نیروی انسانی و تجهیزات  آتش نشانی وزارت نفت ضروری است

رو به جلوبا تکیه اصل حمایت

مشعل زمانی که حادثه آتش سوزی رخ می دهد، همه به دنبال آنند که جان خود را نجات دهند؛ اما در این میان، کسانی که به دل حادثه می زنند تا از بروز حادثه ای بزرگ تر جلوگیری شود، آتش نشانان هستند. این افراد همواره جان خود را در دست می گیرند تا به هموطنان کمک کنند در این میان، برخی دچار حادثه می شوند و بعضی نیز حتی ممکن است جان خود را از دست بدهند. از این روست که در صنایعی همچون نفت، حرفه آتش نشانی و شخص آتش نشان، به دلیل آمادگی جسمانی که باید داشته باشد، اهمیت و جایگاه ویژه ای می یابد؛ موضوعی که در گفت وگو با حسین صالحی، رئیس آتش نشانی اچ اس ای وزارت نفت  به آن پرداخته شده است.

  با توجه به اینکه آتش نشانی، یکی از مباحث مهم در صنعت نفت به شمار می رود، لطفا تصویری از این حرفه ارائه دهید؟

 صنعت نفت، یکی از پرریسک ترین صنایع کشور است؛ زیرا با حجم انبوهی از مواد هیدروکربنی که قابلیت اشتعال و آتش سوزی دارند، روبه روست. به طوری که اگر در رعایت الزام های ایمنی و آتش نشانی، سهل انگاری  شود، منجر به حوادث بزرگ و خسارت باری خواهد شد.

 رعایت الزام ها، وظیفه تک تک افراد حاضر در تأسیسات نفتی است؛ از کارکنان بهره برداری گرفته تا تعمیرات، بازرسی فنی، مهندسی و... و  این مهم به کارکنان همه بخش ها مربوط است و تمامی آنها ملزم به رعایت آن هستند. وقوع حوادث، معمولا ناشی از رعایت نکردن الزام های ایمنی و آتش نشانی است؛ زمانی که حادثه ای رخ می دهد،  افراد به سمت محل های تجمع ایمن هدایت می شوند؛ اما نیروهای آتش نشان باید به سمت خطر و کنترل آن بروند؛ آنها در هنگام حادثه به خود فکر نمی کنند و چه بسا دچار حادثه می شوند و ممکن است جان خود را هم از دست بدهند. نمونه آن، حادثه آتش سوزی ساختمان پلاسکو  است که در آن واقعه تلخ و دردناک، ۱۶ آتش نشان جان عزیز خود را از دست دادند.

  بر اساس تصویری که از آتش نشان ها ارائه دادید، بفرمایید که در این مسیر با چه کمبودهایی مواجه هستید؟

 اکنون در تامین و تقویت برخی تجهیزات و تعداد آتش نشان باید حمایت لازم صورت گیرد؛ زیرا تعدادی از تجهیزات قدیمی شده  است؛ اما کارکنان آتش نشانی با دلسوزی و جدیت تمام، تلاش می کنند تا همین تجهیزات موجود، با تعمیر و نگهداری مناسب، در شرایط عملیاتی باقی بمانند.  یک آتش نشان باید با عشق، علاقه، فداکاری و ایثار کار کند و با وجود کمبودها، بویژه در بحث منابع انسانی، هنگام کار در تأسیسات نفتی، بخصوص مناطق جنوبی با گرما و رطوبت بالا، وظایف خود را به نحو مطلوب انجام دهد.  همکاران آتش نشانی با آمادگی و توانمندی عملیاتی- تخصصی که دارند، در صورت بروز حادثه با حداکثر توان آن را کنترل می کنند. در حوادثی هم که در گذشته اتفاق افتاده، عملکرد بسیار خوبی داشتند که قابل تقدیر است.

   در صحبت های خود به تجهیزات و نیروی انسانی اشاره کردید. بفرمایید که در حال حاضر وضعیت نیروی انسانی، تجهیزات، آموزش و آمادگی جسمانی آتش نشان در صنعت نفت چگونه است و برای ارتقای آن چه برنامه ای دارید؟

 درباره بخش هایی که به آنها اشاره کردید، راهنماها، دستورعمل ها و استانداردهایی ابلاغ شده که هر کدام از آنها باید اجرایی شود.

 اکنون به خودروهای آتش نشانی استاندارد نیاز داریم و براساس دستورعمل های موجود، به منظور تأمین تجهیزات باید از صنایع داخلی استفاده کنیم، ضمن اینکه استفاده از امکانات و تجهیزات باید به گونه ای مدیریت شود تا در زمان بروز حوادث احتمالی، دچار مشکل نشویم.

مصداق این امر، خرید ماشین های آتش نشانی برای 14 ایستگاه آتش نشانی A، B ،C ،D  است. تعداد و نوع خودروها با توجه به استانداردها تعیین شده؛ البته تامین نیروی انسانی مورد نیاز در این حرفه نیز موضوع دیگری است که باید به آن پرداخته شود.

 در بخش تجهیزات نیز سختگیری هایی در شبکه های آب آتش نشانی، کیفیت رینگ های آتش نشانی و... صورت می گیرد تا این نوع تجهیزات  براساس استانداردها تأمین شود.

   آتش نشانی وزارت نفت چه نظارتی بر ساخت و خرید تجهیزات موردنیاز دارد؟

 با نظارت بر خرید تجهیزات مورد نیاز و به روز آتش نشانی، می توان کمبودها را جبران کرد، از این رو در تلاش هستیم تا این تجهیزات از داخل خریداری و تأمین شوند. سال گذشته به تمام شرکت های اصلی و فرعی ابلاغ کردیم که خریدهای خود را بر اساس استاندارد انجام دهند. با توجه به اینکه در شرایط تحریم هستیم، تأمین تجهیزات مورد نیاز از شرکت های داخلی برای ما بسیار سودمند است؛ اما باید راهبردی برای افزایش کیفیت آنها ایجاد شود و خودرویی باکیفیت مناسب خریداری کنیم. در این مسیر تولیدکنندگان داخلی نیز باید دانش طراحی مهندسی و ساخت خود را به روزرسانی کنند.

  برای تسری و گسترش تجربه صنعت نفت در میان دیگر شرکت ها چه اقداماتی صورت گرفته است؟

 با توجه به اینکه در داخل شرکت ها جابه جایی نیروی انسانی داریم، آنها می توانند تجارب خود را به دیگر کارکنان نیز منتقل کنند. سعی داریم تا از بخش های توانمند در دیگر قسمت ها هم استفاده کنیم.

 نمونه آن تست کارکرد تجهیزات متعلق به خودروهای آتش نشانی است که خیلی از شرکت ها در این زمینه ورود نمی کردند و نگران از دست دادن ماشین خود بودند. به این منظور افرادی از شرکت ها  در منطقه عسلویه  به شرکت ملی پالایش و پخش فراورده های نفتی ایران معرفی شدند. کارگروهی از آتش نشانان تشکیل و دوره آموزشی دو روزه ای نیز برگزار شد که در آن، کارکرد تجهیزات خودروهای آتش نشانی به صورت عملی تست شدند. در مجموع اشتراک گذاری اطلاعات موضوع مهمی است؛ زیرا با این روند می توان صنعت را رو به جلو حرکت داد.

  بتازگی در چین مسابقات آتش نشان ها برگزار شد. از روند اجرای آن برایمان بگویید و اینکه چگونه تجارب خود را با همکاران تان به اشتراک می گذارید؟

زمانی که پنجمین دوره ارزیابی آمادگی عملیات تخصصی آتش نشانی صنعت نفت در چغاخور شهرکرد برگزار شد، رئیس وقت انجمن امدادگران و آتش نشانان کشور نیز در آن دوره حضور داشت و در جریان توانمندی آتش نشان های صنعت نفت قرار گرفت. وی در آن دوره، خواستار حضور گروه برتر در سطح المپیاد جهانی آتش نشان ها در کشور چین شد.

با موافقت مدیرکل اچ اس ای وزارت نفت و بر اساس ضابطه معرفی برترین های آن دوره، شرکت هایی که رتبه برتر گروهی را کسب کرده و نفراتی که در رشته انفرادی مقام آورده بودند، برای حضور در تمرین های آماده سازی و ارتقای رکوردهای مربوطه معرفی شدند.

 با هدف کسب آمادگی برای این المپیاد که قرار بود شهریور امسال برگزار شود، در مرحله اول، پالایشگاه دهم گازی پارس جنوبی به عنوان شرکت برتر به همراه سه نفر اول رشته انفرادی همراه با یک مربی از انجمن امدادگران و آتش نشان ها برای شرکت در  اردوی شهر جم معرفی شدند.

مرحله دوم نیز در همین شهر و اردوی سوم در شهر شاهرود برگزار شد؛ زیرا در این شهر برج های بلند ساختمانی هست که امکان تمرین و بالا رفتن از آن با نردبان وجود دارد.

در صنعت نفت و ارزیابی هایی که انجام می شود، این آیتم را نداریم، بنابراین در این اردوی کوتاه مدت، آتش نشانان تمرین مختصری داشتند که نتیجه آن، انتخاب برخی آنها برای شرکت در المپیاد جهانی بود.

ضمن اینکه در اردوی دوم نیز برای جبران تعداد نفرات مورد نیاز، از تیم های پالایشگاه یازدهم و شرکت نفت و گاز پارس که در ارزیابی چغاخور دوم و سوم شده بودند، دعوت شد تا در مسابقه انتخابی شرکت کنند که در نهایت، هفت نفر به همراه یک سرپرست، برای شرکت در المپیاد جهانی انتخاب شدند.

تیم اعزامی به المپیاد آتش نشانی جهانی که  شهریور امسال در چین برگزار شد و 11 کشور در آن حضور داشتند، توانست رتبه هشتم را کسب کند؛ اما مهم تر از نتیجه به دست آمده، ارزیابی آمادگی جسمانی تیم های شرکت کننده بود که می تواند مسیر تازه ای را برای ارتقای آتش نشانی در صنعت نفت کشورمان باز کند و نقاط نیاز به بهبود را به ما یادآور شود.

  چگونه اعضای تیم، آموخته های خود را به همکاران منتقل می کنند؟

 افرادی که منتخب این تیم ملی بودند، محل کارشان در عسلویه است. شرکت های زیادی در این منطقه فعال هستند و این نفرات می توانند به صورت مویرگی تجربیات خود را  به همکاران شان انتقال دهند، ضمن اینکه اداره کل اچ اس ای وزارت نفت نیز برای برگزاری مسابقات ارزیابی عملکرد آتش نشان ها در سال های بعد، آموخته ها، اطلاعات و دستورعمل ها را به روزرسانی و سپس به شرکت های زیرمجموعه ابلاغ می کند.

  نقشه راه آتش نشانی وزارت نفت در کوتاه مدت و بلندمدت چیست؟

 باید فرهنگ اچ اس ای در همه شرکت ها لحاظ شود، به طوری که تمامی افراد آموزه های اچ اس ای را بلد باشند؛ زیرا حادثه خبر نمی کند و هر فرد در هنگام وقوع حادثه می تواند تأثیر مستقیمی در وقوع یا پیشرفت آن داشته باشند.

 اچ اس ای، یک سیستم است و برای ارزیابی آن با مسائل جدیدی روبه رو هستیم. برخی دستورعمل ها باید به روزرسانی شوند که هم اکنون در حال به روزرسانی راهنمای مجوز انجام کار در مدیریت ایمنی و فرایند هستیم. در صنعت نفت و سیستم مدیریت اچ اس ای، باید از وضعیت واکنشی و حتی فعال گذر کرده و به سمت سیستم خلاقانه برویم. فرهنگ اچ اس ای در صنعت نفت هرچه بیشتر نفوذ کند، با حوادث کمتری روبه رو خواهیم بود.

 هدف این است که همه افراد در صنعت نفت، مشارکت جدی در حوزه اچ اس ای و رعایت الزام های آن داشته باشند و کوچک ترین موضوع را گزارش دهند تا برای آن راهکار در نظر گرفته شود.

 وقتی حادثه ای اتفاق می افتد، همه به فکر نجات جان خود هستند؛ اما در این میان کسی که جانش را بر کف دست می گیرد و به سمت حادثه می رود، آتش نشان است تا با روزآمدی علوم و تجهیزات، به همراه رعایت الزام های ایمنی، به دل حادثه بزند. اگر بر اساس استاندارد پیش برویم، به طور حتم با حوادث ناگوار کمتری روبه رو خواهیم بود و این نکته که بتوانیم در عرصه های بین المللی نیز با توان و انگیزه بالاتر برای کسب رتبه شرکت کنیم، قوت می یابد.