کاربردها و ضرورت های الزام یک فناوری نو در مجموعه های پالایشی
تحولی از جنس هوش مصنوعی
مشعل: امروزه برگ برنده در استفاده از فرصت فناوری قدرتمند، هوش مصنوعی است و میزان اثربخشی این نوع از ساختار، نقطه عطفی در تاریخ صنعت حیاتی نفت و گاز به شمار می رود؛ چرا که این فناوری، یک توانمندساز واقعی است که می توان با اتکا به آن، بر بسیاری از چالش ها غلبه و تصمیم های هوشمندانه تر و کارآمدتری اتخاذ کرد. در میان مجموعه شرکت های فعال در حوزه انرژی کشور، شرکت ملی پالایش و پخش فراورده های نفتی ایران در به کارگیری از فناوری هوش مصنوعی، پیشران بوده و تاکنون اقدام های قابل توجهی را به ثمر نشانده است. از همین منظر، هوش مصنوعی، راهبردی مستحکم و قابل اتکا در تمامی ارکان مجموعه پالایشی و تجمیعی از تمامی اهداف و الزام های مدیریتی در این خصوص محسوب می شود.
شرکت ملی مهندسی و ساختمان نفت ایران که به عنوان بازوی اجرایی صنعت پالایش شناخته می شود، با یک ابتکار جدید قرار است به واکاوی تمامی جزئیات این فناوری پیشرفته بپردازد. نخستین همایش« مهندسی با رویکرد هوش مصنوعی، فناوری و توسعه دانش بنیان در صنایع پایین دستی نفت،» اسفند ماه امسال به میزبانی این شرکت برگزارخواهد شد. پژوهشگران و صاحب نظران حاضر در این همایش بر اساس محورهای طراحی و ساخت، فناوری و توسعه دانش بنیان، سلامت، ایمنی و محیط زیست، علوم دانشگاهی، پژوهش و نوآوری در صنعت نفت و ضرورت تدوین نظام ملی فناوری و نوآوری انرژی در کشور به ارائه نظر می پردازند.
موفقیت همچنان در گرو تجربه نیروی انسانی است
به دنبال پیشرفت ها و امکانات روزافزون هوش مصنوعی، این سوال همواره وجود داشته که آیا هوش مصنوعی می تواند جایگزین نیروی انسانی باشد؟ اتفاق نظر در حیطه طرح این سوال بر این منوال است که همگان متفق القول معتقدند، هوش مصنوعی قادر است بر اساس داده ها و اطلاعاتی که تغذیه می شود، عمل کند. بنابراین امکان هرگونه خلاقیت و نوآوری دور از دسترس است، هوش مصنوعی می تواند تنها بر اساس داده های موجود ایده ها و راه حل های جدید ایجاد کند و عملا ایده های اصلی، چون خارج از چارچوب فکری شکل می گیرند، امکان شکوفایی نخواهند داشت که دلیل اصلی آن هم، الگوریتم ها و الگوهای آن است، حال آنکه خلاقیت و نوآوری، زاییده فکر و ذهن انسان و برگرفته از یک تفکر شهودی است. بنابراین با این اوصاف نمی توان از هوش مصنوعی به عنوان جایگزین نیروی انسانی نام برد. در این زمینه محمد مشکین فام، مدیرعامل شرکت ملی مهندسی و ساختمان نفت ایران با اشاره به تمامی کارکردها و نقش موثر هوش مصنوعی در صنایع مختلف، بویژه نفت و گاز، موفقیت نهایی را به این منوط دانست که فناوری هوش مصنوعی باید با تخصص و تجربه نیروی انسانی ترکیب شود و نیروی انسانی همچنان محور اصلی موفقیت پروژه هاست و فناوری تنها یک توانمندساز در این مسیر است. مشکین فام، با اشاره به کارکرد فناوری نوین هوش مصنوعی در صنعت نفت وگاز، از اثربخشی این ساخت وکار در بهینه سازی فرایندها و افزایش بهره وری یاد کرد و گفت: امروزه این نوع از فناوری ها، نه تنها آینده را شکل می دهند؛ بلکه به بخشی اساسی از زندگی روزمره و حرفه ای ما تبدیل شده اند.
وی افزود: در بخش پالایش و پخش فراورده های نفتی، مدیریت پروژه ها با چالش های فراوانی همراه است. این پروژه ها به برنامه ریزی دقیق، هماهنگی مؤثر و تامین منابع مناسب نیاز دارند که هوش مصنوعی می تواند به ما در بهبود دقت و کارایی این فرایندها کمک کند.