احقاق جایگاه ایران در اوپک
با توجه به بهبود تولید و صادرات نفت خام ایران مسیری امیدوارکننده را طی کرد و براساس آخرین گزارش اوپک، آمار تولید نفت ایران همچنان افزایشی است. افزون بر آن جایگاه ایران در اوپک با افزایش تولید و صادرات نفت در دولت سیزدهم ارتقا یافته و جمهوری اسلامی ایران با پشت سرگذاشتن نیجریه و کویت، به چهارمین صادرکننده بزرگ نفت اوپک تبدیل شده است. با این تفاسیر، ایران با وجود تحریم های کنونی توانسته است صادرات نفت خام و میعانات گازی خود را در ماه مه (۱۲ اردیبهشت تا ۱۱ خرداد) به روزانه یک میلیون و ۷۰۰ هزار بشکه افزایش دهد که بالاترین حجم صدور نفت خام ایران در پنج سال گذشته است.
دیپلماسی انرژی
تحول و تحرک در حوزه دیپلماسی انرژی، همسو با نگاه رئیس جمهور شهید دولت سیزدهم که بر محور توسعه روابط و احیای دیپلماسی سیاسی چه با کشورهای منطقه و چه سرزمین های دور استوار بود و از این رو دیپلماسی قوی و تنظیم روابط بین الملل در حوزه انرژی سرفصلی بود که اوجی در برنامه پیشنهادی خود منتشر کرده و طی آن به تعامل با کشورهای همجوار در جهت کاهش تعرفه ها و یافتن راه حل های مناسب تعامل، گسترش قراردادهای دو یا چندجانبه با کشورهای هدف، استفاده از ظرفیت های سازمان های بین المللی و منطقه ای از جمله اوپک، مجمع کشورهای صادرکننده گاز و... حفظ و افزایش جایگاه اوپک و موارد متعدد مختلف اشاره کرده بود. مرور عملکرد چند ساله وزارت نفت جواد اوجی نشان می دهد او در این مقطع به کشورهای مختلف سفر کرد و در قالب آنها مذاکرات و تعاملات و تفاهمنامه های مختلفی رقم خورد که کلیدی ترین آنها کشورهای آذربایجان ترکمنستان و مهم تر از آن روسیه بود. گام نخست این اقدام مهم، در حاشیه سران اکو سه کشور ایران، ترکمنستان و جمهوری آذربایجان رقم خورد و طرفین توافق کردند سالانه 1.5 تا ۲ میلیارد مترمکعب گاز ترکمنستان را به جمهوری آذربایجان سوآپ کنند. این قرارداد که پس از پنج سال توقف مبادلات گازی ایران و ترکمنستان امضا شد، به افزایش پایداری شبکه گاز در شمال شرق ایران منجر شد تا مسیر ایران را برای تبدیل شدن به قطب انرژی منطقه هموارتر کند. این توافق به نمادی برای کارنامه دولت سیزدهم در تحقق توجه به رویکرد همسایگی تبدیل شد. در میان تفاهم نامه های مختلف، امضای تفاهم نامه انتقال گاز از روسیه به ایران، یکی دیگر از اقدام های مهم وزارت نفت دولت سیزدهم در حوزه دیپلماسی انرژی بود. جواد اوجی، وزیر نفت دراین زمینه گفت: بی شک در آخرین روزهای کاری هفته گذشته چهارشنبه (6 تیرماه 1403) اعلام خبر امضای تفاهم نامه گازی میان شرکت های ملی گاز ایران و گاز پروم روسیه در موازنه انرژی منطقه، تحولات مؤثری را رقم خواهد زد.
افزون بر این موارد، بخش مهمی از ماموریت جواد اوجی با سفر و مذاکره و امضای تفاهم نامه به کشورهای مختلف از ترکمنستان، آذربایجان، عراق و کشورهای حوزه خلیج فارس از یک سو و در سطحی مهم تر، چتر دیپلماسی به کشورهای دور از جمله چین، روسیه و کشورهای آمریکای لاتین گسترده شد که ماحصل آن رکوردزنی در صادرات نفت، احیای سوآپ گازی بین ترکمنستان، ایران و آذربایجان، جهش قابل توجه صادرات گاز، احیای دیپلماسی انرژی با روسیه، تثبیت و تقویت جایگاه صنعت نفت در آمریکای لاتین، صدور خدمات فنی و مهندسی و ایجاد پالایشگاه در خارج از کشور با شعار «پالایشگاه های فراسرزمینی» و موارد فراوان دیگر بود.
نیروی انسانی
اوجی بخش قابل توجهی از برنامه مکتوب خود را با سرفصلی تحت عنوان «اهمیت دادن و ساماندهی منابع انسانی و تربیت نیروهای متخصص و متعهد» به کارکنان صنعت نفت اختصاص داده و در آن به مواردی همچون برنامه فوری در حوزه منابع انسانی برای شناسایی و رفع چالش های اساسی در این حوزه، جلب رضایت و انگیزش شغلی کارکنان، ساماندهی قالب های قراردادی متعدد، بهبود معیارها و روزآمدی روش های گزینش های منابع انسانی به منظور جذب نیروی توانمند متعهد و شایسته، حفظ و نگهداشت نیروی انسانی اشاره کرده بود. آنچه امروز می توان از عملکرد او در بخش منابع انسانی مورد قضاوت قرار داد، در نگاه واقع بینانه این است وضعیت نیروی انسانی با توجه به حجم مطالبات کارکنان بهبود یافت. مجموعه موارد نیروی انسانی با احیای شورای عالی مدیریت منابع انسانی در دستور کار قرار گرفت؛ به گونه ای که شاهد عملکرد قابل توجه با تعریف چهار محور اصلی توسعه، تحول و فسادستیزی، جذب و استخدام نیروی انسانی، ارتقای سطح انگیزی و رضایت کارکنان و تصمیم گیری مشارکتی و ارتباطات مردمی با رویکرد حل مساله در محل مساله بودیم. به شکل عینی تر مصادیق این چهار محور را می توان در بازطراحی و توسعه سامانه ساپنا، برگزاری آزمون استخدامی در سال 1402، تبدیل وضعیت مشمولان بند «و» و «د» ایثارگری، ساماندهی مشاغل و جبران خدمات نیروهای قرارداد مدت موقت، بازنگری طرح طبقه بندی مشاغل پیمانکاری و... شاهد بود. با این حال با توجه به حجم مطالبات کارکنان ماموریت مهمی برای وزیر جدید نفت در دولت چهاردهم باقی مانده که بخشی از آن پیگیری مصوبات باقیمانده و مطالبات کارکنان است که باید آن را از مهم ترین دستور کارهای وزیر جدید نفت دانست.
بهبود عملکرد در جمع آوری گازهای مشعل
تعیین تکلیف نشدن گازهای مشعل که در فهرست چالش های اصلی وزارت نفت در برنامه پیشنهادی جواد اوجی اعلام شد، براساس تازه ترین آمار اعلام شده وزارت نفت با بهبود شاخص ها همراه بوده است.
مطابق اعلام اوجی، در پروژه گازهای مشعل که مردم استان های جنوب کشور را آزار می داد موفقیت های خیره کننده ای حاصل و پروژه های ارزشمندی تعریف و تا امروز نزدیک به ۱۶میلیون مترمکعب گاز مشعل جمع آوری شده است که تا پایان امسال به ۳۰ میلیون مترمکعب می رسد.
در این زمینه شاهد بهره برداری از طرح پالايش گاز هويزه خليج فارس (فاز اولNGL3200) با ظرفیت 250 میلیون فوت مکعب در روز با سرمايه گذاری 1.4 ميليارد دلاري در اردیبهشت ماه 1402، تمرکز بر اجرای فاز دوم طرح NGL3200 (پیشرفت فیزیکی بیش از 94 درصد کل طرح در پایان سال 1402) و طرح NGL3100 (پیشرفت فیزیکی 89 درصد در انتهای سال 1402) و تسریع در اجرای طرح های مزایده گازهای مشعل میادین بوده ایم.
همچنین مزایده های واگذاری گازهای مشعل پالایشگاه های گاز پارس جنوبی و ایلام به بخش خصوصی برگزار و قرارداد با برندگان مناقصه منعقد شده و افزون بر آن فروش سالانه 1.26 میلیارد مترمکعب از گازهای مشعل پارس جنوبی و 50 میلیون مترمکعب گاز مشعل پالایشگاه ایلام به بخش خصوصی پیش بینی شده است. همچنین مزایده فروش گازهای CO2 پالایشگاه های خانگیران و بیدبلند در دست اقدام بوده و برنده مزايده براي گازهاي فلر پالايشگاه ايلام مشخص و قرارداد فروش در آبان 1402 با شرکت هیربد به عنوان برنده مزایده منعقد شده است.
عملکرد وزارت نفت دولت سیزدهم باعث شد پژوهشگاه صنعت نفت به دلیل انجام تحقیقات منحصربه فرد مجمع کشورهای صادرکننده گاز(جی ای سی اف) در حوزه جمع آوری گازهای مشعل و عملیاتی کردن این تحقیقات، جایزه ۲۰۲۴ مجمع کشورهای صادرکننده گاز را هم دریافت کند.
خدمات فنی مهندسی
نگاه به درون از تاکیدها و برنامه هایی بود که جواد اوجی به شکل ویژه از آن سخن گفت. مطابق آمار رسمی منتشر شده برای حمایت از شرکت های دانش بنیان و سازندگان داخلی تاکنون ۷۰ قرارداد تولید بار اول به ارزش ۱۴۵ میلیون دلار با این شرکت ها امضا شده است. همچنین ارجاع بیش از هزار و ۶۰۰ قرارداد ساخت و خرید خدمات به دانش بنیان ها به ارزش ۹۱۷ میلیون دلار و ۱۶ هزار میلیارد تومان انجام و تسهیلاتی به ارزش چهارمیلیارد و ۲۰۰ میلیون تومان به شرکت های دانش بنیان از محل تبصره ۱۸ ارائه شده است.
در بخش صدور تجهیزات و خدمات فنی مهندسی سعی شد ورود شرکت های دانش بنیان به صنعت کشورهای دوست تسهیل شود. نمونه آن ساخت پالایشگاه در ونزوئلاست که فعالیت آن در دستور کار قرار دارد. در این مسیر وزارت نفت برای سه سال پیاپی (۱۴۰۰، ۱۴۰۱ و ۱۴۰۲) در حمایت از شرکت های دانش بنیان و سازنده داخلی در بین سایر دستگاه های اجرایی مقام اول را کسب کرد.
سال های نه چند آسان
افزون بر موارد ذکر شده مرور چند سال سپری شده صنعت نفت نشان می دهد که جواد اوجی از جنس کارکنان صنعت نفت بود؛ به گونه ای که در سفرهای استانی و فرصت های مختلف در جمع کارکنان قرار گرفت و صدای آنها را شنید، هرچند کار نیمه کاره در این مسیر زیاد است. باید گفت این دوره برای جواد اوجی خیلی هم آسان نگذشت. در دوره وزارت او شاهد دو بار حمله هکری به جایگاه های سوخت بودیم و یک اقدام خرابکارانه هم در بخش صنعت گاز کشور رخ داد. حوالی ساعت یک بامداد روز چهارشنبه(۲۵ بهمن) بخش هایی از خطوط اصلی سراسری گاز کشور در بروجن (استان چهارمحال وبختیاری) و صفاشهر (استان فارس) در یک اقدام خرابکارانه منفجر شد؛ به گونه ای که در تاریخ صنعت نفت ایران کم سابقه بود. به هر رو تجربه نشان می دهد اقبال صنعت و کارکنان نفت در هر دوره، از وزیری خواهد بود که از جنس کارکنان و از متخصصان صنعت نفت باشد تا چرخ این صنعت را به سمت پیشرفت و رونق بیش از پیش بچرخاند.