هم اکنون ظرفیت برداشت روزانه ایران از میدان مشترک پارس جنوبی بیش از 700 میلیون مترمکعب است و براساس آماری که دریافت شده، قطر نیز از این میدان روزانه ۶۲۵ میلیون مترمکعب گاز برداشت می کند. متوسط تولید گاز غنی کشور از مجموع میادین فعال درخشکی و دریا ، بیش از 1000 میلیون مترمکعب در روز می رسد که این میزان برای تامین نیاز بخش خانگی، تجاری، صنایع، نیروگاه ها، پتروشیمی ها و تزریق گاز به میادین نفتی نیاز به تقویت دارد؛ به نحوی که در پیک مصرف، با متوسط کسری بیش از 250 میلیون مترمکعب در روز رو به رو خواهیم بود.
در صورت ادامه روند کنونی مصرف گاز، شکاف میان توان تولید با مصارف مورد نیاز، بیش از این افزایش پیدا خواهد کرد، زیرا افزون بر رشد مصارف بخش های مختلف به ویژه خانگی و صنایع، با افت طبیعی توان تولید میادین گازی طی سال های آینده روبه رو می شوند؛ از این رو با توجه به اهمیت رفع تراز منفی تولید، این مهم باید مدیریت شود. وزارت نفت دولت چهاردهم بنا دارد با برنامه های کوتاه مدت و بلندمدت این مشکل را مدیریت کند و به این منظورپروژه هایی مثل طرح ملی حفاری چاه های درون میدانی پارس جنوبی موسوم به" Infill"ازسوی شرکت نفت و گاز پارس در دست اجراست.
با توجه به آغاز روند افت تولید در مخزن پارس جنوبی طی سال های آینده، بر اساس مطالعاتی که از سوی مدیریت مهندسی نفت و گاز شرکت نفت و گاز پارس انجام شد، دو اقدام فشارافزایی و حفاری چاه های درون میدانی در دستور کارقرار گرفت.
پیش بینی می شود با انجام حفاری 35 حلقه چاه درون میدانی در این میدان مشترک، روزانه تا 36 میلیون مترمکعب گازغنی به تولید سکوهایی که با افت فشار مواجه شدند، افزوده شده و بتوانیم بخشی از ناترازی بین تولید و مصرف گاز در کشور را جبران کنیم.
اهداف مهم چاه های Infill
حفاری چاه های درون میدانی(Infill)میدان مشترک پارس جنوبی برای 17سکوی فراساحلی که پیش بینی می شد در آینده نزدیک با افت تولید همراه شوند، در نظر گرفته شده است تا با این اقدام به جبران کاهش تولید کمک شود.این 17 سکو در حال بهره برداری بوده و براساس اولویت، حفاری آنها در دستور کار قرار گرفته است. برای برخی از این سکوها حفاری یک حلقه چاه و برای برخی دیگر تا 5 حلقه چاه پیش بینی شده که درمجموع حفاری 35 حلقه چاه برای 17 سکو در دستور کار قرار دارد.
قرارداد طرح حفاری چاه های درون میدانی پارس جنوبی در قالب چهار بسته کاری از سوی شرکت نفت و گاز پارس، دی ماه ۱۴۰۲ به پیمانکاران صاحب صلاحیت در بخش بالادستی صنعت نفت و گاز کشور واگذار شده است و مدت زمان اجرا با برآورد یک میلیارد و 200 میلیون دلارسرمایه گذاری، سه ساله خواهد بود. تاریخ اتمام کل طرح براساس پیش بینی انجام شده، ابتدای تابستان 1406 است و در صورتی که تمام فعالیت ها طبق برنامه ریزی انجام شود، شاهد افزایش تدریجی 35 تا 36 میلیون مترمکعب برداشت روزانه گاز از این میدان مشترک خواهیم بود.
روند اجرای طرح از ابتدا تا امروز
پس از برگزاری مناقصه، چهار شرکت پاسارگاد، پتروپارس، پتروایران و حفاری شمال انتخاب شدند و براساس اولویت از قبل تعیین شده، حفاری ۳۵ حلقه چاه درون میدانی در میدان مشترک پارس جنوبی را آغاز کردند. براین اساس، با حفاری هر چاه شاهد افزایش برداشت روزانه یک میلیون مترمکعب از این میدان خواهیم بود. مطابق برنامه ریزی، ۳۵ حلقه چاه درون میدانی در چهار بسته کاری با شرکت های پتروپارس (بسته اول با حفاری ۸حلقه چاه)، پتروایران (بسته دوم با ۹ حلقه چاه)، حفاری شمال (بسته سوم با ۹حلقه چاه) و گروه گسترش انرژی پاسارگاد (بسته چهارم با ۹ حلقه چاه) در ۱۷ سکوی پارس جنوبی حفاری خواهد شد.
فعالیتی که جریان دارد
عملیات اجرایی طرح حفاری چاه های درون میدانی پارس جنوبی بااستقرار دکل حفاری DC12 شرکت توسعه پتروایران در موقعیت بلوک مخزنی سکوی SPD12B در20تیر ماه امسال آغاز شد.
هم اکنون این حفاری در حال انجام است و پیش بینی می شود در صورت مساعد بودن همه شرایط، درسال جاری به اتمام برسد. با اتصال چاه حفاری شده از سوی این شرکت به سکوی SPD12B شاهد افزایش برداشت روزانه یک میلیون مترمکعبی از این موقعیت خواهیم بود.
افزایش برداشت ازسکوی SPD1 در دی ماه
شرکت پتروپارس از دیگر پیمانکاران طرح حفاری چاه های درون میدانی پارس جنوبی است که حفاری 8 حلقه چاه را در دستور کار دارد. این شرکت شهریور امسال موفق شد دکل تحت اجاره «ول تارگت 1» را در موقعیت SPD1 به عنوان یکی از مرزی ترین موقعیت های پارس جنوبی مستقر و عملیات حفاری آغاز کند.
شرکت پتروپارس، در این موقعیت، حفاری سه حلقه چاه را براساس قرارداد خود با شرکت نفت و گاز پارس در دستور کار دارد و هم اکنون حفاری در یکی از چاه ها درحال انجام است و براساس پیش بینی های انجام شده، چاه اول این بسته کاری، زمستان امسال تحویل و روزانه یک میلیون مترمکعب دیگر گاز غنی از مخزن، در این موقعیت در دسترس خواهد بود و پس از آن فعالیت حفاری دیگر چاه ها وارد فاز اجرایی می شود.
افزایش برداشت از موقعیت SPD19B تا پایان امسال
بسته سوم پروژه حفاری چاه های درون میدانی پارس جنوبی به شرکت حفاری شمال برای حفاری ۹حلقه چاه اختصاص دارد و اولین عملیات حفاری ازسوی این شرکت درموقعیت SPD19B خواهد بود.
برای آغاز عملیات حفاری درحال حاضر دکل سحر1در یارد ایزوایکو بندرعباس مراحل نهایی بازسازی را طی می کند و بنابر برنامه ریزی انجام شده، این دکل طی یک ماه آینده از یارد بندرعباس به موقعیت مورد نظر برای حفاری اعزام خواهد شد. باعملیات حفاری ازموقعیت SPD19B، بخش دیگری از پروژه حفاری درون میدانی انجام و افزایش برداشت گاز از آن محقق می شود.
آغاز عملیات حفاری نخستین چاه بسته چهارم در بهار 1404
چهارمین بسته از طرح حفاری چاه های درون میدانی پارس جنوبی به شرکت پاسارگاد اختصاص دارد که براساس قرارداد و برنامه ریزی انجام شده، حفاری 9 حلقه چاه را در دستور کار قرار دارد و دکل حفاری که این شرکت به تازگی خریداری کرده است، به زودی در موقعیت SPD19A مستقر می شود و مطابق پیش بینی، انتظار می رود در بهار سال آینده، عملیات حفاری نخستین چاه و اتصال به سکوی تولیدی آن پایان یابد.
پروژه ایرانی حفاری چاه های درون میدانی
آنچه درباره طرح حفاری چاه های درون میدانی به رشته تحریر در آمد، می تواند گویای این نکته باشد که در اجرای این طرح و طرح هایی نظیر آن، تحریم ها اگرچه وجود داشتند، اما نتوانستند مانعی در عزم و اراده شرکت های داخلی ایجاد کنند. بی تردید نکته مهم و قابل توجه درباره طرح حفاری چاه های درون میدانی پارس جنوبی نیزاجرای 100 درصد ایرانی آن است.این طرح که با تکیه برتوان و تخصص متخصصان ومهندسان شرکت های ایرانی اجرا می شود، نماد دیگری از تبلورقابلیت ها و توانمندی های مهندسان وسازندگان داخلی است.
پارس جنوبی؛ ذخیره عظیم ایرانی
میدان گازی پارس جنوبی (با نام گنبد شمالی در سمت قطر)، یکی از بزرگ ترین منابع گازی مستقل جهان است كه روی خط مرزی مشترك ایران و قطر در خلیج فارس و در حدود 100 كیلومتری ساحل جنوبی ایران قرار دارد. مساحت این میدان 9700 كیلومتر مربع بوده كه بخش متعلق به ایران 3700 كیلومتر مربع است.
میدان مشترك گازی پارس جنوبی، با دارا بودن2/14 هزار میلیارد متر مكعب گاز درجا (معادل 8 درصد كل ذخایر گاز جهان و47 درصد ذخایر گاز شناخته شده ایران)، 19 میلیارد بشكه میعانات گازی، 7.5 میلیارد بشكه نفت خام در لایه های نفتی و وجود بزرگ ترین منبع هلیوم، از نظر ارزش اقتصادی دارای جایگاهی بی نظیر و منحصر به فرد در اقتصاد ملی كشور است.
توسعه میدان مشترك گازی پارس جنوبی با هدف تامین گاز مورد نیازكشوردر بخش های تزریق به میادین نفتی، عرضه به واحدهای صنعتی و نیروگاه ها، گازرسانی به واحدهای خانگی- تجاری، تامین خوراك مجتمع های پتروشیمی وصادرات گاز، میعانات گازی، گازمایع و گوگرد در برنامه های وزارت نفت قرارگرفته است.