مناسبات اقتصادی در دولت سیزدهم ادامه دارد
چین به دنبال سهم بیشتر از بازار پتروشیمی ایران
مشعل سیاست های اقتصادی فرا منطقه ای دولت سیزدهم از همان ابتدا بنا را بر ایجاد فضای تعاملی بیشتر با کشورهای اثرگذار در اقتصاد جهانی گذاشته و به همین دلیل در این مدت ارتباطی تنگاتنگ و اثرگذار با دو قدرت بزرگ اقتصادی داشته است. آیت الله رئیسی، رئیس جمهور کشورمان پس از سفر به روسیه و گسترش تعاملات اقتصادی و تجاری، نگاهی به شرق آسیا داشت و بتازگی به همراه هیاتی تجاری و اقتصادی به چین سفر کرد تا توافقات برای قراردادی 25 ساله را نهایی کند. یکی از همراهان اصلی رئیس جمهوری در این سفر، وزیر نفت بود؛ چراکه بخش قابل توجهی از توافقات اقتصادی و زمینه های همکاری چین با ایران در بخش های مختلف صنعت نفت تعریف شده و چینی ها، بخصوص به همکاری در پروژه های پتروشیمی و تامین نیاز خود از بازار پتروشیمی ایران علاقه نشان داده اند.
چین از دهه های قبل و با تلاش بسیار به یکی از قدرت های برتر اقتصادی جهان تبدیل شده؛، اما این قدرت بزرگ به انرژی و محصولات نفتی و گازی و پتروشیمیایی نیازمند است و تلاش می کند این نیاز را از بازارهایی که مزیت نسبی بیشتری برایش دارد، تامین کند. بازار پتروشیمی ایران و دامنه گستردگی ارسال محصولات آن در منطقه، این امکان را برای کشورهای مختلف از جمله چین فراهم کرده که بتوانند روی کیفیت، کمیت و قیمت محصولات پتروشیمیایی ایران حساب باز کنند.
نگاه تجاری چین به بازار 85 میلیونی ایران
شرایط اقتصادی در دنیای امروز، شرایطی به هم پیوسته و روند تولید و عرضه محصولات و بازار عرضه و تقاضا در ارتباطی تنگاتنگ قرار دارند. هر کدام از کشورها دارای شرایط و مزایای ویژه ای هستند و بر اساس همین نیازها و شرایط به دنبال سرمایه گذاری و خرید کالا یادانش فنی و سایر نیازهای خود می روند. موقعیت ایران به عنوان یکی از اصلی ترین دارندگان منابع غنی نفت و گاز و محصولات پتروشیمی در منطقه علاوه بر منفعت برای خودش، می تواند فرصت و شرایطی ویژه برای کشورهای دیگر هم محسوب شود تا در تعامل مثبت و سازنده با ایران و استفاده از ارتباطات و سرمایه گذاری های مشترک، امنیت تامین انرژی خود را به دست بیاورند. چین علاوه بر نیازهای قابل توجه خود به انرژی، نگاهی تجاری به بازار 85 میلیونی ایران و کشورهای منطقه دارد و می داند ادامه این حضور و سرمایه گذاری در بازارهای آینده ایران از جمله بازار محصولات پتروشیمی، منفعت زیادی برای آن به همراه دارد. توافق ایران و چین در قالب یک قرارداد راهبردی و استراتژیک 25 ساله یعنی همان آینده نگری این قدرت بزرگ اقتصادی برای حضور در منطقه ای پرسود و پروژه های آینده دار از جمله پروژه های پتروشیمی که هر روز پرسودتر از قبل می شوند و چرخه کامل تری از محصولات آن در داخل ایران تولید می شوند.
سرمایه گذاری ۵۰ میلیون دلاری چینی ها در ماهشهر
چین، یکی از بزرگ ترین خریداران متانول و پلی اتیلن ایران است و شرکت های پتروشیمی زیادی در داخل کشور به طور مستقیم با شرکت های چینی برای فروش محصولاتشان در ارتباط هستند. این کشور سهم و اثرگذاری زیادی در حوزه کشاورزی دارد و به همین دلیل نیاز قابل توجهی به انواع محصولات کود شیمیایی و اوره دارد. در عین حال بازار پتروشیمی ایران یک جهش قابل توجه را در تولید محصولات پلیمری طی چند سال اخیر شاهد بوده، به همین دلیل در این زمینه دارای مزیت نسبی خوبی برای محصولات صادراتی مورد نیاز چین است. اما خرید و سهم چینی ها از بازار پتروشیمی ایران محدود به چند محموله نمی شود و آنها می خواهند در بازار بزرگ و پرسود محصولات پایین دستی پتروشیمی هم سهم داشته باشند و خودشان سرمایه گذاری کنند. چندی قبل پتروشیمی زاگرس اعلام کرد که کارخانه تبدیل متانول به اتانول سنتزی با ظرفیت تولید ۳۰۰ هزار تن برای نخستین بار در صنعت پتروشیمی کشور با امضای قرارداد انتقال دانش فنی این طرح بین پتروشیمی زاگرس و شرکت دالیان چین ساخته می شود. در همین مدت کوتاه از شروع مذاکرات اقتصادی دو کشور و حضور هیات ایرانی در چین، تعداد زیادی از شرکت های چینی برای حضور در بازار پتروشیمی ایران و تامین نیاز انرژی خود به ایران آمده اند؛ اما یکی از مهم ترین مناطق مورد توجه برای سرمایه گذاری روی محصولات پتروشیمی منطقه ویژه اقتصادی پتروشیمی ماهشهر است که به عنوان قطب پتروشیمی کشور شناخته می شود و سرمایه گذاران خارجی هم علاقه زیادی برای حضور در این منطقه دارند. بتازگی و همزمان با حضور هیات ایرانی در چین ، هیأتی از سرمایه گذاران کشور چین با هدف بررسی زیرساخت های موجود و امکان سرمایه گذاری ۵۰ میلیون دلاری برای احداث کارخانه تولید کربن سولفور از منطقه ویژه اقتصادی پتروشیمی ماهشهر بازدید کردند. این هیأت سرمایه گذاری کشور چین که متقاضی احداث کارخانه تولید کربن سولفور در منطقه ویژه اقتصادی پتروشیمی هستند، ضمن تشکیل نشست مشترک با مدیرعامل و مسؤولان سرمایه گذاری سازمان منطقه ویژه اقتصادی پتروشیمی از تمایل شرکت های چینی برای سرمایه گذاری در ایران با عنوان سند همکاری بلندمدت بین ایران و چین خبر دادند. هیأت سرمایه گذاری چین پس از بازدید از امکانات و زیرساخت های منطقه ویژه اقتصادی پتروشیمی، طی نشستی با مدیران شرکت پتروشیمی رازی، وضعیت تهیه خوراک مورد نیاز طرح سرمایه گذاری پیشنهادی را بررسی کردند و سپس با تشکیل نشست با مدیرعامل سازمان منطقه ویژه، مدیر پارک علم و فناوری صنعت نفت و مدیرکل دارایی استان خوزستان، به تبادل نظر و بررسی امکان سنجی اولیه اجرای طرح در منطقه ویژه پرداختند.
تضمین بازارهای انرژی، فوری ترین دستاورد سفر به چین
اما یکی از بازارهای پرسود پتروشیمیایی که چینی ها هم علاقه زیادی به حضور و سرمایه گذاری در آن دارند ، بازار کاتالیست های پرکاربرد و استراتژیک صنعت پتروشیمی است. چین به عنوان یکی از بزرگ ترین خریداران و پرثبات ترین مشتریان محصولات پتروشیمی ایران، علاقه زیادی برای حضور در بخش های مختلف صنعت پتروشیمی ایران از جمله کاتالیست ها دارد. طبق توافقات تجاری که ایران و چین دارند ، حجم تبادلات تجاری در سال های آینده به بیش از 60 میلیارد دلار در سال خواهد رسید و در صورت اجرایی شدن قرارداد 25 ساله مشترک، این رقم روند صعودی قابل توجهی خواهد داشت.
چین به عنوان دارنده بیشترین کارخانه های دنیا ، نیاز قابل توجهی به انواع محصولات پتروشیمی به عنوان مواد اولیه اصلی دارد که در صنایع مختلف به کار می رود. بنابراین این اطمینان بلندمدت هم برای شرکت های پتروشیمی ایرانی وجود دارد که بدانند مشکلی در زمینه فروش مواد پتروشیمی به چین وجود ندارد و بخش عمده ظرفیت تولید پتروشیمی آنها می تواند به چین صادر شود. در شرایطی که تعداد زیادی از شرکت های پتروشیمی و دانش بنیان سرمایه گذاری های بلندمدتی را روی تکمیل زنجیره ارزش و تولید کاتالیست داخلی داشته اند، حرکت شرکت های خارجی و سرمایه گذاران از جمله چینی ها هم به همین سمت حرکت می کند و این به این معناست که صنعت پتروشیمی ایران از مسیر خام فروشی دور شده است. احسان خاندوزی، سخنگوی دولت در همین زمینه تاکید کرد: «تأمین امنیت انرژی چین و تضمین بازارهای انرژی برای ایران، از فوری ترین دستاوردهای سفر رئیس جمهوری به چین است که اثر خود را بر اقتصاد ایران می گذارد.»