گردهمایی غول های گازی جهان در نشست 26 جی ای سی اف تهران
افق های روشن همکاری
مشعل میزبانی سه روزه ایران (16 تا 18 آذرماه) از بزرگ ترین صادرکنندگان گاز جهان که درمجموع ۷۰ درصد از ذخایر گاز، ۴۰ درصد از تولید، ۴۷ درصد از صادرات گاز به وسیله خط لوله و ۵۱ درصد از صادرات ال ان جی جهان را در اختیار دارند، از رویدادهای مهم طی چند ماهه عمر وزارت نفت دولت چهاردهم بود. گردهمایی غول های گازی جهان در فضای سیاسی اقتصادی خاورمیانه و جهان آنگونه که محسن پاک نژاد، وزیر نفت کشورمان از آن تعبیر کرد، از پایداری، ثبات و امنیت بالای ایران حکایت دارد.
بیست وششمین اجلاس وزارتی مجمع کشورهای صادرکننده گاز
(جی ای سی اف) در حالی به میزبانی ایران برگزار شد که از زمان تأسیس این مجمع تاکنون افزون بر میزبانی سومین اجلاس سران مجمع کشورهای صادرکننده گاز در سال ۱۳۹۴ میزبان نخستین اجلاس در سال ۱۳۸۰، پانزدهمین اجلاس در سال ۱۳۹۲ و هفدمین نشست وزارتی در سال ۱۳۹۴ بوده است.
شکل گیری جی ای سی اف
اجلاس وزارتی که بیست وششمین دوره آن ۱۸ آذر در تهران برگزار شد، مهم ترین رکن حاکمیتی و سیاست گذاری این مجمع است که مهم ترین دستورکار نشست های وزارتی تصویب برنامه وبودجه، انتخاب دبیرکل، انتخاب رئیس و نایب رئیس اجلاس وزارتی و بررسی حق عضویت ها و انتخاب رؤسای بعدی در اجلاس وزارتی بررسی می شود.
نشست فوق العاده هیئت اجرایی مجمع کشورهای صادرکننده گاز نیز روز جمعه (۱۶ آذر) با حضور دبیرکل جی ای سی اف و نمایندگان کشورهای عضو در هیئت اجرایی به ریاست شیخ مشعل بن جبور الثانی در تهران برگزار شد.
اعضای اصلی مجمع شامل ایران، روسیه، قطر، الجزایر، بولیوی، مصر، گینه استوایی، لیبی، نیجریه، ترینیدادوتوباگو، امارات متحده عربی و ونزوئلاست و کشورهای آنگولا، جمهوری آذربایجان، عراق، مالزی، موریتانی، موزامبیک، پرو و سنگال نیز اعضای ناظر این مجمع را تشکیل می دهند که به صورت مرتب در اجلاس ها شرکت کرده اند.
ایده اولیه تشکیل مجمع کشورهای صادرکننده گاز از سوی ایران و در اواخر دهه ۷۰ شمسی مطرح و نخستین نشست وزیران کشورهای عضو در سال ۱۳۸۰ در تهران برگزار شد و سال ۱۳۸۹ این مجمع فعالیت های رسمی خود را آغاز کرد. دبیرخانه مجمع کشورهای صادرکننده گاز نیز بر اساس تصمیم اعضا در قطر قرار دارد.
تاکنون هفت اجلاس در سطح سران، ۲۵ اجلاس وزارتی، ۴۹ اجلاس در سطح هیئت اجرایی و ۵۵ اجلاس شورای فنی اقتصادی مجمع کشورهای صادرکننده گاز برگزار و همچنین تعداد زیادی از نشست های تخصصی و کارشناسی در پایتخت کشورهای عضو برگزار شده است.
مجمع کشورهای صادرکننده گاز با تقویت روابط بین المللی میان تولیدکنندگان و مصرف کنندگان، زمینه ساز همکاری های سازنده، همچنین افزایش نقش گاز طبیعی در بازار جهانی انرژی است.
در این چارچوب، ایران به عنوان یکی از بزرگ ترین دارندگان ذخایر گاز طبیعی جهان، ظرفیت بسیار بالایی برای تولید، انتقال و صادرات گاز طبیعی و مشارکت بیشتر در تأمین امنیت عرضه انرژی جهانی دارد. جمهوری اسلامی ایران با وجود تحریم های ظالمانه، یکجانبه و غیرقانونی آمریکا توانسته است با اتکا به توانمندی های نیروهای متخصص و متعهد و با بهره گیری از شرکت های داخلی و دانش فنی بومی، تولید گاز طبیعی را افزایش دهد و پروژه های بزرگ و ارزشمندی را در بخش های بالادستی و پایین دستی نفت و گاز اجرا کند. افزون بر آن ایران با در اختیار داشتن دومین ذخایر بزرگ گاز طبیعی جهان و موقعیت جغرافیایی راهبردی، نقش حیاتی در مجمع کشورهای صادرکننده گاز و بازار جهانی گاز ایفا می کند و آنگونه که وزیر نفت ایران با اشاره به اهمیت مساله گفته، کشور ما توانسته است با توسعه پروژه هایی مانند میدان گازی پارس جنوبی به یکی از تولیدکنندگان اصلی گاز طبیعی در جهان تبدیل شود. افزون بر این، ایران از طریق توسعه زیرساخت های انتقال و صادرات گاز، نقشی کلیدی در امنیت انرژی جهانی دارد.
با وجود تحریم های ظالمانه، ایران توانسته است با استفاده از ظرفیت های داخلی، منابع گازی خود را توسعه دهد، همچنین در تلاش است با تقویت دیپلماسی انرژی و گسترش سوآپ های گازی، همکاری های بین المللی خود را گسترش دهد.
آنچه در اجلاس 26 گذشت
وزیران کشورهای عضو جی ای سی اف به منظور همبستگی و همکاری به دعوت محسن پاک نژاد، وزیر نفت ایران و رئیس بیست وششمین نشست وزارتی مجمع کشورهای صادرکننده گاز در سال ۲۰۲۴در تهران گرد هم آمدند. این نشست با حضور وزیران انرژی و مقام های عالی رتبه کشورهای عضو شامل الجزایر، بولیوی، مصر، گینه استوایی، ایران، لیبی، نیجریه، قطر، روسیه، ترینیداد و توباگو، امارات متحده عربی و ونزوئلا و کشورهای ناظر شامل آذربایجان، عراق، موریتانی، موزامبیک و سنگال برگزار شد. افزون بر این، نماینده عالی رتبه عمان هم به عنوان مهمان ویژه در این نشست حضور داشت.
اعضای این مجمع بار دیگر ضمن تاکید و پایبندی بر اهداف یادشده در اساسنامه و اهمیت همکاری چندجانبه برای مقابله با چالش های مربوط به امنیت، ثبات و پایداری انرژی، اهمیت وحدت و همبستگی میان کشورهای عضو همسو با اهداف مطرح شده در بیانیه هفتمین نشست سران در الجزیره را مورد اشاره قرار دادند. کشورهای عضو این مجمع همچنین بر نقش محوری گاز طبیعی در پیشبرد اهداف توسعه پایدار سازمان ملل متحد، به ویژه برای پایان دادن به گرسنگی و اطمینان از دسترسی جهانی به انرژی و هدایت منظم، عادلانه، فراگیر، مقرون به صرفه و کشورمحور طرح گذار انرژی که همه از آن برخوردار باشند، تأکید کردند.