پروژه جمع آوری گازهای همراه شرق کارون بید بلند خلیج فارس تا 1404 تکمیل می شود
تبدیل شدن به پتروپالایشگاه واقعی
مشعل جمع آوری گازهای همراه نفت به عنوان یکی از الزام های قدیمی و روی زمین مانده صنعت نفت همواره مطرح بوده است. در دوره های گذشته بارها تلاش شده بود که گاز این مشعل های همیشه روشن برای تکمیل زنجیره تولید استفاده شده و خام سوزی پایان یابد، اما این تلاش ها بی نتیجه مانده بود. با روی کار آمدن دولت سیزدهم، این مهم با توجه به تاکید رهبر معظم انقلاب در دستور کار قرار گرفت و دولت مصمم به جمع آوری گازهای شرق و غرب کارون شد. امروز بنابر اعلام مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران، نزدیک به 70 درصد پروژه های جمع آوری گازهای همراه نفت منطقه کارون جمع آوری شده است. نکته قابل توجه در مورد این پروژه ها، همکاری صنعت پتروشیمی در تحقق بخشی به آرزوی قدیمی صنعت نفت است و شرکت بید بلند خلیج فارس به عنوان یکی از بزرگ ترین پتروپلایشگاه ها درخاورمیانه مسئولیت خاموش کردن بخش قابل توجهی از این مشعل ها را به عهده دارد و گازهای خام را به خوراک برای خود و تکمیل زنجیره ارزش محصولاتی دیگر تبدیل می کند. محمود امین نژاد، مدیرعامل شرکت پالایش گاز بیدبلند خلیج فارس در گفت وگو با خبرنگار «مشعل» به توضیح بیشتر این موضوع پرداخته است که در ادامه می خوانید.
بر اساس آمار سالانه افزون بر 150 میلیارد مترمکعب گاز در مشعل های بالای چاه های نفت در جهان به مواد آلاینده تبدیل می شود و بر اساس آمارهای بانک جهانی، این رقم معادل یک سوم کل مصرف گاز اروپاست. بنابر آمارهای بانک جهانی، ایران تا سال 2018 سومین کشور بعد از روسیه و عراق در میان تولیدکنندگان این گازها بوده است، با این حال گفته می شود میزان مشعل سوزی درکشور از 17 میلیارد مترمکعب در سال 2018 به 13.78 میلیارد مترمکعب در سال 2019 رسیده و این به معنای سوختن روزانه حدود 38 میلیون مترمکعب گاز در روز است.
در مسیر خاموشی همه مشعل ها
دولت سیزدهم در طول عمر دو سال و اندی خود توانسته است 28 قرارداد به ارزش بیش از یک میلیارد دلار در زمینه جمع آوری گازهای مشعل را که بیشتر با شرکت های خصوصی امضا شده، نهایی کند. افزون بر این متعهد شده است پرونده بیشتر پروژه های جمع آوری گازهای همراه نفت کشور را تا پایان عمر خود ببندد. در واقع از نگاه وزارت نفت دولت سیزدهم معامله ای برد- برد بین وزارت نفت و پتروشیمی ها رقم خورده است؛ به طوری که پتروشیمی ها در آن می توانند با توسعه میدان های نفتی در کمتر از سه سال، حداقل تا 30 سال تأمین خوراک گاز و خوراک مایع واحدهای خود را تضمین کنند. در عین حال شاید اگر از توانمندی فنی و درآمد مالی صنعت پتروشیمی برای اجرای این پروژه ها استفاده نمی شد، صنعت نفت به تنهایی توان تامین مالی اجرای این پروژه ها را نداشت.
تحقق ظرفیت 100 درصدی بید بلند به زودی
پروژه بید بلند خلیج فارس از جمله پروژه های نیمه تمامی بود که سال ها روی زمین مانده بود، اما همزمان با راه اندازی دوباره آن، این پروژه به جمع آوری گازهای همراه نفت گره خورد و قرار شد همزمان با تکمیل بخش های مختلف، چرخه تولید این شرکت، مشعل های بیشتری خاموش و گازشان به سمت بید بلند خلیج فارس هدایت شود.
طرح بهسازی و احداث تأسیسات جمع آوری گازهای مشعل در پهنه چهار استان خوزستان، کهگیلویه و بویراحمد، بوشهر و قسمتی از استان فارس شامل 27 پروژه فرعی و 6 پروژه مشترک است؛ 27 پروژه طرح در سه گروه جای گرفته اند؛ 5 پروژه در زمینه پیش تراکم تزریق گاز، 10 پروژه جمع آوری گازهای مشعل و 12 پروژه بهسازی تأسیسات. در این طرح در مجموع حدود 300 کیلومتر خط لوله احداث می شود.
حالا و در میانه راهی که به موفقیت رسیده است، محمود امین نژاد، مدیرعامل شرکت پالایش گاز بید بلندخلیج فارس در گفت وگو با خبرنگار «مشعل» می گوید: روند تکمیل ظرفیت بید بلند تا 100 درصد با موفقیت پیش می رود و به زودی این ظرفیت تکمیل خواهد شد.
امین نژاد با اعلام اینکه بید بلند خلیج فارس از زمان افتتاح در سال 99 تا امروز همواره با چالش کمبود خوراک دست و پنجه نرم کرده است، افزود: ظرفیت بید بلند خلیج فارس روزانه 2 میلیارد فوت مکعب گاز است، اما الان با حدود 1.4 میلیارد فوت مکعب در روز یعنی حدود 70 درصد این ظرفیت کار می کند.
وی با اشاره به قرارداد مشترک بید بلند خلیج فارس و مناطق نفت خیز جنوب برای رفع این کمبود خوراک گفت: بر اساس این قرارداد، جمع آوری 56 مشعل در مناطق نفت خیز جنوب و در گستره جغرافیایی چهار استان در دستور کار قرار گرفت. این پروژه در قالب 19 پیمانکار و 25 پروژه جداگانه فعال شد و ظرفیت جمع آوری روزانه 600 میلیون فوت مکعب گاز از مشعل های شرق کارون را دارد.
تعبیر رویای قدیمی نفت به دست پتروشیمی
امین نژاد در ادامه افزود: تاکنون چهار پروژه از مجموعه این پروژه ها تکمیل شده و دو تا سه پروژه دیگر در دو تا سه ماه آینده تکمیل می شود و پیشرفت کلی طرح حدود 61 درصد است. به مرور که این پروژه ها در مدار می آید، ظرفیت بیدبلند به شکل تدریجی افزایش پیدا می کند. وی اظهار امیدواری کرد که تا پایان 1404 کل گازهای مشعل که در دستور کار این شرکت است، خاموش شود و افزود: این میزان گاز مشعل به ظرفیت بید بلند اضافه می شود تا بتوانیم از این سرمایه گذاری عظیمی که برای احداث بید بلند خلیج فارس صورت گرفته استفاده کنیم.
مدیرعامل شرکت پالایش گاز بید بلند خلیج فارس با تاکید بر اینکه این پروژه در بید بلند فرصتی را برای صنعت نفت فراهم کرده که گازهای مشعل که سالیان سال می سوخت را جمع آوری کنیم، افزود: گاز مشعل، گازی بی مصرف محسوب می شود که کارکرد خاصی ندارد اما با استفاده در بید بلند خلیج فارس تبدیل به گاز مصرفی می شود و علاوه بر حفظ منابع ملی، درآمدی هم به برای کشور به همراه دارد.
امین نژاد با بیان اینکه بید بلند یک صنعت بالادستی محسوب می شود و در کنار خودش صنایع با ارزش دیگری همچون پتروشیمی گچساران شکل گرفته است، افزود: پتروشیمی گچساران به برکت اتانی که از بید بلند در یافت می کند، فعال است. از سوی دیگر پتروشیمی های امیرکبیر، مارون، بندر امام و فناوران در منطقه ویژه ماهشهر از خوراک بید بلند خلیج فارس استفاده می کنند. همچنین با اتیلن تولیدی پتروشیمی گچساران هم پتروشیمی های دهدشت و پلیمر گچساران تغذیه می شوند و به این ترتیب چرخه ای کامل می شود.
وی در ادامه تصریح کرد: بید بلند خلیج فارس بخش دیگری از چرخه توسعه خود را در حوزه پروپان شروع کرده است. پیمانکاران این طرح ها انتخاب و طراحی مهندسی انجام و قراردادها منعقد شده است. همچنین کار خرید لایسنس ها انجام شده و می توان گفت در کمتر از دو - سه ماه آینده کار اجرایی آن شروع می شود.
امین نژاد با اعلام اینکه مدت اجرای این پروژه 48 ماهه است، افزود: لایسنس پلی پروپیلن از شرکت پژوهش فناوری پتروشیمی خریداری و PDH از یک شرکت خارجی خارجی تامین شده است.
سرمایه گذاری 6 میلیارد دلاری برای خاموشی مشعل ها
مدیرعامل شرکت پالایش گازبید بلندخلیج فارس با تاکید بر اینکه می خواهیم بید بلند را به یک پتروپالایشگاه واقعی تبدیل کنیم که از سر چاه نفت و گاز تا پایین ترین زنجیره در چرخه مدیرت را در دست دارد، افزود: در حال حاضر قصد سرمایه گذاری روی پروژه های دیگر را نداریم و تنها روی تکمیل زنجیره محصولات خودمان تمرکز داریم تا چرخه کامل شود و از خام فروشی جلوگیری کنیم. وی با اعلام اینکه بیدبلند خلیج فارس در حال حاضر 3.5 میلیارد دلار سرمایه گذاری دارد و مجموعه پروژه های PDHPP، PDH گازهای همراه هم حدود 2 تا 2 و نیم میلیارد دلار هزینه دارد که در مجموع حدود 6 میلیارد دلار سرمایه گذاری بید بلند می شود.
اجرای پروژه جمع آوری گازهای همراه نفت در شرق کارون همزمان با منافع داخلی که برای صنعت پتروشیمی و وزارت نفت در پی دارد، به عنوان یک طرح زیست محیطی بزرگ و اثرگذار در جهان هم مطرح است. بیدبلند خلیج فارس طرح بهسازی و احداث تأسیسات جمع آوری گازهای مشعل را به عنوان یک طرح مهم در جهان معرفی کرده است. هر چهار سال یک بار کنوانسیون های محیط زیست برگزار می شود و کشورهای صنعتی جهان تعهدهایی برای کاهش گازهای گلخانه ای می دهند. ایران نیز در کنوانسیون پاریس متعهد به کاهش گازهای گلخانه ای شده است. اجرای این طرح به تنهایی ۹۸ درصد سهم نفت و گاز در تعهد ایران در کنوانسیون پاریس را در بخش نفت و گاز پوشش می دهد و این موضوع نشان دهنده اهمیت بالای پروژه به لحاظ محیط زیستی است.