66 درصد گاز تحویلی به شبکه، در بخش خانگی و صنایع خرد مصرف می شود
صرفه جویی 20 درصدی با تعویض بخاری های فرسوده
شرکت بازرگانی گاز ایران: فراخوان جذب سرمایه گذار منتشر کردیم
مشعل| بیش از 70 درصد سبد انرژی کشور را گاز تشکیل می دهد، از این رو می توان گفت که این حامل انرژی نقش تعیین کننده ای در سبد سوختی مصرف کنندگان کشور دارد. روند فزاینده مصرف گاز در کشور از سال ها قبل زنگ خطر ناترازی در این سوخت پاک را به صدا درآورده، آنگونه که در فصول سرد سال، تامین گاز مورد نیاز بخش های مختلف را به موضوعی حائز اهمیت در میان مسئولان بدل کرده است.
در سال های اخیر، توجه به مصرف بهینه و مدیریت مصرف برای جبران ناترازی موجود در این بخش بسیار مورد تاکید قرار گرفته که طرح تعویض بخاری های فرسوده و راندمان پایین با بخاری های با راندمان بالا از سوی شر کت ملی گاز ایران، یکی از اقدام های قابل ذکر است. هدف از اجرای این طرح، بهینه سازی مصرف گاز است که می تواند نتایج اثربخشی برای جبران ناترازی سوخت به دنبال داشته باشد.
یکی از بخش های پرمصرف در کشور، بخش خانگی، تجاری و صنایع جزء است که با آغاز فصل سرما در کشور به یک باره مصرف گاز در این بخش رشدی فزاینده می یابد. بر اساس تازه ترین آمار ارائه شده از سوی شرکت ملی گاز ایران، 16 آذر امسال ۶۶ درصد گاز طبیعی تحویلی به شبکه سراسری در این بخش مصرف شد که در مقایسه با روز مشابه سال گذشته، ۲۰ درصد افزایش داشته است.
بر این اساس، از ۸۵۷ میلیون مترمکعب گاز تزریقی به شبکه سراسری که 16 آذر انجام شد، ۵۶۶میلیون مترمکعب آن در بخش خانگی، تجاری و صنایع جزء به مصرف رسید. مقدار گاز مصرف شده در این بخش، ۶۶ درصد از کل گاز تحویلی به شبکه کشور بوده که در مقایسه با روز مشابه پارسال20 درصد افزایش داشته است، در حالی که با بهینه سازی مصرف، می توان امیدوار بود که تا حدی جلوی استفاده افسارگسیخته گاز در این بخش گرفته شود. یکی از راهکارهایی که می تواند بهترین و کم هزینه ترین راه حل برای مدیریت و بهینه سازی مصرف در این بخش باشد، بهره گیری از وسایل گازسوز با راندمان بالای انرژی است.
وجود21 میلیون بخاری فرسوده در کشور
بنا بر اعلام آرش نجفی، رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی ایران، هم اکنون 21 میلیون بخاری فرسوده در کشور وجود دارد که این میزان نیاز کشور را شامل می شود؛ بررسی ها نشان می دهد مصرف بهینه گاز در این تعداد بخاری، می تواند مقدار قابل توجهی از مصرف گاز را کاهش دهد. با درک اهمیت این موضوع، طرح تعویض بخاری های فرسوده، با بخاری های با بازده بالا به منظور بهینه سازی مصرف سوخت در برنامه هفتم توسعه برنامه ریزی و شرکت ملی گاز ایران ملزم به تعویض این بخاری ها در کشور شد. با تعویض بخاری های کم بازده و فرسوده با بخاری های گرید A ، مصرف گاز در کشور120میلیون مترمکعب در روز کاهش می یابد.
فراخوان شناسایی و ارزیابی سرمایه گذاران
با توجه به مصوبه شورای اقتصاد، چندی پیش شرکت بازرگانی گاز ایران با توجه به موضوع مدیریت بهینه مصرف در کشور و با هدف مدیریت مصرف انرژی و کاهش هدررفت گاز، اقدام به ارائه «فراخوان شناسایی و ارزیابی سرمایه گذاران برای اجرای طرح با جایگزینی بخاری های گازسوز بازده بالا به جای بخاری های گازسوز بازده پایین» کرد. بر این اساس، شرکت بازرگانی گاز ایران در نظر دارد با هدف کاهش ناترازی گاز طبیعی از طریق مدیریت مصرف، کاهش هدررفت گاز طبیعی در ساختمان ها، حمایت از تولید تجهیزات کم مصرف گرمایشی و در اجرای طرح ملی جایگزینی بخاری های مرسوم گازسوز راندمان پایین با بخاری های گازسوز راندمان بالا، اقدام به شناسایی و ارزیابی سرمایه گذاران عامل صرفه جویی در سامانه ملی طرح کاهش ناترازی گاز طبیعی از طریق مدیریت مصرف شرکت ملی گاز ایران کرده و معادل سرمایه گذاری سرمایه گذار عامل صرفه جویی، به ارائه گواهی گاز طبیعی صرفه جویی شده براساس شرایط اعلامی در مستندات و اسناد سرمایه گذاری به سرمایه گذار مبادرت کند .
طبق گفته مسئولان شرکت بازرگانی گاز ایران، این میزان سرمایه گذاری برای تعداد 4.1 میلیون بخاری گازسوز است. سرمایه گذاران بنا بر آگهی مناقصه که در پایگاه اطلاع رسانی شرکت ملی گاز ایران منتشر شده، می توانند تا موعد مقرر ضمن اطلاع از شرایط و ضوابط مشارکت در طرح، مستندات لازم را تهیه و درخواست کتبی خود را برای شرکت در این مناقصه به اداره تدارکات کالای شرکت بازرگانی شرکت ملی گاز ایران تحویل دهند. این شرکت نیز بر اساس معیارهایی که در سامانه تدارکات الکترونیکی دولت بارگذاری شده، ارزیابی سرمایه گذاران و تهیه فهرست کوتاه را در دستور کار قرار خواهد داد.
چشم انداز طرح مذکور این است که طی بازه زمانی پنج ساله، ۴ میلیون و ۱۰۰ هزار دستگاه بخاری با بازده A و B جایگزین بخاری های فرسوده شود. براساس برآوردها، هریک از این بخاری ها سالانه به ترتیب ۴۶۶ و ۳۷۸ مترمکعب گاز صرفه جویی خواهند داشت. با توجه به ظرفیت و توان تولیدکنندگان، این ملاحظه در نظر گرفته شده که تا 2 سال نخست بتوان از ظرفیت بخاری با بازده B هم استفاده کرد؛ اما سرانجام اولویت این طرح، جایگزینی حداکثری بخاری های با بازده سطح A به جای بخاری های فرسوده و اولویت اجرای تعویض بخاری نیز با خانواده های تحت پوشش کمیته امداد امام خمینی(ره) و سازمان بهزیستی کشور، مدارس، دانشگاه ها، مساجد، دستگاه های اجرایی دولتی و ارگان های نظامی و انتظامی کشور با نظر شرکت ملی گاز ایران است.
در اجرای این طرح، سرمایه گذار باید بتواند حداقل ۱۵ هزار بخاری راندمان پایین را در ماه تعویض و بخاری راندمان بالا را نصب و راه اندازی کند. به طور مثال هر سرمایه گذاری که توان خود در تعویض ۱۰۰ هزار بخاری را اعلام کند، در ابتدا باید توان مالی تعویض ۲۵ هزار بخاری را داشته باشد. همچنین در منطقه محل فعالیت خود، دفتر خدمات پس از فروش داشته باشد. بخاری ها نیز باید مهر و گواهی استاندارد را دارا بوده تا قابلیت نصب و راه اندازی داشته باشند.
صرفه جویی معادل گاز مصرفی صنایع
بخاری های فرسوده تقریباً ۲۰ تا ۳۰ درصد گاز را به گرما تبدیل کرده و مابقی را بدون اینکه بسوزانند، دود می کنند. به همین دلیل حجم گاز صرفه جویی شده ناشی از اجرای این طرح بالا بوده و توجیه اقتصادی خوبی هم دارد. طبق گفته مسئولان، طرح تعویض بخاری های فرسوده با بخاری های با راندمان بالا به کاهش ۵۰ درصدی مصرف گاز در این بخاری ها می انجامد که با این صرفه جویی، کل هزینه سرمایه گذاری دولت طی 2 سال بازخواهد گشت. به عقیده کارشناسان، با اجرای طرح تعویض بخاری های فرسوده مصرف هر بخاری ۴۶۶ مترمکعب کاهش می یابد و در کل با تعویض 5 میلیون بخاری فرسوده غیراستاندارد، بیش از 2 میلیارد و 275 میلیون مترمکعب کاهش مصرف گاز در بخش خانگی(در اوج ناترازی) خواهیم داشت. اجرای کامل طرح جایگزینی و نوسازی بخاری های فرسوده با بخاری های نسل جدید در پایان مدت پنج ساله برنامه هفتم توسعه، ظرفیت صرفه جویی ۲۰ درصدی در کل مصرف گاز کشور طی روزهای اوج مصرف را دارد. افزون بر این، هدف، کاهش سالانه ۱۰ میلیارد مترمکعبی مصرف گاز در اوج تقاضای گاز است که به طور کامل ناترازی گاز زمستانی صنایع را برطرف خواهد کرد. آنچه مسلم به نظر می رسد، این است که با اجرای طرح جامع تعویض و نوسازی بخاری های خانگی، می توان گاز صرفه جویی شده را با سرمایه گذاری های متقابل، به صنایع تخصیص داد که این موضوع، مزایای متعددی را برای کشور دربردارد.