برگزاری نمایشگاه دائمی مدیریت موزه ها و مرکز اسناد صنعت نفت در بهمن ماه
بازتاب تاریخی - اجتماعی صنعت نفت
موزه را می توان نگاهی گذرا به تاریخ درکسری از زمان برشمرد؛ نگاه به تاریخ یک کشور، یک شهر، یک رخداد، یک شیء یا چیزی دیگر که در دوره ای از زمان اتفاق افتاده و ثبت شده است. به عبارتی موزه، نگاه بصری و جامع دارد به تاریخ دوران در زمانی کوتاه. صنعت نفت نیز باقدمتی نزدیک به 114سال، مملو از وقایعی است که اسناد آن تا حدممکن جمع آوری و در موزه های شکل گرفته دراین صنعت نگهداری می شود تا راوی بصری باشد برای نسل امروز و فردای این کشور.
در بخش مدیریت موزه ها واسناد صنعت نفت که عمر شکل گیری آن در مقایسه با عمر نزدیک به 114 ساله صنعت نفت، خیلی کوتاه است، تلاش شده با جمع آوری اسناد و اشیایی مرتبط به نفت، تاریخ این حوزه و رخدادهای آن تا حدممکن مغفول نماند و به این مهم با برگزاری تورهای خبری و نمایشگاه به مناسبت های مختلف و انجام مصاحبه تا حد زیادی توجه شده است.
پیرو همین توجهات، مریم اسماعیلی، مسؤول طرح هاي موزه اي مديريت موزه ها و مركز اسناد صنعت نفت از برگزاری نمايشگاه دائمي درساختمان مرکزی 17وزارت نفت، همزمان با چهل وچهارمين سال پيروزي انقلاب اسلامي در بهمن امسال خبر و ادامه می دهد: هدف از برگزاري اين نمايشگاه بازتاب تاريخي- اجتماعي صنعت نفت و همچنين نمايش روند تكاملي اكتشاف و استخراج نفت در حوزه سرزميني ايران، معرفي موزه ها و مركز اسناد صنعت نفت است.
وی اظهار كرد: این نمایشگاه با توجه به فضای موجود در 10 بخش نيروي انساني، اكتشاف نفت، حفاري، انتقال نفت و گاز، فراورش، صادرات، توزيع، سازمان و اداره های نفت، هنر و نفت و موزه های نفت برگزار مي شود.
نیروی انسانی، بخش مهم محورهای 10گانه
اسماعیلی با اشاره به اینکه در این نمایشگاه به هشت بخش مهم از جمله نیروی انسانی، اکتشاف، حفاری، انتقال، فراورش و... توجه شده، ادامه می دهد: با توجه به اهمیت و نقش نیروی انسانی در صنعت نفت، این موضوع به عنوان نخستین بخش نمایشگاه مورد توجه قرار گرفته است.
در مسیر بازدید از این بخش، در ابتدای ورود، تابلوی کارت های کارکنان کارگران پالایشگاه آبادان و پرونده های کارگران وکارمندان، همچنین نمونه های اسناد مکتوب و اسناد دیداری- شنیداری موجود در مرکز اسناد در کنار اشیای مرتبط و نیز تاریخچه ای از روند دستیابی به نفت در ایران قرار دارد.
مسؤول طرح هاي موزه اي مديريت موزه ها و مركز اسناد صنعت نفت، شعار محوري بخش نيروي انساني را «برای آنان که بدون حضورشان صنعتی وجود نداشت»، اعلام کرد و در توضيح اكتشاف به عنوان بخش ديگر اين نمايشگاه اظهار می كند: در اين بخش، تفکیک و شناخت لایه های زمین شناسی و نمونه سنگ های زمین شناسی در کنار ابزار اکتشاف، ماکت يا تصاويري از یک چشمه جوشان نفت، عکس های مرتبط با چاه های نفت و نخستين فوران نفت در مسجدسلیمان قرار مي گيرد، شعار محوری این بخش «جوششی از قلب یک سرزمین» است.
حفاری با شعار «طلای سیاه در دستان تو»
اسماعيلي، حفاري را ديگر بخش اين نمايشگاه می خواند و می افزاید: در اين بخش سکوهای نفتی دریایی، نمونه هایی از مته های حفاری و نیز شبیه سازی یک دکل حفاری خشکی و رس مخزن نفتی نمايش داده مي شود و شعار اين بخش نيز «طلای سیاه در دستان تو» خواهد بود.
وي شعار بخش انتقال نفت و گاز را «تلاش خستگی ناپذیر برای هدفی بزرگ» بيان می کند و می گوید: در بخش انتقال نفت و گاز، خطوط لوله انتقال، ایستگاه های تقویت فشار، لوله های زیردریایی، بلومر و ابزار غواصی و مخابرات نفت معرفي مي شوند.
فراورش و صادرات نفت در قاب تصویر
مسؤول طرح هاي موزه اي مديريت موزه ها و مركز اسناد صنعت نفت با بیان اینکه بخش پنجم اين نمايشگاه مربوط به فراورش است، می افزاید: در بخش فراورش با شعار «استقلال در صنعت» آزمایشگاه ها و پژوهشگاه های نفت با ابزار آزمایشگاهی بازنمایی می شود و پالایشگاه های نفتی و گازی نمونه عکس هایی از عسلویه و پتروشیمی در کنار محصولات حاصل از نفت خام و محصولات پتروشیمی، بشکه های نفت، انواع نفت و بنزین و سوخت هواپیما به عنوان صنایع بالادستی نفت نمایش داده می شود. همچنین در این بخش، ابزار آتش نشانی و اچ اس اي، در کنار عکس هایی از اطفای حریق در حوادث نفتی، جنگ و آتش سوزی قرار مي گيرد.
اسماعيلي از بخش صادرات به عنوان بخش ديگر اين نمايشگاه دائمي با شعار «نفت برای شکوفایی اقتصاد» نام می برد و توضيح می دهد: معرفی پایانه های صادراتی نفت، به عنوان بخش دیگری از صنایع بالادستی نفت در این بخش مورد نظر است. این بخش شامل ماکت و نقشه های جزیره خارک و ماکت نفتکش، سکان کشتی و مخازن نفت پالایشگاهی، نفتکش های غول پیکر، کپسول های ال پی جی دریایی و خطوط لوله انتقال به شکل اشیا و اسناد، عکس و فیلم است.
سفر به گذشته نفت در پیوند با هنر
وي در تبيين بخش توزيع هم اظهار می کند: در اين بخش که به کمک عکس ها و اشیا بازنمایی مي شود، شعبه های نفت و ارتباط مستقیم صنعت نفت با مردم به وسیله نمایش پمپ های بنزین و خودروها در خیابان، علمک های گاز، مصارف خانگی گاز و نفت، بخاری های نفتی و گازی، استفاده از محصولات پتروشیمی در زندگی روزمره مدنظر و شعار محوری اين بخش نيز «نفت در خدمت آسایش و رفاه مردم» خواهد بود.
مسؤول طرح هاي موزه اي مديريت موزه ها و مركز اسناد صنعت نفت، بخش هشتم اين نمايشگاه را مربوط به سازمان و اداره های نفت عنوان می کند و می گوید: «یک ملت در مسیر اتحاد»، شعار اين بخش است كه در آن تاریخچه شرکت ملی نفت و تشکیل وزارت نفت با مدد عکس ها و اسناد تاریخی بازگو و آرم شرکت ملی، میز اداری و ادوات و تجهیزات اداری، تأسیسات رفاهی و باشگاه های نفت در آبادان، تهران، محمودآباد و... به نمايش گذاشته مي شود. همچنین در این بخش، ارائه میراث انسانی و بازنشستگان نفت، اشیای اهدایی به موزه و مرکز اسناد صنعت نفت نیز مدنظر است.
اسماعيلي از هنر و نفت با شعار «در سرزمین هنر و نفت» و موزه های نفت با شعار «میراث ماندگار» به عنوان بخش هاي 9 و 10 اين نمايشگاه نام می برد و در توضيح آن اظهار می کند: در بخش هنر و نفت، حمایت صنعت نفت از هنرمندان با نمایش تابلوهای نقاشی و عکس، کارهای هنری به شکل ماکتیک شیر نفت که با نقش های ملی و بومی تزیین شده در بخش هنر و نفت به نمایش در خواهد آمد و در بخش موزه های نفت، نمایشگاه معرفی موزه های نفت و شهرهای تاریخی و میراث نفت و نیز پروژه های بالقوه میراث نفت معرفی می شود.
وي در پايان از زحمات حسين شاملي، سرپرست مديريت موزه ها و مركز اسناد صنعت نفت؛ شهاب طلايي، مشاور سرپرست مديريت موزه ها و مركز اسناد صنعت نفت؛ محمود مهرابي، رئيس امور هماهنگي و پشتيباني مديريت موزه ها و مركز اسناد صنعت نفت؛ مسلم عباسي، مجري طرح و ساير همكاران اين مديريت قدرداني كرد.
برگزاری نخستين نشست توجيهی هيأت شناسايی و ارزش گذاری اشيای موزه و مركز اسناد صنعت نفت
نخستين نشست توجيهي هيأت شناسايي و ارزش گذاري اشيای موزه هاي صنعت نفت با حضور سرپرست موزه ها و مركز اسناد صنعت نفت، رئيس كميته ملي موزه هاي ايران (ايكوم) و جمعي از نمايندگان شركت هاي نفتي در سالن اجتماعات روابط عمومي شركت ملي نفت ايران برگزار شد. حسين شاملي، سرپرست موزه ها و مركز اسناد صنعت نفت در اين نشست بر ضرورت شناسايي و ارزش گذاري اشيای موزه هاي صنعت نفت تأكيد و يادآوري کرد: هم اكنون در حال بررسي ظرفيت هاي مختلف در نقاط كشور همسو با اين موضوع هستيم. وي از بيمارستان خارك به عنوان نمونه اي براي شناسايي و ارزش گذاري اشيای موزه هاي صنعت نفت نام برد و گفت: اشياي زيادي در بيمارستان خارك شناسايي و روايت مناسب براي جزيره خارك تعريف شده است.
سرپرست موزه ها و مركز اسناد صنعت نفت با اشاره به موزه صنعت نفت كرمان از اين موزه به عنوان يكي از موزه هاي خاص كشور نام برد.
شاملي بر ضرورت تقويت محتواي مناسب با موزه هاي افتتاح شده و در حال احداث تأكيد کرد و گفت: اين مديريت آمادگي دارد تا برنامه بازديد متخصصان حوزه هاي مختلف صنعت نفت را از موزه هاي اين صنعت به صورت مستمر برگزار كند. سيداحمد محيط طباطبايي، رئيس كميته ملي موزه هاي ايران (ايكوم) هم در اين نشست، ضمن استقبال از ايجاد موزه در جزيره خارك با تأكيد بر شناسايي اشيای ناشناخته اظهار كرد: هر شيء بايد در جايگاه خود، راوي واقعه اي باشد و نبايد بي ارزش تلقي شود.
وي همچنين پيشنهاد راه اندازي موزه مشاهير نفت را با توجه به اطلاعات جمع آوري شده در تاريخ شفاهي نفت ارائه کرد و گفت: همچنين باید دستورالعمل مربوط به گروه بندي اشيای موزه هاي صنعتي براي شناسايي ابلاغ شود.
معرفی شیء:
پنکه نفتی
پنکه نفتی که کارل جوست سازنده آن است، نخستین بار در سال ۱۹۰۷ به بازار عرضه و تقریباً به مدت دو دهه تولید شد. پنکه نفتی برای تأمین انرژی پره ها از موتور هوای گرم استرلینگ استفاده می کند. عملکرد موتور استرلینگ پیچیده نیست و معمولا در موتور آن از احتراق داخلی برای تولید انرژی حرارتی استفاده می شود که در پنکه های نفتی، یک منبع انرژی که در قسمت پایین تعبیه شده، گرما تولید می کند تا به وسیله پیستون های موجود، موتور را به حرکت درآورد و پره های پنکه را با سرعت ثابت بچرخاند و هوای خنک تولیدکند. در مناطقی که به برق دسترسی نداشتند، این پنکه های نفتی بسیار موثر بود.