تلاش متخصصان نفت به ثمر نشست
افزایش تولید گاز «وراوی»
مشعل در ایامی که «ناترازی گاز» به کلیدواژه محافل مختلف بدل شده و دیگر برای هر ایرانی موضوعی نام آشناست، متخصصان و کارکنان شرکت نفت مناطق مرکزی ایران در خطه استان فارس، دست به کار شده و در مدت زمانی محدود، به طور شبانه روزی، پروژه مهمی را به ثمر رساندند که حاصل جمع آن، افزایش 10میلیون مترمکعبی تولید گاز برای کشور در حوزه ایستگاه تقویت فشار گاز وراوی بوده است؛ موضوعی که بهانه سفر به این نقطه شد.
صحبت از ایستگاه تقویت فشار وراوی است که سر منشا آن در رشته کوه هایی با همین اسم و رسم در استان فارس است؛ اگرچه اکتشاف گاز مدفون شده در دل کوه، به سال های دور برمی گردد؛ اما افت فشار آن متخصصان را به تکاپو واداشته تا جانی تازه به آن بدمند و قوت حیاتش را دوچندان کنند. امروز دیگر نگرانی از بابت این ذخیره گازی وجود ندارد؛ زیرا با راه اندازی ایستگاه تقویت فشار وراوی، تولید از این میدان به میزان 9-7 میلیون مترمکعب و به مدت 25 سال امکان پذیر می شود.
طبق اعلام پیمان ایمانی، مدیرعامل شرکت نفت مناطق مرکزی ایران، با راه اندازی ایستگاه تقویت فشار وراوی، تولید گاز این میدان که تا ۲۵ سال به صورت ثابت به پالایشگاه پارسیان ارسال می شود، به ۷ میلیون مترمکعب (۵۰ درصد افزایش) رسیده است. تاکنون از ۴۷ میلیون مترمکعب گاز قابل استحصال میدان وراوی ۴۲ میلیون مترمکعب معادل ۹۰ درصد برداشت شده است.
از وراوی بیشتر بدانیم
میدان گازی وراوی در ۳۰ کیلومتری شرق شهرستان لامرد واقع شده است . این میدان دارای ۱۲ حلقه چاه تولیدی به همراه تسهیلات سرچاهی، خطوط لوله جریانی و یک چند راهه است که گاز تولیدی این میدان به وسیله یک خط لوله ۱۶ اینچی به طول ۱۰ کیلومتر به پالایشگاه گاز پارسیان ارسال می شود. میدان وراوی در حال حاضر یکی از تأمین کنندگان اصلی خوراک پالایشگاه پارسیان و زنجیره تولید محصولات پایین دستی مربوطه از جمله پالایشگاه سپهر پارسیان و کارخانجات پتروشیمی فارس است که از سال 1385 در مدار تولید قرار گرفته است.
اهداف احداث ایستگاه تقویت فشار
مالک قنواتی، مدیر مهندسی و ساختمان شرکت نفت مناطق مرکزی ایران در گفت وگو با خبرنگار هفته نامه "مشعل" می گوید: با توجه به برداشت گاز از میدان وراوی و کاهش فشار مخزن در سال های اخیر، تولید طبیعی از این میدان با اعمال تمهیدات عملیاتی و حفر چاه های جدید در حدود 5 میلیون مترمکعب در روز بود که طی سال های آتی بشدت کاهش می یافت، به نحوی که با ادامه برداشت طبیعی (بدون احداث ایستگاه تقویت فشار) تولید از این میدان در چند سال آینده متوقف می شد. به همین دلیل و با توجه به بررسی های فنی و اقتصادی انجام شده در شرکت نفت مناطق مرکزی ایران، احداث ایستگاه تقویت فشار وراوی با هدف افزایش ظرفیت تولید از میدان در سال های گذشته از سوی شرکت ملی نفت ایران پیش بینی شد و مطالعات مهندسی پایه آن براساس تکنولوژی های روز دنیا انجام شد؛ اما به دلیل اولویت سرمایه گذاری در میدان گازی مشترک پارس جنوبی، احداث این ایستگاه به تاخیر افتاد .
مدیر مهندسی و ساختمان شرکت نفت مناطق مرکزی ایران درباره سرعت گرفتن این پروژه می گوید: طی سال های اخیر و به دلیل پیش بینی ایجاد ناترازی در تولید و مصرف گاز طبیعی و همچنین سرمایه گذاری های انجام شده در پایین دست پالایشگاه پارسیان، لزوم حفظ و افزایش تولید از میدان وراوی اهمیت دوچندانی یافته است، بنابراین با توجه به اهمیت موضوع، به روزرسانی مطالعات انجام شده قبلی و انجام مذاکرات با سرمایه گذار در کمترین زمان ممکن انجام شد.
عنوان پروژه ای موفق
او با اشاره به اجرای این طرح در بازه زمانی مناسب اعلام می کند: این پروژه اکنون به عنوان یکی از پروژه های موفق در زمینه احداث و سرمایه گذاری با استفاده از فناوری های روز مانند استفاده از سیستم الکتروکمپرسور مجهز به سیستم دور متغیر از نوع VFD که در مقایسه با سیستم توربوکمپرسورها دارای امتیازاتی ازجمله بازده بالاتر، امکان بهینه سازی مصرف انرژی، مدت زمان و هزینه تعمیرات و نگهداری پایین تر و همچنین راه اندازی ساده تر است.
به گفته وی، افزون بر این موارد، احداث ایستگاه تقویت فشار در میادین گازی در مقایسه با ایستگاه های احداث شده در خطوط انتقال گاز، به دلیل ورود گاز، مایعات، آب و سایر ترکیبات استخراجی از میدان، بدون هیچ گونه عملیات فراورشی به ایستگاه تقویت فشار و همچنین تغییرات شرایط ورودی به ایستگاه با توجه به تغییر شرایط مخزن، باعث افزایش پیچیدگی آن شده است، به نحوی که علاوه بر فشارافزایی گاز، فعالیت های مرتبط با تاسیسات خط و پست فشار قوی، خطوط لوله انتقال گاز و مایع، تاسیسات ورودی و واحد تفکیک گاز و مایع و آب، تاسیسات فشار افزایی و انتقال میعانات و دیگر نیازمندی های مرتبط از جمله واحدهای تولید نیتروژن و هوا، برق اضطراری و جمع آوری و دفع پساب، سیستم های ایمنی، شبکه آب آتش نشانی و کنترلی و دیگر یوتیلیتی ها نیز مورد نیاز بوده که به نوعی این ایستگاه را در ردیف واحدهای پالایشگاهی قرار می دهد.
قنواتی با اشاره به اینکه با الطاف الهی، احداث این ایستگاه با همت سرمایه گذار، پیمانکاران و همکاران شرکت نفت مناطق مرکزی ایران در بخش های مختلف طرح ها و واحدهای عملیاتی و تولیدی انجام و راه اندازی شده و کشور از ثمرات این طرح بهره مند می شود، می افزاید: با راه اندازی ایستگاه تقویت فشار وراوی، تولید از میدان به میزان 9-7 میلیون مترمکعب و به مدت 25 سال امکان پذیر می شود که این موضوع باعث افزایش 41 درصدی بازیافت از مخزن (از حدود 30 درصد به حدود 71 درصد) و همچنین افزایش ازدیاد تولید تجمعی بالغ بر63 میلیارد مترمکعب گاز و حدود 5 میلیون بشکه میعانات گازی خواهد شد، ضمن اینکه علاوه بر جبران بخشی از ناترازی انرژی کشور، در افزایش ظرفیت تولید زنجیره خوراک پالایشگاه ها و پتروشیمی های پایین دستی نیز تاثیر بسزایی خواهد داشت.
نیروهای بومی در اولویت اشتغال
با احداث این پروژه حالا نیروهای بومی فارس، بویژه وراوی، چشم به راه استخدام در این تاسیسات هستند. آن گونه که مدیرعامل شرکت نفت مناطق مرکزی ایران هم بر بهره گیری از نیروی انسانی بومی و جذب نیرو به صورت روزکار و نوبت کار در ایستگاه تقویت فشار گاز وراوی تأکید کرده و می گوید: ساکنان این منطقه برای ما میزبانان خوبی بوده و کمترین مساله را در اجرای پروژه شاهد بودیم. به طور خاص تاکید بر جذب نیروی بومی، مشخصا در مرحله اول از همین منطقه و بعد از آن از استان فارس دارم.
نمای نزدیک
پروژه ایستگاه تقویت فشار گاز وراوی در حوزه ماموریت شرکت بهره برداری نفت و گاز زاگرس جنوبی قرار دارد که در واقع یکی از سه شرکت زیرمجموعه شرکت نفت مناطق مرکزی ایران است. این شرکت سهم قابل توجهی در تامین گاز مصرفی کشور دارد. در ۸ ماه گرم سال نیز متوسط تولید روزانه گاز و میعانات گازی به ترتیب حدود ۱۴۰ میلیون مترمکعب و 40 هزار بشکه است. این شرکت دارای 5 منطقه عملیاتی نار و کنگان، آغار و دالان، پارسیان، سرخون و گشوی جنوبی و سروستان و سعادت آباد است و شامل ۹ میدان گازی آغار، دالان، نار، کنگان، سرخون، تابناک، هما، وراوی، شانول و همچنین ۳ میدان نفتی به نام های سعادت آباد، سروستان و خشت است. گستره عملیاتی این شرکت شامل استان های فارس، بوشهر و هرمزگان می شود که در آینده و با بهره برداری از میادین اکتشافی جدید، به استان های کهگیلویه و بویراحمد و چهارمحال و بختیاری نیز توسعه می یابد. تولید گاز از میدان های این منطقه شامل چهار میدان فعال عملیاتی به نام های تابناک، هما، شانول و وراوی است که در مجاورت شهرهای لامرد، خنج و مهر قرار گرفته اند. تعداد چاه های این منطقه ۱۰۲ حلقه و ظرفیت تولید گاز آن حدود ۷۵ میلیون مترمکعب گاز در روز است. گاز تولیدی شیرین منطقه عملیاتی پارسیان پس از یک جداسازی اولیه، به پالایشگاه گاز پارسیان ارسال می شود.