به گفته او، برای تبدیل شدن به یکی از هلدینگ های موفق پتروپالایشی کشور، افق بلند مدتی طراحی کرده ایم که در آن مسیر، گام های اساسی برداشته و سرمایه گذاری هایی نیز انجام شده است. مهم ترین راهبرد ما در این چشم انداز، توسعه زنجیره ارزش در شرکت های زیر مجموعه و خلق ارزش های مشترکی است که منافع ذی نفعان را به طور متوازن تأمین می کند. به طور حتم در این راه با استفاده از ظرفیت های بالقوه طرفین، آینده روشنی برای این هلدینگ رقم خواهیم زد. پالایشگاه اصفهان به یکی از هلدینگ های موفق پتروپالایش تبدیل شده است، از این رو با تحقق بالاترین ضریب پیچیدگی بالای ۱۲ در منطقه، توسعه زیرساخت های پدافند غیرعامل و مدیریت بحران، اصلاح و بهبود زیرساخت های انرژی، حفظ و تداوم تأمین خوراک محصولات، مدیریت و توسعه زنجیره ارزش (همگون و نیمه همگون)، توسعه ارزش در شرکت های زیرمجموعه، ارتقای توان بازرگانی و مدیریت بهینه منابع مالی و مدیریت سرمایه های انسانی را فهرست اهداف راهبردی خود در افق ۱۴۰۵ به منظور توسعه پایدار و متوازن قرار داده است. خرید . ۱۶. ۴۸ درصد سهم پتروشیمی اصفهان، خرید 17.31 درصد سهم نفت سپاهان، افزایش ۶۶ . ۰ضریب پیچیدگی، راه اندازی واحد تصفیه گازوئیل در تابستان ۱۴۰۱ با سرمایه گذاری ۵۱۱ میلیون یورو (۶۷میلیارد و 848 میلیون ریال) و برآورد افزایش سالانه سودآوری263 میلیون و 103هزار و 896 دلار با بازگشت سرمایه چهار ساله و سود ۶ همتی، مجموعه اقدام هایی است که این شرکت در زمینه سرمایه گذاری برای تبدیل شدن به یک هلدینگ پتروپالایشی انجام داده است.
درآمد 6 میلیون دلاری
شرکت پتروپالایش سهروردی صفاهان با پیش بینی درآمد ۶ میلیون دلار در روز و رویکرد پیشبرد اهداف هلدینگ پتروپالایش اصفهان بر محور توقف خام فروشی، تولید فرآورده های باارزش افزوده بالا و صادرات محصولات در اصفهان آذرماه امسال آغاز به کار کرد.
این شرکت پتروپالایشی یکی از زیرمجموعه های پتروپالایشی پالایشگاه نفت اصفهان است؛ شرکت پالایش نفت اصفهان هم اکنون به صورت بالقوه به عنوان یک هلدینگ پتروپالایشی فعالیت می کند و با راه اندازی واحدهای پتروپالایشی این مجموعه تا سال ۱۴۰۵، ضریب پیچیدگی آن از ۵. ۲ به ۱۲ درصد می رسد. محمد سرمدی، مدیرعامل شرکت پتروپالایش سهروردی صفاهان می گوید: شرکت پتروپالایش سهروردی صفاهان درجهت جامه عمل پوشاندن به چشم انداز پالایشگاه مبنی بر تبدیل شدن به هلدینگ موفق پتروپالایشی کشور و نائل آمدن به بالاترین ضریب پیچیدگی در منطقه تا افق سال ۱۴۰۵ راه اندازی شده است. او چابک سازی سازمان، کاهش بوروکراسی، نگهداشت محیط زیست و تسریع در اجرای پروژه های بزرگ پتروپالایشی فعالیت را از اهداف این شرکت بیان کرده و می گوید: تمامی فرآیند اجرای پروژه های جدید همچون لیسانس و مهندسی، تأمین کالا، ساختمان و نصب، راه اندازی، بهره برداری و فروش محصولات به عهده پتروپالایش سهروردی است.
حرکت به سمت سودمحوری
پالایشگاه ستاره خلیج فارس یکی از جوان ترین پالایشگاه های کشور به شمار می رود که در سال 1385 به بهره برداری رسید. این پالایشگاه با هدف جلوگیری از خام فروشی در واحدهای پایین دستی (بنزین سازی) افزایش ظرفیت داشته و اکنون میزان تولید نفتای مازاد را به حداقل رسانده است. علیرضا جعفرپور، مدیرعامل پالایشگاه ستاره خلیج فارس در این باره می گوید: «بیشتر شرکت های پالایشی، رویکرد خود را از «سوخت محور» به «پتروپالایشی» تغییر داده اند، زیرا سوخت، ارزش افزوده کمی دارد که شرکت های پالایشی باید برای رهایی از آن، فراورده های میانی را به فراورده های ارزشمند دیگری تبدیل کنند. او همچنین با اشاره به این که پالایشگاه اصفهان، درباره پتروپالایشی رویکرد خوبی داشته است، می گوید: در پالایشگاه ستاره خلیج فارس نیز این رویکرد را تقویت و بر همین اساس روی چند طرح از جمله تولید ام تی وی، زنجیره ارزش بوتان، زنجیره انواع رابرها و محصولات لاستیکی فعالیت خواهد شد.
اشتغالزایی 3 هزار نفری
پالایشگاه بندرعباس نیز به سمت پتروپالایشگاه حرکت کرده و در این مسیر گام های موثری برداشته است. نمونه بارز آن طرح «ارتقای کیفیت محصولات سنگین و کاهش تولید نفت کوره با محوریت تولید کک اسفنجی» از طرح های عظیم اقتصادی، ملی، پیشران، زیرساختی، روزآمد و مبتنی بر آینده نگری است که با تغییر الگو و طراحی فرآیندهای جدید پالایشی برای تولید ۳۰۰ هزار تن در سال کک اسفنجی مورد نیاز صنایع آلومینیوم سازی کشور را در دست اجرا دارد. هاشم نامور، مدیرعامل پالایشگاه بندرعباس در این باره می گوید: با اجرای طرح «ارتقای کیفیت محصولات سنگین و کاهش تولید نفت کوره با محوریت تولید کک اسفنجی» علاوه بر تولید کک اسفنجی و روغن های پایه گروه ۲ و ۳ و بی نیاز شدن کشور از واردات این محصولات، تنوع در سبد محصولات این شرکت از جمله تولید فرآورده های مورد نیاز صنایع پتروشیمی مانند پروپیلن و تبدیل پالایشگاه نفت بندرعباس به پتروپالایشگاه را شاهد خواهیم بود.
وی گفت: با اجرای این پروژه از خروج ارز از کشور پیشگیری خواهد شد، ضمن آنکه از دیگر دستاوردهای این پروژه ملی می توان به قطع وابستگی و خنثی سازی تحریم ها، ارتقای سطح دانش و تجربه نیروی انسانی، ایجاد روحیه اعتماد به نفس و خودباوری نسبت به توان و تولید داخل، کاهش میزان نفت کوره تولیدی و افزایش تولید فرآورده های با ارزش افزوده بیشتر و سازگار با محیط زیست و همچنین افزایش بهره وری و بهبود عملکرد اقتصادی و اشتغال زایی برای حدود هشت هزار نفر در زمان اجرای پروژه و سه هزار نفر پس از اجرا و در زمان بهره برداری اشاره کرد.
احداث پتروپالایش 150 هزار بشکه ای لاوان
پالایشگاه لاوان نیز از این وادی مستثنی نیست و با طراحی پتروپالایش 150 هزار بشکه ای گام های موثری در این زمینه برداشته است و تنها مشکل در ساخت پتروپالایش، تخصیص زمین در جوار پالایشگاه لاوان است. هدف از ساخت پتروپالایشگاه لاوان تکمیل زنجیره های ارزش، توقف خام فروشی، ایجاد اشتغال، توسعه پایدار، جلوگیری از خروج ارز، استفاده حداکثری از توانمندی ها و ظرفیت های داخلی و کسب بازارهای هدف در اقتصاد بین المللی است، همچنین واحد ایزومریزاسیون پالایشگاه لاوان با استفاده از توان داخلی و شرکت های دانش بنیان با هدف افزایش یک میلیون لیتر تولید روزانه بنزین یورو ۴ و رشد ۵۰ درصدی در تولید راه اندازی شده است. محمد علی اخباری، مدیرعامل پالایشگاه لاوان در این باره می گوید: اکنون کارگروه پتروپالایش از مدیران با سابقه پالایشگاه تشکیل شده و راه های تامین مالی را نیز پیگیری می کنیم.
به گفته او، ایجاد پتروپالایشگاه ها از خام فروشی جلوگیری می کند و با تبدیل آن به فراورده های با ارزش می توان از خروج ارز جلوگیری کرد؛ این راهکاری است که در آینده کسی جرات تحریم ما را نخواهد داشت.
عصر تازه پالایشگاه تهران
پالایشگاه تهران نیز وارد عصر تازه ای شده است و با ارتقای کیفیت و تنوع بخشی به سبد محصولات در مسیر پتروپالایشی حرکت کرده است. سید مصطفی تهرانی، مدیر عملیات پالایشگاه تهران در این باره با اشاره به اقدام های بنیادین برای ارتقای سیستم حفاظت کاتدی و حرکت در مسیر پتروپالایش می گوید: هم اکنون برنامه ای برای افزایش ظرفیت واحدها نداریم، تلاش ما این است تا با استفاده از حداکثر ظرفیت موجود شرکت، کیفیت محصولات تولیدی را افزایش دهیم، مهم ترین اقدام ما در این مقوله، احداث و راه اندازی پروژه CCR با هدف ارتقای کیفی فرآورده بنزین و آغاز مطالعات پروژه تبدیل محصولات سنگین به محصولات شیمیایی و پتروشیمی است؛ با راه اندازی این پروژه، ضمن افزایش اکتان، بنزن بنزین تولیدی کاهش خواهد یافت.
احداث پتروپالایش 300 هزار بشکه ای شهید سلیمانی
با روی کار آمدن دولت سیزدهم، طرح پتروپالایشگاهی شهید سلیمانی نیز از سوی مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده های نفتی ایران کلید خورد و رویکرد عبور از پالایشگاه سازی و حرکت به سمت احداث پتروپالایشگاه پیشنهاد و جزئیات آن تدوین شد. پس از آن بر اساس تبصره ۱ لایحه بودجه ۱۴۰۱، وزارت نفت برای احداث یک پالایشگاه نفت خام به ظرفیت ۳۰۰ هزار بشکه در روز از محل منابع داخلی، فاینانس یا تحویل نفت خام به پیمانکاران، مجاز شناخته و این پروژه وارد مرحله اجرایی شد.
این طرح که در قالب یک پتروپالایشگاه تعریف شده است، علاوه بر سوخت، محصولات پتروشیمی را نیز تولید می کند. ۲۵ تا ۳۰ درصد محصولات تولیدی پتروپالایشگاه شهید سلیمانی، محصولات شیمیایی است. گازوئیل سهمی قابل توجه در فرآورده های تولیدی این پتروپالایشگاه دارد و ۳۵ درصد از محصولات تولیدی در این پالایشگاه را نفت گاز، ۱۵ درصد بنزین، ۱۱ درصد پروپیلن، ۱۰ درصد سوخت جت، ۹ درصد اتیلن، ۸ درصد نفت کوره، ۵ درصد پارازایلن و ۲ درصد را بنزن تشکیل خواهد داد.
سخن پایانی
کارشناسان از توسعه ظرفیت پتروپالایشگاهی به عنوان اسم رمز خنثی سازی تحریم های نفتی علیه اقتصاد ایران نام می برند. چنان که یکی از مهم ترین تحریم هایی که بر گلوگاه بودجه و معیشت مردم در این سال ها اعمال شده ، تحریم های نفتی است. با اجرای طرح های پتروپالایشگاهی در کشور، ضمن استمرار حضور کشورمان در بازارهای جهانی، تنوع در سبد محصولات نفتی، تامین نیاز داخلی کشور با توجه به افزایش روزافزون مصرف سوخت، تلفیق صنعت پالایش و پتروشیمی و به حداقل رسیدن چالش های موجود درهر دو بخش و جلوگیری از بحران کمبود بنزین و واردات بنزین محقق خواهد شد. تجربه چند سال اخیر نشان داده است که صادرات فرآورده های نفتی و محصولات پتروشیمی برخلاف نفت خام قابل تحریم نیست و راهبرد صادرات فرآورده های متنوع پایین دست پتروپالایشگاهی نه تنها موجب خلق ثروت و ارزش آفرینی در کشور است که با «توزیع از طریق شبکه مویرگی» به کمک تجار بخش خصوصی موجب ارزآوری و بی اثر کردن تحریم های نفتی می شود.