نگاهی به عملکرد پژوهشگاه صنعت در همکاری با زیرمجموعه های صنعت نفت
تلاش برای نگهداشت ثروت فنی و انسانی
مشعل پژوهشگاه صنعت نفت، به عنوان یکی از بزرگترین مجموعه های پژوهش محور در طول دوره فعالیت خود، همواره تلاش کرده است تا در مسیر نیازهای این صنعت و زیرمجموعه های آن اقدام و حرکت کند و پژوهشگاه صنعت نفت نیز به عنوان نهاد پژوهش محور در دل صنعت نفت در عین همکاری با شرکت ها، پژوهشگاه ها و دانشگاه های مختلف، تلاش کرده است به طور موازی و در رقابت با دیگر مجموعه ها حرکت نکند وحامی آنها باشد. به گفته عظیم کلانتری اصل، رئیس پژوهشگاه صنعت نفت، این مجموعه به دنبال نگهداشت نخبگان، کمک به اجرای پروژه های شرکت های دانش بنیان، همچنین فرصت سازی برای شرکت های توانمند مبتنی بر دانش و به نوعی در پی تولید ثروت است و این عملکرد برای پژوهشگاه اهمیت بیشتری دارد.
پژوهشگاه صنعت نفت در این سال ها تلاش های بسیاری در حوزه فعالیتی خود کرده است. این نهاد پژوهش محور در صنعت نفت، براي ورود به بازارهاي هدف خود، منتظر مراجعه شرکت های بیرونی نمانده و با بررسی بازار و تکنولوژی های مورد نیاز، وارد این بازار شده تا پیشنهادهای خود را به صنایع ارائه دهد. این مجموعه با تعریف پروژه های مختلف و بهره گیری از مزیت های نسبی خود، بیش از پیش با شرکت های مختلف ارتباط گرفته و این ارتباطات را تقویت کرده است.
رویکرد آینده نگری
این مجموعه در عین حال تلاش می کند، فعاليت هايش را با رویکرد آینده نگری پیش ببرد. خود را به نيازهای امروز صنعت نفت محدود نکند و تکنولوژي های نوین را با تمام توان پيگيري کرده و از آنها بهره مند باشد. به عبارت ديگر، پژوهشگاه در کنار پروژه هايي که امروز براي صنعت نفت انجام مي دهد، روي پروژه هايي که درحال حاضر بازاری ندارد، اما پيش بيني مي شود تکنولوژي هاي آينده ساز و نوظهور باشند، سرمايه گذاري و زيرساخت هاي پژوهشي و مقدمات توسعه دانش فني آن را آماده می کند.
امروز فضاي پيرامون پژوهشگاه،يک فضاي رقابتي است و پژوهشگاه صنعت نفت، تنها بازيگر توسعه تکنولوژي نيست. به همین دلیل این مجموعه تلاش می کند کيفيت و سرعت خدمات رساني را هر روز ارتقا دهد.پژوهشگاه صنعت نفت در واقع تلاش می کند با حداقل هزینه ها در پروژه های بزرگ صنعت نفت وارد شود و به دیگر مراکز دانشگاهی و پژوهشی نیز کمک کند.
ایجاد جبهه جدید در عرصه فناوری
این مجموعه با تعداد زیادی از پروژه های مرتبط با شرکت های مختلف صنعت نفت همراه است که هر کدام، برنامه ریزی و داستانی مجزا دارند. از پروژه های کوچک در حوزه تامین مواد شیمیایی تا همکاری برای ازدیاد برداشت از چاه های خاموش و کم بازده در بالادستی صنعت نفت، در میان پروژه های این مجموعه به چشم می خورد.
عظیم کلانتری اصل، رئیس پژوهشگاه صنعت نفت با تاکید بر اینکه پژوهشگاه، پروژه های مختلف را در حوزه تامین مواد شیمیایی مورد نیاز صنعت نفت از جمله کاتالیست ها، سیمان، گِل حفاری، کنترل تولید آب در میادین و ... در دست اجرا دارد، گفت: سرعت اجرا و تجاری سازی این پروژه ها خوب بوده و اقبال خوبی هم برای همکاری مشترک با پژوهشگاه از سوی شرکت های فناور و دانش بنیان و مراکز دانشگاهی وجود دارد.
وی در ادامه افزود: نگاه پژوهشگاه صنعت نفت این است که این مرکز علمی – پژوهشی می تواند در حوزه های توسعه دانش فنی و تامین تجهیزات و نیازهای فناورانه صنعت نفت، نقش یکپارچه سازی فناوری را داشته باشد. به این معنا که به تولیدکننده هایی که توانمندی های خوبی در زمینه رفع مشکلات زنجیره ای صنعت نفت دارند، فرصت بدهیم تا در کنار هم بنشینند و با اشتراک گذاشتن تجربیات فناورانه خود، بسیاری از این مشکلات برطرف شود.
رئیس پژوهشگاه صنعت نفت در ادامه گفت: معتقدیم پژوهشگاه نفت، نهادی است که بسادگی می تواند این نقش را ایفا کند؛ چون از یک سو نیازها و الزام های مورد نظر وزارت نفت را می داند و از سوی دیگر به بدنه دانشگاهی و شرکت های فناور و دانش بنیان متصل است و ما امیدواریم بتوانیم جبهه جدیدی را در این عرصه بازگشایی کنیم.
ضرورت حمایت حاکمیتی
وی در توضیح اینکه مجموعه هایی مثل پژوهشگاه صنعت نفت نمی توانند استقلال مالی داشته باشند و عموما زیرمجموعه مراکز حاکمیتی بالاسری قرار می گیرند، گفت: بیشتر موسسات تحقیقاتی در دنیا، بین ۴۰ تا ۶۰ درصد اعتبار اجرایی خود را از منابع بالاسری دریافت می کنند. از آنجا که عمده تحقیقات در حوزه های فناوری پرریسک و بلند مدت هستند، نیاز به حمایت حاکمیتی و بالاسری دارند تا محدودیتی از نظر اقتصادی برای انجام تحقیقات فناوری نداشته باشند.
کلانتری با تاکید بر اینکه پژوهشگاه هم از این قاعده مستثنا نیست، افزود: نگاه ما به تجاری سازی بسیاری از اقلام پر کاربرد صنعت نفت یا محصولات پتروشیمیایی بالادستی، لزوما کسب درآمد نیست؛ بلکه تلاش برای نفوذ و توسعه فناوری در داخل کشور است. ما معتقدیم که نگهداشت نخبگان، کمک به اجرای پروژه های شرکت های دانش بنیان، فرصت سازی برای شرکت های توانمند مبتنی بر دانش و ... نوعی تولید ثروت است و این عملکرد، برای پژوهشگاه اهمیت بیشتری دارد.
رئیس پژوهشگاه صنعت نفت در ادامه افزود: تلاش ما این است که به صورت زنجیره و شبکه و چند شاخه ای به مجموعه های فناور و دانش بنیان کمک کنیم. توان پژوهشگاه محدود است؛ اما شرکت های تولید کننده قوی وجود دارند که در ارتباط با آنها، می توان ظرفیت های خوبی را ایجاد کرد. ایجاد یکپارچگی بین تقاضای شرکت های نفت و گاز و مجموعه های نوآور و دانش بنیان و جهت دهی این نیازها و قابلیت ها، اهمیت زیادی دارد. در واقع ما سبدی از خدمات را ارائه می کنیم که شامل خدمات بالادستی و خدمات پایین دستی می شود.
او با تاکید بر اینکه با شکل گیری اکوسیستم فناوری و نوآوری، پژوهشگاه صنعت نفت بیشتر از قبل می تواند نقش حاکمیتی خود را در جهت سوددهی بیشتر و خلق انرژی اجرایی کند، افزود: برای آنکه بتوانیم تسهیل گر باشیم، لازم است که تجربه فناوری هم داشته باشیم. در نتیجه در بسیاری از حوزه ها از جمله خدمات آزمایشگاهی و تاییدیه های استاندارد روز، ورود کرده ایم.
نقش آفرینی در یکپارچه سازی زیست بوم فناوری
کلانتری در توضیح بیشتر افزود: در واقع پژوهشگاه نمی خواهد با مجموعه های توانمند دانش بنیان رقابت کند و در حوزه هایی که این گروه های توانمند فعال هستند، پژوهشگاه ورود ندارد. پژوهشگاه، کارفرما و الزام کننده نیست؛ بلکه در کنار کارفرما قرار می گیرد تا روند اجرایی کار پیش برود. قرار نیست پژوهشگاه، تولیدکننده محصولی باشد و پروژه های مختلف پس از موفقیت در تایید اولیه به مجموعه های دانش بنیان بیرونی سپرده می شود؛ اگرچه نمی توان مرز مشخصی برای این ارتباط در نظر گرفت؛ اما مسأله مهم این است که پژوهشگاه، نقش مهمی در یکپارچه سازی زیست بوم فناوری ایفا خواهد کرد.
بر اساس این گزارش، پژوهشگاه در کنار اجرای پروژه های داخلی، در تلاش برای حضور و همکاری در پروژه های بالادستی صنعت نفت و پروژه های فعال در خارج از کشور است. پژوهشگاه صنعت نفت، به عنوان بازوی فنی فناوری صنعت نفت تاکنون برای بیش از 40 واحد فنی، دانش فنی تامین کرده و این توانمندی را دارد که برای بخش های مختلف واحدهای پتروشیمیایی و پالایشگاهی، دانش فنی مورد نیاز را تامین کرده و در این روند اثرگذار باشد. در عین حال در پروژه هایی که صنعت نفت ایران با کشورهایی همچون روسیه، ونزوئلا و کشورهای CIS برنامه ریزی کند، همکاری دارد. این یعنی، پژوهشگاه صنعت نفت علاوه بر برنامه ریزی برای امروز، خود را در آینده صنعت نفت ایران هم جای داده است.