتری
مشعل : 345 عملیات تعمیرات اساسی برای آمادگی در فصل سرد سال در منطقه 4 عملیات انتقال گاز ایران صورت گرفته است. این منطقه یکی از مناطق ده گانه شرکت عملیات انتقال گاز ایران است که با دریافت گاز از پالایشگاه شهید هاشمی نژاد خانگیران، وظیفه انتقال گاز در شمال و شمال شرق کشور را به عهده دارد. گزارش پیش رو در گفت و گو با احمد امتحانی، رئیس منطقه 4 عملیات انتقال گاز ایران نگاهی دارد به بخشی از فعالیت های این منطقه عملیاتی که می خوانید.
6 هزار کیلومتر خطوط انتقال گاز در استان های خراسان رضوی، خراسان شمالی، خراسان جنوبی و بخشی از استان سمنان و گلستان تحت پوشش عملیاتی منطقه 4 شرکت عملیات انتقال گازایران قراردارد. این منطقه در گستره سرزمینی بیش از 400 هزار کیلومتر، دومین منطقه شرکت عملیات انتقال گاز ایران از نظر گستره وسعت جغرافیایی است که از 32 کشور جهان از جمله فرانسه و انگلستان بزرگ تر است.
خط لوله سرخس - نکا، یکی از قدیمی ترین خط های این منطقه است که انتقال گاز به بخشی از استان های شمالی کشور را به عهده دارد. این منطقه، انتهای رینگ گازرسانی کشور قراردارد و فعالیت آن در زمستان ها دو چندان می شود.
2 خط لوله به منظور تقویت انتقال گاز در زمستان در این منطقه راه اندازی شده که گازرسانی به شمال کشور را پشتیبانی می کند.
یکی از ویژگی های این منطقه، تامین گاز شهر مشهد مقدس است که حضور سالانه 35 میلیون زائر در آن، موقعیت حساسی را برای منطقه 4 عملیات انتقال گاز رقم زده است.
از دیگر ویژگی های این منطقه عملیات انتقال گاز، تفاوت دما در گرم ترین و سردترین نقطه جغرافیایی آن است.
تفاوت دما در گرم ترین و سردترین نقطه جغرافیایی با ثبت اختلاف 75 درجه سانتی گراد، یکی دیگر از ویژگی های منطقه 4 عملیات انتقال گاز است. به گونه ای که زمستان در شهرکلات، دمای منفی 47 درجه به ثبت رسیده و همان زمان، در کویر شن خراسان جنوبی، دمای 38 درجه بالای صفر ثبت شده است.
این منطقه با 3 ایستگاه تقویت فشار رضوی، فاروج، دشت و 7 مرکز بهره برداری مشهد، بجنورد، بیرجند، شاهرود، نیشابور، گناباد و خانگیران، روزانه 100 میلیون متر مکعب گاز طبیعی را به بیش از 120 شهر و مصرف کننده های عمده ارسال می کند و با به حرکت در آوردن چرخ های عظیم صنایع بزرگی همچون فولاد، خودروسازی، پتروشیمی، آلومینیوم و شهرک های صنعتی، در رونق بخشی اقتصاد کشور نقشی مهم ایفا می کند.
این منطقه عملیاتی، همچنین عهده دار سوخت نیروگاه های شریعتی، مشهد، طوس، نیشابور، شیروان 1و2، فردوسی و قائن است.
ایمن سازی خط لوله سرخس- نکا
از جمله خطوط اصلی این منطقه، خط لوله سرخس - نکا است که ۵۴۰ کیلومتر از مسیر این خط در محدوده منطقه 4 عملیات انتقال گاز قرار دارد و نقشی کلیدی در تأمین گاز استان های شمال شرق کشور ایفا می کند.
احمد امتحانی، مدیر منطقه 4 عملیات انتقال گاز، با اشاره به پایان عملیات ایمن سازی خط لوله 30 اینچ سرخس- نکا گفت: «این پروژه بر اساس نتایج پیگرانی هوشمند و داده های دقیق حاصل از بازرسی داخلی خط لوله اجرا شد که تمامی مراحل آن، با هدف افزایش ایمنی، پایداری و طول عمر این خط استراتژیک انجام گرفت.» امتحانی، با اشاره به گستردگی عملیات گفت: «در جریان این پروژه، ۴۰۶ مورد حفاری، بازدید چشمی و اندازه گیری انجام شد تا وضعیت دقیق خط لوله شناسایی و نقاط آسیب پذیر آن اصلاح شود. همچنین در بخش های مختلف خط لوله، ۱۹۰ عدد اسلیو محافظتی نوع A و ۱۵۵ عدد اسلیو محافظتی نوع B نصب و همچنین پوشش حدود ۵ کیلومتر از خط لوله نیز به صورت پراکنده تعویض شد. مجموع این اقدام ها، تعمیر، بازسازی و ایمن سازی کامل این خط را در پی داشت و ضریب اطمینان پایداری انتقال گاز را به طور چشمگیری افزایش داد.»
وی با تأکید بر اهمیت خط لوله سرخس - نکا اظهار کرد: «نگهداری مستمر و اجرای عملیات ایمن سازی، علاوه بر تضمین جریان پایدار انرژی، از سرمایه های ملی کشور حفاظت می کند.»
مدیر منطقه 4 عملیات انتقال گاز ایران یادآور شد: «این پروژه، نمونه ای از بهره گیری موفقیت آمیز فناوری های نوین برای بازرسی داخلی خط لوله و تخصص نیروهای عملیاتی شرکت انتقال گاز ایران در تعمیرات مورد نیاز به شمار می رود. با پیگیری هوشمندانه وضعیت خطوط و انجام اقدام های پیشگیرانه، نه تنها توانستیم ایمنی خط لوله را تضمین کنیم؛ بلکه ظرفیت انتقال پایدار و بدون وقفه گاز به مصرف کنندگان نهایی را نیز افزایش دادیم.»
وی افزود: «شرکت انتقال گاز ایران با تمرکز بر نوآوری و بهره گیری از تجهیزات پیشرفته، همچنان در مسیر توسعه و نگهداری خطوط انتقال، گام های مؤثری در مسیر صیانت از سرمایه های ملی و تضمین انتقال ایمن و پایدار انرژی برمی دارد. این اقدام ها، نشان دهنده تعهد سازمان به ارتقای استانداردهای ایمنی و افزایش بهره وری شبکه انتقال گاز است.» پروژه ایمن سازی خط لوله سرخس - نکا، علاوه بر رفع نقاط ضعف خط لوله، به ارتقای قابلیت پایش و مدیریت شرایط اضطراری خط مذکور کمک کرده و به عنوان الگویی موفق در اجرای عملیات پیشگیرانه، نقش مهمی در تداوم تأمین گاز مناطق شمال شرق کشور دارد.
اجرای 150 كیلومتر پیگرانی تمیز كننده
مدیر منطقه 4 عملیات انتقال گاز همچنین به اجرای 150 کیلومتر پیگرانی تمیزکننده در این منطقه طی سال گذشته اشاره کرد و گفت: «با انجام عملیات پیگرانی خطوط انتقال گاز 8 اینچ دیهوک، 10 اینچ عشق آباد و 10 اینچ یونسی در استان خراسان جنوبی، ضریب انتقال پایدار گاز به این محدوده بهبود یافته است.» امتحانی با بیان اینکه برای انتقال مطمئن و پایدار در شبکه گاز در حوزه سرزمینی منطقه 4 عملیات انتقال گاز، اهداف کوتاه مدت و بلند مدتی تعریف شده است، گفت: «تمیز و آماده به کار بودن مسیر خطوط لوله انتقال گاز از جمله فعالیتهایی است که همواره در دستور کار قرار دارد.» وی با مهم برشمردن پایش و پیگرانی در خطوط لوله انتقال گاز ادامه داد: «به منظور افزایش ایمنی و تسهیل در انجام اقدام های اصلاحی، تاکنون برنامه های پیگرانی متعددی در محدوده خطوط منطقه 4 عملیات انتقال گاز انجام شده و بقیه عملیات پیگرانی در سطح منطقه نیز براساس مجوز شرکت انتقال گاز ایران صورت خواهد گرفت.» مدیر منطقه 4 عملیات انتقال گاز اظهار امیدواری کرد که با انجام عملیات پیشگیرانه مانند عملیات پیگرانی برای انتقال ایمن و پایدار گاز در شبکه انتقال در ایام پیک مصرف مشکلی نداشته باشیم.
قلب تپنده صنعت گاز در شمال کشور
فعاليت منطقه 4 عملیات انتقال گاز ایران در سال 1374 با عنوان امور خطوط لوله شمال و شمال شرق آغاز شد. در سال 1382 پس از تشكيل مديريت عمليات (پالايش و انتقال) به عنوان يكي از مناطق عملياتي به طور مستقل فعاليت کرد و در سال 1384 با تفكيك مديريت انتقال از بخش پالايش و تأسيس شركت انتقال گاز ايران به عنوان منطقه 4 عمليات انتقال گاز ايران با هدف ارائه خدمات انتقال گاز مستمر و مطلوب در محدوده عملياتي استان هاي خراسان، گيلان، مازندران، گلستان و بخشی از استان سمنان به عنوان قلب تپيده صنعت گاز در شمال و شمال شرق كشور به فعالیت خود ادامه داد. در اواخر سال 1387، استان هاي شمال كشور به منطقه 9 واگذار شد و وظيفه انتقال گاز وارداتي نيز از كشور تركمنستان به عهده اين منطقه قرار گرفت. اين منطقه در حال حاضر مسئوليت بهره برداري و نگهداري حدود 6 هزار كيلومتر خط لوله انتقال گاز با قطرهاي 2 الي 48 اينچ را به عهده دارد كه به این طریق، گاز دريافتي را در سطح استان هاي خراسان شمالي، رضوي، جنوبي و قسمتي از سمنان انتقال داده و به منطقه 9 و شمال كشور مي رساند.
بهــــره بــرداري و نگهـداري از خطوط لوله انتقال گاز حوزه عملياتي منطقه با قطرهاي 2 الي 48 اينچ به عهده اين منطقه است که اين مهم با استفاده از هفت مرکز بهره برداری خطوط لوله مشهد، نيشابور، بجنورد، گناباد، شاهرود و بيرجند و يك مركز فرعي در خانگيران به انجام رسيده و مسئوليت تقويت فشار گاز نيز به عهده سه تاسيسات تقويت فشار گاز رضوي، فاروج و دشت است. منطقه 4 عملیات انتقال گاز در محدوده استان های خراسان رضوی، شمالی و جنوبی و بخشی از استان سمنان واقع شده و به عنوان یکی از حلقه های اتصال بین تولید و مصرف گاز طبیعی است که وظیفه مهم دریافت گاز طبیعی از منابع تولید، پالایش و انتقال به مبادی مصرف، بهره برداری، نگهداشت و تعمیرات بخشی از سرمایه عظیم شرکت ملی گاز ایران در بخش انتقال گاز شامل ايستگاه هاي تقویت فشار، خطوط انتقال گاز، تأسیسات حفاظت از زنگ و سایر تأسیسات، دستگاه ها و ماشین آلات و ابنیه مرتبط با عملیات انتقال گاز، همچنین شبکه های مخابراتی و تله متری به منظور برقراری ارتباطات عملیاتی مورد نیاز در مسیرهای خطوط انتقال گاز و تأسیسات تقویت فشار گاز و مرکز بهره برداری و تعمیرات خطوط لوله را از سال 1374 به صورت یکی از مناطق 10گانه شرکت انتقال گاز ایران به عهده دارد.
با هدف افزایش پایداری و امنیت انتقال در زنجیره تامین و توزیع سوخت اجرا می شود
طرح ملی در سرزمین فارس
با بهره برداری از خط لوله انتقال فراورده های نفتی پارس، سالانه 4 همت صرفه جویی می شود
مشعل: یکی از اهداف راهبردی شرکت ملی پالایش و پخش فراورده های نفتی ایران که بر مبنای اسناد بالادستی و سیاست های کلی نظام و قانون برنامه هفتم کشور شکل گرفته، تامین امنیت و پایداری چرخه انرژی و زنجیره سوخت در کنار افزایش ظرفیت تولید و انتقال فراورده های نفتی متناسب با نیاز کشور است.
طرح احداث خط لوله انتقال فراورده های نفتی پارس (مهرآران /فسا/شیراز) و تاسیسات جانبی آن که پیش تر قرارداد ساخت آن با حضور محمد صادق عظیمی فر، معاون وزیر نفت و مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فراورده های نفتی ایران میان شرکت ملی مهندسی و ساختمان نفت ایران و قرارگاه سازندگی خاتم الانبیا(ص) امضا شد نیز در همین زمینه تعریف و تبیین شده است. گزارش پیش رواز اهمیت و ضرورت این خط لوله است .
طرح احداث خط لوله انتقال فراورده های نفتی پارس (مهرآران /فسا/شیراز) و تاسیسات جانبی آن به عنوان طرحی ملی به منظور کاهش هزینه های انتقال و خطرهای ناشی از آن در استان فارس اجرایی می شود و به گفته عظیمی فر، بهره برداری از آن، سالانه 4 همت صرفه جویی را در هزینه انتقال به همراه دارد.
هفته ای که گذشت، عملیات اجرایی طرح احداث خط لوله انتقال فراورده های نفتی پارس (مهرآران /فسا/شیراز) و تاسیسات جانبی آن کلید خورد و محمدصادق عظیمی فر، مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فراورده های نفتی ایران، با حضور در جلسه استانداری فارس، درباره اهمیت اجرای این طرح ملی توضیح مفصلی به اعضای شورای انرژی این استان ارائه کرد.
40 همت صرفه جویی در هزینه انتقال با خط لوله
عظیمی فر با اشاره به صرف سالیانه 40 همت برای انتقال زمینی فراورده نفتی درکشور گفت: با راه اندازی خط لوله جدید پارس، شاهد سالانه 4 همت صرفه جویی ناشی از کاهش هزینه های انتقال زمینی فراورده های نفتی در استان فارس خواهیم بود. وی گفت: با اقدام های زیرساختی انجام شده در تمام زنجیره پالایش و پخش، امسال وضعیت مطلوبی در تولید، مصرف و انتقال فراورده های نفتی داشتیم.
به گفته وی، ذخایر نفت گاز نیروگاه های استان فارس امسال در مقایسه باسال قبل 2.5 برابر و در قیاس با سال قبل تر از آن، 40 درصد افزایش یافته است.
معاون وزیر نفت همچنین با اشاره به اینکه در حوزه ذخیره سازی سوخت نیروگاهی در انبارهای پخش و نیروگاه ها، امسال وضعیت مطلوب است، گفت: امسال در انبارهای پخش استان فارس نسبت به سال گذشته، 83 درصد افزایش سطح ذخیره سازی در بنزین و نفت گاز داشتیم که پشتوانه بزرگی برای تامین پایدار سوخت کشور و استان است.
توسعه زیرساخت های انتقال فراورده
عظیمی فر تاکید کرد: سال گذشته طرح ایزومریزاسیون شیراز در آبان ماه به بهره برداری رسید و برای نخستین بار بنزین یورو5 در سطح استان فارس تولید و توزیع شد.
وی تصریح کرد: واحد تصفیه نفت گاز (DHT) پالایشگاه شیراز که تمام نفت گاز تولیدی پالایشگاه شیراز را به یورو 5 تبدیل می کند، در دست راه اندازی است و با بهره برداری از آن نفت گاز یورو 5 در استان تولید و توزیع خواهد شد.
معاون وزیر نفت در امور پالایش و پخش فراورده های نفتی ایران با اشاره به این که عمده فراورده های تولیدی پالایشی در جنوب کشور تولید می شود، در حالی که عمده مصارف در نیمه شمالی کشور است، گفت: عملیات تولید و توزیع این حجم از فراورده با استفاده از نزدیک به 17 هزار نفتکش جاده پیما، 3 هزار مخزن دار ریلی و 15 هزار کیلومتر خط لوله انجام می شود.
عظیمی فر افزود: استفاده از نفتکش های جاده پیما، هزینه های قابل توجهی را متوجه زنجیره پالایش و پخش فراورده های نفتی می کند؛ امسال40 همت برای کرایه حمل تخصیص داده شد که عدد قابل توجهی است؛ از این رو در کنار افزایش تولید و مدیریت مصرف، یکی از اولویت های مهم، توسعه زیرساخت های انتقال فراورده نفتی بوده است.
وی گفت: در یک سال گذشته، نزدیک به هزار کیلومتر خط لوله انتقال نفت خام و فراورده نفتی با سرمایه گذاری حدود 800 میلیون یورو به بهره برداری رسید که رکوردی بی نظیر است.مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فراورده های نفتی ایران با اشاره به امضای قرارداد خط لوله پارس در روز (23 مهرماه 1404 ) بیان کرد: از تمام سبد سوخت مصرف استان فارس، یک سوم آن در پالایشگاه شیراز تولید می شود و دو سوم دیگر از استان های جنوبی همچون هرمزگان تامین می شود که تبعات زیادی به همراه دارد.
مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فراورده های نفتی ایران تاکید کرد: با احداث خط لوله پارس، سالانه نزدیک به 60 میلیون لیتر مصارف نفت گاز مرتبط با حمل ونقل جاده ای سوخت کاهش پیدا می کند و برآورد ما این است که سالانه بیش از 4 همت از محل صرفه جویی سوخت و صرفه جویی در هزینه های حمل محقق خواهد شد.
عظیمی فر درباره مشخصات پروژه خط لوله پارس گفت: این خط لوله نزدیک به 400 کیلومتر با قطر 14 اینچ و ظرفیت 73 هزار بشکه در روز از مهرآران به فسا و سپس به شیراز احداث خواهد شد.وی میزان سرمایه گذاری این پروژه را 150 میلیون یورو اعلام کرد و افزود: این پروژه از طریق قرارداد EPCF به مدت 36 ماه از سوی قرارگاه خاتم الانبیا(ص) اجرایی خواهد شد.
معاون وزیر نفت با اشاره به این که قرارگاه کارهای بزرگی در صنعت نفت با رویکرد جهادی به انجام رسانده است، گفت: امیدواریم با استفاده از تجارب و ظرفیت های این مجموعه و با هم افزایی توان شرکت ملی مهندسی و ساختمان بتوانیم این پروژه و انبار نفت 80 میلیون لیتری فسا را به سرانجام برسانیم.
عظیمی فر ضمن تاکید بر دستور ویژه وزیر نفت برای احداث این خط لوله، پیگیری، پشتیبانی و روحیه همدلی استاندار فارس و نمایندگان کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی را در یک سال گذشته که یکی از سخت ترین سال های صنعت نفت با توجه به ناترازی انرژی و جنگ 12 روزه و حمله مستقیم به تأسیسات نفتی بود، شایان تقدیر خواند.
گام ملی در توسعه زیرساخت های انرژی
حسینعلی امیری، استاندار فارس نیز در این نشست امضای قرارداد احداث خط لوله راهبردی پارس را گامی ملی در مسیر توسعه زیرساخت های انرژی کشور دانست و گفت: این خط لوله راهبردی تنها یک پروژه استانی نیست بلکه یک طرح ملی است که ابعاد مختلف اقتصادی، امنیتی و زیست محیطی را در بر می گیرد.
وی با اشاره به امضای قرارداد احداث خط لوله انتقال فراورده های نفتی پارس
(مهرآران، فسا، شیراز) اظهار کرد: این پروژه گامی مهم همسو با پدافند غیرعامل، کاهش هزینه های حمل و تامین پایدار انرژی استان فارس است. امیری با تاکید بر ضرورت اجرای پروژه خط لوله پارس افزود: با توجه به مخاطرات جاده ای، آلودگی های محیط زیستی و هزینه حمل فراورده های نفتی با استفاده از نفتکش ها، اجرای خط لوله پارس به طول حدود ۴۰۰ کیلومتر در دستور کار قرار گرفت و اهمیت این پروژه به ویژه در شرایط بحرانی مانند جنگ ۱۲ روزه و مشکلات حمل ونقل جاده ای با نفتکش ها بیش از پیش آشکار شد.
استاندار فارس با اشاره به اینکه با پیگیری های مستمر و رایزنی با نمایندگان مجلس، وزیر نفت و مدیران ارشد شرکت ملی پالایش و پخش فراورده های نفتی، امروز شاهد تحقق این مطالبه مهم هستیم، تصریح کرد: این پروژه نه تنها از منظر پدافند غیرعامل و تمرکززدایی اهمیت دارد، بلکه با کاهش وابستگی به حمل جاده ای، سبب صرفه جویی سالانه بیش از ۴ همت در هزینه اجاره نفتکش ها، کاهش تصادفات و حفظ زیرساخت های جاده ای می شود.امیری با تاکید بر اینکه نگاه ما به این خط لوله، نه به عنوان یک پروژه استانی، بلکه به عنوان یک طرح ملی است که ابعاد مختلف اقتصادی، امنیتی و زیست محیطی دارد، یادآور شد: مقدار سرمایه گذاری احداث این خط لوله ۱۵۰ میلیون یورو و قرار است به صورت قرارداد ای ای سی از سوی مجموعه قرارگاه خاتم الانبیا(ص) به مدت ۳۶ ماه اجرایی شود.
تعامل سازنده نهادهای اجرایی
عبدالرضا عابد، فرمانده قرارگاه سازندگی خاتم الانبیا (ص) امضای قرارداد احداث خط لوله انتقال فراورده های نفتی پارس را نتیجه پیگیری های مستمر و تعامل سازنده میان نهادهای اجرایی دانست و گفت: با اجرای این پروژه، گامی دیگر در مسیر خودکفایی و پایداری انرژی کشور برداشته می شود.
وی افزود: بنا بر بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامی، کشور ما مشکل قانون و دستورعمل ندارد، بلکه مشکل اصلی در پیگیری امور است و ما امروز با امضای قرارداد خط لوله راهبردی پارس، شاهد به ثمر نشستن یکی از همین پیگیری ها هستیم.
وی با بیان اینکه در دستور کار قرار گرفتن احداث خط لوله پارس، نتیجه تلاش و همت وزارت نفت و مسئولان و مدیران استان فارس است، تصریح کرد: اقتدار جمهوری اسلامی ایران در میدان و عمل، مرهون خون شهدا و ایستادگی ملت است و امروز نیز با اجرای این پروژه، گامی دیگر در مسیر خودکفایی و پایداری انرژی کشور برداشته می شود.
فرمانده قرارگاه سازندگی خاتم الانبیا با اشاره به نقش مهم این قرارگاه در اجرای پروژه های زیرساختی کشور گفت: هم اکنون بیش از ۴۳۰ پروژه از سوی این قرارگاه در حال اجراست؛ ۵۴ پروژه آن در استان فارس تعریف شده که ۳۳ پروژه آن به بهره برداری رسیده است، همچنین با احتساب پروژه خط لوله پارس، ۲۲ پروژه دیگر در حال اجراست.
عابد با تاکید بر اینکه نباید اجازه دهیم زمان اجرای پروژه ها از مدت تعیین شده بیشتر شود، افزود: هدف ما این است که با تلاش مضاعف بتوانیم پروژه خط لوله پارس را زودتر از موعد مقرر به بهره برداری برسانیم تا مردم استان فارس هرچه زودتر از مزایای آن بهره مند شوند.
وی با تجلیل از تلاش های مدیران، مهندسان و کارکنان وزارت نفت و قرارگاه خاتم الانبیا(ص)، گفت: ما مدیون مردم شهیدپرور هستیم و باید با کار و خدمت صادقانه، قدردان این نعمت بزرگ باشیم.
انرژی رکن امنیت کشور
موسی احمدی، رئیس کمیسیون انرژی مجلس نیز در این نشست گفت: امروز انرژی تنها منبع سوخت نیست، بلکه رکن امنیت کشور است و ما با برگزاری نشست های کارشناسی و ورود مستقیم به مسائل، تلاش می کنیم وزارتخانه ها و مردم را در مسیر قانون گذاری هدفمند و منطقی همراهی کنیم.
وی به راهکارهای برنامه هفتم توسعه در حوزه تامین خوراک صنایع اشاره کرد و گفت: برنامه هفتم، میثاقی بین دولت و مجلس است و در این برنامه، احکام برنامه وزارت نفت به صورت مطلوب احصا شده است و به صورت مستمر و هفتگی عملکرد وزارتخانه ها در زمینه اجرای برنامه قانون هفتم پیشرفت نظارت می شود.
وی افزود: سه اساسنامه برای شرکت ملی پالایش و پخش فراورده های نفتی ایران، شرکت ملی گاز ایران و شرکت ملی صنایع پتروشیمی ایران تدوین شده و تمامی اقدام های این سه شرکت به صورت برنامه ریزی و هدفمند پیش می رود و خلاهای قانونی موجود با استفاده از این اساسنامه از بین می رود.
مشارکت مستقیم صنایع بزرگ در توسعه میدان های گازی
احمدی به راهکارهای برنامه هفتم توسعه در حوزه تامین خوراک صنایع اشاره کرد و افزود: در این برنامه، پیشنهاد مشارکت مستقیم صنایع بزرگ مانند پتروشیمی ها و فولاد در توسعه میدان های گازی مطرح شده تا خوراک پایدار برای آنها تامین و از آسیب های فصلی جلوگیری شود.وی همچنین از ورود سرمایه گذاران به حوزه مهار گازهای مشعل خبر داد و بیان کرد: در برنامه هفتم توسعه، استفاده از گازهای مشعل به عنوان سوخت جایگزین مورد حمایت قرار گرفته و نظارت های مؤثری در این زمینه اعمال شده است.
خط لوله پارس در یک نگاه کلی
طول خط لوله پارس حدود 400 کیلومتر و ظرفیت انتقال آن حدود 73 هزار بشکه در روز است. این طرح علاوه بر احداث خط 14 اینچ، شامل احداث دو تلمبه خانه واقع در مهرآران و فسا، یک پایانه در شیراز و نیز یک انبار نفت به ظرفیت ذخیره سازی 80 میلیون لیتر در فسا است. مدت زمان اجرای این طرح 36 ماه و سرمایه مورد نیاز آن 150 میلیون یورو برآورد شده، ضمن آنکه سهم داخل در تامین کالا 100 درصد و نوع پیمان آن EPCF است.
خط لوله پارس به صورت انشعاب از خط لوله اصلی انتقال فراورده بندرعباس / رفسنجان از تلمبه خانه مهراران واقع در شمال استان هرمزگان آغاز می شود و پس از عبور از شهرستان های داراب، فسا و سروستان در استان فارس، در پایانه موجود در جوار پالایشگاه شیراز پایان می یابد.
اهداف طرح
سوخت رسانی و انتقال پایدار فراورده های نفتی به استان فارس و افزایش ظرفیت ذخیره سازی سوخت استان، از طریق احداث خط لوله 14 اینچ و انبار نفت و تاسیسات جانبی انجام خواهد شد.
مزایای طرح
افزایش پایداری و امنیت انتقال در زنجیره تامین و توزیع سوخت و کاهش ناترازی عرضه در منطقه، کاهش هزینه های انتقال سوخت و فراورده های نفتی، کاهش وابستگی استان فارس به حمل جاده ای تانکرها و افزایش سهم خطوط لوله در توسعه زیر ساختی انتقال سوخت، کاهش تردد ناوگان حمل و نقل جاده ای و به تبع آن صرفه جویی در مصرف سوخت نفتکش ها،کاهش خطرهای جانبی و حوادث بالقوه جاده ای و صرفه جویی در هزینه های عملیاتی،کاهش مخاطرات زیست محیطی شامل آلایندگی هوا و آلودگی ناشی از مخاطرات جاده ای و ریزش مواد نفتی از مزیت های این طرح به شمار می آیند.
جریان طلای سیاه در شاهرگ های حیاتی ایران ادامه دارد
تامین پایدار افتخار مانــدگار
مشعل: انتقال نفت و فراورده های نفتی از مبادی تولید تا مصرف در گستره ایران زمین با توجه به نوع جغرافیا و پوشش مخصوص به آن، از جمله فعالیت هایی به شمار می آید که لازمه آن دقت، سرعت و تلاش شبانه روزی است .ایران با داشتن 15 هزار کیلومتر خطوط انتقال نفت و فراورده های نفتی، از نظر تنوع این خطوط و منحصربه فرد بودن آن ، جایگاه ویژه ای در خاورمیانه دارد .
این خطوط انتقال، فراورده های نفتی نفت خام را به پالایشگاه های کشور و برای استفاده در مبادی مصرفی همچون نیروگاه ها، فرودگاه ها و... به شرکت ملی پخش فراورده های نفتی کشور تحویل می دهند. به گفته مصطفی سلطانی، مدیر برنامه ریزی شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت ایران، حجم عملیات انتقال نفت و فراورده های نفتی در دولت چهاردهم نسبت به سال قبل از آن 6/5درصد رشد داشته و این روند با توسعه خطوط و افزایش نیاز کشور به فراورده ها همراه است. این گزارش مروری دارد بر انتقال نفت خام و فراورده های نفتی در گستره ایران زمین.
در چهار ماه نخست سال ۱۴۰۴، حدود 59 میلیارد لیتر نفت خام و فراورده های نفتی جابه جا و تحویل مراکز مصرف و پالایشگاه های کشور شده است. این حجم از انتقال نفت خام و فراورده های نفتی، رکورد جدیدی را در انتقال نفت و فراورده های نفتی کشور به ثبت رسانده که با اجرای طرح های توسعه ای در صنعت انتقال نفت مانند طرح های جدید احداث خطوط لوله، طول خطوط لوله انتقال نفت و فراورده کشور، طی 4 سال آینده به حدود ۱۷ هزار کیلومتر می رسد.
آمار ارائه شده از سوی سید مسلم مسلمی، معاون عملیات شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت ایران بیانگر این موضوع است که در یک سال فعالیت دولت چهاردهم(مرداد 1403 تا مرداد 1404)، مقدار انتقال نفت خام و فراورده های نفتی، ۱۴۶میلیارد لیتر بوده است، در حالی که این میزان انتقال از مرداد 1402 تا مرداد 1403 عدد 138میلیارد لیتر را نشان می دهد که از 5 درصد رشد به واسطه کاهش ۷۱ درصدی توقف های پیش بینی نشده و مدیریت برنامه ریزی شده توقف های عملیاتی، حکایت دارد.
وی با اشاره به گستردگی مراکز فعال انتقال نفت در کشور گفت: در سال ۱۴۰۳، در مجموع بیش از ۱۴۴ میلیارد لیتر انواع نفت خام و فراورده های نفتی از طریق خطوط لوله به مبادی مختلف مصرف منتقل شده که از این مقدار، ۷۴ میلیارد و ۶۰۰ میلیون لیتر به نفت خام و ۶۹ میلیارد و ۴۰۰ میلیون لیتر به فراورده های نفتی اختصاص داشته است.
بهبود شاخص های انرژی
شاخص های عملکرد انرژی این شرکت در سال 1403 نسبت به متوسط عملکرد دهه 90 شمسی، بیش از 4 درصد بهبود داشته است، ضمن آنکه میزان حمل مواد نفتی در این سال بیش از 20درصد نسبت به آن دوره افزایش داشته است.
بر اساس اعلام علی احمدی پور، مدیرعامل شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت ایران، حمل این مقدار از مواد نفتی از سوی شبکه خطوط لوله در مقایسه با حمل جاده ای، سبب صرفه جویی بیش از 1.8 میلیارد لیتر نفت گاز به ارزش تقریبی 1.2 میلیارد دلار شده است، به گونه ای که عملکرد پایدار و قابل اطمینان شبکه خطوط لوله و مراکز انتقال نفت کشور در سال ۱۴۰۳ از تردد 5.8 میلیون تانکر نفتکش ۲۵ هزار لیتری با مجموع پیمایشی معادل 6.8 میلیارد کیلومتر در سطح جاده های کشور جلوگیری کرده و سبب عدم انتشار معادل 5.3 میلیون تن دی اکسید کربن نیز شده است.
افزایش اعتبار طرح ها
مصطفی سلطانی، مدیر برنامه ریزی شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت ایران نیز با اشاره به فعالیت شبانه روزی واحد حمل ونقل مواد نفتی افزود: این واحد، ورودی ها و نیازمندی های پالایشگاه ها و شرکت های پخش را دریافت و بر اساس ظرفیت خطوط و خوراک روزانه، برنامه های روزانه و ماهانه را طراحی و به کنترل مرکزی ابلاغ می کند و در ایام جنگ ۱۲ روزه نیز این عملیات بدون وقفه ادامه داشت.
وی افزود: در 6 ماه نخست امسال، ۱۲۴ پروژه به ارزش ۸۳۳ میلیارد تومان در این شرکت بررسی و برای ۷۸ پروژه اصلاحیه ای صادر و منجر به افزایش اعتبار ۱۳۸۰ میلیارد تومان شد. این پروژه ها شامل نیروگاه های خورشیدی، پروژه های هوشمند پیگرانی، تعمیرات اساسی تجهیزات، خطوط کنارگذر شرق و غرب تهران، سیستم آب و آتش نشانی و انتقال هوشمند فراورده ها و میترینگ نفت خام است.
سلطانی افزود: موافقت نامه های سرمایه ای در پایان سال ۱۴۰۳ به ارزش ۱۹ همت دریافت شد که چهار برابر سال قبل بود و پیش بینی می شود در سال ۱۴۰۴ به ۴۰ تا ۵۰ همت برسد. تقاضاهای سرمایه ای نیز از سوی واحدهای برنامه ریزی بررسی و مدیریت می شود، به طوری که در6 ماه اخیر، حدود دو همت شامل تقاضاهای جدید و اصلاحیه ها بررسی شده است.
اتصال نیروگاه های جدید به خطوط انتقال
بر اساس برنامه ریزی های انجام شده، هم اکنون ۲۷ نیروگاه کشور به خطوط انتقال فراورده متصل هستند و پیش بینی می شود تا پایان امسال، چهار نیروگاه دیگر شامل تابان، مشهد، لوشان و سمنگان نیز به این شبکه اضافه شوند. با تحقق این برنامه، تعداد کل نیروگاه های متصل به خطوط انتقال به ۳۱ نیروگاه خواهد رسید.
منحصربه فرد در دنیا
شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت ایران در حال حاضر با داشتن ۲۴۵ مرکز انتقال شامل ۱۱۱ مرکز انتقال نفت، ۱۱۹ تأسیسات انتهایی، ۱۴ مرکز فشارشکن، یک ایستگاه پیگرانی فعال و ۲۹۶ ایستگاه مخابراتی وظیفه انتقال نفت خام و فراورده های نفتی را به عهده دارد که این مهم با تلاش شبانه روزی کارکنان خطوط لوله و مخابرات نفت ایران انجام می شود.
در میان خطوط لوله انتقال نفت و فراورده های نفتی، خط لوله مارون اصفهان از نظر پیچیدگی هایی که دارد، در دنیا منحصربه فرد است. این خط لوله پس از خط لوله آلاسکا در رتبه دوم طولانی ترین و منحصربه فردترین خط لوله انتقال نفت و فراورده های نفتی دنیا قرار دارد.
یکی دیگر از خطوط لوله مهم و حیاتی کشور، خط لوله 26 اینچ بندرعباس -رفسنجان است که بسیار مهم و حیاتی به شمار می آید. این خط لوله به صورت ۲۴ ساعته در حال سرویس است و فراتر از ظرفیت انتقال خود فعالیت می کند. در مجموع ظرفیت انتقال این خط لوله روزانه شامل ۳۰۰ هزار بشکه نفت گاز، ۳۳۰ هزار بشکه نفت سفید و ۳۶۰ هزار بشکه بنزین است.
خط لوله 26 اینچ بندرعباس -رفسنجان به طول ۴۶۸ کیلومتر، با هدف انتقال پایدار فراورده های شرکت نفت ستاره خلیج فارس به مرکز و شمال کشور به بهره برداری رسیده است. این خط لوله ملی از مرکز انتقال نفت بندرعباس آغاز و در پایانه رفسنجان پایان می یابد و دارای یک انشعاب ۲۴ کیلومتری به پایانه سیرجان است که چندی پیش مورد بهره برداری قرار گرفت.
انشعاب سیرجان نیز امکان انتقال ۳۵ هزار بشکه فراورده را دارد و در مجموع، این طرح امکان ارسال روزانه بیش از ۹۶ میلیون لیتر فراورده از بندرعباس به مناطق مرکزی و شمالی کشور را فراهم می کند.
بر اساس تقسیم بندی اجرایی، این پروژه بزرگ در سه گستره عملیاتی تعریف و اجرا شده که شامل گستره اول اجرای خط انتقال فراورده های نفتی به طول ۲۴۸ کیلومتر از مرکز انتقال نفت بندرعباس تا مرکز انتقال نفت قطب آباد و در ادامه تا مرکز انتقال نفت مهرآران همراه با تمامی تاسیسات بین راهی، گستره دوم اجرای خط انتقال فراورده های نفتی به طول ۲۱۲ کیلومتر در حدفاصل ایستگاه تلمبه خانه مهرآران تا پایانه رفسنجان و گستره سوم نیز شامل احداث تاسیسات تلمبه خانه ها و پایانه های خط لوله ۲۶ اینچ است.
در بخش زیرساخت های جانبی نیز پست ۶۳ کیلوولت موجود در مرکز انتقال نفت بندرعباس، توسعه یافته و ۲ پست جدید ۱۳۲ کیلوولت در مراکز قطب آباد و مهرآران به همراه حدود ۱۰۰ کیلومتر خط انتقال ۲ مداره ۱۳۲ کیلوولت احداث شده است.
این پروژه با بهره گیری از توان داخلی و ظرفیت کارخانه ها و تولیدکنندگان ایرانی اجرا شده و دستاوردهای مهمی همچون کاهش مصرف سوخت و هزینه های حمل ونقل، حذف تردد روزانه بین یکهزار و ۲۰۰ تا یکهزار و ۵۰۰ کامیون سوخت بر در مسیر، کاهش ترافیک جاده ای، ارتقای ایمنی حمل ونقل، کاهش تصادفات و آلودگی هوا را به همراه دارد.
بهره برداری از این خط لوله ملی گامی موثر در صرفه جویی انرژی، توسعه زیرساخت های حیاتی کشور و تقویت امنیت انرژی به شمار می رود.
داخلی سازی ۱۰۰ درصدی تجهیزات
از جمله موارد حائز اهمیت در انتقال نفت و فراورده های نفتی، تجهیزات مورد نیاز آن است. تجهیزات مورد نیاز شرکت خطوط لوله و مخابرات ایران شامل دو گروه تجهیزات مخابراتی و خطوط لوله می شود.
تجهیزات خطوط لوله به دو بخش تجهیزات دوار و غیردوار تقسیم می شود؛ تجهیزات دوار شامل توربین ها، الکتروموتورها و پمپ ها و بوسترپمپ ها هستند. در حوزه تجهیزات دوار، در مجموع ۹۲۲ دستگاه دوار شامل توربین، الکتروموتور، بوسترپمپ و پمپ های مختلف وجود دارد.
تجهیزات غیردوار نیز شامل تجهیزات ابزار دقیق، کنترل ولوها و دیگر تجهیزاتی است که در سطح شرکت، در قسمت خطوط لوله استفاده می شوند. همه این تجهیزات دوار و... در داخل کشور تولید شده و هیچ گونه وابستگی به کشورهای خارجی در این زمینه وجود ندارد.
۵ هزار میلیارد ریال قرارداد با سازندگان داخلی
محمدتقی یحیی، مدیر کالای شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت ایران با بیان اینکه مدیریت کالا در کنار سایر بخش های عملیاتی، مسئولیت تأمین و تدارک به موقع کالاها و اقلام مورد نیاز مناطق 12گانه را به عهده دارد و در این مسیر، نقش مهمی در تحقق اهداف کلان شرکت ایفا می کند، افزود: افتخار بزرگی برای شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت ایران است که امروزه ۹۸ درصد از تجهیزات و قطعات مورد نیاز مناطق عملیاتی از طریق سازندگان داخلی تأمین می شود. تنها ۲ درصد وابستگی به منابع خارجی باقی مانده که نشان از موفقیت ما در اجرای قانون حداکثر استفاده از توان تولید داخلی دارد.
یحیی همچنین اظهار کرد: این شرکت با انعقاد قراردادهای ریالی با تولیدکنندگان داخلی، موفق به صرفه جویی ۱۴۹ میلیون دلاری و جلوگیری از خروج ارز از کشور در سال گذشته شده است.
مدیر کالای شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت ایران تصریح کرد: در سال گذشته، موفق به انعقاد قراردادهایی به ارزش بیش از ۵ هزار میلیارد ریال با سازندگان داخلی شدیم. همچنین به منظور اجرای طرح ملی میترینگ، قراردادهایی به مبلغ ۲۸۰۰ میلیارد ریال برای به روزرسانی سیستم های اندازه گیری با تجمیع کنندگان داخلی منعقد شده که اجرای آن ها در سال جاری در دستور کار قرار دارد.
وی با اشاره به سیاست های شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت ایران در حمایت از ساخت داخل افزود: طی سال های گذشته، اقدام هایی اساسی در زمینه شناسایی توانمندی های داخلی، تشویق صنعتگران و کاهش وابستگی به منابع خارجی انجام شده است.
به گفته یحیی در 6 ماه نخست امسال، ۱۲۷ فقره تقاضا برای ساخت داخل، خرید تجهیزات و تعمیر توربین ها به ارزش تقریبی 44 هزار میلیارد ریال در فرایند مناقصه قرار گرفت و همچنین ۸۹ فقره قرارداد جدید به ارزش 5/5 هزار میلیارد ریال با سازندگان داخلی منعقد شد.
تأمین کالا با وجود محدودیت ها
مدیر کالای شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت ایران خاطرنشان کرد: علاوه بر قراردادهای جاری، ۲۸ فقره قرارداد ساخت و تعمیر توربین به ارزش 8 هزار میلیارد ریال از سال گذشته تاکنون در حال اجراست و چهار قرارداد ساخت داخل به ارزش ۹۹ میلیارد ریال به پایان رسیده و اقلام مربوط نیز تحویل شده است.
به گفته وی، در حال حاضر تأمین اقلام حیاتی همچون لوله ها، ولوها، تجهیزات دوار و روان کننده ها، به طور کامل از طریق منابع داخلی انجام می شود و این مهم حاصل سال ها تلاش در مسیر خوداتکایی، بومی سازی و پشتیبانی از سازندگان ایرانی بوده است.
انجام چند فاز پیگرانی های هوشمند
عمر خطوط لوله نفت و فراورده از استانداردهای مشخصی برخوردار است؛ اما نگهداری خطوط، از پارامترهایی است که در افزایش عمر خطوط اثرگذار است. قدیمی ترین خطوط فراورده کشور، خط ۱۶ اینچ آبادان - ماهشهر و خط اهواز - ری است که در سال ۱۳۳۵ بهره برداری از آنها آغاز شده و همچنان در حال بهره برداری هستند. قدیمی ترین خط لوله نفت خام کشور نیز، خط لوله گچساران - شیراز است که در سال ۱۳۴۱ با ظرفیت ۴۵ هزار بشکه به بهره برداری رسید و هم اکنون نیز از آن استفاده می شود.
تجربه 21 ساله در پیگرانی هوشمند
پیگرانی هوشمند در شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت ایران ،از 21 سال پیش آغاز شده و فرایند آن به گونه ای است که باید هر پنج سال یک بار ظرفیتی ایجاد شود تا بتوان خطوط را پیگرانی کرد. هم اکنون با استفاده از تکنولوژی پیگرانی هوشمند، وضعیت خطوط و درصد خوردگی آن به طور دقیق رصد می شود.
از سال ۱۳۸۳ نخستین پیگرانی در حجم بالا، به عنوان فاز اول پیگرانی هوشمند در خطوط لوله کشور اجرا و پس از آن فازهای دوم و سوم و چهارم انجام شد. با انجام پیگرانی های هوشمند، وضع خطوط پایدار شده و تعمیرات مرتبط با آن نیز صورت گرفته است.
نتایج پیگرانی و تعمیرات و نواقص خطوط طی عملیات پیگرانی، دارای ۴ اولویت مختلف است که تعمیرات مورد نیاز خطوط تا سطح ۳ اهمیت، ۱۰۰ درصد و در سطح ۴ نیز تا ۸۰ درصد اجرایی و در نقاط مورد نیاز با فراوانی بالای خوردگی و درصد خوردگی ناچیز، تعویض پوشش لوله انجام شده است.
میانگین طول عمر خطوط فراورده در کشور ۳۶ سال و میانگین طول عمر خطوط نفت ۳۲ سال است و این عدد در دنیا، حدود ۳۰ سال است.
هوش مصنوعی در خدمت مخابرات
در بخش مخابرات نیز این شرکت بتازگی در حوزه هوش مصنوعی اقدام های اثرگذاری انجام داده است. بر اساس اعلام مدیرعامل شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت ایران، هرچه تعداد انتقال دیتاها از طریق هوش مصنوعی بیشتر شود، کیفیت این مجموعه ارتقای بیشتری خواهد داشت.
وی تاکید کرد: اقدام های خوبی در حوزه نگهداری ایستگاه های مخابراتی، به روز کردن تجهیزات و نوسازی آن در این شرکت در حال انجام است.
در چهار ماه نخست سال ۱۴۰۴، حدود 59 میلیارد لیتر نفت خام و فراورده های نفتی جابه جا و تحویل مراکز مصرف و پالایشگاه های کشور شده است. این حجم از انتقال نفت خام و فراورده های نفتی، رکورد جدیدی را در انتقال نفت و فراورده های نفتی کشور به ثبت رسانده که با اجرای طرح های توسعه ای در صنعت انتقال نفت مانند طرح های جدید احداث خطوط لوله، طول خطوط لوله انتقال نفت و فراورده کشور، طی 4 سال آینده به حدود ۱۷ هزار کیلومتر می رسد.
آمار ارائه شده از سوی سید مسلم مسلمی، معاون عملیات شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت ایران بیانگر این موضوع است که در یک سال فعالیت دولت چهاردهم(مرداد 1403 تا مرداد 1404)، مقدار انتقال نفت خام و فراورده های نفتی، ۱۴۶میلیارد لیتر بوده است، در حالی که این میزان انتقال از مرداد 1402 تا مرداد 1403 عدد 138میلیارد لیتر را نشان می دهد که از 5 درصد رشد به واسطه کاهش ۷۱ درصدی توقف های پیش بینی نشده و مدیریت برنامه ریزی شده توقف های عملیاتی، حکایت دارد.
وی با اشاره به گستردگی مراکز فعال انتقال نفت در کشور گفت: در سال ۱۴۰۳، در مجموع بیش از ۱۴۴ میلیارد لیتر انواع نفت خام و فراورده های نفتی از طریق خطوط لوله به مبادی مختلف مصرف منتقل شده که از این مقدار، ۷۴ میلیارد و ۶۰۰ میلیون لیتر به نفت خام و ۶۹ میلیارد و ۴۰۰ میلیون لیتر به فراورده های نفتی اختصاص داشته است.
بهبود شاخص های انرژی
شاخص های عملکرد انرژی این شرکت در سال 1403 نسبت به متوسط عملکرد دهه 90 شمسی، بیش از 4 درصد بهبود داشته است، ضمن آنکه میزان حمل مواد نفتی در این سال بیش از 20درصد نسبت به آن دوره افزایش داشته است.
بر اساس اعلام علی احمدی پور، مدیرعامل شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت ایران، حمل این مقدار از مواد نفتی از سوی شبکه خطوط لوله در مقایسه با حمل جاده ای، سبب صرفه جویی بیش از 1.8 میلیارد لیتر نفت گاز به ارزش تقریبی 1.2 میلیارد دلار شده است، به گونه ای که عملکرد پایدار و قابل اطمینان شبکه خطوط لوله و مراکز انتقال نفت کشور در سال ۱۴۰۳ از تردد 5.8 میلیون تانکر نفتکش ۲۵ هزار لیتری با مجموع پیمایشی معادل 6.8 میلیارد کیلومتر در سطح جاده های کشور جلوگیری کرده و سبب عدم انتشار معادل 5.3 میلیون تن دی اکسید کربن نیز شده است.
افزایش اعتبار طرح ها
مصطفی سلطانی، مدیر برنامه ریزی شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت ایران نیز با اشاره به فعالیت شبانه روزی واحد حمل ونقل مواد نفتی افزود: این واحد، ورودی ها و نیازمندی های پالایشگاه ها و شرکت های پخش را دریافت و بر اساس ظرفیت خطوط و خوراک روزانه، برنامه های روزانه و ماهانه را طراحی و به کنترل مرکزی ابلاغ می کند و در ایام جنگ ۱۲ روزه نیز این عملیات بدون وقفه ادامه داشت.
وی افزود: در 6 ماه نخست امسال، ۱۲۴ پروژه به ارزش ۸۳۳ میلیارد تومان در این شرکت بررسی و برای ۷۸ پروژه اصلاحیه ای صادر و منجر به افزایش اعتبار ۱۳۸۰ میلیارد تومان شد. این پروژه ها شامل نیروگاه های خورشیدی، پروژه های هوشمند پیگرانی، تعمیرات اساسی تجهیزات، خطوط کنارگذر شرق و غرب تهران، سیستم آب و آتش نشانی و انتقال هوشمند فراورده ها و میترینگ نفت خام است.
سلطانی افزود: موافقت نامه های سرمایه ای در پایان سال ۱۴۰۳ به ارزش ۱۹ همت دریافت شد که چهار برابر سال قبل بود و پیش بینی می شود در سال ۱۴۰۴ به ۴۰ تا ۵۰ همت برسد. تقاضاهای سرمایه ای نیز از سوی واحدهای برنامه ریزی بررسی و مدیریت می شود، به طوری که در6 ماه اخیر، حدود دو همت شامل تقاضاهای جدید و اصلاحیه ها بررسی شده است.
اتصال نیروگاه های جدید به خطوط انتقال
بر اساس برنامه ریزی های انجام شده، هم اکنون ۲۷ نیروگاه کشور به خطوط انتقال فراورده متصل هستند و پیش بینی می شود تا پایان امسال، چهار نیروگاه دیگر شامل تابان، مشهد، لوشان و سمنگان نیز به این شبکه اضافه شوند. با تحقق این برنامه، تعداد کل نیروگاه های متصل به خطوط انتقال به ۳۱ نیروگاه خواهد رسید.
منحصربه فرد در دنیا
شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت ایران در حال حاضر با داشتن ۲۴۵ مرکز انتقال شامل ۱۱۱ مرکز انتقال نفت، ۱۱۹ تأسیسات انتهایی، ۱۴ مرکز فشارشکن، یک ایستگاه پیگرانی فعال و ۲۹۶ ایستگاه مخابراتی وظیفه انتقال نفت خام و فراورده های نفتی را به عهده دارد که این مهم با تلاش شبانه روزی کارکنان خطوط لوله و مخابرات نفت ایران انجام می شود.
در میان خطوط لوله انتقال نفت و فراورده های نفتی، خط لوله مارون اصفهان از نظر پیچیدگی هایی که دارد، در دنیا منحصربه فرد است. این خط لوله پس از خط لوله آلاسکا در رتبه دوم طولانی ترین و منحصربه فردترین خط لوله انتقال نفت و فراورده های نفتی دنیا قرار دارد.
یکی دیگر از خطوط لوله مهم و حیاتی کشور، خط لوله 26 اینچ بندرعباس -رفسنجان است که بسیار مهم و حیاتی به شمار می آید. این خط لوله به صورت ۲۴ ساعته در حال سرویس است و فراتر از ظرفیت انتقال خود فعالیت می کند. در مجموع ظرفیت انتقال این خط لوله روزانه شامل ۳۰۰ هزار بشکه نفت گاز، ۳۳۰ هزار بشکه نفت سفید و ۳۶۰ هزار بشکه بنزین است.
خط لوله 26 اینچ بندرعباس -رفسنجان به طول ۴۶۸ کیلومتر، با هدف انتقال پایدار فراورده های شرکت نفت ستاره خلیج فارس به مرکز و شمال کشور به بهره برداری رسیده است. این خط لوله ملی از مرکز انتقال نفت بندرعباس آغاز و در پایانه رفسنجان پایان می یابد و دارای یک انشعاب ۲۴ کیلومتری به پایانه سیرجان است که چندی پیش مورد بهره برداری قرار گرفت.
انشعاب سیرجان نیز امکان انتقال ۳۵ هزار بشکه فراورده را دارد و در مجموع، این طرح امکان ارسال روزانه بیش از ۹۶ میلیون لیتر فراورده از بندرعباس به مناطق مرکزی و شمالی کشور را فراهم می کند.
بر اساس تقسیم بندی اجرایی، این پروژه بزرگ در سه گستره عملیاتی تعریف و اجرا شده که شامل گستره اول اجرای خط انتقال فراورده های نفتی به طول ۲۴۸ کیلومتر از مرکز انتقال نفت بندرعباس تا مرکز انتقال نفت قطب آباد و در ادامه تا مرکز انتقال نفت مهرآران همراه با تمامی تاسیسات بین راهی، گستره دوم اجرای خط انتقال فراورده های نفتی به طول ۲۱۲ کیلومتر در حدفاصل ایستگاه تلمبه خانه مهرآران تا پایانه رفسنجان و گستره سوم نیز شامل احداث تاسیسات تلمبه خانه ها و پایانه های خط لوله ۲۶ اینچ است.
در بخش زیرساخت های جانبی نیز پست ۶۳ کیلوولت موجود در مرکز انتقال نفت بندرعباس، توسعه یافته و ۲ پست جدید ۱۳۲ کیلوولت در مراکز قطب آباد و مهرآران به همراه حدود ۱۰۰ کیلومتر خط انتقال ۲ مداره ۱۳۲ کیلوولت احداث شده است.
این پروژه با بهره گیری از توان داخلی و ظرفیت کارخانه ها و تولیدکنندگان ایرانی اجرا شده و دستاوردهای مهمی همچون کاهش مصرف سوخت و هزینه های حمل ونقل، حذف تردد روزانه بین یکهزار و ۲۰۰ تا یکهزار و ۵۰۰ کامیون سوخت بر در مسیر، کاهش ترافیک جاده ای، ارتقای ایمنی حمل ونقل، کاهش تصادفات و آلودگی هوا را به همراه دارد.
بهره برداری از این خط لوله ملی گامی موثر در صرفه جویی انرژی، توسعه زیرساخت های حیاتی کشور و تقویت امنیت انرژی به شمار می رود.
داخلی سازی ۱۰۰ درصدی تجهیزات
از جمله موارد حائز اهمیت در انتقال نفت و فراورده های نفتی، تجهیزات مورد نیاز آن است. تجهیزات مورد نیاز شرکت خطوط لوله و مخابرات ایران شامل دو گروه تجهیزات مخابراتی و خطوط لوله می شود.
تجهیزات خطوط لوله به دو بخش تجهیزات دوار و غیردوار تقسیم می شود؛ تجهیزات دوار شامل توربین ها، الکتروموتورها و پمپ ها و بوسترپمپ ها هستند. در حوزه تجهیزات دوار، در مجموع ۹۲۲ دستگاه دوار شامل توربین، الکتروموتور، بوسترپمپ و پمپ های مختلف وجود دارد.
تجهیزات غیردوار نیز شامل تجهیزات ابزار دقیق، کنترل ولوها و دیگر تجهیزاتی است که در سطح شرکت، در قسمت خطوط لوله استفاده می شوند. همه این تجهیزات دوار و... در داخل کشور تولید شده و هیچ گونه وابستگی به کشورهای خارجی در این زمینه وجود ندارد.
۵ هزار میلیارد ریال قرارداد با سازندگان داخلی
محمدتقی یحیی، مدیر کالای شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت ایران با بیان اینکه مدیریت کالا در کنار سایر بخش های عملیاتی، مسئولیت تأمین و تدارک به موقع کالاها و اقلام مورد نیاز مناطق 12گانه را به عهده دارد و در این مسیر، نقش مهمی در تحقق اهداف کلان شرکت ایفا می کند، افزود: افتخار بزرگی برای شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت ایران است که امروزه ۹۸ درصد از تجهیزات و قطعات مورد نیاز مناطق عملیاتی از طریق سازندگان داخلی تأمین می شود. تنها ۲ درصد وابستگی به منابع خارجی باقی مانده که نشان از موفقیت ما در اجرای قانون حداکثر استفاده از توان تولید داخلی دارد.
یحیی همچنین اظهار کرد: این شرکت با انعقاد قراردادهای ریالی با تولیدکنندگان داخلی، موفق به صرفه جویی ۱۴۹ میلیون دلاری و جلوگیری از خروج ارز از کشور در سال گذشته شده است.
مدیر کالای شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت ایران تصریح کرد: در سال گذشته، موفق به انعقاد قراردادهایی به ارزش بیش از ۵ هزار میلیارد ریال با سازندگان داخلی شدیم. همچنین به منظور اجرای طرح ملی میترینگ، قراردادهایی به مبلغ ۲۸۰۰ میلیارد ریال برای به روزرسانی سیستم های اندازه گیری با تجمیع کنندگان داخلی منعقد شده که اجرای آن ها در سال جاری در دستور کار قرار دارد.
وی با اشاره به سیاست های شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت ایران در حمایت از ساخت داخل افزود: طی سال های گذشته، اقدام هایی اساسی در زمینه شناسایی توانمندی های داخلی، تشویق صنعتگران و کاهش وابستگی به منابع خارجی انجام شده است.
به گفته یحیی در 6 ماه نخست امسال، ۱۲۷ فقره تقاضا برای ساخت داخل، خرید تجهیزات و تعمیر توربین ها به ارزش تقریبی 44 هزار میلیارد ریال در فرایند مناقصه قرار گرفت و همچنین ۸۹ فقره قرارداد جدید به ارزش 5/5 هزار میلیارد ریال با سازندگان داخلی منعقد شد.
تأمین کالا با وجود محدودیت ها
مدیر کالای شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت ایران خاطرنشان کرد: علاوه بر قراردادهای جاری، ۲۸ فقره قرارداد ساخت و تعمیر توربین به ارزش 8 هزار میلیارد ریال از سال گذشته تاکنون در حال اجراست و چهار قرارداد ساخت داخل به ارزش ۹۹ میلیارد ریال به پایان رسیده و اقلام مربوط نیز تحویل شده است.
به گفته وی، در حال حاضر تأمین اقلام حیاتی همچون لوله ها، ولوها، تجهیزات دوار و روان کننده ها، به طور کامل از طریق منابع داخلی انجام می شود و این مهم حاصل سال ها تلاش در مسیر خوداتکایی، بومی سازی و پشتیبانی از سازندگان ایرانی بوده است.
انجام چند فاز پیگرانی های هوشمند
عمر خطوط لوله نفت و فراورده از استانداردهای مشخصی برخوردار است؛ اما نگهداری خطوط، از پارامترهایی است که در افزایش عمر خطوط اثرگذار است. قدیمی ترین خطوط فراورده کشور، خط ۱۶ اینچ آبادان - ماهشهر و خط اهواز - ری است که در سال ۱۳۳۵ بهره برداری از آنها آغاز شده و همچنان در حال بهره برداری هستند. قدیمی ترین خط لوله نفت خام کشور نیز، خط لوله گچساران - شیراز است که در سال ۱۳۴۱ با ظرفیت ۴۵ هزار بشکه به بهره برداری رسید و هم اکنون نیز از آن استفاده می شود.
تجربه 21 ساله در پیگرانی هوشمند
پیگرانی هوشمند در شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت ایران ،از 21 سال پیش آغاز شده و فرایند آن به گونه ای است که باید هر پنج سال یک بار ظرفیتی ایجاد شود تا بتوان خطوط را پیگرانی کرد. هم اکنون با استفاده از تکنولوژی پیگرانی هوشمند، وضعیت خطوط و درصد خوردگی آن به طور دقیق رصد می شود.
از سال ۱۳۸۳ نخستین پیگرانی در حجم بالا، به عنوان فاز اول پیگرانی هوشمند در خطوط لوله کشور اجرا و پس از آن فازهای دوم و سوم و چهارم انجام شد. با انجام پیگرانی های هوشمند، وضع خطوط پایدار شده و تعمیرات مرتبط با آن نیز صورت گرفته است.
نتایج پیگرانی و تعمیرات و نواقص خطوط طی عملیات پیگرانی، دارای ۴ اولویت مختلف است که تعمیرات مورد نیاز خطوط تا سطح ۳ اهمیت، ۱۰۰ درصد و در سطح ۴ نیز تا ۸۰ درصد اجرایی و در نقاط مورد نیاز با فراوانی بالای خوردگی و درصد خوردگی ناچیز، تعویض پوشش لوله انجام شده است.
میانگین طول عمر خطوط فراورده در کشور ۳۶ سال و میانگین طول عمر خطوط نفت ۳۲ سال است و این عدد در دنیا، حدود ۳۰ سال است.
هوش مصنوعی در خدمت مخابرات
در بخش مخابرات نیز این شرکت بتازگی در حوزه هوش مصنوعی اقدام های اثرگذاری انجام داده است. بر اساس اعلام مدیرعامل شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت ایران، هرچه تعداد انتقال دیتاها از طریق هوش مصنوعی بیشتر شود، کیفیت این مجموعه ارتقای بیشتری خواهد داشت.
وی تاکید کرد: اقدام های خوبی در حوزه نگهداری ایستگاه های مخابراتی، به روز کردن تجهیزات و نوسازی آن در این شرکت در حال انجام است. در چهار ماه نخست سال ۱۴۰۴، حدود 59 میلیارد لیتر نفت خام و فراورده های نفتی جابه جا و تحویل مراکز مصرف و پالایشگاه های کشور شده است. این حجم از انتقال نفت خام و فراورده های نفتی، رکورد جدیدی را در انتقال نفت و فراورده های نفتی کشور به ثبت رسانده که با اجرای طرح های توسعه ای در صنعت انتقال نفت مانند طرح های جدید احداث خطوط لوله، طول خطوط لوله انتقال نفت و فراورده کشور، طی 4 سال آینده به حدود ۱۷ هزار کیلومتر می رسد.
آمار ارائه شده از سوی سید مسلم مسلمی، معاون عملیات شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت ایران بیانگر این موضوع است که در یک سال فعالیت دولت چهاردهم(مرداد 1403 تا مرداد 1404)، مقدار انتقال نفت خام و فراورده های نفتی، ۱۴۶میلیارد لیتر بوده است، در حالی که این میزان انتقال از مرداد 1402 تا مرداد 1403 عدد 138میلیارد لیتر را نشان می دهد که از 5 درصد رشد به واسطه کاهش ۷۱ درصدی توقف های پیش بینی نشده و مدیریت برنامه ریزی شده توقف های عملیاتی، حکایت دارد.
وی با اشاره به گستردگی مراکز فعال انتقال نفت در کشور گفت: در سال ۱۴۰۳، در مجموع بیش از ۱۴۴ میلیارد لیتر انواع نفت خام و فراورده های نفتی از طریق خطوط لوله به مبادی مختلف مصرف منتقل شده که از این مقدار، ۷۴ میلیارد و ۶۰۰ میلیون لیتر به نفت خام و ۶۹ میلیارد و ۴۰۰ میلیون لیتر به فراورده های نفتی اختصاص داشته است.
رویکرد نوآورانه صنعت پتروشیمی به شناسایی منابع انسانی هوشمندانه است
کشف گنجینه ای از استعدادها
مشعل: برنامه ریزی منابع انسانی، یکی از راهبردی ترین اقدام های مدیریت منابع انسانی است که به سازمان ها کمک می کند تا تعداد و کیفیت نیروی کار مورد نیاز خود را پیش بینی و برای تامین آن برنامه ریزی کنند.
نیروی انسانی کارآمد، سرمایه گرانبهای هر سازمانی به شمار می رود که تکیه بر آن، مسیر رشد و تعالی سازمان را هموار می کند، ضمن اینکه برنامه ریزی به عنوان رکن مهم در سازمان، پیش برنده این نیروی ارزشمند به سوی اهداف محسوب می شود. با این توضیح و با تغییر رویکردی که نسبت به نیروی انسانی ایجاد شده، می توان گفت که حرکتی توسعه ای و نوآورانه در این مسیر آغاز شده است. این تغییر رویکرد در اغلب صنایع از جمله صنعت نفت و زیرمجموعه های آن مانند شرکت ملی صنایع پتروشیمی ایران نیز نمود یافته است.
علی نجفی، رئیس برنامه ریزی منابع انسانی شرکت ملی صنایع پتروشیمی ایران، در گفت وگو با «مشعل» از ایجاد خزانه ای از استعدادها در این شرکت، با نگاهی آینده نگر و اجرای طرح های نوین گفت؛ استعدادهایی که علاوه بر پیشبرد اهداف کنونی سازمان، مدیرانی توانمند،شایسته و آماده راهبری فردای این صنعت خواهند بود.
برنامه ریزی منابع انسانی در شرکت ملی صنایع پتروشیمی ایران، تنها یک بخش اداری نیست؛ بلکه به عنوان بازوی اصلی توسعه و تحول سازمان ها، نقشی کلیدی در هدایت و توانمندسازی نیروی انسانی ایفا می کند. اداره کل برنامه ریزی منابع انسانی شرکت ملی صنایع پتروشیمی ایران با رویکردی تازه، میان نیازهای امروز صنعت و ظرفیت های انسانی موجود، پیوندی هوشمندانه برقرار کرده است و با تمرکز بر توسعه شایستگی ها، طراحی مسیرهای شغلی و ارزیابی عملکرد، تلاش دارد تا سرمایه انسانی را برای آینده ای پرچالش آماده سازد.
این بخش از صنعت پتروشیمی ایران، مأموریت یافته تا با استفاده از رویکردهای نوین منابع انسانی و بهره گیری از روش های علمی، مسیر پرورش و توانمندسازی مدیران و کارکنان را هموار سازد و گامی مؤثر در مسیر ارتقای سرمایه انسانی این صنعت راهبردی بردارد.
تمرکز بر پرورش مدیران آینده
رئیس کل برنامه ریزی منابع انسانی شرکت ملی صنایع پتروشیمی ایران گفت: این واحد افزون بر تجزیه و تحلیل نیازهای شغلی و طراحی مسیرهای شغلی، ارزیابی عملکرد و تطابق شغل و شاغل، پرورش و شکوفایی مدیران را نیز به عهده دارد که هدف نهایی آن، ایجاد بانک جامع استعدادهای مدیریتی و توسعه سرمایه انسانی است.
نجفی با تأکید بر اهمیت پایه ریزی فعالیت ها گفت: اساس تمام فعالیت های اداره کل برنامه ریزی منابع انسانی، گروه بندی مشاغل است. این کار مبنای مدیریت عملکرد، تجزیه و تحلیل شغل، نیازسنجی آموزشی، انتصابات و طراحی مسیرهای شغلی است.
وی با اشاره به تغییر ساختار صنعت پتروشیمی افزود: در گذشته، تدوین عرضه و تقاضای نیروی انسانی نقش چشمگیری داشت؛ اما با کوچک شدن شرکت و خصوصی شدن بسیاری از شرکت ها، این فعالیت کمی کم رنگ تر شده است.
رئیس کل برنامه ریزی منابع انسانی شرکت ملی صنایع پتروشیمی ایران گفت: ماموریت برنامه ریزی منابع انسانی فراتر از امور اداری سنتی است و تمرکز اصلی آن بر شناسایی، پرورش و توسعه استعدادهای کلیدی و آماده سازی مدیران برای آینده ای پر چالش قرار دارد.
وی با بیان اینکه پرورش مدیران آینده، یکی از اولویت های اصلی شرکت ملی صنایع پتروشیمی ایران است، توضیح داد: طرح پرورش و شکوفایی مدیران با حمایت مستقیم مدیرعامل و اعضای هیات مدیره آغاز شده و هدف آن شناسایی استعدادهای کلیدی، ارزیابی آنان، تدوین نیم رخ شایستگی و اجرای برنامه های آموزشی و توسعه ای است تا مدیرانی توانمند و آماده برای شرایط پیچیده صنعت تربیت شوند. نجفی افزود: در این طرح، معیارهایی مانند سن کمتر از ۵۵ سال برای مردان و کمتر از ۵۲ سال برای زنان و با سمت ۱۷ به بالا لحاظ شده است و جوان گرایی نیز در اولویت قرار دارد.
به گفته رئیس کل برنامه ریزی منابع انسانی شرکت ملی صنایع پتروشیمی ایران، جامعه هدف در این مرحله، شناسایی و ارزیابی ۱۲۰ نفر است که پس از ارزیابی، برنامه آموزشی و توسعه ای برای آنان اجرا می شود. خروجی این طرح، ایجاد خزانه ای از استعدادهای مدیریتی و ارتقای شایستگی های رهبری است.
وی با بیان اینکه فرایند این دستورعمل شامل تدوین مدل شایستگی، ارزیابی مدیران، ایجاد نیم رخ شایستگی و صدور گواهینامه صلاحیت حرفه ای است، هدف از آن را شفافیت معیارهای انتخاب و ارتقای کیفیت تصمیم گیری و ایجاد مسیر توسعه فردی مدیران برشمرد.
نجفی همچنین با اشاره به تاریخچه ارزیابی مدیران گفت: ۱۵ سال پیش، مدیران عالی و رؤسای مجتمع ها ارزیابی می شدند و پس از وقفه ای، این فرایند دوباره نهادینه شده و در صورت راه اندازی مرکز ارزیابی و توسعه، به صورت مستمر ادامه می یابد.
احراز صلاحیت حرفه ای بر اساس دستور عمل
رئیس کل برنامه ریزی منابع انسانی شرکت ملی صنایع پتروشیمی ایران، با اشاره به اهمیت شفافیت در انتخاب و ارتقای مدیران تصریح کرد: دستورعمل احراز صلاحیت حرفه ای، چارچوبی جامع را برای سنجش و توسعه شایستگی های مدیریتی فراهم می کند و مدیران شرکت های تابعه صنعت پتروشیمی بر اساس آن مورد ارزیابی قرار می گیرند. هدف کلی این دستورعمل، زمینه سازی برای تحقق اصل شایسته سالاری در انتخاب و انتصاب تمامی مدیران حرفه ای و اعضای هیات مدیره در صنعت پتروشیمی ایران است.
نجفی با بیان اینکه سامانه مدیریت عملکرد، ستون فقرات توسعه سرمایه انسانی است، تصریح کرد: سامانه مدیریت عملکرد به صورت سالیانه و در صورت ایجاد شرایط لازم، در 6 ماهه آینده اجرا می شود. در این سامانه، کارکنان ابتدا خودارزیابی شده و سپس با ارزیابی از سوی سرپرست واحد، نتایج در سامانه ثبت و برای ترفیعات، مسیر شغلی و تصمیم گیری های مدیریتی استفاده می شود.
وی افزود: اهداف کلیدی مدیریت عملکرد شامل شفاف سازی انتظارات سازمان، ایجاد نظام عادلانه ارزیابی و پیوند دادن عملکرد فردی با اهداف کلان سازمان است.
گذر از آموزش به یادگیری
رئیس کل برنامه ریزی منابع انسانی شرکت ملی صنایع پتروشیمی ایران با بیان اینکه روش های نوین یادگیری، ستون توسعه سرمایه انسانی و آمادگی مدیران برای آینده است، توضیح داد: این برنامه ها با هدف انتقال تجربه، تقویت مهارت ها و آماده سازی کارکنان برای پذیرش مسئولیت های کلان طراحی شده اند. دستورعمل روش های نوین یادگیری(سایه سازی شغلی، دستیاری و تفویض اختیار،سفرهای یادگیری و بازدید) مبتنی بر رویکرد 70:20:10 تدوین شده است که بعد از ارزیابی مدیران، اجرا خواهد شد.
رئیس کل برنامه ریزی منابع انسانی شرکت ملی صنایع پتروشیمی ایران با اشاره به سایه سازی شغلی (Job Shodowing) گفت: این روش، فرصتی بی نظیر برای یادگیری عملی است.کارکنان مستعد و کم تجربه در کنار مدیران ارشد حضور می یابند و با مشاهده مستقیم جلسات و فرایندهای تصمیم گیری و رهبری، مهارت های مدیریتی و عملی خود را تقویت می کنند. این روش افزون بر انتقال تجربه مدیران ارشد به نسل جدید، موجب آشنایی عملی کارکنان با فرایندهای مدیریتی و توسعه مهارت های رهبری می شود.
نجفی تصریح کرد: دستیاری مدیران(Assitantship) نیز زمینه ای برای یادگیری از طریق عمل، فراهم می کند و مدیران منتخب به عنوان دستیار مدیران ارشد در پروژه ها و تصمیم گیری های کلیدی مشارکت دارند. این تجربه عملی، مهارت های حل مساله و تصمیم گیری را تقویت و مدیران را برای پذیرش مسئولیت های بالاتر آماده می کند. وی همچنین با اشاره به اینکه تفویض اختیار، ابزاری کلیدی برای توانمندسازی مدیران میانی و تقویت اعتماد سازمانی است، اظهار کرد: با تعریف سطوح اختیار و واگذاری وظایف، استقلال و خود رهبری مدیران افزایش می یابد و تصمیم گیری ها نیز سریع تر و دقیق تر انجام می شود. این روش، رشد فردی و توسعه فرهنگ اعتماد سازمانی را به دنبال دارد.
رئیس کل برنامه ریزی منابع انسانی شرکت ملی صنایع پتروشیمی توضیح داد: سفرهای یادگیری و بازدید میدانی، فرصتی ارزشمند برای مشاهده مستقیم پروژه ها و تبادل دانش میان واحدهاست و با تقویت نگاه سیستمی و افزایش دانش کاربردی، توانمندی های عملی و مدیریتی مدیران ارتقا می یابد. این تجربه به مدیران کمک می کند تا بهترین رویه ها را در محیط واقعی شناسایی و اجرا کنند.این اقدام از سوی اداره کل آموزش و تجهیز منابع انسانی و همکاری اداره کل برنامه ریزی منابع انسانی در حال اجراست.
ایجاد مرکز ارزیابی و توسعه
رئیس کل برنامه ریزی منابع انسانی صنعت پتروشیمی با بیان اهمیت ایجاد بانک استعدادهای مدیریتی گفت: مرکز ارزیابی و توسعه با هدف شناسایی نیازهای توسعه ای کارکنان، ارائه مشاوره شغلی و ایجاد و ابزارهای استاندارد بین المللی و با همکاری موسسات مشاوره ای، فرایند ارزیابی و توسعه را مدیریت خواهد کرد.
وی به آموزش مبتنی بر شایستگی اشاره کرد و توضیح داد: در این پروژه مشترک بین اداره کل آموزش و تجهیز منابع انسانی و اداره کل برنامه ریزی منابع انسانی، ابتدا شایستگی هر شغل مشخص می شود، سپس سطح دانش، مهارت و تجربه لازم تعیین و استاندارد آموزشی تدوین می شود. فرصت های یادگیری شامل آموزش کلاسی، آموزش حین کار و مربیگری است تا کارکنان بتوانند مهارت های عملی و مدیریتی خود را تقویت کنند و برای ایفای نقش های کلیدی آماده شوند.
نجفی با تأکید بر نگاه آینده نگر پتروشیمی گفت: تمام اقدام های اداره کل برنامه ریزی منابع انسانی، از گروه بندی مشاغل، نیازسنجی آموزشی و مدیریت عملکرد، تا پرورش مدیران، احراز صلاحیت حرفه ای، سایه سازی شغلی، دستیاری، تفویض اختیار، سفرهای یادگیری و راه اندازی مرکز ارزیابی و توسعه در حال اجراست. هدف نهایی ما توانمندسازی نیروی انسانی و آماده سازی مدیران برای آینده ای پویا و پاسخگویی به چالش های پیش روی صنعت پتروشیمی است.
بهداشت و درمان صنعت نفت منطقه بوشهر و خارک به بیش از 6600 نفر خدمات چشم پزشکی ارائه کرده است
چشم ها را باید دید
مشعل: چشم، این عضو ظریف و پیچیده، نه تنها ابزار دیدن، بلکه دریچه ای به فهم، تجربه و ارتباط با زندگی است و بی تردید، توجه به مراقبت های چشمی و حفظ سلامت بینایی، مسئولیتی فردی و اجتماعی برشمرده که نباید از آن غافل شد. در جهانی که هر لحظه اش با تصویر، رنگ، حرکت و نور درآمیخته است، بینایی نقش کلیدی در شکل گیری خاطرات، یادگیری، ارتباط و حتی احساس امنیت دارد. دیدن چهره عزیزان، خواندن واژه های کتاب، تشخیص مسیر در تاریکی و درک تفاوت ها در طبیعت، همگی وابسته به سلامت این حس بی بدیل هستند. اما گاه در هیاهوی روزمرگی، مراقبت از نعمت دیدن مادر در سکوتِ دعا، دیدن کودک در بازیِ بی پایان، دیدن کتابی که اندیشه را بیدار می کند و دیدن کسی که با نگاهش، امید را به دل ها می پاشد، فراموش می شود تا آنجا که براساس گزارش سازمان جهانی بهداشت، بیش از 2.7 میلیارد نفر از مردم جهان به نوعی با مشکلات بینایی مواجه هستند؛ مشکلاتی که علی آذرپیک، بینایی سنج بهداشت و درمان صنعت نفت منطقه بوشهر و خارک آن را ناشی از عوامل مختلفی از جمله عادات نادرست زندگی،کمبود دسترسی به خدمات پزشکی چشم و نبود آموزش کافی در مورد مراقبت از چشم برمی شمرد. خبرنگار «مشعل» به منظور واکاوی هرچه بیشتر بیماری های چشم، نحوه مراقبت و نقش بهداشت و درمان صنعت نفت در هدایت افراد به سمت وسوی حفظ بینایی با وی گفت وگو کرده است که مشروح آن در ادامه می آید.
اختلال های چشمی به چند دسته کلی تقسیم می شوند؟
اختلال های چشمی به طور کلی به دو گروه تقسیم می شوند: اختلال های پاتولوژیک که منشأ بیماری دارند، مانند آب مروارید، آب سیاه، ناخنک و قوز قرنیه و اختلالات رفراکتیو یا ضعف های بینایی مانند نزدیک بینی، دوربینی، آستیگماتیسم و پیرچشمی.
چه عواملی در بروز بیماری های پاتولوژیک چشم نقش دارند؟
عوامل محیطی و ژنتیک نقش مهمی دارند. به عنوان مثال آب مروارید، بیشتر در اثر افزایش سن و انجام فعالیت زیر نور آفتاب ایجاد می شود. بیماری چشمی ناخنک، به دلیل قرار گرفتن در معرض باد، گرد و خاک، هوای گرم و کار طولانی با سیستم های دیجیتال، بیماری خشکی چشم از آب وهوای گرم، بی خوابی، استفاده زیاد از تلفن همراه و رایانه ناشی می شود. بیماری چشمی آب سیاه هم بیشتر تحت تأثیر عوامل ارثی است. ضمن اینکه تورم و تخریب شبکیه چشم می تواند از آفتاب، استرس و استفاده زیاد از سیستم ها به وجود آید.
کدورت قرنیه نیز از دیگر بیماری های چشمی است که معمولاً به دلیل خشکی مزمن، ضربه به چشم، آسیب های شغلی مانند در معرض مواد شیمیایی بودن و زخم های چشمی پدیدار می شود. قوز قرنیه هم از دیگر بیماری های چشمی است که منشأ ژنتیک دارد و با خشکی چشم و حساسیت تشدید می شود.
آیا بیماری های غیرچشمی هم می توانند بر بینایی تأثیر بگذارند؟
بله، بیماری های سیستمیک مانند دیابت، پرکاری تیروئید، فشارخون بالا و بیماری های رماتیسمی، همچنین مصرف بیش از حد داروها، می توانند عوارض چشمی جدی ایجاد کنند. در حال حاضر، دیابت شایع ترین علت نابینایی غیرقابل برگشت است.
عوامل شایع در ایجاد اختلالات ضعف های بینایی یا رفراکتیو کدامند؟
نزدیک بینی، دوربینی و آستیگماتیسم که یکی از انواع بیماری های رفراکتیو و شایع ترین نوع ضعف چشم به شمار می آیند و تحت تاثیر ژنتیک و استفاده بیش از حد از تلفن همراه و تبلت، مطالعه طولانی و بدون رعایت اصول فاصله چشم از کتاب، در سن رشد ایجاد و پیشرفت می کنند. پیرچشمی هم نوع دیگری از اختلال های رفراکتیو چشمی است که از سن 40 سالگی به بعد، به شدت روند افزایشی پیدا کرده است.
راهکارهای پیشگیری از بروز مشکلات بینایی چیست؟
پیشگیری از مشکلات بینایی با اجرای برنامه های آموزشی امکان پذیر است. آموزش عموم مردم در مورد اهمیت معاینات چشمی و تشخیص زودهنگام بیماری های چشمی می تواند در کاهش تعداد افراد با مشکلات بینایی مؤثر باشد. همچنین، ارائه دسترسی به خدمات چشمی و درمان های لازم می تواند به بهبود وضعیت افرادی که دچار مشکلات بینایی هستند، کمک کند.
برخی اقدام ها که برای پیشگیری از مشکلات بینایی می توان انجام داد، شامل معاینات منظم چشم، تشخیص زودهنگام بیماری های چشمی و اقدام سریع است. آموزش و اطلاع رسانی، برگزاری کارگاه ها و دوره های آموزشی در مدارس، مراکز بهداشتی و جوامع برای افزایش آگاهی در مورد اهمیت مراقبت از چشم بسیار کارآمد خواهد بود. تغذیه سالم و مصرف ویتامین ها و موادمعدنی ضروری همچون ویتامین A،C و E زینک و اسیدهای چرب امگا3 می تواند به بهبود سلامت چشمی بینجامد.
استفاده از عینک های آفتابی، محافظت از چشم ها در برابر اشعه UV می تواند خطر ابتلا به آب مروارید و سایر مشکلات بینایی را کاهش دهد و در پایان کنترل و مدیریت بیماری های مزمن مانند دیابت و فشارخون که می توانند بر سلامت چشم تأثیر بگذارند، از اهمیتی ویژه برخوردار است.
بهداشت و درمان صنعت نفت چه اقدام هایی برای حفظ سلامت بینایی کارکنان انجام می دهد؟
بهداشت و درمان صنعت نفت، هر ساله برای تمام شاغلان، برنامه های منظم معاینات طب صنعتی شامل بینایی سنجی، شنوایی سنجی، آزمایش خون و بررسی سلامت روان را مدنظر قرار داده و پیگیر آن است.
در حوزه چشم پزشکی چه خدماتی به کارکنان ارائه می شود؟
ارائه خدمات چشم پزشکی به کارکنان، از جمله موارد مهمی است که بهداشت و درمان صنعت نفت بوشهر و خارک نیز آن را به عنوان اولویتی مهم پیگیری می کند؛ به همین منظور متخصصان این بخش متشکل از چشم پزشکان و بینایی سنج ها به منظور معاینه کارکنان و خانواده های آنها، همچنین افراد بومی به صورت منظم در مراکز درمانی و بیمارستان های تابعه نفت حضور دارند تا خدمات مربوط به این حوزه را به مراجعان ارائه دهند.
در نیمه نخست امسال، 5 هزار و 889 نفر در واحد چشم پزشکی بیمارستان توحیدجم صنعت نفت بوشهر و 333 نفر در چشم پزشکی بیمارستان خارک معاینه شده اند. افزون بر این، 408 نفر در واحد اپتومتری منطقه ویژه و شیرینو بوشهر و خارک و 423 نفر در واحد اپتومتری بیمارستان توحید جم پذیرش شدند. در بیمارستان توحید جم بوشهر، حدود ۱۸ شیفت در ماه، چشم پزشک و بینایی سنج به طور همزمان بیماران را معاینه و بیش از ۵۰۰ نفر در ماه خدمات چشم پزشکی دریافت می کنند.
شرکت ملی نفت ایران
پارک فناوری نفت؛ حلقه اتصال دانش، صنعت و سرمایه
رئیس پارک فناوری و نوآوری صنعت نفت گفت: این پارک مأموریت دارد با ایجاد پیوند میان دانش، صنعت و سرمایه، مسیر تحقق اقتصاد دانش بنیان در بخش انرژی را هموار کند. سیدفرهنگ فصیحی در نخستین نشست کمیته توسعه کسب وکار فناورانه با تأکید بر ضرورت جهت دهی فعالیت های فناورانه صنعت نفت در چارچوب سیاست های کلان کشور اظهار کرد: همسو با رهنمودهای مقام معظم رهبری مبنی بر تحقق اقتصاد دانش بنیان، بررسی طرح احیای چاه های بسته و کم بازده نفتی را در دستور کار قرار داده ایم تا با بهره گیری از ظرفیت نخبگان و همفکری اعضای کمیته، مسیر ارتقای فناوری در این حوزه هموار شود. وی با بیان اینکه پارک فناوری و نوآوری صنعت نفت مأموریت دارد نقش حلقه اتصال میان دانش، صنعت و سرمایه را ایفا کند و با تسهیل تعاملات فناورانه، زمینه شکل گیری بازار واقعی محصولات دانش بنیان در صنعت انرژی را فراهم آورد، افزود: این پارک، دیگر فقط محل استقرار شرکت های فناور نیست؛ بلکه در حال تبدیل شدن به بازوی راهبردی وزارت نفت در تحقق سیاست های اقتصاد دانش بنیان است.
پارک نفت، محور هم افزایی تصمیم های فناورانه صنعت انرژی
عبدالحسن بهرامی، سرپرست مرکز راهبری ستادهای توسعه اقتصاد دانش بنیان معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری هم در ادامه این نشست، با اشاره به نقش پارک در نظام ملی نوآوری کشور اظهار کرد: از این پس، طرح هایی که در شورای اقتصاد مطرح می شوند، باید دارای پیوست فناوری باشند.
وی افزود: معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری آمادگی دارد اجرای این مأموریت در حوزه وزارت نفت را به پارک فناوری و نوآوری صنعت نفت واگذار کند تا تصمیم های فناورانه در صنعت انرژی با هم افزایی و انسجام بیشتری دنبال شود. سرپرست مرکز راهبری ستادهای توسعه اقتصاد دانش بنیان معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری بیان کرد: موضوعات مرتبط با اصلاح مصوبات شورای اقتصاد می تواند با محوریت پارک و از مسیر معاونت علمی در دستور کار شورا قرار گیرد. این هماهنگی به چابکی تصمیم گیری های فناورانه کشور کمک خواهد کرد. بهرامی همچنین از بررسی طرحی در معاونت علمی خبر داد که بر اساس آن، پارک فناوری و نوآوری صنعت نفت به عنوان هاب ملی تولید بار اول و اعتبار مالیاتی شرکت های فناور معرفی خواهد شد. این اقدام به پارک امکان می دهد نقشی فعال تر در تجاری سازی فناوری ها و حمایت هدفمند از شرکت های دانش بنیان ایفا کند. در این نشست، اعضای کمیته توسعه کسب وکار فناورانه پارک فناوری و نوآوری صنعت نفت، متشکل از مدیران و نمایندگان نهادهای تخصصی حوزه انرژی و فناوری از جمله مرکز راهبری ستادهای توسعه اقتصاد دانش بنیان معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، صندوق پژوهش و فناوری صنعت نفت، شرکت ملی نفت ایران، شرکت سرمایه گذاری و کسب وکار شرکت ملی نفت ایران، شرکت نفت مناطق مرکزی ایران، دانشگاه خوارزمی و شرکت توسعه کسب وکار نیما انرژی حضور داشتند.
پتروشیمی بوعلی سینا
ارتقای راندمان واحدهای آروماتیک و پارازایلین
عملیات تعمیرات اساسی بخشی از واحدهای مجتمع پتروشیمی بوعلی سینا، بدون توقف تولید با هدف رفع موانع تولید، ارتقای راندمان تجهیزات و تداوم پایداری تولید با موفقیت به پایان رسید. امید عازمیان، مدیر مجتمع این شرکت هدف از اجرای عملیات تعمیرات اساسی را افزایش قابلیت اطمینان تجهیزات و رفع گلوگاه های عملیاتی و حفظ پایداری تولید در واحدهای آروماتیک و پارازایلین دانست و گفت: عملیات تعمیرات اخیر با برنامه ریزی دقیق و از پیش تعیین شده در مدت ۲۰ روز و با صرف بیش از ۴۴ هزار و ۲۰۰ نفر- ساعت کار فشرده و بدون وقوع هیچ گونه حادثه ای انجام شد. وی با اشاره به اینکه برای نخستین بار، رآکتورهای ۴۰۰۲ و ۴۰۰۴ به عنوان قلب واحد آروماتیک از زمان راه اندازی مجتمع در سال ۱۳۸۳ تا کنون تحت تعمیرات اساسی قرار گرفتند، افزود: خرابی در اینترنال ها و بروز پدیده فرار کاتالیست، سبب افت محسوس راندمان شده بود که این رآکتورها با تکیه بر توان مهندسی داخلی و همکاری شرکت های ایرانی بازسازی کامل شدند و عملکرد آنها اکنون در سطح بهینه قرار دارد. مدیر مجتمع پتروشیمی بوعلی سینا در تشریح این فرایند ادامه داد: در این عملیات، افزون بر این دو رآکتور حیاتی، تجهیزهایی نظیر رآکتور ۳۰۰۱، رآکتور ۴۰۰۳، مبدل حرارتی صفحه ای ناحیه ۴۰۰، مخزن کروی ۴۰۰۲ و تعدادی از مبدل های واحدهای عملیاتی نیز بازسازی و تعمیرات اساسی شدند و تمامی مراحل با رعایت کامل الزام های، اچ اس ای انجام شد که این خود یکی از شاخص ترین نقاط قوت پروژه به شمار می رود.
استمرار تولید همزمان با تعمیرات
عازمیان با بیان اینکه در تمام مدت اجرای تعمیرات، تولید مجتمع متوقف نشد، تصریح کرد: بخشی از واحدهای عملیاتی در مدار تولید باقی ماندند و همزمان عملیات تعمیرات در سایر بخش ها انجام شد. این دستاورد حاصل هماهنگی دقیق میان تیم های فنی، بهره برداری و ایمنی بود که با حفظ جریان تولید، کیفیت و ایمنی کار نیز تضمین شد.وی ادامه داد: در کنار تعمیرات رآکتورها، اقدام هایی از قبیل شست وشوی سیستم های فرایندی، رفع نشتی مبدل های حرارتی، تعویض بخشی از کاتالیست رآکتور ۳۰۰۱، انجام روتین های برقی و ابزار دقیقی نیز اجرا شد تا پایداری تولید در تمام لایه های فرایند حفظ شود. مدیر مجتمع پتروشیمی بوعلی سینا با بیان اینکه این موفقیت، نتیجه کار تیمی، مدیریت دانش و تعهد جمعی همه کارکنان است، بیان کرد: با تداوم این مسیر، پتروشیمی بوعلی سینا می تواند با تثبیت تولید فراتر از ظرفیت اسمی، الگوی مناسبی از تعمیرات در حین تولید برای سایر مجتمع های پتروشیمی کشور ارائه دهد.
شرکت پالایش نفت اصفهان
رشد صادرات و گسترش بازارهای هدف
مدیر بازاریابی و فروش شرکت پالایش نفت اصفهان از رشد صادرات و گسترش بازارهای هدف خبر داد و گفت: پالایشگاه اصفهان به سبدی متنوع از محصولات صادراتی و بازارهای گسترده در سطح منطقه دست یافته است. مسعود اسدی با اشاره به رشد قابل توجه صادرات پالایشگاه اصفهان و گسترش بازارهای هدف در ۱۱سال اخیر تصریح کرد: صادرات این شرکت از سال ۱۳۹۳ آغاز شد و این پالایشگاه، نخستین شرکت پالایشی کشور بود که موفق به اخذ مجوز صادرات حلال ها از شرکت ملی پالایش و پخش فراورده های نفتی و دفتر صادرات گمرک ایران شد و مبادرت به صادرات مستقیم محصولات ویژه کرد.
وی با بیان اینکه فعالیت صادرات پالایشگاه اصفهان در سال ۱۳۹۳ با فروش محصول حلال ۴۰۲ آغاز شد و امروز به سبدی متنوع از محصولات و بازارهای گسترده در سطح منطقه دست یافته است، افزود: در سال ۱۳۹۶ نخستین صادرات دریایی پالایشگاه اصفهان انجام شد و در سال های اخیر بویژه در سال ۱۴۰۳، روند صادرات با رشد قابل توجهی همراه بوده است. مدیر بازاریابی و فروش شرکت پالایش نفت اصفهان ادامه داد: در این سال ها بیش از یک میلیون تن انواع محصولات پالایشی به ارزش ۴۳۲ میلیون دلار به بازارهای بین المللی صادر شده است، همچنین توسعه سبد محصولات صادراتی ازجمله دستاوردهای مهم این دوره بوده است.
اسدی با بیان اینکه این مجتمع پالایشی با افزودن گوگرد از ۱۳۹۹، نفتا در ۱۴۰۰، حلال های ۵۰۲، ۵۰۳، گاز مایع در ۱۴۰۲، همچنین نرمال بوتان در ۱۴۰۳ توانسته است ترکیب صادراتی خود را غنی تر و رقابتی تر کند، اظهار کرد: ترکیب محصولات صادراتی شامل گوگرد، حلال های ۴۰۲، ۵۰۲ و ۵۰۳، گازمایع، نفتای سنگین، نرمال بوتان و نرمال هگزان است، همچنین از نظر تناژ، بیشترین سهم به گاز مایع با ۳۲ درصد، سپس گوگرد و حلال ۴۰۲ هرکدام با ۲۸ درصد اختصاص دارد. وی با اشاره به اینکه از نظر ارزش دلاری، حلال ۴۰۲ بیشترین سهم را در بین محصولات صادراتی دارد، افزود: پالایشگاه اصفهان با تکیه بر استانداردهای جهانی، کیفیت بالای محصولات و حضور فعال در بازارهای منطقه ای، مسیر جهانی شدن را با قدرت، استمرار و نگاه توسعه محور ادامه می دهد.
توسعه سبد محصولات صادراتی
مهدی صرامی، معاون بازرگانی شرکت پالایش نفت اصفهان نیز در این باره چشم انداز بازاریابی و فروش پالایشگاه نفت اصفهان را تشریح کرد و گفت: برنامه های آتی برای توسعه صادرات، توسعه سبد محصولات صادراتی، افزایش حجم صادرات، تنوع بخشی مقاصد صادراتی، توسعه ترم های فروش، استانداردسازی، ساختار فروش به منظور همسو بودن با مدل های جهانی، ری برندینگ و جلب نظر مجدد و متفاوت ذی نفعان از برنامه های پالایشگاه اصفهان در چشم انداز آتی به شمار می رود.
شرکت ملی صنایع پتروشیمی ایران
ذهنیت دیجیتال محور، رمز توسعه
مدیر برنامه ریزی و توسعه شرکت ملی صنایع پتروشیمی ایران با تأکید بر لزوم بازتعریف ساختارها و نهادهای حاکمیتی برای تحقق حکمرانی دیجیتال گفت: برای تحقق تحول دیجیتال، باید ذهنیت دیجیتال محور را نهادینه کرد. حسین علیمراد در رویداد «ارزیابی بلوغ دیجیتالی صنایع و کسب وکارها در برنامه هفتم پیشرفت» با اشاره به تغییرات گسترده در عرصه فناوری و ضرورت تحول دیجیتال در صنایع کشور اظهار کرد: ساختار نهادهای حاکمیتی باید بازتعریف شود تا بتوان ذهنیت دیجیتال محور را نهادینه کرد. وی با بیان اینکه تحول دیجیتال، افزون بر فرصت ها، چالش هایی نیز به همراه دارد، افزود: نخستین چالش، توزیع عادلانه دستاوردهای دیجیتالی در سطح جامعه است تا همه کشور و اقشار از آن بهره مند شوند. دومین چالش، پیامدهای اقتصادی و زیست محیطی این تحول و سومین و شاید مهم ترین چالش، حفظ محوریت انسان در عصر هوش مصنوعی است. اگر فناوری از کنترل انسان خارج شود، تبعات جبران ناپذیری دارد.
توسعه دیجیتال با هوش مصنوعی
مدیر برنامه ریزی و توسعه شرکت ملی صنایع پتروشیمی ایران با اشاره به فناوری های پایه ای انقلاب صنعتی چهارم تصریح کرد: فناوری های کلیدی در این مسیر همچون هوش مصنوعی و فناوری های کامپیوتری باید مبنای توسعه دیجیتال در صنعت پتروشیمی قرار گیرند. علیمراد با بیان اینکه در شرکت ملی صنایع پتروشیمی، 4زیرساخت اصلی برای تحول دیجیتال تعریف شده است، گفت: تجهیزات دقیق اندازه گیری، سامانه های ارتباطی بین تجهیزات، پروتکل های کنترلی و در نهایت تلفیق هوش مصنوعی برای بهینه کردن فرایند از زیرساخت های لازم در صنعت پتروشیمی است. سه مورد نخست هم اکنون در مجتمع های پتروشیمی وجود دارند؛ اما مورد چهارم نیازمند توسعه و همکاری مشترک میان صنعت پتروشیمی و مراکز دانش بنیان است.
وی به اقدام های شرکت ملی صنایع پتروشیمی ایران برای تحقق این هدف اشاره و بیان کرد: همکاری با پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات از پروژه های مهم در حال اجراست، همچنین توسعه مدل های زبانی، پروژه دستیار هوشمند سامانه فروش، استقرار سامانه هوشمند پروژه ها و پروژه طرح قیمت گذاری محصولات پتروشیمی از دیگر طرح های در دست اقدام است. مدیر برنامه ریزی و توسعه شرکت ملی صنایع پتروشیمی، یکی از چالش های اساسی در اجرای پروژه های پتروشیمی را مدیریت مالی و زمان بندی دانست و اظهار کرد: برخی پروژه ها بیش از ۱۰ سال طول می کشند تا به بهره برداری برسند. بخشی از این تأخیرها ناشی از تحریم هاست؛ اما بخشی نیز به ضعف در کنترل پروژه مربوط است. دستیار هوش مصنوعی می تواند در برنامه ریزی منابع و زمان بندی دقیق پروژه ها نقش مؤثری داشته باشد. علیمراد تأکید کرد: هدف شرکت ملی صنایع پتروشیمی ایران، حرکت به سوی فناوری هوشمند با بهره وری بالا، مدیریت شفاف زنجیره تولید و تصمیم گیری های راهبردی مبتنی بر اطلاعات است تا از رهگذر آن بتوان به بهبود عملکرد اقتصادی و زیست محیطی صنعت پتروشیمی و در نهایت اقتصاد ملی کشور کمک کرد.
تعمیرات اساسی و گسترده در پالایشگاه شازند
شرکت پالایش نفت امام خمینی (شازند) از پالایشگاه های مهم کشور، وظیفه تولید پنج محصول اصلی بنزین، نفت سفید، نفت کوره، ال پی جی (گاز مایع) و سوخت جت و همچنین برخی فراورده های ویژه مانند گوگرد، پروپیلن، نفت سفید ویژه و سایر محصولات ویژه را برعهده دارد؛ امسال، تعمیرات اساسی گسترده ای در این پالایشگاه انجام شد و واحد آراف سی سی که پیچیده ترین واحد بنزین سازی در خاورمیانه با تولید روزانه بیش از ۸ میلیون لیتر بنزین است پس از گذشت ۱۰ سال تعمیر شد.
شرکت پالایش نفت تهران
کاهش انتشار گازهای آلاینده
واحد تصفیه گازهای پسماند پالایشگاه تهران، روزانه ۱۷ تن گاز هیدروژن سولفید را بازیافت و به ۱۵ تن گوگرد مایع تبدیل می کند که افزون بر کاهش قابل توجه انتشار گازهای آلاینده، ارزش اقتصادی و فنی قابل توجهی نیز به همراه دارد. مهدی گروسی، مهندس ارشد واحد تبدیل کاتالیستی و تصفیه نفت گاز این شرکت با اشاره به راه اندازی واحد تصفیه گازهای پسماند پالایشگاه تهران تصریح کرد: در واحدهای گوگردسازی شماره ۲ و ۳، گاز هیدروژن سولفید حاصل از فرایند تصفیه آمین به گوگرد مایع تبدیل می شود. با این حال بخش اندکی از ترکیبات گوگردی مانند هیدروژن سولفید و دی اکسید گوگرد از واکنش کامل بازمی ماند که با راه اندازی واحد تی جی تی، بازدهی فرایند تبدیل هیدروژن سولفید به گوگرد مایع به بیش از ۹۹.۹درصد افزایش می یابد. وی با اشاره به اینکه احداث و بهره برداری از واحد تی جی تی، اوایل دهه 1390 با هدف کاهش انتشار گاز سمی انجام شد، اظهار کرد: در سال ۱۳۹۶ به دلیل بروز لرزش شدید در کمپرسور گاز گردشی و اشکالاتی در آنالایزرها، واحد از سرویس خارج شد. مهندس ارشد واحد تبدیل کاتالیستی و تصفیه نفت گاز پالایشگاه تهران با بیان اینکه با وجود تلاش های گسترده، رفع مشکل کمپرسور ممکن نشد و گروه مهندسی تصمیم گرفت روش جدیدی را طراحی کند، ادامه داد: از این رو پس از بررسی تجربه پالایشگاه تبریز و برگزاری نشست های کارشناسی متعدد، سرانجام روش راه اندازی واحد بدون استفاده از کمپرسور و اجکتور با تزریق مستقیم گاز به واحد تأیید و اجرا شد که نیازمند بازنگری در دستورعمل های فنی و اصلاح فرایندها بود. گروسی با بیان اینکه با تلاش شبانه روزی کارکنان بهره برداری و تعمیرات، مسیرهایی که در مدت از سرویس خارج بودن واحد دچار گرفتگی شده بودند، رفع گرفتگی و بهمن ۱۴۰۲ واحد تی جی تی با موفقیت دوباره وارد سرویس شد، تصریح کرد: با تزریق گازهای خروجی گوگردسازی شماره ۳، روزانه حدود ۹ تن گاز هیدروژن سولفید از تزریق گاز واحد فوق بازیافت و به ابتدای فرایند بازگردانده می شود که سبب تولید حدود ۸تن گوگرد در روز و کاهش محسوس آلاینده ها شده است. وی با اشاره به فاز دوم این طرح گفت: پس از موفقیت فاز نخست و نتایج قابل قبول تغییرات، یکپارچگی و انسجام نگرش مهندسی پالایش و بهره برداری همسو با افزایش کارایی و بهره برداری وسیع تر از واحد تی جی تی اقدام ها و تمهیدات لازم به منظور رفع موانع موجود در تزریق گاز واحد گوگردسازی شماره ۲ و تزریق گاز به این واحد با استفاده از مسیر کنارگذر بدون استفاده از کمپرسور2 C-902A/B 2، تیرماه پارسال انجام شد. به گفته گروسی، این اقدام یکی از برجسته ترین دستاوردهای فنی پالایشگاه تهران به شمار می رود.
شرکت نفت و گاز پارس
پایان تعمیرات سکوهای فازهای ۲۲ تا ۲۴ پارس جنوبی
تعمیرات اساسی سکوهای گازی فازهای ۲۲ تا ۲۴ پارس جنوبی، با هدف آمادگی حداکثری برای تولید ایمن و پایدار گاز در مجموع با بیش از ۱۳ هزار و ۶۱۳ نفر- ساعت کار بدون حادثه و یکهزار و ۵۹۹ دستورکار تعمیراتی در بخش های مکانیک، برق و ابزار دقیق به پایان رسید.
حمیدرضا رئیسی، رئیس عملیات تولید سکوی SPD22 با اشاره به اجرای 3 هزار و ۱۸۱ نفر- ساعت کار ایمن و ۴۰۱ دستورکار تعمیراتی در این سکو گفت: همه تجهیزات اصلی شامل مخازن پرفشار، سیستم برق اضطراری، شیرهای اطمینان سرچاهی، سیستم های کنترلی و تیپ فلر، تحت بازرسی، تعمیر و تعویض قرار گرفتند.
وی اجرای دقیق تعمیرات اساسی را تضمین کننده پایداری تولید گاز در ماه های سرد سال دانست و افزود: اجرای این تعمیرات سبب می شود تا ضمن رفع عیوب و افزایش آمادگی عملیاتی، ضریب اطمینان پایداری تولید گاز افزایش یافته و از بروز وقفه های احتمالی، بویژه در دوره اوج مصرف جلوگیری شود.
جلیل ادراکی، رئیس عملیات تولید سکوی SPD24B نیز با تأکید بر اینکه تعمیرات اساسی سکوهای گازی فازهای ۲۲ تا ۲۴ پارس جنوبی سبب افزایش آمادگی سکوها برای تولید پایدار و ایمن گاز در فصل زمستان می شود، اظهار کرد: در سکوی SPD24B، 4 هزار و ۱۴۱ نفر-ساعت کار ایمن و ۵۶۵ دستورکار تعمیراتی انجام شده است، همچنین با توجه به اهمیت پایش تأسیسات سرچاهی و سایر بخش های فرایندی، افزون بر انجام بازرسی های دقیق از مخازن، خطوط ذخیره سازی و انتقال گاز، سامانه های برق و ابزار دقیق، شیرهای اطمینان (PSV) این سکو نیز با انتقال به کارگاه تعمیرات مدیریت تولید و عملیات در عسلویه، کالیبره و دوباره در سکو نصب شدند.
وی افزود: پس از اجرای کامل فعالیت های تعمیراتی با مشارکت واحدهای عملیات تولید، بازرسی فنی، ایمنی، حراست، لجستیک، تعمیرات و کارگاه خشکی ناحیه دو، تعمیرات اساسی چهار سکوی گازی فازهای ۲۲ تا ۲۴ پارس جنوبی پایان یافت و این سکوها با ظرفیت مجموع تولید روزانه ۵۶ میلیون مترمکعب گاز وارد مدار بهره برداری شدند.
انجام 248 دستورکار تعمیراتی در سکوی SPD23
محسن امیری، رئیس عملیات تولید سکوی SPD23 پارس جنوبی نیز به جزئیات تعمیرات اساسی این سکو اشاره کرد و گفت: در این سکو دو هزار و ۸۰۵ نفر- ساعت کار ایمن و ۲۴۸ دستورکار تعمیراتی اجرا شده است، همچنین فعالیت های اصلی شامل کالیبراسیون شیرهای اطمینان مخزنی و سرچاهی، چک و تعمیر سیستم های کنترلی، برق اضطراری و بازرسی از پایلوت فلر با موفقیت پایان یافته است.
همچنین به گفته باقر خیراندیش، رئیس عملیات تولید سکوی SPD24A، در این سکو فعالیت های تعمیرات اساسی با همت و تلاش بی وقفه کارکنان در قالب سه هزار و ۴۸۶ نفر- ساعت کار ایمن و ۳۸۵ دستورکار تعمیراتی اجرا شده است.
شرکت مهندسی و توسعه نفت
نصب موفق پمپ درون چاهی در میدان یاران جنوبی
عملیات نصب پمپ درون چاهی (ESP) در یکی از چاه های طرح توسعه میدان نفتی یاران، با تلاش متخصصان و کارکنان این میدان در بخش جنوبی به پایان رسید.
عملیات نصب پمپ درون چاهی در میدان یاران با استفاده از دکل تراک مانتد ۵۰۱ پرشیا و با رعایت کامل الزام های ایمنی، انطباق دقیق با برنامه زمان بندی مصوب و همکاری مؤثر میان واحدهای فنی، خدماتی و ایمنی انجام شد.
پس از اتمام مراحل نصب، عملیات برچیدن دکل و آماده سازی آن برای انتقال به چاه بعدی، به منظور ادامه اجرای برنامه نصب پمپ های درون چاهی در دستور کار قرار گرفته است. بر اساس برنامه ریزی ها، عملیات انتقال دکل به موقعیت جدید طی روزهای آینده اجرا می شود.
دکل تراک مانتد ۵۰۱ پرشیا به عنوان یکی از دکل های سریع، چابک و پیشرو در ناوگان عملیاتی شناخته می شود که با قابلیت استقرار و آماده به کاری در زمان کوتاه، نقشی مؤثر در افزایش بهره وری، کاهش زمان توقف چاه ها و تسریع در اجرای پروژه های نگهداشت و افزایش تولید ایفا می کند.
کارشناسان فنی طرح توسعه میدان یاران معتقدند، استفاده از دکل های تراک مانتد، بویژه در مناطق با شرایط جغرافیایی دشوار، سبب کاهش قابل توجه هزینه ها و زمان عملیات می شود. به گفته این کارشناسان، اجرای پیوسته عملیات نصب پمپ های درون چاهی در چاه های منتخب، افزون بر افزایش پایداری تولید، به بهبود ضریب بهره دهی چاه ها نیز کمک می کند.
دکل ۵۰۱ پرشیا در ماه های اخیر سه عملیات مشابه را با موفقیت به انجام رسانده و افزایش تولید حدود 2 هزار بشکه ای نفت از چاه های یادشده را محقق کرده است.
شرکت نفت ستاره خلیج فارس
کسب رتبه نخست در بازار صادراتی بورس انرژی
مدیرعامل شرکت نفت ستاره خلیج فارس از دستیابی به رتبه نخست این شرکت در بازار صادراتی بورس انرژی ایران خبر داد. وحید قانعی فرد با بیان اینکه این شرکت توانسته رتبه نخست صادرات سه محصول کلیدی در بازار صادراتی بورس انرژی ایران را کسب کند، اظهار کرد: پالایشگاه نفت ستاره خلیج فارس به عنوان بزرگ ترین پالایشگاه میعانات گازی جهان و یکی از ارکان اصلی تأمین انرژی کشور، نقشی بنیادین در توسعه فراورده های نفتی و خلق ارزش افزوده برای اقتصاد ملی ایفا می کند.
وی با اشاره به اینکه این شرکت با تکیه بر دانش بومی و توان مهندسان ایرانی، توانسته زنجیره ای کامل از تولید، عرضه و صادرات فراورده های با کیفیت را در سطح بین المللی شکل دهد، تصریح کرد: در کنار ایفای مسئولیت ملی در تأمین پایدار بنزین و نفت گاز برای مصرف داخلی کشور، شرکت نفت ستاره خلیج فارس در حوزه صادرات نیز حضوری مؤثر و ساختارمند دارد. صادرات مستمر نفتا در گریدهای سبک، سنگین و میانی، نفت سفید، گاز مایع، بوتان، ته مانده برج تقطیر و گوگرد، این شرکت را به یکی از بازیگران کلیدی بازارهای منطقه ای و جهانی فراورده های پالایشی بدل کرده است.
مدیرعامل شرکت نفت ستاره خلیج فارس با بیان اینکه به منظور حفظ شفافیت، رقابت پذیری و کشف واقعی قیمت ها، تمام فرایندهای فروش صادراتی شرکت از طریق بورس انرژی ایران (برای تمام محصولات بجز گوگرد) و بورس کالای ایران (ویژه معاملات گوگرد) انجام می شود، افزود: این سازوکار شفاف، افزون بر افزایش اعتماد خریداران بین المللی سبب ارتقای اعتبار تجاری شرکت و نظم بخشی به فرایند صادرات شده است. قانعی فرد با بیان اینکه فروش صادراتی شرکت به دو شیوه زمینی و دریایی انجام می شود، یادآور شد: تنوع در شیوه های فروش، انعطاف پذیری شرکت در پاسخگویی به نیازهای متنوع، بازارهای هدف را افزایش داده و رقابتی قابل توجه ایجاد کرده است.
وی با اشاره به اینکه بر اساس داده های رسمی معاملات انجام شده، پالایشگاه نفت ستاره خلیج فارس در یک سال گذشته با صادرات بیش از ۲.۲ میلیون تن فراورده در رینگ بین الملل بورس انرژی ایران، سهمی معادل ۴۷.۱ درصد از کل بازار صادراتی کشور را به خود اختصاص داده است، افزود: این مجتمع پالایشگاهی توانسته در سه محصول کلیدی صادراتی کشور، یعنی نفتای سبک با سهم کل معاملات کشور، نفتای سفید با ۹۹.۷ درصد و نفتای کامل با ۶۹.۷ درصد رتبه نخست بازار را به دست آورد.
دورهمی بازنشستگان شرکت نفت فلات قاره ایران از بهرگان تا کویر کاشان
مردان دریا در عمارت خاطره ها
فاطمه دهقان نیری: در یکی از روزهای رنگارنگ پاییز، عمارت تاریخی «امین الرعایا» در دل کویر کاشان، میزبان چهره هایی از بازنشستگان صنعت نفت بود؛ مردانی که سال ها از عمر خود را در دریا، دکل و سکوی نفتی سپری کرده بودند. آنان با لبخندهایی آمیخته به خاطره، گرد هم آمده بودند تا فارغ از روزمرگی ها، شب های کاری در سکوی بهرگان و روزهای طوفانی خارگ را به یاد آورند؛ روزهایی که با سختی، تلاش و همدلی، چرخ عظیم صنعت نفت را به حرکت درآورده بودند. در این گردهمایی صمیمانه، خبرنگار هفته نامه «مشعل» نیز حضور داشت و پای صحبت برخی بازنشستگان نشست؛ آنان که هر کدام قصه ای از دل دریا و دل سوزی برای صنعت داشتند و امروز با افتخار از روزهایی می گفتند که با جان و دل در خدمت توسعه کشور بودند.
فضای عمارت با صدای خنده، احوال پرسی های گرم و خاطره گویی های شیرین، جان گرفته بود؛ برخی تغییر چهره همکار قدیمی در گذر زمان را سوژه صحبت کرده بودند و برخی دیگر با شور و شوق از اتفاق های تلخ و شیرین 14 روز اقماری می گفتند که کنار هم گذرانده بودند. در حقیقت، این دورهمی نشان داد خاطره ها فراموش نمی شوند و قلب مردان نفت، همیشه برای این صنعت می تپد.
سفره داری، از شاهان قاجاری تا رفقای نفتی
در دل کوچه ای خاموش، پشت دیوارهای بلند و فرسوده، عمارتی از دوره قاجار آرام گرفته؛ همان جا که انگار زمان از حرکت باز ایستاده و خاطره ها در آجرهایش جا خوش کرده اند. پنجره های مشبک با شیشه های رنگی، نور را به هزار رنگ در اتاق ها می پاشند؛ گویی خورشید هم دلش می خواهد قصه این خانه را بشنود. حوض آبی وسط حیاط و درختان اناری که اطراف آن با وزش هر باد، به رقص درمی آیند، بادگیر بلندی که از بالای عمارت خودنمایی می کند، اتاق های تو در تو، دیوارهای بلند با گچ بری های ظریف و سردابه بزرگ با ستون های استوار، همگی از دوران رفت و آمدهای شاهان و بزرگان مملکت و ییلاق و قشلاق کردن های آنان، از خنده های دور، از اشک های پنهان و از عشق هایی که در پستوی دل جوانه زده اند، حکایت می کنند. عمارتی که سفره داری در آن رنگ نباخته و دو سالی است که به همت «عباس وکیل» از نوادگان امین الرعایا و کسی که سال ها رئیس منطقه عملیاتی بهرگان و معاون و رئیس منطقه عملیاتی لاوان بوده، میزبان جمعی از پیشکسوتان شرکت نفت فلات قاره ایران و منطقه عملیاتی لاوان است. وکیل در گفت وگو با خبرنگار «مشعل» که برای تهیه گزارش از حال و هوای این دورهمی به جمعشان پیوسته بود، درباره دوران طلایی کار در شرکت نفت قلات قاره ایران و بازگویی خاطرات آن دوران در جمع دوستان در عمارت اجدادی می گوید: سال 1350 در رشته مکانیک از دانشگاه تهران فارغ التحصیل و مشمول خدمت سربازی شدم که زمستان سخت تبریز با دوران خدمت من همزمان شد. پس از سربازی، بنا به درخواستی که پر کرده بودم، به کار در وزارت نفت و کار در شرکت ملی مناطق نفت خیز جنوب دعوت شدم و برای همکاری با شرکت ملی نفت ایران و ایتالیا که کار تولید در دریا را انجام می دادند، وارد منطقه نفتی بهرگان و سکوی نوروز شدم. در ابتدا به دلیل رشته تحصیلی مکانیک، در بخش تعمیرات در این منطقه مشغول بودم. بعد از گذشت مدتی، شرکت ملی نفت ایران تصمیم گرفت کارمندان ایرانی را جایگزین خارجی ها کند. همین شد که پس از طی دوره های آموزشی در انگلیس و آمریکا، مسئولیت یکی از سکوهای بهره برداری نفت به من داده شد. وی ادامه می دهد: یک سال و نیم بعد از انقلاب، به دنبال تصمیم دولت مبنی بر ملغی کردن قرارداد با شرکت های خارجی، بهرگان، خارگ، سیری و لاوان با هم ادغام شدند و شهریور 1359 شرکت نفت فلات قاره ایران تشکیل شد و مسئولیت منطقه بهرگان هم که با جنگ و بمباران های پیاپی دشمن بعث وآتش سوزی های شدید چاه نوروز همزمان بود، به من واگذار شد. برای مدتی تولید قطع شد و به فرمان مدیر، به منطقه لاوان رفتم و به مدت 13 سال، رئیس این منطقه بودم که می توان گفت طولانی ترین دوره مسئولیتی ام بود. در آن جا هم سایه جنگ بر سر ما، تاسیسات و سکوهای سلمان زیرآتش دشمن بود، اما همکارانم تا پایان جنگ کنارم ماندند و همراهی ام کردند. آنها حتی پس از جنگ نیز در بازسازی، نوسازی و راه اندازی مجدد تولید از جان گذشتگی کردند.
وکیل با نگاهی از سر قدرشناسی به همسرش که کنارش نشسته است، ادامه می دهد: به دلیل فشار کار، مجبور شدم خانواده را به منطقه لاوان بیاورم و همسرم با بی میلی به این موضوع، سختی های دوری از خویشاوندان را پذیرفت و به مدت 4 سال دوش به دوش من در منطقه لاوان زندگی کرد؛ جایی مردانه که همسرم حتی نمی توانست آزادانه بیرون بیاید و فرزندانم می بایست در کمپ درس بخوانند. خوشبختانه بازسازی ها به سرعت انجام شد و وضعیت به تولید 100 درصدی رسید. اینجا بود که صلاح ندیدم بیش از این خانواده را اذیت کنم. این بود که به سختی انتقالی گرفتم و به تهران، سپس به پالایشگاه اصفهان بازگشتیم و رئیس تعمیرات و خدمات این پالایشگاه شدم تا اینکه سال 1385 تقاضای بازنشستگی دادم، اما با تاسیس شرکتی مهندسی نفتی، همچنان با نفت همکاری می کنم.
وی با یادآوری اینکه بازنشستگی برای برخی همکاران خیلی سخت بود و همیشه دلشان می خواست دور هم جمع شویم، تصریح کرد: حدود 3 سال پیش برگزاری دورهمی در این عمارت اجدادی کلید خورد و از آنجا که ارتباط عاطفی خوبی میان من و همکارانم برقرار بود، نگذاشتیم بازنشستگی خللی در آن به وجود آورد. این شد که دورهمی ها را برگزار کردیم و از آنجا که عمارت امین الرعایا که جد بزرگ من است، گنجایش همه میهمانان را دارد، دو سال است با استقبال همه در اینجا، سفره ای پهن می کنیم و ساعت هایی کنار هم می گذرانیم. نکته جالب توجه اینکه این افراد از نقاط مختلف ایران، مثل شمال، تهران، اصفهان، فارس، قزوین هستند وجمع بسیار متنوعی شکل گرفته است.
وکیل درباره تاریخچه عمارت اجدادی خود هم اینگونه توضیح می دهد: اینجا منزل پدربزرگ مادری ام است که به دلیل سفره دار بودن، لقب امین الرعایا را از ناصرالدین شاه گرفته است. قدیم اینجا در مسیر جاده تهران- قم به سمت جنوب بوده است و حاکمان در مسیر گذری خود، اینجا سکنی می گرفتند. بعد از بازنشستگی، تصمیم به مرمت و بازسازی این عمارت که ثبت میراث فرهنگی هم شده است،گرفتم اما متاسفانه هیچ اعتباری برای مرمت داده نشد.
کمپین شاد یاران لاوان
عبدالحسین دزدمه، کارمند ارشد آزمایشگاه منطقه عملیاتی لاوان است که به گفته خودش، در کارناوال کاشان شرکت کرده است. دزدمه با یادآوری اینکه سال 45 وارد صنعت نفت و سال 82 بازنشسته شده است، درباره آن دوران می گوید: آن سال ها در خرمشهر زندگی می کردیم و به واسطه دوستانی که در جزیره لاوان کار می کردند، وارد صنعت نفت شدم و نزدیک به ۳۸ سال در لاوان کار کردم. وی ادامه می دهد: بعد از بازنشستگی، دیدم که تمام دوستان بازنشسته، از نظر روحیه به هم ریخته اند، از این رو پیشنهاد دورهمی را دادیم و برای نخستین بار به پیشنهاد من با8 نفر از همکاران در یکی از باغچه های شیراز دور هم جمع شدیم؛ پذیرایی آن موقع، به عصرانه و صرف چای محدود بود. دفعه بعد، 25 نفر شدیم و گروه کم کم بزرگ شد و تصمیم گرفتیم دورهمی به صورت صبح تا عصر به همراه خانواده باشد و این موضوع ادامه پیدا کرد تا اینکه در حال حاضر نزدیک به 50 نفر هستیم. دزدمه تاکید می کند: بعد از این دورهمی ها که با عنوان کمپین یاران لاوان نام گذاری شد، شاهدیم که روحیه همکاران به شدت تغییر کرده و پر انرژی تر از همیشه شرکت می کنند و در حال حاضر هم در کاشان و در خدمت همکار خود هستیم. می خواهیم اسم این دورهمی را هم کارناوال کاشان بگذاریم. وی با اشاره به اینکه برگزاری این دورهمی ها باعث می شود بازنشستگان احساس کافی بودن کنند، می گوید: این دورهمی ها روحیه ام را 180 درجه تغییر داده، ضمن اینکه همسرم هم دوستان زیادی پیدا کرده است و کمتر احساس تنهایی می کند. امیدوارم این نهضت به شهرهای دیگر هم سرایت کند تا عزیزان بازنشسته فکر نکنند فراموش و از کار افتاده شده اند. همسر عبدالحسین دزدمه هم که در این دورهمی همسرش را همراهی کرده است، در این بحث شرکت می کند و می گوید: دوره اقماری، سختی های خاص خود را دارد. خوشبختانه پدر و مادر همسرم کنارم بودند و نمی گذاشتند احساس تنهایی کنم، اما بالاخره این دوری، شرایط دلتنگی زیادی برای من و فرزندم به وجود آورده بود. آن زمان تلفن هم نبود و می بایست به خانه همسایه می رفتم تا پاسخ گوی تماس ها باشم. الان هم 58 سال است که کنار هم هستیم و طاقت یک لحظه دوری از هم را نداریم. جالب توجه است بدانید چند وقت پیش زمین خوردم وکمرم آسیب دید، اما به هر سختی بود برای شرکت در این دورهمی آمدم، زیرا هم روحیه همسرم و هم روحیه خودم با دیدن دوستان خیلی شاد می شود.
لحظه شماری برای دورهمی
منصور رسولی از برگزارکنندگان دورهمی های بازنشستگان شرکت نفت فلات قاره ایران در اصفهان که در دورهمی کاشان شرکت داشت، می گوید: شهریور ۵۷ وارد صنعت نفت شدم و مدت 37 سال به عنوان اپراتور مخابرات و سپس مسئول امور مسافرت ها در مناطق عملیاتی لاوان و خارگ خدمت کردم و سال 1394 هم بازنشسته شدم. بعد از بازنشستگی دیدم دوستان از خانه نشینی و افسردگی گلایه می کنند، این شد که با مشورت چند نفر از دوستان و اطلاع رسانی قرار شد همکاران یکدیگر را در یک پارک ملاقات کنند که با استقبال رو به رو شد.
وی ادامه می دهد: بعد از آن شد که مجموعه ای تشکیل دادیم و با پرداخت حق عضویت ماهانه، هر فصل به اتفاق خانواده دور هم جمع می شویم. افزون بر این، همکاران عضو را با خانواده سه بار به نطنز و یک بار به شیراز بردیم. به زودی هم در پایان همین ماه (مهر) در مجموعه تفریحی در شاهین شهر اصفهان یک دورهمی داریم. قابل توجه این که هیچ کدام برای پرداخت عضویت بهانه نیاورده اند و گلایه ای از افزایش آن ندارند. رسولی درباره تاثیر این دورهمی ها و فعالیت ها بر روحیه افراد می گوید: 100 درصد تاثیر مثبت می گذارد تا آنجا که همکاران بازنشسته پیگیری می کنند و با ابراز دلتنگی می خواهند که هر چه سریع تر دورهمی بعدی را برگزار کنیم. در حقیقت لحظه شماری می کنند که دوباره یکجا جمع شویم و همدیگر را ببینیم. افزون بر برگزاری دورهمی، وقتی یکی از همکاران بیمار می شود، به عیادتش می رویم و جویای حال او و خانواده اش می شویم. تولد ها را با ارسال یک عکس روی تخته شاسی یادآوری می کنیم و با ارسال یک تقویم رومیزی به آدرس همکاران، پیشاپیش سال نو را به آنان تبریک می گوییم.
احساس 20 سال جوانی
علی گیوه چی، از دیگر برگزارکنندگان دورهمی بازنشستگان شرکت نفت فلات قاره ایران که از ابتدا در منطقه لاوان مشغول به کار شده است، می گوید: وقتی برای اولین بار سوار هواپیما به مقصد تهران –آبادان- لاوان شدم وهواپیما در فرودگاه لاوان به زمین نشست، هنگام پیاده شدن، روی پلکان هواپیما، 4 نفر را دیدم که به استقبالم آمده بودند؛ رئیس منطقه، رئیس حراست، رئیس خدمات و رئیس انبار. برایم تعجب آور بود که اینقدر به یک تازه وارد، اهمیت می دادند و این برایم خاطره ای بسیار خوب شد.
وی ادامه می دهد: به مدت ۳۸ سال متوالی در لاوان کار کردم؛ عرق خاصی به آنجا پیدا کرده بودم و حس می کردم خانه خودم است. زمان جنگ تحمیلی هم ماندم و به مدت 12 سال رئیس دو نیروگاه بزرگ بودم. سپس به عنوان رئیس تعمیرات سکوی «آر. وان» و «آر. فور» انجام وظیفه کردم تا سال ۹۲ که دیگر بازنشسته شدم.
گیوه چی درباره دور همی ها هم می گوید: اولین دورهمی در شیراز، پارک دروازه قرآن برگزار شد که همزمان با سالگرد فوت پسرم بود و روحیه بسیار ناراحت کننده ای داشتم، اما با شرکت در این دورهمی ها اندوهم کمتر شد.
واقعا حس می کنم هر بار که در این دورهمی ها شرکت می کنم، حداقل۲۰ سال جوان تر می شوم. برنامه ای تدارک دیدیم که بازنشستگان مناطق خارگ، لاوان و بهرگان در این دورهمی ها کنار هم باشند و خوشبختانه تا حدودی موفق شدیم.
قرارداد کنسرسیوم استقلال منافع ایران را به تعویق انداخت
خیانت به نفت
مشعل: ۲۹ مهر ۱۳۳۳ روزی که سایه سنگین «قرارداد کنسرسیوم» بر سر نفت ایران افتاد و استقلال نفتی کشور در غبار منافع بیگانگان رنگ باخت. در آن روز، مجلس شورای ملی بی اعتنا به هشدارها و اعتراض های ملی گرایان، حق اکتشاف، استخراج و فروش نفت را به هشت شرکت بزرگ غربی واگذار کرد. سهم ایران، تنها بخشی ناچیز از سود بود و رؤیای ملی شدن نفت، ثمره سال ها مجاهدت نهضت ملی برای دهه ها به تعویق افتاد. تصویب قرارداد کنسرسیوم، آغاز فصلی تازه از وابستگی اقتصادی بود؛ فصلی که راه نفوذ بیگانگان را در رگ و ریشه اقتصاد کشور گشود. یادگاری تلخ از روزی که حق ملت ایران بر ثروت خود، در پای منافع بیگانگان قربانی شد. رویدادی که نشان داد چگونه فشارهای خارجی و مصلحت های کوتاه مدت داخلی می توانند سرنوشت یک ملت را تغییر دهند. تصمیم هایی که پشت میز مذاکره گرفته شد، اما دهه ها بر استقلال و ثروت ملی ایران سایه انداخت و یادآور شد که تنها هوشیاری و ایستادگی در برابر نفوذ بیگانگان می تواند ضامن حفظ حقوق ملت باشد. این گزارش، روایتی از روزگاری سرنوشت ساز، دورانی پر کشمکش، تصمیم های بزرگ و پیامدهای ماندگار تاریخ ایران است که پشت پرده ها و مسیر پر فراز و نشیب آن دوران را برای خواننده به تصویر می کشد.
دهه ۱۳۳۰ دوره ای بود که نفت ایران به صحنه ای از تقابل منافع داخلی و فشارهای خارجی تبدیل شد؛ دورانی که سرنوشت اقتصادی و سیاسی کشور را به شدت تحت تأثیر قرار داد. در این سال ها، تصمیم هایی که پشت میزهای مذاکره و در فضای سیاست ورزی گرفته می شد، نه تنها منابع طبیعی، بلکه استقلال ملی و آینده ایران را برای سال ها به چالش کشید. اختلاف های داخلی، فشار قدرت های خارجی و مصالح کوتاه مدت، زمینه را برای نفوذ بیگانگان فراهم آورد و مسیر توسعه کشور را از اهداف اصلی خود منحرف کرد. این دهه، سرشار از تلاش ها و مقاومت هایی بود که گاه بی ثمر ماند و گاه آثاری عمیق بر آینده ایران بر جای گذاشت. در کنار سیاست ها و قراردادهای اقتصادی، تأثیرهای اجتماعی این تصمیم ها نیز آشکار بود: احساس نابرابری، اعتراض های عمومی و کوشش برای پاسداری از حق ملت بر منابع خود، بازتابی از تنش های عمیق آن سال ها به شمار می رفت.
پروزهای پیش از کنسرسیوم
پیش از مهر ۱۳۳۳ ایران در میانه بحرانی پیچیده و چندلایه سیاسی و اقتصادی قرار داشت. نفت، ثروت اصلی کشور به نمادی از استقلال و اقتدار ملی تبدیل شده بود و کنترل آن، کلید قدرت و توسعه به شمار می رفت. با این حال، در طول دهه ها شرکت های خارجی بخش اعظم منابع نفتی ایران را در اختیار داشتند و سهم ملت از این ثروت عظیم، تنها بخش اندکی بود. این نابرابری، خشم عمومی و حساسیت ملی گرایان را برانگیخت و مطالبه بازگرداندن کنترل منابع طبیعی به دست ملت را به محور اصلی سیاست کشور تبدیل کرد. نهضت ملی نفت، به رهبری دکتر محمد مصدق، با تلاشی پیگیر و بی وقفه در پی احیای حقوق ملت در صنعت نفت بود. در آن دوران، هر مذاکره و هر تصمیم سیاسی، می توانست مسیر تاریخی کشور را دگرگون کند. فشارهای خارجی، رقابت های داخلی و پیچیدگی های دیپلماتیک، سایه ای سنگین بر آینده نفت ایران انداخته بود و نشان می داد که تصمیم های اقتصادی آن روزها، در واقع، سرنوشت سیاسی و استقلال کشور را رقم می زنند.
آغاز تاریکی با کنسرسیوم
قرارداد کنسرسیوم، توافق نامه ای حقوقی است میان چند طرف برای همکاری در یک پروژه مشترک با هدف تقسیم منافع و ریسک ها. در ۲۹ مهر ۱۳۳۳، مجلس شورای ملی با ۱۱۳ رأی موافق، ۵ رأی مخالف و یک رأی ممتنع، این قرارداد را تصویب کرد؛ لحظه ای که تاریخ نفت ایران وارد مرحله ای تاریک شد. قراردادی که پس از کودتای ۲۸ مرداد میان ایران و کنسرسیومی از شرکت های بزرگ نفتی جهان بسته شد و بر اساس آن، هشت شرکت غربی کنترل اکتشاف، استخراج و فروش نفت ایران را در دست گرفتند؛ در حالی که سهم کشور تنها درصدی از سود کل بود. این تصمیم با وجود هشدارها و اعتراض های بسیار از سوی مخالفان کنسرسیوم به تصویب رسید. مخالفت ها نشان می دادکه بخش بزرگی از جامعه خواهان پاسداری از حقوق ملی بودند، اما فشارهای خارجی و مصلحت جویی های کوتاه مدت داخلی، مسیر تصمیم گیری را تغییر داد. تصویب این قرارداد، نقطه عطفی در تاریخ ایران شد؛ بدین ترتیب، آرزوی ملی شدن نفت، پس از سال ها تلاش نهضت ملی، برای دهه ها به تعویق افتاد و چه نسل هایی از دستیابی به این حق محروم ماندند؛ رویدادی که نشان داد چگونه تصمیم هایی که پشت میز مذاکره گرفته می شوند، می توانند سرنوشت یک ملت را برای دهه ها رقم بزنند.
پیامدهای اقتصادی و سیاسی
تصویب قرارداد کنسرسیوم، اقتصاد ایران را با محدودیت های جدی روبه رو کرد. واگذاری کنترل منابع حیاتی به شرکت های خارجی، استقلال اقتصادی کشور را تضعیف و مسیر توسعه ی صنعت نفت را کند کرد. پس از اجرای این قرارداد، دولت ها با چالش های سنگینی در حفظ ثروت ملی و مدیریت منابع روبه رو شدند و حتی تلاش های اصلاحی نیز به کندی و دشواری پیش رفت. این وابستگی ساختاری، نه تنها فرصت رشد اقتصادی را کاهش داد، بلکه برای سال ها سیاست گذاری در حوزه نفت را در چارچوب منافع بیگانگان محدود ساخت. از منظر سیاسی، تصویب این قرارداد شکافی عمیق میان مردم و نهادهای تصمیم گیرنده ایجاد کرد. اعتماد عمومی به دولت و مجلس کاهش یافت و بسیاری از شهروندان احساس کردند که حقوق ملی شان، قربانی فشارهای خارجی و مصالح گروهی شده است. این نارضایتی گسترده، بذر اعتراض ها و تحرکات سیاسی دهه های بعد را در دل جامعه کاشت و به تدریج مسیر تازه ای از بیداری ملی و تلاش برای احقاق حقوق ملت را شکل داد؛ تلاشی که در ادامه تاریخ معاصر ایران، الهام بخش جنبش ها و نهضت های استقلال طلبانه شد.
واکنش های ملی و مقاومت ها
با وجود تصویب قرارداد کنسرسیوم، ملی گرایان و فعالان سیاسی از مقاومت دست نکشیدند.آنها با انتشار مقاله ها، برگزاری تجمع ها و اعمال فشار بر نمایندگان مجلس، مخالفت خود را با واگذاری منابع ملی آشکار کردند. دکتر محمد مصدق و یارانش همواره بر این باور بودند که استقلال واقعی تنها از مسیر پایداری، آگاهی و ایستادگی در برابر نفوذ بیگانگان به دست می آید. این مقاومت ها، روحیه ملی مردم را زنده نگه داشت و نفت را از جایگاه یک کالای اقتصادی، به نمادی از غرور، هویت و استقلال ایران تبدیل کرد. هر تجمع، هر مقاله و هر سخنرانی، پژواکی از اراده ملتی بود که نمی خواست سرنوشت خود را به دست بیگانگان بسپارد. تلاش هایی که نه تنها تاریخ آن دوران را رقم زد، بلکه در ذهن و ضمیر نسل های بعدی، یادآور اهمیت پاسداری از حقوق ملی و حفظ استقلال کشور باقی ماند. در این دوران، شخصیت های بسیاری نقش آفرین و تأثیرگذار بودند ومی کوشیدند راهی برای بازگرداندن حق ملت و تثبیت استقلال کشور بیابند. در مقابل، شماری از نمایندگان و مقامات، تحت تأثیر فشار شرکت های خارجی و منافع کوتاه مدت داخلی،تصمیم هایی به سود بیگانگان گرفتند. تقابل میان نیروهای ملی و جریان های وابسته، مسیر تاریخ ایران را رقم زد و بار دیگر اهمیت رهبری هوشیار و تصمیم گیری آگاهانه را در بزنگاه های سرنوشت ساز به نمایش گذاشت. این تضاد، فقط سیاسی نبود؛ بلکه ابعاد اجتماعی و فرهنگی نیز داشت. جامعه ایران در آستانه تجربه ای تاریخی قرار گرفته بود که ارزش استقلال، خودباوری و اهمیت پاسداری از منابع طبیعی را به روشنی برای همگان یادآور می کرد. این دوران، عرصه ای شد برای آزمون اراده ملی و سنجش میزان پایداری مردمی که در برابر فشارها، همچنان بر حق خود ایستادند.
لغو کنسرسیوم
سرانجام در ۱۴ اسفند ۱۳۵۷، امتیازهای اکتشاف، استخراج، پالایش و صدور نفت از کنسرسیوم سلب شد و در اختیار شرکت ملی نفت ایران قرار گرفت. شرکت های حاضر در کنسرسیوم به دیوان داوری لاهه شکایت کردند که پس از هفت سال بررسی، در ۲۷ آذر ۱۳۶۹ با صدور رأی، پرونده کنسرسیوم به صورت قانونی مختومه اعلام شد. کنسرسیوم نه تنها یک قرارداد اقتصادی، بلکه نمادی از چالش های ایران در حفظ منابع ملی و استقلال کشور بود. تجربه قرارداد کنسرسیوم درسی بزرگ برای ایران بود و نشان داد که تنها با هوشیاری، مقاومت و برنامه ریزی دقیق می توان استقلال و حقوق ملی را حفظ کرد. هر تصمیم امروز می تواند مسیر نسل های آینده را شکل دهد. کنسرسیوم نقطه ای تاریک در تاریخ نفت کشور بود، اما همزمان آغازگر تلاش ملت برای بازپس گیری حقوق و کنترل منابع طبیعی شد. این تاریخ، حکایتی از مقاومت و اهمیت استقلال ملی است و یادآور می شود که ملت ایران حتی در سخت ترین روزها از حق خود دست نکشیده است.
ورزش درشرکت بهره برداری نفت و گاز زاگرس جنوبی از جایگاه خوبی برخوردار است
ازسلامت جسمانی تا بهره وری
مشعل: حسن عسگری، از همکاران نفتی و قهرمانان جهان در رشته دوومیدانی است. او که موفق به کسب مدال طلای جهانی برای کشورمان شده، در حال حاضر مسئولیت ورزش همگانی شرکت بهره برداری نفت و گاز زاگرس جنوبی را به عهده دارد و با توجه به تجربه و علاقه اش به ورزش، تلاش می کند در گسترش ورزش همگانی مجموعه ای که در آن مشغول به کار است، سهمی داشته باشد. خبرنگار هفته نامه «مشعل» با این قهرمان جهان در رشته دوومیدانی، گفت وگویی انجام داده که در ادامه می آید.
با توجه به گستردگی فعالیت در شرکت بهره برداری نفت و گاز زاگرس جنوبی، برای ورزش همگانی کارکنان امکانات مناسبی فراهم شده است؟
در شرکت بهره برداری نفت و گاز زاگرس جنوبی، هفت منطقه عملیاتی وجود دارد که این موضوع بیانگر گستردگی فعالیت در این شرکت و ضرورت توجه به ارائه خدمات ورزشی در مناطق تحت پوشش آن است.
تمام مناطق هفتگانه زاگرس جنوبی، از امکانات و سالن های ورزشی مناسب و چندمنظوره خوبی برخوردارند و تا آنجا که مقدور بوده، شرایط برای آموزش و فعالیت در رشته های مختلف ورزشی کارکنان و خانواده آنها فراهم شده است.
به عنوان مثال، در ستاد شیراز، مجموعه ورزشی سه طبقه ای در اختیار کارکنان قرار گرفته که رشته هایی مانند تیراندازی، شطرنج، آمادگی جسمانی، ایروبیک، تنیس روی میز، بدنسازی و رشته های مختلف رزمی در آن ارائه می شود و خوشبختانه خانواده کارکنان، از این امکانات بخوبی استفاده می کنند.
اهمیت به ورزش همگانی با توجه به کاهش فعالیت جسمانی کارکنان تا چه اندازه مورد توجه قرار می گیرد؟
بی شک ورزش همگانی و توسعه آن، از اهمیت بسیاری در صنعت نفت برخوردار است. در این خصوص، یکی از مهم ترین اهدافی که در بخش ورزش همگانی پیگیری می شود، این است که کارکنان شرکت بهره برداری زاگرس جنوبی، با حفظ سلامت جسمانی، بهترین بهره وری را در حوزه کاری خود داشته باشند. البته این موضوع را هم نباید فراموش کرد که به دلیل پیشرفت علم و به تبع آن پیشروی زندگی ها به سمت ماشینی شدن، فعالیت بدنی افراد در طول روز و هنگام کار بسیار کم می شود، از این رو برای اینکه بتوانیم کاهش فعالیت فیزیکی کارکنان را جبران کنیم، امکانات و برنامه های مناسب ورزشی فراهم کرده ایم تا همکاران بتوانند با حضور در سالن های ورزشی استاندارد، سلامت جسمانی خود را حفظ کنند.
با توجه به چنین هدفی در حوزه ورزش همگانی، به منظور مشارکت هرچه بیشتر کارکنان و خانواده آنها برای حضور در برنامه های ورزشی، چه برنامه ای مدنظر دارید؟
یکی از مهم ترین چالش هایی که در حوزه ورزش همگانی وجود دارد، این است که بتوانیم توجه کارکنان را به ورزش و اهمیت سلامت جسمانی جلب کنیم؛ البته این موضوع به سیاست و برنامه ای خاص نیاز دارد؛ زیرا کارکنان بعد از یک روز کاری سخت، ممکن است به جای رفتن به سالن ورزشی، ترجیح بدهند در خانه استراحت کنند، از این رو تلاش می کنیم با روش های مختلف، کارکنان و خانواده هایشان را به سمت ورزش سوق دهیم.
برهمین اساس در فصل تابستان برای فرزندان کارکنان کلاس های تابستانه ورزشی برگزار می کنیم تا بتوانند در اوقات فراغت، به نحو احسن از امکانات ورزشی استفاده کنند که این دوره ها در طول سال نیز برای کارکنان و خانواده آنها برقرار است، ضمن اینکه با برگزاری مسابقات داخلی ورزشی، تلاش می شود با هدف تشویق کارکنان به ادامه فعالیت های ورزشی، رقابت سازنده ای ایجاد شود. همچنین یکسری کلاس های مربیگری و داوری در رشته های مختلف هم برگزار می کنیم تا علاقه مندان به این حوزه بتوانند در این کلاس ها شرکت کنند، به طور کلی می توان گفت که برنامه ریزی های مختلفی برای حفظ سلامت جسمانی کارکنان در دستور کار است که در آینده نزدیک اجرایی خواهد شد.
بیشترین استقبال از ورزش همگانی، معمولا در چه رشته هایی صورت می گیرد؟
در ستاد شیراز نزدیک به یکهزار و 850 نفر در رشته های مختلف ورزشی مشغول به فعالیت هستند، ضمن اینکه کلاس های تابستانه با ظرفیت 450 فرزند پسر و 450 فرزند دختر برگزار می شود که بیشترین استقبال از رشته های ورزشی مربوط به فوتبال پسران، تکواندو، تنیس روی میز، تیراندازی و بدنسازی است. همین آمار باعث می شود برنامه ریزی بهتری برای توسعه ورزش داشته باشیم.
با توجه به استقبالی که به آن اشاره کردید، در زمینه سخت افزاری و امکانات ورزشی با کمبودی مواجه نیستید؟
خوشبختانه شرکت بهره برداری زاگرس جنوبی چه در ستاد شیراز و چه در دیگر مناطق عملیاتی، از نظر امکانات ورزشی در شرایط مناسبی قرار دارد، به طوری که در هر یک از مناطق عملیاتی این شرکت، 2 استخر سرپوشیده، سالن های چندمنظوره، سالن بیلیارد، سالن بدنسازی و ...در نظر گرفته شده تا خدمات لازم به کارکنان ارائه شود. در ستاد شیراز نیز باشگاه ورزشی مناسبی در اختیار داریم؛ اما متاسفانه استخر برای استفاده کارکنان و خانواده آنها وجود ندارد که البته با توجه به سیاست های جدیدی که در زمینه ورزش شرکت بهره برداری زاگرس جنوبی دنبال می شود، موضوع ورزش نسبت به گذشته، از اهمیت بسیاری برخوردار شده و می توان به پیشرفت ورزش و افزایش سخت افزارهای مورد نیاز امیدوار بود.
زاگرس جنوبی تا چه اندازه از ورزش همگانی برای توسعه ورزش قهرمانی خود استفاده می کند؟
ورزش همگانی و ورزش قهرمانی، تکمیل کننده یکدیگر هستند. در ورزش همگانی به صورت کاملا جدی، بحث استعدادیابی از میان فرزندان و حتی کارکنان پیگیری می شود؛ زیرا نمونه های بسیاری از این استعدادها از طریق ورزش همگانی شناسایی و با آموزش و راهنمایی مناسب، عضو تیم های قهرمانی شده اند که این خود افتخاری بزرگ برای زاگرس جنوبی به شمار می رود. از سوی دیگر، ورزش قهرمانی موجب می شود به عنوان اسپانسر در رشته های ورزشی قهرمانی چون تکواندو، کشتی، هندبال بانوان و بسکتبال تیم داری کنیم و این حضور، دلگرمی خوبی برای ادامه ورزش و رسیدن به ورزش قهرمانی است، از این رو در بخش ورزش همگانی، برنامه های مختلفی را اجرا و پیگیری کرده، ضمن اینکه به ورزش قهرمانی نیز کمک می کنیم.
شما در رشته دوومیدانی یکی از قهرمانان شناخته شده کشور به شمار می روید. با توجه به شناختی که از این ورزش دارید، تا چه اندازه در توسعه این رشته موفق بودید؟
من مدال طلای قهرمانی آسیای جهان در رشته دوومیدانی دارم و از9 سالگی ورزش می کردم، همچنین موفق شدم مدرک دکترای تربیت بدنی بگیرم. دوومیدانی، مادر همه رشته های ورزشی است و شاخه های مختلفی چون دو سرعت، دو استقامت، پرتاب، پرش و... را شامل می شود، ضمن اینکه از اهمیت بسیاری در رشته های المپیکی برخوردار است؛ زیرا بیشترین مدال های المپیک و بازی های آسیایی در این رشته توزیع می شود.
با توجه به اهمیت این رشته ورزشی، برنامه هایی در نظر است که در آینده نزدیک، استعدادیابی این رشته ورزشی در رده های سنی مختلف پیگیری شود تا دوومیدانی، چه در حوزه ورزش همگانی و چه در بخش قهرمانی توسعه یابد.
میزبانی پارس جنوبی در مسابقات قهرمانی قایقرانی
منطقه ویژه اقتصادی انرژی پارس میزبان برگزاری المپیاد استعدادهای برتر قایقرانی مردان شد.
شهرستان عسلویه و منطقه ویژه اقتصادی انرژی پارس با آماده سازی کامل زیرساخت ها، میزبان المپیاد استعدادهای برتر قایقرانی پسران کشور شد. در این رویداد ملی حدود 100 قایقران برتر در دو رشته
آب های آرام و اسلالوم حضور داشتند.هادی کللی، رئیس هیات قایقرانی استان بوشهر در رابطه با برگزاری این مسابقات توضیح داد: استان بوشهر برای دومین بار است که میزبانی این المپیاد را به عهده دارد و این دوره برای اولین بار در شهرستان عسلویه برگزار خواهد شد. تمامی برنامه ریزی های لازم برای برگزاری مطلوب این رویداد ورزشی انجام شده و کمیته های مختلف اجرایی، فنی و پشتیبانی تمام هماهنگی های لازم در این حوزه را انجام داده اند. تمام این رویداد با همکاری سازمان منطقه ویژه اقتصادی انرژی پارس صورت گرفت تا مسابقات با بهترین کیفیت برگزار شود.وی در ادامه با اشاره به سوابق درخشان میزبانی گفت: شهرستان عسلویه پیش از این میزبان سه دوره اردوی تیم ملی قایقرانی در سال های ۱۳۹۶ و ۱۳۹۹ و یک دوره نیز میزبان مسابقات قهرمانی کشور در سال ۱۳۹۶ بوده که همه این رویدادها با حمایت سازمان منطقه ویژه اقتصادی انرژی پارس برگزار شده است. این دوره از مسابقات در دو رشته اسلالوم و آب های آرام و با حضور حدود ۱۰۰ ورزشکار برگزار شد. رقابت های آب های آرام، ۳۰ مهرماه در اسکله نخل تقی و مسابقات اسلالوم اول آبان ماه در استخر سازمان منطقه ویژه اقتصادی انرژی پارس انجام شد.
دیدار ورزشکاران ملی حفاری با مقام معظم رهبری
محمد کریم نیا، ملی پوش پارادومیدانی و سایر ورزشکاران ملی حفاری ایران با مقام معظم رهبری دیدار کردند.
قهرمانان و مدال آوران ورزشی و المپیادهای علمی جهانی در این دیدار حضور داشتند. محمد کریم نیا، فرزند حسن کریم نیا از کارکنان شاغل در مدیریت مهندسی ساختمان شرکت ملی حفاری ایران است.
برکناری مدیرعامل باشگاه نفت آبادان
مدیرعامل باشگاه صنعت نفت آبادان به دلیل کسب نتایج ضعیف در لیگ دست اول فوتبال از سمت خود عزل شد.
هیات مدیره باشگاه صنعت نفت آبادان، پس از شکست این تیم مقابل مس سونگون، تشکیل جلسه داد و غلامحسین گودرزی، مدیرعامل باشگاه را به دلیل کسب نتایج ضعیف این تیم از سمت خود برکنار کرد. همچنین در این جلسه سید یوسف موسوی سندرونی به عنوان سرپرست مدیرعاملی باشگاه منصوب شد.
تیم فوتبال نفت آبادان در ۹ هفته سپری شده از لیگ یک، موفق به کسب تنها ۹ امتیاز شده است. این تیم کار خود را برای حضور در لیگ با مسعود شجاعی آغاز کرد که پس از چند هفته و کسب نتایج ضعیف، وی از سمت خود برکنار و سیداکبر پورموسوی جایگزین او شد. نیمه نخست دیدار میان صنعت نفت آبادان و مس سنگون بدون گل به پایان رسید ولی در نیمه دوم مس موفق شد برای یک بار دروازه نفت آبادان را باز کند. این بازی در نهایت به سود سونگون به پایان رسید تا نفتی ها دست خالی به آبادان برگردند.
دیدار هدایت یزدی با مدیرکل ورزش خوزستان
در نشست مشترک هدایت یزدی، مدیرعامل باشگاه فرهنگی ورزشی شرکت ملی حفاری ایران وحمید بنی تمیم، مدیرکل ورزش و جوانان استان خوزستان، دو طرف برتوسعه تعاملات و حمایت از ظرفیت های بومی ورزش تأکید کردند.مدیر کل وزش و جوانان استان خوزستان در این نشست مشترک با قدردانی از زحمات مجموعه باشگاه ملی حفاری ایران تصریح کرد: معتقدم تعاملات سازنده میان دستگاه های ورزشی می تواند بسیاری از مشکلات حوزه ورزش استان را برطرف کند.بنی تمیم همچنین با قدردانی از باشگاه ملی حفاری در میزبانی از مسابقات المپیاد استعدادهای برتر شنا در کشور گفت: میزبانی باشگاه ملی حفاری در برگزاری مسابقات کشوری شنا امتیاز بزرگی درحوزه ورزشی برای استان خوزستان است و باید از این فرصت برای توسعه ورزش در استان استفاده شود.هدایت یزدی، مدیرعامل باشگاه ملی حفاری نیز با ارائه گزارشی از عملکرد این باشگاه گفت: باشگاه ملی حفاری همواره تعاملات مؤثری با اداره کل ورزش و جوانان داشته و این نشان دهنده دغدغه مندی مدیریت کلان ورزش استان است.یزدی گفت: باشگاه ملی حفاری همسو با مسئولیت اجتماعی در چند رشته قهرمانی فعالیت دارد و با تمرکز بر تربیت نسل جوان و پرورش استعدادهای بومی، تلاش کرده است در مسیر توسعه ورزش استان گام های موثری بردارد و قهرمانان ورزشی زیادی را به کشور معرفی کند.
حضور ستارگان واترپلو نفت اهواز در اردوی استعدادیابی
اردوی طرح استعدادیابی نخبگان واترپلو کشور با هدف بزرگ «به سوی المپیک ۲۰۳۲» از ۱۳ تا ۱۶ آبان به مدت سه روز در شهر شیراز برگزار خواهد شد و تیم واترپلو نفت اهواز (باشگاه فرهنگی ورزشی مناطق نفت خیز جنوب) با معرفی ۶ بازیکن، سهمی قابل توجه در این رویداد ملی دارد.
آراد رزاقی، یونس سلامی، سروش حیدری، امین مانده زاده، هیربد صادقی و پارساعلائي شيني، 6واترپولیست جوان و با آتیه نفت اهواز هستند که زير نظر رضا مخيلفی، مربی اين باشگاه تمرين می کنند و به اولین اردوی تیم ملی واترپلو ۱۵ سال به پایین دعوت شدند.
شکست بسکتبال پالایش نفت آبادان مقابل استقلال تهران
تیم پالایش نفت آبادان در یکی از مهم ترین بازی های هفته سوم لیگ برتر کشور مقابل استقلال تهران با نتیجه ۸۶ بر ۸۳ مغلوب شد.
نوید رضایی فر از استقلال با ۲۲ امتیاز، ۳ ریباند، ۲ پاس گل و کارایی ۱۶ عنوان بهترین بازیکن زمین را از آن خود کرد. همچنین پترونوین ماهشهر دیگر نماینده خوزستان در لیگ برتر در خانه برابر پاس کردستان با حساب ۵۵ بر ۴۶ به برتری رسید.
فرزند نفتی در مسابقات آسیایی بسکتبال
مبینا بریهی، فرزند یکی از همکاران صنعت نفت به عضویت تیم ملی بسکتبال سه نفره جوانان درآمد.بسکتبال خوزستان بار دیگر شاهد درخشش یکی از استعدادهای آینده دار خود است؛ مبینا بریهی که عضویت در تیم ملی زیر ۱۶ سال دختران را در کارنامه دارد، این بار به عضویت تیم ملی بسکتبال سه نفره جوانان درآمد تا در مسابقات آسیایی به میدان برود. مسابقات آسیایی جوانان ۲۰۲۵ در کشور بحرین برگزار خواهد شد. حضور بریهی در ترکیب نهایی تیم ملی بسکتبال سه نفره، نشان از تداوم مسیر رشد و پیشرفت بسکتبال بانوان خوزستان دارد.
استخدام 2 ملی پوش در پتروشیمی بندرامام(ره)
دو کشتی گیر ملی پوش خوزستانی به استخدام شرکت پتروشیمی بندر امام خمینی(ره) درآمدند.
براساس وعده سید محمدرضا موالی زاده، استاندار خوزستان در مراسم استقبال از قهرمانان کشتی فرنگی، دانیال سهرابی و علی احمدی وفا دو کشتی گیر نام آور ایران و جهان و مدال آور مسابقات جهانی زاگرب به استخدام پتروشیمی بندر امام خمینی (ره) درآمدند.
این پتروشیمی که جزو شرکت های تابعه صنایع پتروشیمی خلیج فارس است، با پیگیری استاندار خوزستان و با هدف حمایت از ورزشکاران ملی، جذب این دو قهرمان را نهایی کرد.
لزوم گسترش ورزش همگانی در صنعت نفت
مدیرکل ورزش و سلامت وزارت نفت در نشست هم اندیشی و هماهنگی ورزش شرکت ملی مناطق نفت خیز جنوب، بر ضرورت برنامه ریزی جامع برای توسعه ورزش در بین کارکنان و خانواده های صنعت نفت تأکید کرد.میثم رفیع پرهیزکار با بیان اینکه برنامه ریزی برای مشارکت تمامی گروه های سنی و اقشار مختلف جامعه صنعت نفت در فعالیت های ورزشی، خط مشی اصلی اداره کل ورزش و سلامت وزارت نفت است، تصریح کرد: حضور فعال خانواده های کارکنان در ورزش، ضامن پویایی، نشاط و سلامت سازمانی است.
وی با تأکید برنگاه سرمایه محور صنعت نفت به نیروی انسانی افزود: کارکنان و خانواده های آنان سرمایه های اصلی سازمان محسوب می شوند و ارتقای سلامت جسمی و روانی آنان از طریق گسترش ورزش، یکی از اهداف آرمانی وزارت نفت است.
این نشست با حضور رئیس امور ورزش شرکت ملی نفت ایران، مدیرمنابع انسانی شرکت ملی مناطق نفت خیز جنوب، رییس امور ورزش و تربیت بدنی این شرکت و جمعی از روسا و کارشناسان در سالن جلسات امام رضا (ع) شهرک نفت برگزار شد.
میزبانی تنیس ساحلی ایران در تقویم جهانی ثبت شد
با ثبت ۲ هفته رقابت های بین المللی تنیس ساحلی ایران در تقویم جهانی، برگزاری این رویداد در آبان ماه به میزبانی کشورمان قطعی شد. با اعلام فدراسیون جهانی، برگزاری رقابت های تنیس ساحلی BT50 در جزیره کیش و در دو بخش آقایان و بانوان نهایی شد. این میزبانی با توجه به رایزنی های فدراسیون تنیس ایران و بر اساس تلاش های صورت گرفته محقق شده و قرار است روزهای ۲۴ تا ۲۶ آبان (هفته اول) و ۲۷ تا ۲۹ آبان ماه (هفته دوم) در جزیره کیش و در مجموعه مارینا پارک برگزار شود.
جوایز این رویداد در مجموع ۸ هزار دلار خواهد بود و چهارمین رویداد تنیس ساحلی ایران در سال جاری است.
پایان کار نماینده ایران در مسابقات سوپربایک روسیه
نماینده ایران در مسابقات سوپربایک روسیه با قرارگیری در رده یازدهم به کار خود پایان داد. ساسان اکبری، نماینده اعزامی ایران به مسابقات کاپ آسیا در کشور تایوان در پایان رقابت ها با کسب عنوان یازدهمی به کار خود پایان داد. اکبری که سابقه قهرمانی کشور و قهرمانی در رقابت های سوپربایک روسیه را در کارنامه دارد، در این دوره نتوانست عملکرد درخشانی از خود نشان دهد و با فاصله ۳۸ ثانیه ای از نفر نخست، آخرین نفر جدول شد. این نتیجه در حالی رقم خورد که سال گذشته فدراسیون موتورسواری و اتومبیل رانی با اعزام یاسین کارخانه موتورسوار ۱۶ ساله ایرانی به عنوان جوان ترین شرکت کننده مسابقات موفق به کسب جایگاه هشتم آسیا شده بود. این نتیجه بیانگر افت عملکرد نسبت به دوره های گذشته و زنگ هشداری برای بازنگری در شیوه آموزش، تمرین و اعزام ورزشکاران جوان ایرانی به رقابت های بین المللی است.
پایان سه دهه صدرنشینی والیبال نشسته ایران در رنکینگ جهانی
با برگزاری رقابت های جام جهانی والیبال نشسته آمریکا که با غیبت تیم ملی ایران همراه بود، این تیم صدر جدول رده بندی رنکینگ جهانی را بعد از سه دهه از دست داد. مسابقات جام جهانی والیبال نشسته در حالی در آمریکا برگزار شد که تیم ملی والیبال نشسته ایران غایب بزرگ این رقابت ها بود. این غیبت افزون بر از دست رفتن فرصت آماده سازی، به قیمت از دست رفتن صدر رنکینگ جهانی برای والیبال نشسته ایران هم همراه بود. قهرمان جام جهانی آمریکا صاحب ۱۰۰۰ امتیاز می شود. این میزان امتیاز در پایان این رقابت ها به مصر اختصاص یافت که عنوان قهرمانی را از آن خود کرد. به این ترتیب مصری ها که پیش از این با ۴۶۱۳ امتیاز، پایین تر از ایران در رده دوم جدول رده بندی قرار داشتند، با امتیاز قهرمانی در جام جهانی آمریکا، مجموع امتیازهای خود را به ۵۶۱۳ می رسانند و بالاتر از ایرانِ ۵۰۰۰ امتیازی صدرنشین رنکینگ جهانی خواهند شد. به این ترتیب تیم ملی والیبال نشسته ایران که در سه دهه گذشته همواره صدرنشین رنکینگ جهانی بود، در رده بندی جدید که به زودی منتشر می شود، این جایگاه را از دست خواهد داد.
قهرمانی دختر المپیک در رویینگ قهرمانی آسیا
تیم ملی رویینگ ایران در قهرمانی آسیا ویتنام با دو طلا، یک نقره و دو برنز به کار خود پایان داد. فینال های مسابقات رویینگ قهرمانی آسیا در ویتنام به پایان رسید و یک مدال طلا و یک نقره دیگر برای ایران به دست آمد. تیم رویینگ مردان و زنان ایران با دو طلا، یک نقره و دو برنز به کار خود در این مسابقات پایان داد. در روز پایانی، فاطمه مجلل در فینال یکنفره سنگین وزن زنان توانست مدال طلا بگیرد. مجلل نماینده ایران در المپیک پاریس بود. زینب نوروزی در فینال یکنفره سبک وزن زنان با کسب رکورد ۸:۲۴٫۷۵ توانست مدال نقره بگیرد. در این ماده، ورزشکار هنگ کنگ به مدال طلا رسید و ورزشکاری از قزاقستان در جایگاه سوم ایستاد. تیم چهار نفره زنان که به فینال صعود کرده بود به دلیل مصدومیت فاطمه مجلل پس از کسب مدال طلا در یکنفره، از رقابت در فینال بازماند. مدال آوران ایران در قهرمانی آسیا ۲۰۲۵ فینال یکنفره سنگین وزن زنان: فاطمه مجلل مدال طلا گرفت. فینال دونفره سبک وزن زنان: زینب نوروزی و کیمیا زارعی مدال طلا گرفتند. فینال یکنفره سبک وزن زنان: زینب نوروزی مدال نقره گرفت. فینال دونفره سنگین وزن زنان: مهسا جاور و فاطمه مجلل مدال برنز گرفتند. فینال سبک وزن مردان: امیرحسین محمودپور و امیررضا عبدالی مدال برنز گرفتند.
واکنش مسی به ناکامی آرژانتین در فینال جام جهانی جوانان
تیم ملی فوتبال مراکش با شکست دادن آرژانتین قهرمان جام جهانی جوانان زیر ۲۰ سال شد. جام جهانی فوتبال در رده سنی زیر ۲۰ سال به میزبانی شیلی به پایان رسید. در دیدار فینال این رقابت ها تیم ملی فوتبال مراکش و آرژانتین به مصاف هم رفتند.
مراکش در دیدار نهایی دست به خلق شگفتی بزرگی زد و توانست در دیدار فینال با دو گل آرژانتین را شکست دهد و برای نخستین بار در تاریخ عنوان قهرمانی را در این رده سنی به دست آورد. اما لیونل مسی بعد از شکست تیم ملی فوتبال جوانان آرژانتین در دیدار فینال جام جهانی پیامی را منتشر کرد. در پیام او آمده است: «بچه ها سرتان را بالا بگیرید. شما در این رقابت ها شگفت انگیز بودید.
با آن که همه آرزو داشتند شما جام قهرمانی را بالای سر ببرید اما در نهایت این اتفاق رخ نداد.
البته همه ما از نمایش شما احساس خوشحالی و به خود افتخار می کنیم که شما چگونه با قلب تان از این پیراهن دفاع کردید.» آرژانتین شانس اول قهرمانی این رقابت ها بود اما در دیدار فینال برابر مراکش با دو گل شکست خورد و از بالا بردن جام قهرمانی بازماند.
درخشش ایران در مراسم بهترین های فوتبال و فوتسال آسیا
سرمربی تیم ملی فوتبال بانوان و ملی پوش فوتسال ایران جایزه برترین مربی و بازیکن سال ۲۰۲۵ آسیا را از آن خود کردند. مراسم برترین های فوتبال و فوتسال آسیا در سال ۲۰۲۵ شامگاه در شهر ریاض عربستان برگزار شد و در بخش زنان، مرضیه جعفری، سرمربی تیم ملی ایران به عنوان برترین مربی بانوان و در بخش برترین فوتسالیست سال، سالار آقاپور این عنوان را از آن خود کرد. مسلم اولادقباد و محمد اسامن موسی دیگر نامزدهای این جایزه بودند. همچنین عنوان برترین لژیونر سال آسیا به لی کانگ این هافبک تیم ملی کره جنوبی و باشگاه پاری سن ژرمن رسید. این بازیکن فصل گذشته توانست همراه با پاری سن ژرمن قهرمان لیگ قهرمانان اروپا و لیگ فرانسه شود؛ این در حالی است که مهدی طارمی از ایران از جمله نامزدهای این جایزه بودند.
پاراوزنه بردار ایران قهرمان سنگین وزن جهان شد
احمد امین زاده پاراوزنه بردار دسته مثبت ۱۰۷ کیلوگرم ایران در رقابت های قهرمانی جهان به مدال طلا دست یافت. در ادامه رقابت های قهرمانی جهان پاراوزنه برداری در رده بزرگسالان، احمد امین زاده و مهدی صیادی ملی پوشان کشورمان در دسته مثبت ۱۰۷ کیلوگرم کشورمان به مصاف حریفان خود رفتند. احمد امین زاده در حرکت اول موفق به مهار وزنه ۲۵۵ کیلوگرمی شد. ملی پوش کشورمان که در حرکت دوم خود وزنه ۲۶۰ کیلوگرمی را بالای سر برد، در حرکت سوم از مهار وزنه ۲۷۰ کیلوگرمی بازماند و با همان حرکت دوم، مدال طلا همچنین عنوان قهرمانی جهان را از آنِ خود کرد. مهدی صیادی دیگر نماینده کشورمان در این دسته در حرکت نخست خود وزنه ۲۳۷ کیلوگرمی را مهار کرد. او در حرکت دوم و سوم خود به ترتیب از مهار وزنه ۲۴۲ و ۲۵۰ کیلوگرمی بازماند و در نهایت در جایگاه ششم جهان قرار گرفت. نیکو روزبهانی، دیگر ملی پوش کشورمان نیز در دسته مثبت ۸۶ کیلوگرم به مصاف حریفان خود رفت. او در حرکت اول خود از مهار وزنه ۱۴۵ کیلوگرمی بازماند. روزبهانی در حرکت دوم خود موفق به مهار وزنه ۱۴۶ کیلوگرمی شد و در حرکت سوم، وزنه ۱۵۲ کیلوگرمی را مهار کرد و موفق به کسب مدال برنز جهان شد. تیم ملی بزرگسالان بانوان با ترکیب مهدیه محمدیان، فاطمه انصاری، زهرا آقایی سامانی، حدیث بیت الهی، سمانه هدی اق قلعه و نیکو روزبهانی و با هدایت مهسیما بابایی و سیده مریم حسینی در این رقابت ها حضور دارند.
سومین حضور زنان ایران در مسابقات جهانی هندبال
تیم ملی هندبال زنان ایران برای سومین بار پیاپی راهی رقابت های قهرمانی جهان می شود تا مسیر پیشرفت و تاریخ سازی خود را ادامه دهد. فدراسیون جهانی هندبال (IHF) با انتشار پستی در صفحه رسمی خود با عنوان «Hands up for more» از سومین حضور پیاپی ایران در رقابت های جهانی خبر داد. در این پست آمده است که تیم ایران تاکنون دو پیروزی و دو عنوان سی ویکمی در کارنامه جهانی خود دارد و در مسابقات قهرمانی جهان ۲۰۲۵ که به میزبانی دو کشور آلمان و هلند انجام می شود به دنبال موفقیتی بزرگ تر خواهد بود. دختران هندبالیست ایران با پشتکار و پیشرفت چشم گیر در سال های اخیر، به نماد تلاش و امید در ورزش زنان کشور تبدیل شده اند و حالا با هدف درخشش بیشتر، به استقبال سومین حضور جهانی خود می روند. این مسابقات از ۲۶ نوامبر تا ۱۴ دسامبر یعنی ۵ تا ۲۳ آذر به میزبانی مشترک آلمان و هلند انجام می شود.
سینما در یک نگاه
فیلم جدید شهرام مکری به جشنواره سنگاپور دعوت شد
سی وششمین دوره جشنواره فیلم سنگاپور فهرست فیلم های بخش رقابت آسیایی را با حضور فیلم «خرگوش سیاه، خرگوش سفید» ساخته شهرام مکری اعلام کرد. سی وششمین دوره جشنواره فیلم سنگاپور از ۷ تا ۱۶ آذرماه برگزار می شود و بیش از ۱۱۰ فیلم از ۴۵ کشور را به نمایش می گذارد و فیلم جدید شهرام مکری از آثار بخش مسابقه سینمای آسیای این رویداد سینمایی خواهد بود. این فیلم پیش تر در جشنواره بین المللی فیلم بوسان موفق به دریافت جایزه آینده آسیا شد. «خرگوش سیاه، خرگوش سفید» در ادامه در جشنواره فیلم لندن و جشنواره بین المللی فیلم شیکاگو نیز حضور داشته است و نماینده سینمای تاجیکستان در شاخه بهترین فیلم بین المللی اسکار ۲۰۲۶ است. این اثر به زبان های تاجیکی و فارسی تهیه شده و گروهی از بازیگران از جمله بابک کریمی، هستی محمایی، کبریا دیلوبووآ و بژن داولیاتوف در آن ایفای نقش کرده اند. فیلمنامه از سوی شهرام مکری و نسیم احمدپور نوشته شده و تهیه کننده آن نگار اسکندرفر است. در خلاصه داستان فیلم آمده است: «یک وسیله سینمایی مشکوک، یک تست بازیگری مرموز، یک حادثه جاده ای توطئه آمیز و چندین خرگوش، در این درام جسورانه و اغواگر به هم پیوند می خورند. یک اسلحه دار سینمایی گمان می کند اسلحه جعلی، واقعی است. بازیگری به صحنه می آید و خواستار ایفای نقش می شود. قربانی یک تصادف تردید دارد که حادثه اش عمدی بوده است. سه داستان به ظاهر جداگانه در یک کل معماگونه تنیده می شوند؛ با برداشت های بلند و روان، طنزی ظریف، و جلوه هایی از رئالیسم جادویی که امضای آثار مکری را به همراه دارد.»
جایزه کارگردانی جشنواره ایسلند برای «او اینجا نیست»
فیلم کوتاه «اواینجا نیست» به نویسندگی و کارگردانی سعید سیری برنده جایزه بهترین کارگردانی جشنواره پیجن ایسلند شد.
فیلم کوتاه «اواینجا نیست» به نویسندگی و کارگردانی سعید سیری در مراسم اختتامیه پانزدهمین دوره جشنواره بین المللی فیلم پِیجِن (PIFF) که در ایستافر در ایسلند برگزار شد، جایزه بهترین کارگردانی بخش کوتاه این رویداد هنری را از آن خود کرد. سارا مایلی و علیرضاگیلوری بازیگرانی هستند که در ایناثر به ایفای نقش می پردازند.این فیلم ۱۴ دقیقه ای، داستان دختری ۹ ساله به نام کیانا را روایت می کند که بر اثر یک اتفاق دچار آسیب روانی عمیقی می شود و ناگهان درمی یابد که دفترچه نقاشی اش قدرتی جادویی دارد که می تواند محیط اطراف را تغییر دهد.جشنواره پیجنPIFF با استقبال از فیلم هایی از سراسر جهان و تأکید بر تنوع فرهنگی برگزار شد تا همچون دوره های قبل بستری برای نمایش آثار نوآورانه و بین المللی فراهم کند.«او اینجا نیست» پیش از این به عنوان بهترین فیلم جشنواره Hecare کانادا نیز انتخاب شده بود.
آغاز اکران جهانی «مست عشق»
همزمان با آغاز اکران بین المللی «مست عشق»، قرارداد اکران این فیلم در کشورهای آمریکای شمالی با تضمین کف فروش یک میلیون دلاری منعقد شد.
اکران جهانی فیلم سینمایی «مست عشق» ساخته حسن فتحی، در10کشور اروپایی آغاز و با استقبال مخاطبان همراه شد.
پخش فیلم سینمایی «مست عشق» را در اروپا کمپانیAF media groupبه عهده دارد و به زودی همزمان با آغاز اکران این فیلم، در کشورهای روسیه، هندوستان و کشورهای حوزه خلیج فارس در آمریکای شمالی نیز روی پرده خواهد رفت.
«مست عشق» به تهیه کنندگی مهران برومند و حسن علیزاده سال گذشته در ایران نمایش داده شد و با جذب بیش از ۲ میلیون نفر مخاطب و فروش ۱۲۰ میلیارد تومانی عنوان پرفروش ترین فیلم غیر کمدی سال گذشته را کسب کرد.
«در آغوش درخت» بهترین فیلم جشنواره کانادایی شد
«در آغوش درخت» برنده جایزه بهترین فیلم بلند جشنواره مسلمانان کانادا شد.
این فیلم سینمایی به کارگردانی بابک خواجه پاشا و تهیه کنندگی محمدرضا مصباح و سجاد نصراللهی نسب، در ادامه حضورهای بین المللی خود موفق به کسب جایزه بهترین فیلم بلند از جشنواره بین المللی فیلم مسلمانان کانادا شد. این جشنواره با هدف ایجاد بستری برای هنرمندان و مخاطبان مسلمان در صنعت جهانی سینما تأسیس شده و از سال ۲۰۱۹ تاکنون، میزبان فیلمسازان و علاقه مندان از سراسر جهان در شهر تورنتو است تا از روایت های اصیل و جسورانه در عرصه فیلم تقدیر کند. داستان«در آغوش درخت» با نگاهی لطیف و انسانی به مسائل خانوادگی و اجتماعی می پردازد. این فیلم پیش از این نیز در جشنواره های مختلف داخلی و بین المللی مورد توجه قرار گرفته بود و جوایز متعددی را به دست آورده است. «در آغوش درخت» محصول مشترک سازمان سینمایی سوره و کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان است و پخش بین المللی آن را مرکز بین الملل سوره به عهده دارد.
کشف ۳۱ حلقه فیلم از دوره قاجار در کاخ گلستان
۳۱ حلقه فیلم از دوران قاجار کاخ گلستان شناسایی شد. بنابر اعلام این مجموعه تاریخی، احتمال می رود این فیلم ها بخشی از نخستین تصاویر ضبط شده در تاریخ ایران و حتی سرآغاز سینمای ایرانی باشد. آفرین امامی، مدیر مجموعه میراث جهانی کاخ گلستان اعلام کرد: هنگام اجرای عملیات ساماندهی و حفاظت اشیای آلبوم خانه و بررسی جعبه های مربوط به حلقه های فیلم از مجموعه ای تحت عنوان فیلم خام که در گذشته ثبت و ضبط شده است، ۳۱ حلقه فیلم دارای تصویراز دوره قاجار شناسایی شد.
به گفته مدیر میراث جهانی کاخ گلستان، این آثار شامل ۲۸ حلقه فیلم ۳۵ میلی متری و ۳ حلقه فیلم ۱۶ میلی متری است که از سوی کارشناسان و امین اموال آلبوم خانه کاخ گلستان شناسایی شده اند.
امامی افزود: برای تشخیص و بررسی دقیق محتوای این فیلم ها، به زمان و مطالعات کارشناسی بیشتری نیاز است.
مدیر کاخ گلستان با تأکید بر اهمیت این آثار تاریخی اظهار کرد: این فیلم ها می توانند در ادامه فیلم های دوره مظفری، اطلاعات ارزشمند و تازه ای از شناخت دوره قاجار و حال وهوای آن روزگار در اختیار پژوهشگران و علاقه مندان بگذارند و حتی نگاه به تاریخ آغازین سینمای ایران را تحت تأثیر قرار دهند. آلبوم خانه کاخ گلستان بیش از ۶۱ هزار اثر تاریخی از جمله دوربین ها و فیلم های قاجاری، آلبوم های عکس، فتوگرافی ها، نقاشی ها، نگاتیوهای شیشه ای و سایر آثار مرتبط را در خود جای داده است. این مجموعه پس از آلبوم خانه وینتور انگلستان، دومین و مهم ترین آلبوم خانه جهان به شمار می رود.
حضور رضا عطاران با «خانم والده» در سینماها
شورای بازبینی فیلم های سینمایی با صدور پروانه نمایش ۴ فیلم موافقت کرد. فیلم های «آبستن» به تهیه کنندگی جلال تیموری و کارگردانی مصطفی تنابنده و محمدتنابنده، «جان یار» به تهیه کنندگی ابوذر پورمحمدی و کارگردانی مهدی صاحبی، «خانوم والده» به تهیه کنندگی سیدابراهیم عامریان و کارگردانی سهیل موفق پروانه نمایش دریافت کردند.همچنین فیلم «بچه مردم» به تهیه کنندگی سیدعلی احمدی محلاتی و کارگردانی محمود کریمی، موافقت شورای پروانه نمایش فیلم های سینمایی را کسب کرد.رضا عطاران، غلامرضا نیکخواه، شبنم قربانی و عباس جمشیدی فر در فیلم «خانم والده» ایفای نقش می کنند. این فیلم داستان ۲ برادر را روایت می کند که بدهکار شده اند و در این بین ارثی به آنها می رسد که می خواهند با آن ارث قرض های خود را تسویه کنند.
پیشنهاد هفته
«بچه مردم» و دغدغه هایی که به زبان فانتزی روایت شد
این روزها گیشه سینمای ایران میزبان فیلم هایی با گونه های مختلف است؛ یعنی اگر بخواهید آخر هفته بخشی از زمان خود رابرای تماشای فیلم در سینما اختصاص دهید، می توانید براساس سلیقه ای که دارید، فیلم مورد نظر خود را انتخاب کنید و از تماشای آن لذت ببرید. یکی از جدیدترین آثاری که به تازگی برای اکران به گیشه سینمای ایران پیوسته فیلم سینمایی «بچه مردم» به کارگردانی محمود کریمی یکی از مستندسازان شناخته شده کشورمان است.
تماشای این فیلم می تواند حال و هوای متفاوتی را برای مخاطب علاقه مند به فیلم های اجتماعی به وجود آورد، نوجوانانی که دغدغه شان با ورود به جامعه امروز به صورت فانتزی به تصویر کشیده می شود.
این روایت متفاوت قرار است با حضور بازیگران درخشانی چون گوهرخیراندیش، رضا کیانیان، حسن معجونی، بهروز شعیبی، سیامک صفری، سیاوش چراغی پور، امید روحانی، زهرا داوودنژاد، سیدجوادیحیوی، ونوس کانلی، کامبیز امینی، سیامک ادیب، زری کریمی، سیاوش جامع و البته همچنین ۴ نوجوان درخشان این فیلم؛ مهبد جهان نوش، احسان احمدی، فرزین فلسفین و ایلیا یعقوبی به تصویر کشیده شود.
در خلاصه داستان این اثر سینمایی آمده است: «تاجی: هر قصه ای رو دقت کنید می بینید قهرمانش از یه جایی رو پای خودش وایساده. الیورتوییستیه جور، سهراب و فریدون اون جور، حضرت یوسف چهار سالش بود رفت عزیز مصر شد. حضرت موسی رو بگو؛ همین دنیا که اومد دادنش به آب. ماشالا نره غول شدین، پاتون اینجاس سرتون اونجا. وقتشه خودی نشون بدین... »
اولین نمایش این اثر سینمایی در چهل و سومین دوره جشنواره فیلم فجر بود که توانست توجه مخاطبان در بخش های مختلف را به دست آورد. البته «بچه مردم» در بخش های مختلف جشنواره نیز نامزد دریافت جایزه شد و در نهایت موفق به دریافت سیمرغ بلورین بهترین فیلمنامه، بهترین تدوین و بهترین کارگردان فیلم اول شد. در بخشی از نقدی که به این فیلم آمده در کنار ستایش موسیقی آن که توسط کریستف رضاعی ساخته شده، نوشته شده است: «فیلمی با ایده جدید و نو و پرداخت فانتزی که روایتش را جذاب و دیدنی کرده است. مسلما تجربه سال ها مستندسازی به محمود کریمی کمک کرده که دنبال ایده واقعی و نسبت به آن دغدغه مند باشد. داستان چند نوجوان از بهزیستی که به 18 سالگی رسیده اند و حالا به دنبال آینده خودشان هستند، هم جذاب است هم دیدنی، اما مهم ترین نکته نوع روایت فانتزی و جذاب همراه با ریتم تند که از گزافه گویی پرهیز کرده، توانسته فیلمی خوش آب و رنگ روی پرده بیاورد. بازی های شوخ و شنگ چشمگیر نوجوان های مبتدی در کنار پیشکسوت های سینما مثل گوهر خیراندیش، حسن معجونی و رضا کیانیان نتیجه خوبی به بار آورده و نشان از هدایت بازیگری درستی دارد، تا جایی که این فیلم را در زمره سیمرغ بگیران جشنواره چهل و سوم قرار داده است.
اکتشاف در عصر پسافناوری
از کشف تا خلق واقعیت
مشعل: در گذشته اکتشاف یعنی یافتن چیزی که وجود داشت، در حالی که ناشناخته بود. در عصر پسافناوری، اکتشاف معنایی تازه پیدا کرده است، در واقع خلق چیزی است که پیش تر وجود نداشت. ما اکنون دیگر فقط کاشف نیستیم، بلکه خالق واقعیت های جدید هستیم. فناوری های نوین مانند هوش مصنوعی مولد، واقعیت ترکیبی و زیست فناوری، مرز بین کشف و خلق را محو کرده اند. این مقاله به آینده ای می پردازد که در آن اکتشاف نه تنها علمی، بلکه هنری، ذهنی و اجتماعی است.
اکتشاف به مثابه خلق
در عصر پسافناوری، اکتشاف دیگر فقط کشف یک سیاره یا ژن جدید نیست، بلکه خلق یک جهان دیجیتال، یک موجود زیستی مصنوعی، یا حتی یک زبان تازه است، به طوری که مرز بین دانشمند و هنرمند از میان رفته است.
به عنوان مثال می توان به طراحی موجودات دیجیتال اشاره کرد، به این معنا که در آزمایشگاه های آینده، دانشمندان با استفاده از الگوریتم های ژنتیک و مدل های هوش مصنوعی، موجوداتی خلق می کنند که هیچ گاه در طبیعت وجود نداشته اند.
اکتشاف در لایه های واقعی
در آینده و در عصری که فناوری بدون توقف در حال پیشرفت است، واقعیت دیگر یک لایه نیست؛ بنابراین ما در لایه های مختلفی از واقعیت (فیزیکی، دیجیتالی، ذهنی و اجتماعی) زندگی می کنیم. اکتشاف در این لایه ها نیازمند ابزارهای جدید و ذهنی باز است.
واقعیت ترکیبی
با ترکیب واقعیت افزوده و مجازی، انسان ها می توانند در محیط هایی زندگی کنند که هم واقعی هستند و هم خیالی. اکتشاف در این فضاها، تجربه ای چندحسی و چندبعدی است.
اکتشاف در مرزهای زبان
در عصر پسافناوری، زبان دیگر تنها ابزار ارتباط نیست؛ بلکه ابزار کشف نیز محسوب می شود. مدل های زبانی مانند GPT می توانند زبان های جدید خلق کنند، مفاهیم تازه بسازند و حتی فلسفه های نوینی را پیشنهاد دهند.
زبان به مثابه آزمایشگاه
در آینده، زبان شناسان و فیلسوفان با همکاری مهندسان هوش مصنوعی، زبان هایی را طراحی خواهند کرد که برای توصیف واقعیت های جدید مناسب تر باشند. این زبان ها می توانند احساسات پیچیده، مفاهیم کوانتومی یا تجربه های ذهنی را بهتر بیان کنند.
اخلاق به مثابه قطب نما
در عصر پسافناوری، اخلاق دیگر مانع نیست، بلکه قطب نمای اکتشاف است. بدون چارچوب های اخلاقی، اکتشاف می تواند به انحراف، سوءاستفاده یا حتی بحران های وجودی منجر شود.
اکتشاف در مرزهای هنر
هنر نیز در این عصر، نه تنها بازتاب واقعیت، بلکه ابزار خلق آن است. هنرمندان با استفاده از الگوریتم ها، واقعیت های تازه ای می سازند که قابل تجربه، لمس و تعامل هستند.
در آینده، آثار هنری نه تنها از سوی انسان که با ماشین خلق می شوند. این آثار می توانند احساسات انسانی را برانگیزند، داستان هایی را تعریف کنند و حتی با مخاطب به گفت وگو بپردازند.
اکتشاف در مرزهای خودآگاهی
با پیشرفت در علوم شناختی و نوروساینس، اکتشاف به درون ذهن انسان گسترش یافته است. شناخت احساسات، انگیزه ها و ساختارهای ناخودآگاه به یکی از مهم ترین حوزه های اکتشاف تبدیل شده است.
ذهن مانند جهان ناشناخته
در آینده، انسان ها می توانند نقشه ای از ذهن خود داشته باشند، با حافظه، احساس، منطق و خیال. این نقشه ها می توانند به درمان، رشد فردی و حتی خلق شخصیت های دیجیتال کمک کنند.
اکتشاف در مرزهای زمان
زمان دیگر خطی نیست. با شبیه سازی، بازسازی تاریخی و تجربه های مجازی، انسان می تواند در زمان سفر کند، نه فیزیکی، بلکه ذهنی و داده محور.
تاریخ تعاملی
در آینده، کاربران می توانند در نقش شخصیت های تاریخی قرار بگیرند، تصمیم گیری کنند و مسیر تاریخ را در شبیه سازی ها تغییر دهند. این نوع اکتشاف، تاریخ را از روایت به تجربه تبدیل می کند.
اکتشاف در عصر پسافناوری، دیگر فقط یافتن نیست، بلکه خلق، تجربه و بازتعریف است. ما از کاشفان جهان بیرونی به معماران جهان های درونی تبدیل شده ایم. در این مسیر، فناوری نه تنها ابزار بلکه شریک فلسفی، هنری و اخلاقی ماست. آینده اکتشاف، آینده ای است که در آن انسان نه تنها می بیند، بلکه می سازد، می فهمد و معنا می بخشد.
ته چين عدس پلو
غذای سنتی و اصیل ایرانی
مشعل: این غذای سنتی خوش عطر و طعم، یکی از غذاهای پرطرفدار ایرانی است که از مخلوط برنج، انواع گوشت، ماست، تخم مرغ و زعفران فراوان درست می شود. ته چین به دلیل شکل و فرم زیبایی که دارد، غذایی رسمی و مناسب مهمانی هاست.
این غذای قالبی و زعفرانی از دو بخش اصلی تشکیل شده؛ بخش اول، برنجی است كه با تخم مرغ و ماست مخلوط و كاملا زعفرانی می شود و بخش دوم هم معمولا تكه های مرغ، ماهی یا گوشت راسته است.
برخلاف تصورات،تنها یک نوع ته چین(مرغ) نداریم؛ بلکه این غذا بجز مرغ با گوشت، اسفناج، بادمجان و... هم درست می شود؛ اما برنج در تمام ته چین ها به یک شکل پخته می شود. ته چین را هم می توان در فر درست کرد و هم روی شعله گاز.
این غذای سنتی و اصیل ایرانی، به دلیل ارزش غذایی بسیار بالایی که دارد، به تمام گروه های سنی توصیه می شود. در ادامه برای شما خوانندگان همیشه همراه، طرز تهیه یک ته چین متفاوت را آورده ایم که شاید تا کنون طعم لذیذ آن را نچشیده باشید.
مواد لازم
برنج ايرانی: ٣ پيمانه پلوپزى
عدس: یک پيمانه پلوپزى
تخم مرغ: يك عدد كامل و يك عدد زرده
زعفران : به ميزان لازم
ماست پرچرب: ٤ قاشق غذاخورى
روغن دم کرده: ٥ قاشق غذاخورى
گوشت گوسفندى پخته و ريش شده: به اندازه دلخواه
كشمش، مغز گردو و پياز داغ: به اندازه دلخواه
طرز تهیه
ابتدا برنج را بپزید و سپس آبکش کنید. دانه های برنج باید زنده تر از حد معمول باشد. عدس را هم جدا بپزيد؛ البته توجه داشته باشید که عدس نباید زیاد پخته شود؛ چون زمان دم کشیدن له می شود. گوشت را هم جدا بپزید و ريش كنيد. مايه ته چين را که شامل تخم مرغ، زعفران، ماست و روغن می شود، با هم مخلوط كنيد و خوب به هم بزنيد. همه برنج آبكش شده را با مايه ته چين مخلوط كنيد. به اندازه كف قابلمه يا قالب مورد نظر، برنج مخلوط شده با مايه ته چين را جدا و مابقى را با عدس پخته شده مخلوط كنيد. در این مرحله، اول قابلمه را چرب كنيد، سپس از برنج بدون عدس كف قابلمه بريزيد (اگه با عدس كف قابلمه باشد، عدس های كف قابلمه مي سوزد) و با پشت قاشق آن را فشرده كنيد. لايه بعد، كمى برنج مخلوط با عدس بريزيد و دوباره بفشارید. گوشت پخته شده به همراه پيازداغ طلايى را بريزيد، دوباره برنج مخلوط شده با عدس و بعد هم دوباره گوشت و پيازداغ. لايه ها را تا تمام شدن مواد ته چين ادامه دهید. فقط لايه آخر بايد برنج مخلوط شده با عدس باشد.اگر می خواهید ته چین را در فر بپزید، روی قالبی که مواد را قرار داده اید، فويل بكشيد و چند سوراخ ايجاد كنيد. ته چین در فر با دماى ١٨٠ درجه سانتي گراد یک ساعت و 30 دقیقه زمان می برد تا بپزد. اگر هم قرار است روی گاز پخته شود، به مدت يك ساعت روی حرارت ملايم اجاق قرار دهید.
بعد از پختن می توانید روى ته چين را با پيازداغ، كشمش، مقدارى گوشت و كمى گردو تزيين کنید.
فرماژ پرتقال
مواد لازم
شکر: سه چهارم پیمانه
پودر ژلاتین: یک و یک دوم قاشق سوپخوری
سفیده تخم مرغ: 2 عدد
زرده تخم مرغ: 3 عدد
پوست پرتقال رنده شده: یک قاشق چایخوری
آب پرتقال: یک پیمانه
خامه قنادی یا خامه پاکتی: 200 گرم یا یک پاکت
طرز تهیه
زرده تخم مرغ را با شکر و پوست رنده شده پرتقال مخلوط می کنیم و با همزن می زنیم تا کرم رنگ شود. پودر ژلاتین را که با آب پرتقال شفاف شده به زرده تخم مرغ اضافه می کنیم و هم می زنیم. سپس سفیده تخم مرغ را با همزن می زنیم تا سفت شود. در این مرحله زرده را به دیگر موادمان اضافه می کنیم و با همزن برقی یا دستی خوب هم می زنیم. مواد آماده شده را درون قالب می ریزیم و در یخچال قرار می دهیم. بعد از سفت شدن، آن را داخل ظرف مورد نظر که کمی چرب شده، قرار می دهیم و با سلیقه دلخواه و با خامه تزیین می کنیم.
کیک اسفنجی ساده
مواد لازم
آرد گندم: 2 لیوان
شکر: نصف لیوان
تخم مرغ: 2 عدد
ماست: نصف لیوان
روغن مایع: نصف لیوان
وانیل:نصف قاشق چای خوری
بیکینگ پودر: یک قاشق چای خوری سرپر
دارچین: به میزان لازم
طرز تهیه
ابتدا شکر، تخم مرغ و وانیل را چند دقیقه با همزن برقی می زنیم تا مواد به رنگ کرمی درآید و کش دار شود. سپس روغن و ماست را اضافه می کنیم و با دور کند همزن، به اندازه ای می زنیم که تمام مواد کاملا با هم مخلوط شوند. آرد دو بار الک شده را با بیکینگ پودر مخلوط می کنیم و بعد با لیسک در دو مرحله و به صورت دورانی آن را در یک جهت هم می زنیم. از قبل فر را روشن می کنیم، قالب را دو تا سه دقیقه درون فر قرار می دهیم تا گرم شود. سپس کف قالب را چرب می کنیم و کمی آرد می پاشیم (این کار باعث می شود کیک به کف قالب نچسبد) حالا مواد کیک را داخل قالب ریخته و دارچین (برای خوش عطر و طعم شدن) لا به لای مایع کیک می ریزیم. قالب را داخل فر از قبل گرم شده در دمای 180 درجه فارنهایت و به مدت 35 دقیقه قرار می دهیم. بعد از پخت آن را در ظرف مورد نظر قرار می دهیم و به سلیقه دلخواه برش می زنیم.
سوپ شير
مواد لازم
جو: يك ليوان
پياز: ۲ عدد
هويج: ۲ عدد
سينه مرغ: ۵۰۰ گرم
شير: 2 ليوان
خامه: ۱۰۰ گرم
برگ بو: 2 عدد
جعفری ساطوری شده: به ميزان دلخواه
نمك و فلفل سياه: به ميزان لازم
طرز تهیه
ابتدا جو را که از ۱۲ تا ۲۴ ساعت قبل خيس کرده ایم می گذاریم تا بپزد. بعد از دو ساعت آن را با همزن به اندازه ای می زنیم که كاملا له شود. مرغ را همراه با هويج نگينی خرد شده، پياز، نمك، فلفل و برگ بو با كمی آب می پزیم. سپس آب مرغ را كم كم به جو اضافه می کنیم و هم می زنیم تا مقداری رقيق شود. حالا هويج و مرغ را به مواد اضافه می کنیم و بعد از مخلوط شدن، شير را اضافه كرده و مدام هم می زنیم تا مواد كاملا با هم مخلوط شوند و به خورد يكديگر بروند. در آخر زير شعله را خاموش می کنیم و خامه را می افزاییم. بعد از سرو از كمی جعفری برای تزئين سوپ شیرمان استفاده می کنیم.
نكته: ميزان استفاده از شير(رقیق یا غلیظ) بستگی به ذائقه شما دارد.
آشنایی با نان های محلی
در فرهنگ ما ایرانی ها، نان از جایگاه ویژه ای برخوردار است، به همین دلیل در مناطق مختلف کشور نان های سنتی زیادی را می توان یافت که هر کدام طعم و مزه خاصی دارند. از این رو آشنایی با انواع نان سنتی که در ایران وجود دارد، خالی از لطف نخواهد بود.
کاکولی
این نان، نمونه ای از سنت و فرهنگ بختیاری است که طرفداران بی شماری دارد. کاکولی از گندم، کنجد، سیاه دانه، گردو، زیره، شیر، آرد، بادام و کشمش تهیه می شود و طعم بسیار خوبی دارد. روی این نان را بعد از قرار دادن در تنور با زرده تخم مرغ، زعفران و گلرنگ می پوشانند تا بر عطر و طعم خوش آن بیفزایند. کاکولی ماندگاری زیادی دارد و بازارش در مناسبت های مختلفی چون محرم و رمضان بسیار داغ است.
پیروگی
یکی از غذاهای اروپایی معروف است که در بسیاری از مهمانی های لهستانی ها می توان آن را دید. پیروگی، دلمه ای خمیری است که داخل آن با سیب زمینی، گوشت چرخ کرده، پنیر خرد شده، پنیر سفید، کالباس، قارچ، کلم سفید، اسفناج، سوسیس، کلم ترش و میوه یا دیگر مواد پر شده است که این دلمه را در روغن یا کره سرخ می کنند یا اینکه در آب می جوشانند. این دلمه لذیذ لهستانی در کشورهای حوزه بالتیک، فنلاند، آسیای مرکزی و... از محبوبیت زیادی برخوردار است.
راهنمای استفاده از صفحات نشریه مشعل
- بزرگنمایی یا کوچک نمایی تصاویر : Scroll (غلطک) ماوس
با امکان جابجایی پس از بزرگنمایی صفحات
- دسترسی به متن خبر: دابل کلیک روی تصاویر صفحات