نقش آفرینی در بهینه سازی مصرف سوخت
بهینه سازی سوخت و مدیریت مصرف آن از مقوله های مهمی به شمار می روند که تحقق آن نیازمند زنجیره ای از همکاری میان بخش ها و دستگاه های متولی از سویی و اجرای دقیق قوانین، مقررات، آیین نامه ها و دستورالعمل ها ازسوی دیگر است؛ سلسله قوانین و مقرراتی همچون مبحث 19ساختمان، ماده 12رفع موانع تولید، تدوین استانداردها یا بازنگری آنها و ... که دستگاه های مربوط و متولی را متعهد به اجرای آنها ساخته است. بی تردید، این موارد یا مواردی ازاین دست، با توجه به هدف گذاری اصلی که برنامه ای راهبردی درهمه صنایع ازجمله صنعت نفت برشمرده می شوند، منتج به نتایج و مزایایی می شود که به آنها اشاره شده است.
مبحث19مقررات ملی ساختمان
مبحث 19مقررات ملی ساختمان در سال 1370 به تصویب هیئت وزیران رسید و اجرای آن در ساختمان های کشور الزامی شد، اما به دلایلی مثل عدم انتفاع سازندگان ساختمان از کاهش هزینه های انرژی به میزان اندکی در کشور اجرایی شده است. این مبحث چندین بار باز نگری شده که نسخه نهایی مصوب آن در سال 1389تهیه شده است. اجرای بند بند این مبحث که به بخش های مختلف ساختمان سازی اشاره دارد مزایایی دارد که از جمله آنها می توان به این موارد اشاره کرد. کمک به اقتصاد خانواده، افزایش رفاه نسبی در نتیجه مصرف صحیح انرژی، کمک به اقتصاد ملی، کاهش مصرف سوخت و در نتیجه کاهش آلودگی های ناشی از آن، همچنین امکان برقراری دمای ثابت در اتاق، کاهش ظرفیت اولیه سیستم گرمایش و سرمایش تا41درصد، کاهش استهلاک سیستم گرمایش و سرمایش وکاهش مصرف سوخت و هزینه های مربوط به میزان 51 درصد.
ماده 12 رفع موانع تولید
ماده12 رفع موانع تولید به عنوان مهم ترين قانون در مسير بهره وری و کارايی انرژی برای اجراي طرح هاي بهينه سازي، کاهش گازهاي گلخانه اي و کاهش مصرف انرژي در بخش های مختلف از جمله صنعت با اولویت صنایع انرژی بر و حمل ونقل عمومی و ریلی درون و برون شهری و ساختمان، توسعه استفاده از انرژی های تجدیدپذیر، گسترش استفاده از گازطبیعی فشرده (سی ان جی) با اولویت شهرهای بزرگ و مسیر راه های اصلی بین شهری، تولید یاجایگزین کردن خودروهای کم مصرف یابرقی با خودروهای پرمصرف و فرسوده و کاهش هزینه های حمل بار و مسافر و کاهش دموراژ (خسارت تأخیر) کشتی ها و طرح های حمل ونقل ریلی، جاده ای، دریایی، هوایی اعم از زیرساخت ها و وسایل حمل و نقل، و ماشین آلات و واحدهای تولیدی بخش کشاورزی است.
در این ماده قانونی به تمام وزارتخانه ها به ویژه نفت و نیرو و شرکت های تابعه و وابسته به آنها و سازمان ها و مؤسسات دولتی و کلیه دارندگان عنوان و ردیف در قوانین بودجه کل کشور اجازه داده می شود سالانه تا سقف یک صد میلیارد دلار به صورت ارزی و پانصدهزار میلیارد ریال به صورت ریالی که هر ساله تا سقف نرخ تورم سال قبل تعدیل می شود، در موارد مربوط به بندهای ذیل این ماده که سرمایه گذاری منجر به ارتقای کیفیت و کاهش مصرف سوخت می شود، به انعقاد قرارداد اقدام و از محل درآمد اضافی یا صرفه جویی ایجاد شده بازپرداخت کنند.
یکی از مواد رفع موانع تولید به جایگزینی و اسقاط یک میلیون دستگاه بخاری مرسوم با بخاری های گازسوز دودکش دار با راندمان بالا (هرمتیک هوشمند) اشاره دارد که با اجرای آن می توان به موارد زیر دست یافت.
صرفه جویی در طول عمر مفید طرح ( 1396-1402) به میزان 6. 6 میلیارد لیتر نفت گاز
ارزش صرفه جویی در طول عمر مفید طرح به میزان 683. 8 میلیون دلار (در نفت 60 دلار)
کاهش انتشار گازهای گلخانه 0ای در طول عمر مفید طرح به میزان 12. 9 میلیون تن معادل کربن
•تامین و جایگزینی 8/5 میلیون دستگاه بخاری گازسوز هرمتیک هوشمند با راندمان بالا با رده انرژی A و بالاتر با بخاری های مرسوم گازی
• در اين طرح نسبت به جايگزيني 8/5 میلیون بخاري هاي گازسوز دودكش دار از نوع فن دار هرمتيك، ترموستاتيك با تكنولوژي روزآمد دنيا با راندمان بیش از 85 درصد اقدام خواهد شد.
•برای هر بخاری، 235 دلار یارانه صرفه جویی پرداخت می شود و سقف بازپرداخت به سرمایه گذار عامل صرفه جویی، 1363 میلیون دلار است.
•در حال حاضر تعداد 3 قرارداد با تولیدکنندگان بخاری منعقد و تعداد 13 هزار و 700 دستگاه بخاری در مدارس سراسر کشور نصب شده است.
استانداردهای باز نگری شده در سال 1401
شرکت بهینه سازی مصرف سوخت درسال 1401 اقدام به بازنگری وتدوین برخی مقررات کرد که ثمره آن کاهش مصرف سوخت و بهینه مصرف کردن آن در کشور است. در این زمینه فعالیت های متعددی انجام شده که بازنگری در استاندارد برچسب انرژی آبگرمکن مخزن دار و بازنگری استاندارد برچسب انرژی وسایل پخت و پزخانگی، همچنین بازنگری استاندارد معیار مصرف و برچسب انرژی دیگ و مشعل موتورخانه های غیر چگالشی، از آن جمله است.
همچنین تدوين استاندارد معيار مصرف و برچسب انرژي بویلر چگالشی با ظرفیت بیش از 70 کیلووات، بازنگري استاندارد برچسب انرژي ومعيار مصرف پكيج گازسوز چگالشی و غيرچگالشي (تا ظرفيت 70 كيلووات) و بازنگری استاندارد برچسب انرژی پنجره، از دیگر موارد بازنگری و تدوین مقررات استاندارد در حوزه انرژی هستند.
مصوبه حل مشکل گاز
آبان ماه امسال به منظورجلوگیری ازمصرف بی رویه گاز تصمیم دولت درباره تغییرات جدید در تعرفه گاز بهای مشترکان خانگی با رویکرد کاهش دامنه مصرف در پله های ۱۲گانه در پنج اقلیم آب وهوایی به شرکت ملی گاز ایران اعلام شد. براین اساس، از16آبان امسال تا ۳۱فروردین سال آینده، قبوض گاز با تعرفه های جدید محاسبه می شود. بر اساس این تصمیم دولت، تعرفه گاز بهای خانگی در پله های اول تا سوم بدون تغییر، پله چهارم تا ششم با ۳۰درصد افزایش نسبت به تعرفه سال گذشته، پله های هفتم تا دهم هم با ۵۰درصد افزایش و پله های یازدهم تا دوازدهم هم به صورت ثابت به ازای هر مترمکعب ۵ و ۶ هزار تومان محاسبه می شود.
وظایف شرکت بهینه سازی مصرف سوخت
با توجه به نقش آفرینی شرکت ملی گاز ایران و شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده های نفتی ایران در زمینه مدیریت تقاضا و بهینه سازی مصرف سوخت کشور، این شرکت ها موظفند با هماهنگی و همکاری شرکت بهینه سازی مصرف سوخت، واحد سازمانی تخصصی مرتبط با بهینه سازی و مصرف انرژی را در سطح ستاد هریک از شرکت های مورد اشاره و شرکت های تابعه آنها با اولویت شرکت های گاز استانی و با استفاده از منابع انسانی و زیرساخت های موجود ایجاد کنند. بر همین اساس، شرکت بهینه سازی مصرف سوخت موظف شده است به نمایندگی از وزارت نفت و در هماهنگی با معاونت برنامه ریزی به پیشبرد و پیگیری بهینه سازی مصرف سوخت در بخش های مختلف نظیر مسکن، خودرو، کشاورزی، صنعت و ... اقدام کند و در این زمینه تعاملات موثری را با دیگر دستگاه های اجرایی، ایجاد و تقویت کند.
همچنین این شرکت موظف شده است به منظور اجرا و نظارت بر طرح ها و برنامه های مرتبط با بهینه سازی مصرف انرژی و تسریع در اجرای طرح ماده 12 قانون رفع موانع تولید مصوب شورای اقتصاد، ترتیبی اتخاذ کند تا طراحی، پیاده سازی و استقرار سامانه مدیریت طرح ها و پروژه های بهینه سازی، امکان یکپارچه سازی و نظارت بر خط بر طرح های مذکور و صحه گذاری لازم را با کیفیت مناسب فراهم کند.
کلیه شرکت های عملیاتی وزارت نفت باید نسبت به استقرار سیستم های مدیریت انرژی با همکاری و هماهنگی کامل شرکت بهینه سازی مصرف سوخت با قید فوریت اقدام و نتیجه را ظرف حداکثر یک ماه اعلام کنند. بر اساس تکالیف مرتبط، شرکت بهینه سازی مصرف سوخت موظف به تدوین و اجرای برنامه جامع ارتقای فرهنگ مصرف سوخت با بهره گیری از ظرفیت رسانه های صوتی، تصویری و فضای مجازی است. روابط عمومی وزارت نفت و شرکت های تابعه و سازمان های وابسته باید در طراحی، تخصص منابع و اجرای برنامه های ارتقای فرهنگ مصرف سوخت هماهنگی و همکاری لازم را با این شرکت به عمل آورند. شرکت بهینه سازی مصرف سوخت مشمول محدودیت های وضع شده برای فعالیت در فضای مجازی و برگزاری رویدادهای عملی، ترویج، رسانه ای و ... تخصصی نمی شود و مجاز به برگزاری سمینار، کنفرانس، نمایشگاه و همایش های تخصصی و کمپین های تبلیعاتی و هر گونه رویداد مرتبط است. به منظورتسریع در اجرای طرح های ماده 12 مصوب شورای اقتصاد و بازار، شرکت بهینه سازی مصرف سوخت باید زیرساخت های فناوری اطلاعات و ارتباطات و سامانه های مانیتورینگ و صحه گذاری لازم را با کیفیت و امنیت مناسب تولید، پیاده سازی و عملیاتی کند. به منظور اجرای ماده 11 قانون اصلاح الگوی مصرف شرکت بهینه سازی مصرف سوخت موظف است با بهره گیری از توانمندی مشاوران مجرب و همکاری همه مجموعه های درون و برون دستگاهی در حوزه های صنعت، ساختمان و حمل و نقل و کشاورزی تمام استانداردهای لازم را تدوین و عندالزوم بازنگری و برای تصویب به مراجع ذی ربط ارائه کند.