با تلاش کارکنان متعهد و متخصص محقق شده است
پالایشگاه گاز پارسیان پر افتــخار در تولید پایدار
مشعل میان آخرین رشته کوه های فلات ایران در زاگرس جنوبی پالایشگاه گازی وجود دارد که یکی از تامین کنندگان گاز طبیعی در قطب تولید گاز جنوب کشور است. این پالایشگاه در دو فاز طی سال های 1381 تا 1385 با ظرفیت اسمی 6/80 میلیون مترمکعب در روز به بهره برداری رسیده است و سهم شایانی در تولید گاز کشور دارد. در پایین دست این شرکت، پالایشگاه استحصال اتان و پالایشگاه تولید بنزین راه اندازی شده است که خوراک آنها را پالایشگاه گاز پارسیان تامین می کند. در گفت وگو با علمدار بابایی، مدیرعامل شرکت پالایش گاز پارسیان به بررسی فعالیت های این شرکت پرداخته ایم که در ادامه می خوانید .
خوراک این پالایشگاه از چه میدان هایی تأمین می شود؟
ماموریت پالایشگاه گاز پارسیان فراورش گازی است که از میدان های مستقل موجود در استان فارس تامین و در حال حاضر از چهار میدان مستقل گاز دریافت می شود. میدان تابناک، خوراک واحدهای پارسیان 1 و میدان های هما، شانول و وراوی خوراک واحدهای پارسیان 2 را تامین می کنند. بخشی از واحدهای پارسیان 1 در سال 1382 و بخش دیگر پارسیان 1 و واحدهای پارسیان 2 در سال 1385 راه اندازی شده است. محصول اصلی این پالایشگاه گاز طبیعی است که خوراک پالایشگاه استحصال اتان پارسیان سپهر را تامین می کند و گاز سبک برگشتی از آن پالایشگاه، وارد ایستگاه تقویت فشار و پس از افزایش فشار به شبکه سراسری گاز تزریق می شود، ضمن آنکه میعانات گازی تولیدی این پالایشگاه در مخازن ذخیره می شود. قسمتی از میعانات تولیدی به پالایشگاه بنزین سازی انتقال می یابد و بقیه آن برای صادرات یا انتقال به سایر مصرف کننده های داخلی به عسلویه منتقل می شود.
در 10 ماه امسال چه میزان گاز، میعانات گازی و اتان در این پالایشگاه تولید شده است ؟
در 10 ماه سال (15 دی ماه 1403) 7/14 میلیارد مترمکعب گاز در پالایشگاه گاز پارسیان فراورش شده است که از این مقدار، 4/13 میلیارد مترمکعب به خط سراسری گاز تزریق شده و 2/1 میلیارد مترمکعب برداشت خالص پالایشگاه استحصال اتان بوده است.
در این مدت، 5/3 میلیون بشکه میعانات گازی در این پالایشگاه تولید شده که از این مقدار، 9/1 میلیون بشکه به عسلویه ارسال و 6/1 میلیون بشکه خوراک پالایشگاه بنزین سازی شده است.
خوراک واحد استحصال اتان چه میزان است ؟
واحد استحصال اتان در تکمیل زنجیره ارزش است. خوراک این مجموعه به وسیله پالایشگاه گاز پارسیان تهیه می شود. سال گذشته 26/1 میلیارد مترمکعب خالص برداشتی مجموعه استحصال اتان از این پالایشگاه بوده است.
برای پایداری تولید در این پالایشگاه چه اقدام هایی صورت گرفته است؟
عمده ترین فعالیتی که برای پایداری تولید گاز صورت می گیرد، تعمیرات اساسی سالانه است که این فعالیت امسال نیز در این پالایشگاه صورت گرفته است. پایان مهرماه پایان تعمیرات اساسی سالیانه این پالایشگاه بوده است که بر اساس برنامه ریزی اقدام شد. با توجه به انجام کامل تعمیرات اساسی و در مدت زمان تعیین شده، این پالایشگاه آمادگی دارد که در بازه سرد سال تولید پایدار خود را ادامه دهد.
چه دستاوردی در تعمیرات اساسی این پالایشگاه وجود دارد ؟
از دو سال قبل برنامه ای را برای بهینه کردن تعمیرات اساسی در دستور کار قرار داده ایم مبنی بر کاهش زمان و مدت انجام تعمیرات اساسی که به صورت جدی در این مقوله به موفقیت هایی دست یافتیم. تغییراتی در روش ها، پایش روش ها و پیشگیری از مخاطرات با ارزیابی ریسک در این زمینه شکل گرفت که نتایج اثربخشی را در زمینه تعمیرات اساسی واحدهای مختلف و تجهیزات ثابت در پی داشت.تامین مولکولارسیو بسترهای نم زدایی که جزء اقلام شیمیایی راهبردی است، با استفاده از توان سازندگان داخلی صورت گرفته است؛ به گونه ای که سال گذشته از سوی یک شرکت جدید که سازنده داخلی است، مولکولارسیو موردنیاز این پالایشگاه تامین شده است.بیش از 80 درصد خریدهای مورد نیاز تجهیزات و قطعات از منابع داخلی صورت می گیرد و تامین قطعات هرگز چالشی در بحث تولید پایدار این پالایشگاه ایجاد نکرده است.
آیا تغییری در کیفیت خوراک مورد نیاز پالایشگاه صورت گرفته است؟
طراحی واحدهای این پالایشگاه برای دریافت گاز شیرین است، اما به دلیل تغییر رفتار چاه ها در میدان هایی که گاز آن به عنوان خوراک این پالایشگاه مورد استفاده قرار می گیرد، تغییراتی در خوراک به وجود آمده است، این تغییرات شامل افزایش مقدار سولفید هیدروژن در گاز و افزایش میزان آب و یون کلراید در مایعات دریافتی است که این تغییرات به ایجاد خوردگی و اثرات جانبی دیگر در تجهیزات فرایندی منجر شده است. در این زمینه تعویض خطوط لوله و نوسازی تجهیزاتی که در معرض این تغییرات خوراک قرار گرفته اند، انجام شده است. واحدهای سیلابه گیر در سال های اخیر به دلیل تعویض خطوط تقریبا نوسازی شده اند.
آیا برای جلوگیری از تغییر خوراک مورد نیاز پالایشگاه، اقدامی در بالادست انجام شده است؟
بله، مراکز تفکیک تابناک، هما و وراوی از سوی شرکت نفت مناطق مرکزی در حال ساخت است که در تثبیت خوراک این پالایشگاه بسیار اثرگذار است. براساس برآوردها مرکز تفکیک تابناک سال آینده به بهره برداری خواهد رسید، همچنین تزریق مواد شیمیایی برای تعدیل مقدار H2S خوراک گاز پالایشگاه صورت می گیرد که لازم است ضمن تسریع در اجرای پروژه های بالادستی یاد شده، اقدام های اثربخشی برای پایداری تولید و تأمین کیفی خوراک این پالایشگاه انجام شود.
برای افزایش خوراک پالایشگاه چه اقدامی در دست انجام است؟
برای تامین و افزایش خوراک پالایشگاه، برنامه هایی در وزارت نفت و شرکت ملی نفت ایران وجود دارد. افزون بر مراکز تفکیک در دو میدان وراوی و هما ایستگاه تقویت فشار برای افزایش میزان برداشت گاز از این میادین راه اندازی می شود که امسال ایستگاه تقویت فشار میدان وراوی به بهره برداری رسیده است. طبق برنامه های ابلاغی، مقرر شده است پس از توسعه، گاز میدان های پازن و میدان ارم نیز به این پالایشگاه منتقل شود.
میزان گاز دریافتی چقدر است؟
میزان گاز دریافتی پالایشگاه بر اساس تعهد تولید تکلیفی، به طور میانگین 63 میلیون مترمکعب در روز است که با دریافت گاز میدان های جدید، ظرفیت این پالایشگاه به ظرفیت طراحی می رسد.
چه اقدام هایی در زمینه جلوگیری از مشعل سوزی انجام شده است؟
با برنامه ریزی، کنترل، پایش، همچنین تعریف پروژه های کاهش و فروش گازهای مشعل، پالایشگاه گاز پارسیان به کاهش بیش از 98 درصدی مشعل سوزی در پایان سال 1405 نسبت به سال مبنا (1398) خواهد رسید و 2 درصد باقی مانده نیز برای روشن نگه داشتن شمعک ها (پایلوت ها) استفاده می شود.
با کنترل و پایش گازهای ارسالی به مشعل، تاکنون کاهش 50 درصدی مشعل سوزی نسبت به سال مبنا محقق شد.
با اجرای پروژه اصلاح شبکه فلرهای فشار بالای پارسیان 2 گازهای مشعل مقدار 22 میلیون مترمکعب در سال کاهش خواهد یافت(کاهش 75 درصدی نسبت به سال مبنا) و 20 میلیون مترمکعب از باقی مانده گازهای مشعل از طریق مزایده به فروش رفته است که با اجرای پروژه بازیابی باقی مانده، گازهای مشعل از طریق برنده مزایده، موفق به کاهش 98 درصدی نسبت به سال مبنا خواهیم شد.
در زمینه حفظ محیط زیست چه اقدام هایی انجام شده است؟
پروژه های در دست اجرا بالغ بر 1500 میلیارد ریال است که از جمله آنها می توان به پروژه های کاهش گازهای ارسالی به مشعل شامل پروژه اصلاح شبکه فلرهای فشار بالای پارسیان 2 و فروش گاز مشعل از طریق مزایده، جایگزینی روشنایی با محوطه عملیاتی با تجهیزات بروز و کم مصرف و نصب پکیج لامپ های LED اشاره کرد و برنامه ها و پروژه های آتی در دست اقدام نیز بالغ بر 2500 میلیارد ریال است که از جمله این پروژه ها، نصب دو دستگاه پایش آنلاین خروجی دودکش، اخذ مجوزهای لازم به منظور احداث سیستم پایش و اندازه گیری(حفر چاهک پایش محیط زیست)، اجرای پروژه اصلاح شبکه فلرهای فشار بالای (HP) پارسیان2، مديريت هوشمند ساختمان هاي عملیاتي و صنعتي (BMS)، نصب انرژی سنج در ساختمان ها، تامین برق خورشیدی فتوولتاییک جهت اقامتگاه عملیاتی، آشپزخانه صنعتی و ساختمان های پالایشگاه(2واحد200کیلوواتی)، ارتقای دودکش مشعل واحد 500 به Air Assistant با نصب Blower و احداث نيروگاه خورشيدي با ظرفیت 5/1 مگاوات را شامل می شود.
همکاری با شرکت های دانش بنیان چگونه است؟
یک مرکز نوآوری در این پالایشگاه تأسیس شده است که با پارک علم و فناوری استان فارس و دانشگاه هایی که در منطقه وجود دارد، تفاهم نامه های همکاری امضا شده است، ضمن آنکه کمیته خودکفایی ساخت داخل نیز در این پالایشگاه فعال است که ساخت بار اول برخی تجهیزات در این کمیته و واحدهای پژوهش و فناوری و امور کالا صورت می گیرد. طبق نظام نامه پژوهش که وزارت نفت ابلاغ کرده، برای بحث های تجاری سازی و ساخت اول یک روش تعیین شده است و بحث های پژوهش هم در این فرایند قرار گرفته اند. کالاها و تجهیزاتی که ساخت بار اول و دانش بنیان است، از طریق دستورعمل ابلاغی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری در فرایند ساخت قرارمی گیرند. بیش از 80درصد تأمین کالاهای این پالایشگاه داخلی است. در حال حاضر بسیاری از نیازهای پالایشگاه احصا شده است. برای موارد خاص که جزء اقلام راهبردی است، دو ماده که یکی از آنها نوعی روغن حرارتی و دیگری هم ماده ای به نام سیلیکا ژل است ،ساخت و تهیه آن به شرکت های داخلی دانش بنیان در حال پیگیری است. این مواد، آمریکایی و اروپایی است که با تامین آنها در داخل کشور انحصار این شرکت های خارجی در این بخش شکسته می شود.
در پایان اگر نکته ای باقیمانده است بفرمایید.
سال 1401 با تشکیل کارگروه تخصصی در پالایشگاه گاز پارسیان، دو واحد از چهار واحد نیروگاه 100 مگاواتی که راه اندازی آن چندین سال طول متوقف شده بود، به بهره برداری رسید. سال 1402 نیز دو واحد دیگر راه اندازی شد و به بهره برداری رسید.
به منظور افزایش ظرفیت ذخیره سازی میعانات گازی، ساخت یک مخزن 70 هزار مترمکعبی از سوی شرکت مهندسی و توسعه گاز ایران در این پالایشگاه شروع شده بود که با مشارکت و همکاری پالایشگاه ساخت این مخزن به اتمام رسید و اکنون در مرحله راه اندازی است.
چهار مخزن ذخیره سازی میعانات گازی در پالایشگاه موجود است و با راه اندازی و ایجاد مخزن جدید که 70 هزار مترمکعب است، ظرفیت ذخیره سازی میعانات گازی در این پالایشگاه افزایش می یابد.
در خصوص تکمیل زنجیره ارزش نیز در بخش پایین دست پالایشگاه، مجوز تامین خوراک به پالایشگاه تولید بنزین با ظرفیت 20 هزار بشکه در روز داده شده و با دریافت خوراک از این پالایشگاه، بنزین، نفت گاز و سایر مشتقات نفتی به دست آمده است.