شرکت های یوتیلیتی در عسلویه و ماهشهر سرویس های جانبی پتروشیمی را تامین می کنند
بدون توقف در مسیر توسعه
مشعل واحدهای یوتیلیتی یکی از اصلی ترین بخش ها در مناطق عملیاتی پتروشیمی است؛ مجتمع هایی که برای سرویس دهی به سایر شرکت های پتروشیمی شکل گرفته اند. برخی شرکت های پتروشیمی نیازهای مختلف مانند تامین برق و بخار را در درون خود تامین می کنند و بسیاری دیگر این نیاز را از یک واحد یوتیلیتی که در نزدیکیشان قرار گرفته است، دریافت می کنند. در مناطق عملیاتی مانند ماهشهر یا عسلویه چند واحد تامین سرویس های جانبی وجود دارد؛ به همین دلیل است که واحدهای تامین سرویس های جانبی مثل برق، بخار، هوای فشرده و آب (DM) و ... از حساسیت و اهمیت بیشتری برخوردارند و حتی یک ساعت توقف کار در آنها می تواند چند مجتمع را به تعطیلی بکشاند.
در عین حال شرکت های تامین کننده سرویس های جانبی برای شرکت های پتروشیمی عسلویه و ماهشهر و سایر مناطق عملیاتی، در واقع تامین کننده بخشی از نیازهای شهرهای همسایه و نیازهای مردم عادی را در شرایط خاص به عهده دارند. به همین دلیل است که طبق اعلام پدافند غیرعامل و مدیریت بحران شرکت ملی صنایع پتروشیمی ایران، دستورعمل های ابلاغی برای تعدادی از شرکت ها اعلام شده است. در این دستورعمل ها اولویت ها و قابلیت های هر کدام از شرکت ها شناسایی و دستوراتی برای آنها اعلام شده است تا در زنجیره تأمین نیازهای داخل کشور در شرایط اضطراری همراهی داشته باشند.
شرکت های دماوند انرژی خلیج فارس، مبین انرژی خلیج فارس و فجرانرژی خلیج فارس که به عنوان شرکت های اصلی تامین کننده سرویس های جانبی شناخته شده اند، جزو 15 شرکت معرفی شده از سوی پدافند غیر عامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی هستند. یعنی سه شرکتی که مسئولیت اصلی تامین سرویس های جانبی شرکت های پتروشیمی در عسلویه و ماهشهر را به عهده دارند. یکی از حوزه های این همراهی کمک به تامین برق در اوج گرمای تابستان بوده است؛ شرکت های تامین کننده سرویس های جانبی برای پتروشیمی ها سالانه حداقل ۵۰۰ مگاوات ساعت برق لحظه ای را به شبکه سراسری هر استان تزریق کرده اند.
فجرانرژی خلیج فارس یکی از مهم ترین شرکت های یوتیلیتی است که وظیفه تامین و تحویل نیازهای حیاتی، از قبیل آب، برق و بخار پتروشیمی های منطقه بندر امام در ماهشهر را به عهده دارد. فجرانرژی خلیج فارس دارای واحدهای تولید برق با ظرفیت اسمی یکهزار و 495 مگاوات است که با توجه به شرایط گرما و شرجی بودن هوا یکهزار و 170 مگاوات آن عملی می شود و بخش مهمی از برق مصرفی پتروشیمی های منطقه بندر امام را تامین می کند. به این ترتیب باید گفت تولید پتروشیمی های منطقه بندر امام به حیات و ادامه فعالیت پایدار این شرکت های تامین کننده سرویس های جانبی از قبیل فجرانرژی خلیج فارس بستگی دارد.
اما فجرانرژی خلیج فارس به عنوان قطب یوتیلیتی منطقه ویژه پتروشیمی ماهشهر همچنان به دنبال توسعه بوده و نقشه راهی را برای آینده پیش بینی کرده است. این مجموعه در حال حاضر به دنبال اجرای یک واحد آب شیرین کن با ظرفیت ۵۰۰هزار متر مکعب در روز است.
برآورد هزینه احداث کارخانه آب شیرین کن افزون بر ۳۴۰ هزار میلیارد ریال و جانمایی و طرح توجیهی آن به صورت جامع از سوی فجرانرژی خلیج فارس ارائه شده است؛ البته اجرای این پروژه نیازمند همکاری همه ذینفعان و حمایت از نهادهای بالادستی است تا این طرح زیست محیطی در موعد مقرر خود اجرایی شود.
در همین حال، علی زال خانی، مدیرعامل فجر انرژی خلیج فارس به نقش این شرکت در تامین پایدار و موفق سرویس های جانبی به شرکت های پتروشیمی اشاره کرد و گفت: در سه سال گذشته موفق به تولید 22 میلیون مگاوات برق، معادل 22 میلیارد کیلووات ساعت شدیم، ضمن اینکه باید گفت در پنج سال گذشته هیچ قطعی برق یا توقف در انتقال و توزیع نداشته ایم.
وی با تاکید بر اینکه توانسته ایم راندمان نیروگاه گازی را در سطح 31 درصد و راندمان حرارتی CHP را در سطح 51 درصد نگه داریم، افزود: این در حالی است که میانگین راندمان حرارتی این واحدها در کشور 39 درصد است. همچنین توانسته ایم راندمان تولید بخار را به 94 درصد و راندمان تولید آب را به 0.8 کیلووات ساعت برای تولید نرمال مترمکعب برسانیم.
زال خانی از انجام مطالعات برای اجرای پروژه ها متعدد توسعه ای خبر داد و گفت: یکی از این طرح ها امکان تامین 164 مگاوات برق از طریق CHP و بدون مصرف گاز است. این طرح می تواند به توسعه منطقه ویژه کمک بزرگی کند.
تعامل به جای چانه زنی
دو شرکت مبین انرژی خلیج فارس و دماوند انرژی عسلویه نیز در سال های گذشته نقشی محوری در تامین سرویس های جانبی مانند آب، بخار، برق، اکسیژن، آب خنک کننده و ... برای شرکت های پتروشیمی داشته اند. این مجموعه ها متناسب با توسعه کلی در منطقه عسلویه و پیشرفت پروژه ها و شکل گیری مجتمع های جدید توسعه پیدا کرده اند تا توان پاسخگویی به نیاز این مجموعه ها را داشته باشند.
مبین انرژی خلیج فارس به عنوان مجموعه ای که به شرکت های پتروشیمی همچون زاگرس، جم، نوری و آریاساسول سرویس ارائه می کند، در تولید بدون توقف حدود 31 درصد از کل محصولات پتروشیمی کشور تاثیر گذار است.
مبین انرژی خلیج فارس توانسته رکورد هفت سال تولید بدون وقفه برق را در نیروگاه خود با موفقیت ثبت کند که در نتیجه این رکورد شرکت های مرتبط پتروشیمی تولیدی پایدار و بدون ریسک را تجربه کرده اند.
همچنین شرکت دماوند انرژی عسلویه به عنوان یکی از اصلی ترین شرکت های تامین کننده سرویس های جانبی، به بیش از 30 مجتمع پتروشیمی خدمات ارائه می کند و همزمان نقش اساسی و راهبردی در تامین خدمات برای فاز 2 منطقه انرژی پارس دارد.
این مجموعه نیز پس از گذشت بیش از یک دهه از شروع فعالیت خود برنامه های توسعه ای را شروع کرد و ابتدای سال جاری واحد چهارم این شرکت با هدف تولید سالانه ۸۱۴ هزار تن انواع گازهای صنعتی و سرمایه گذاری ۸۲ میلیون دلاری به بهره برداری رسید.
در عین حال این شرکت ها برنامه های توسعه ای خود را متناسب با افتتاح پروژه های جدید پتروشیمی در عسلویه برنامه ریزی می کنند و در واقع روند توسعه آنها با شروع به کار پتروشیمی های جدید همزمان است. چندی قبل هم شرکت دماوند انرژی، (یوتیلیتی) سرویس های جانبی موردنیاز طرح های پتروشیمی هنگام، آرین متانول و پلیمرپاد را تامین کرد.
از آنجاکه شرکت های تامین کننده سرویس های جانبی مثل فجر انرژی خلیج فارس، دماوند انرژی عسلویه و مبین انرژی خلیج فارس به شبکه سراسری تامین برق متصل هستند، به محلی برای تعامل به جای چانه زنی بین وزارت نفت و نیرو تبدیل شده اند.
شرکت های مبین، فجر و دماوند به شبکه سراسری برق در جنوب کشور، برق تزریق می کنند و به شکل متقابل این انتظار وجود دارد که وزارت نیرو هم در تامین برق پتروشیمی ها در دیگر مناطق مانند پتروشیمی های واقع در مسیر خط لوله اتیلن غرب همکاری بیشتری را داشته باشند.