مدیرعامل شرکت نفت و گاز پارس در گفت و گو با «مشعل» تشریح کرد
سرمایه گذاری برای افزایش ظرفیت 250 میلیون متر مکعبی تولید گاز
لیلا مهداد رهبر معظم انقلاب اسلامی، شعار سال را «سرمایه گذاری برای تولید» نامگذاری کردند؛ نامگذاری که می تواند راهبردی اساسی برای غلبه بر چالش های اقتصادی ایران به حساب بیاید. در این میان، صنعت نفت و گاز در قامت ستون اصلی اقتصاد کشور از اهمیت راهبردی برخوردار است؛ چراکه با ظرفیت بالای خود می تواند بخش عظیمی از درآمدهای ارزی کشور را تامین کند. در عین حال، صنعت نفت تامین کننده انرژی پایدار برای صنایع دیگر است، ضمن اینکه تامین زنجیره تولید در صنایعی مانند فولاد، سیمان، پتروشیمی و... را هم به عهده دارد و هرگونه خلل در تامین این انرژی، همه بخش های کشور را با مشکل جدی روبه رو خواهد ساخت. به همین دلیل، کاهش و توقف سرمایه گذاری در بخش های مختلف صنعت نفت، بخصوص توسعه میادین جدید و فرسودگی زیرساخت ها، خسارت های جبران ناپذیری را به دنبال دارد. وزارت نفت در دوران سخت تحریم و فشار کشورهای خارجی توانسته است خلأ سرمایه گذاری خارجی را به شکل های مختلفی پر کند و روند توسعه در پارس جنوبی و حوزه های عملیاتی صنعت نفت را طی این سال ها، به خصوص در سال جدید که به همین موضوع اختصاص یافته، ادامه دهد. در ادامه، گفت وگوی «مشعل» با تورج دهقان، مدیرعامل شرکت نفت و گاز پارس را می خوانید که یکی از محورهای اصلی آن موضوع سرمایه گذاری در بخش های مختلف میادین پارس جنوبی است.
شرکت نفت و گاز پارس تا چه حد به موضوع ساخت اول ورود کرده است؟
ورود به حوزه ساخت داخل و ساخت بار اول در شرکت نفت و گاز پارس و در کل صنعت نفت، موضوع تازه ای نیست و این مهم به ویژه با اعمال تحریم های ریشه دار بین المللی،سال هاست که در طرح های متعددی همچون خط انتقال گوره به جاسک انجام شده است. در پروژه خط لوله انتقال نفت خام گوره به جاسک، بیش از 50 کالای ساخت اول، در صنعت نفت تولید شد که نشان دهنده توانمندی صنعت نفت ایران است. با وجود مشکلات ناشی از تحریم ها و نبود امکان اجرای قراردادهای خارجی، توانسته ایم با همکاری های داخلی و تأمین اقلام اصلی، بخصوص لوله ها، این پروژه را پیش ببریم.
پروژه خط لوله انتقال نفت خام گوره به جاسک از چه زمانی شروع شد؟
اواسط سال 98 عملیات اجرایی این طرح بزرگ نفتی شروع شد و در تیر سال 1400 به مرحله تحویل نفت در سواحل رسید. در فاز نخست این پروژه، 350 هزار بشکه ظرفیت ایجاد و خطوط لوله و برق مورد نیاز احداث شد. این پروژه در کمتر از 2 سال با 90درصد پیشرفت به اجرا درآمد و درواقع خط لوله انتقال نفت خام گوره - جاسک توانست رکورد اجرای یک پروژه بزرگ را کمتر از مدت زمان مورد انتظار ثبت کند.
از جزئیات این طرح ملی بگویید؟
این پروژه شامل یکهزار کیلومتر خط لوله 42اینچ سرویس ترش، پنج ایستگاه پمپاژ 25 مگاواتی، تأسیسات بارگیری، تجهیزات حدود 300 کیلومتر خط انتقال برق و 11 پست برق 40 کیلومتری است که نشانه ای از حجم بالای آن به شمار می رود.
خط لوله انتقال نفت خام گوره به جاسک، طرح ملی به ارزش 2 میلیارد دلار است، آن هم با ظرفیت انتقال روزانه یک میلیون بشکه. معتقدم که چنین دستاوردهایی باید به عنوان معیار و الگوی ارزیابی در نظر گرفته شوند تا بتوانیم از قابلیت های فناوری، بهره برداری بیشتری داشته باشیم. واقعیت این است که پروژه های عظیم اینچنینی می توانند به توسعه فناوری و رشد اقتصادی کشور کمک کنند.
به نظر شما ویژگی برجسته و مهم ترین دستاورد این طرح ملی چیست؟
ویژگی برجسته این طرح، استفاده از تولیدات داخلی است. درواقع بیش از 95درصد تجهیزات و کالاهای مورد نیاز این طرح از داخل کشور تأمین شده است. نکته قابل تامل اینکه، این پروژه نه تنها از توان داخلی بهره گرفته؛ بلکه زمینه توسعه و ارتباط بیشتر ظرفیت های داخلی را هم فراهم کرده است. مهم ترین دستاورد این پروژه، ایجاد ظرفیت صادرات روزانه یک میلیون بشکه نفت بدون نیاز به عبور از تنگه هرمز است، از این رو معتقدم که این دستاورد بزرگ، نشان دهنده توانمندی های صنعت نفت ایران است و باید به عنوان یک معیار برای ارزیابی پروژه های آینده مورد استفاده قرار گیرد؛ اما معرفی و تمرکز کافی بر این پروژه انجام نشده و در حالی که طبق چشم انداز 20ساله کشور، باید رتبه نخست منطقه را در صنعت نفت کسب می کردیم، تاکنون نتواسته ایم به این هدف برسیم.
مشکل را در کجا می بینید؟
در برخی موارد، فرایندهای نظارتی (رگولاتوری) مانع از اتخاذ تصمیم های کلیدی در زمان مناسب شده و فرصت های مهمی از دست رفته است. کارشناسان صنعت نفت معتقدند که حتی در شرایط سخت اقتصادی نیز می توان با تمرکز بر توانمندی های داخلی، موانع را برطرف کرد و رشد اقتصادی را سرعت بخشید.
با توجه به حساسیت فعالیت شرکت نفت و گاز پارس ، سهم این شرکت از تولید ناخالص داخلی چقدر تخمین زده می شود؟
شرکت نفت و گاز پارس جنوبی، سالانه از تولید ناخالص داخلی کشور، سهم 100میلیارد دلاری دارد. واقعیت این است که بجز فاز های نخست میدان مشترک پارس جنوبی که شرکت های بین المللی آن را توسعه دادند، توسعه این میدان در دیگر فاز ها به همت شرکت های ایرانی انجام شده است.
عمده فعالیت های نفت و گاز پارس در چه بخش هایی بوده است؟
طی سال های گذشته، عمده فعالیت های نفت و گاز پارس، معطوف به توسعه و تولید از میدان مشترک پارس جنوبی بود، تا جایی که 7میلیون مترمکعب ظرفیت جدید تولید گاز ایجاد شده و امسال رکورد 716میلیون مترمکعب تولید روزانه به ثبت رسیده که نسبت به سال گذشته 10میلیون مترمکعب افزایش داشته است.
این میزان تولید گاز از کدام میادین است؟
این مقدار گاز از 39سکوی دریایی، بیش از 300حلقه چاه و 13پالایشگاه در قالب 24 فاز برداشت می شود؛ البته بیش از 70درصد گاز مصرفی کشور را تأمین می کند. همچنین بیش از 40درصد ظرفیت تولید بنزین و نزدیک به 50درصد خوراک صنایع پتروشیمی و نیروگاه ها و 50درصد گاز تحویلی به نیروگاه های کشور از پارس جنوبی تأمین می شود.
با این اوصاف، سهم شرکت نفت و گاز پارس در تامین توسعه پایدار گاز به چه میزان بوده است؟
حدود 90میلیارد دلار سرمایه گذاری در بخش بالادستی پارس جنوبی طی بیش از 2 دهه گذشته انجام شده و امروز ظرفیت تولید گاز در این منطقه، به بیش از 700میلیون مترمکعب در روز رسیده است؛ البته در چارچوب برنامه هفتم توسعه، کشور به 250میلیون مترمکعب ظرفیت جدید برای تولید گاز در پنج سال آینده نیاز دارد که بخش عمده این مسئولیت، به عهده شرکت نفت و گاز پارس خواهد بود و به همین دلیل نیاز به سرمایه گذاری بیشتری در این منطقه داریم. درآمد ارزی این بخش 100 میلیارد دلار در سال تخمین زده شده که نشان می دهد پارس جنوبی نقشی راهبردی در اقتصاد کشور دارد.
موضوع داغ این روزها، ناترازی است. شرکت نفت و گاز پارس چه برنامه ای برای کاهش افت تولید دارد؟
ناترازی، فاصله میان تولید و مصرف است. هر میزان این فاصله بیشتر باشد، وضعیت وخیم تر است. بنابراین یا باید تولید را افزایش بدهیم یا مصرف را کاهشی کنیم. یک راهکارترکیبی هم برای مدیریت ناترازی وجود دارد. نکته قابل تامل این است که سیستم یکپارچه ای باید انرژی کشور تا بخش های مختلف مصرف و عرضه انرژی را مدیریت کند. این در حالی است که در صنعت نفت، بیشتر فعالیت ها بر توسعه و تولید متمرکز هستند. با این توضیح، برای اینکه بتوانیم ناترازی را جبران کنیم، برنامه های توسعه ای همچون توسعه میادین کیش، پارس شمالی، بلال و... را در نظر گرفته ایم که طی سال های آینده اجرا خواهند شد. بحث بعدی، جلوگیری از افت فشار است که این شرکت برای آن هم برنامه هایی دارد و مقدمات آن را فراهم شده که بزودی شاهد برگزاری مناقصات و انعقاد قراردادهای جدید خواهیم بود.