آخرین وضع پروژه های شرکت ملی مهندسی و ساختمان نفت بررسی شد
افتتاح ایرانی ترین خط لوله
مشعل: «مادامی که حرف از کارنامه کاری در میان باشد، ناخودآگاه اِبا می کنیم از بازگویی آن، تا حمل بر خودستایی نشود؛ اما حیفمان می آید از برخی تصمیم ها، ریسک ها، خودباوری ها و توانمندی ها سخن به میان نیاوریم. به واقع برخی فعالیت ها شاید برای عموم جامعه قابل لمس نباشد؛ اما حضور متخصصان و مهندسان توانمند ایرانی در بازسازی و نوسازی پالایشگاهی نظیر ال پالیتو که برای نخستین بار در تاریخ صنعت نفت کشور رقم خورد، توانست رسالت و کارنامه این فعالان را در انعکاس توانمندی های صنعت نفت کشورمان به رخ قدرت های شرق و غرب بکشد.» اینها بخشی از صحبت های فرهاد احمدی، مدیرعامل شرکت ملی مهندسی و ساختمان نفت ایران در گفت وگو با خبرنگار «مشعل» است. فعالیت های تاثیرگذار این شرکت بهانه ای شد تا از این رهگذر، مروری داشته باشیم بر دستاوردها و پیشرفت پروژه های مجموعه پالایشی کشور و نگاه ها را به این نکته ارجاع دهیم که تمرکز و فشار تحریم های دشمنان در سال های متمادی بر این صنعت حیاتی کشور، به طور قطع اهمیت چنین دستاوردهایی را دوچندان می کند. مدیرعامل شرکت ملی مهندسی و ساختمان نفت ایران، صریح و شفاف به موانع چند نرخی شدن ارز و به دنبال آن، تاخیر در اجرای پروژه ها اشاره می کند و درباره برخی نتوانستن ها هم می گوید: «واقعیت ها را نمی توان کتمان کرد. برای رفع چالش ها و عبور از سد تاخیرهای متعدد در اجرای پروژه ها، راهی جز تامین به موقع منابع مالی و به موازات آن تغییر و تحول در مناسبات اداری نداریم.» مشروح این گفت وگو را در ادامه می خوانید.
جشنواره احداث خط لوله بندرعباس-سیرجان-رفسنجان در آستانه بهره برداری از بخش زودهنگام آن است. به عنوان مجری، عملکرد صورت گرفته در این جشنواره را چگونه ارزیابی می کنید؟
قبل از پاسخ به این پرسش، عنوان کنم که مهر سال 1400 مصادف شد با شروع فعالیت رسمی من در شرکت ملی مهندسی و ساختمان نفت ایران. بر این اساس، فعالیت های شرکت را به چند دسته تقسیم کردیم، از جمله پروژه های پالایشگاهی و پتروپالایشگاهی، خطوط لوله، اسکله و مخازن، پروژه های سنواتی و در نهایت پروژه های جدید. به همین منظور، شش ماه دوم سال اختصاص یافت به برنامه ریزی و هدف گذاری های متقن برای اجرای جشنواره ها و پروژه ها و ایجاد زیرساخت های لازم برای حرکت رو به جلو. در طول مصاحبه اشاره ای مجزا به روند فرایند کاری هریک از موارد عنوان شده خواهم داشت؛ اما بازگردیم به سوال شما در خصوص جشنواره احداث خط لوله بندرعباس-سیرجان-رفسنجان.احداث و راه اندازی چهار خط لوله در برنامه کاری شرکت ملی مهندسی و ساختمان نفت ایران تبیین و تعریف شد که یکی از این پروژه ها، خط لوله 460 کیلومتری بندرعباس-سیرجان- رفسنجان بود. خوشبختانه اتفاقات خوبی در حین اجرای این پروژه رقم خورد، بویژه تصمیم استراتژیک تامین منابع مالی از بخش خصوصی و خرید تختال (107 هزارتن) برای داخلی سازی و تأمین لوله های خطوط لوله که این امر موجب اجرای سریع پروژه ها شد و با وجود چالش ها و مشکلات فراوان، بیش از 50 درصد پیشرفت کار، آن هم در سال پایانی پروژه، رکوردی بود که در کارنامه کاری این پروژه ثبت شد.
درست است که روند احداث این پروژه با تاخیر همراه شد؛ اما در مجموع جشنواره های توسعه ای اغلب در زمان تعیین شده به سرانجام نمی رسند. فکر می کنید چرا؟
احداث خط لوله بندرعباس-سیرجان-رفسنجان، کاری بزرگ و ستودنی است که نباید آن را دست کم گرفت. 50 درصد پیشرفت فیزیکی در طول یک سال، رکورد محسوب می شود و 13 کیلومتر لوله گذاری در یک روز رکورد دیگری است. شاید اقدام ها در بیان و زبان آسان باشد؛ اما در عمل واقعا سخت و طاقت فرساست. به عنوان نمونه در حفاری یکی از زیرگذرها در تنگه زاغ بیش از چند مته شکسته شد و چند ماه زمان برد. بازگو کردن سختی های کار، چون تلخ است بیان نمی کنیم و هدف هم گلایه گذاری نیست؛ اما برخی واقعیت ها را هم نمی توان نگفت؛ چراکه در برابر زحمات همه اصحاب پروژه (کارفرما، پیمانکار و مشاور)، احساس وظیفه و دین می کنم و باید زحمات و سختی ها را هرچند تلخ عنوان کرد.
به عنوان نمونه، به دلیل ممانعت اهالی از اجرای خط لوله، با وجود تحصیل اراضی به طول 70 کیلومتر و حفاری و لوله گذاری به طول 20 کیلومتر، مجبور به تغییر مسیر شدیم که این موضوع شش ماه کار و فعالیت پروژه را به تعویق انداخت. دوباره مجوزهای لازم از سازمان محیط زیست دریافت شد و مهندسی و تهیه مستندات فنی و تحصیل مجدد اراضی، دوباره کاری ها و... پروژه ادامه پیدا کرد. بگذریم از اینکه در این مدت چه خسارت هایی به پروژه و شرکت تحمیل شد. هم اکنون پمپ های مورد نیاز این خط لوله خریداری شده که به دلیل پرداخت نشدن منابع ارزی در شرکت سازنده مانده که البته امیدواریم با تمهیدات اندیشیده شده (جشنواره بهره برداری زود هنگام) در بازه زمانی دو الی سه هفته آتی خط لوله به بهره برداری رسمی برسد. همیشه سطح انتظار و توقع از شرکت های مجری بالاست. همه ظاهر ماجرا را می بینند و گاه هم عنوان می کنند؛ چرا پروژه ها با تاخیر به بهره برداری می رسد؛ اما اینکه در پشت این ماجرا چه اتفاق ها و حوادثی رخ می دهد، قابل رویت نیست. اینکه انتظار بر آن باشد که در کوتاه مدت، خط لوله ای با این ابعاد و گستردگی(460 کیلومتر) راه اندازی شود، در ابتدا باید ملزومات آن فراهم شود که از مهم ترین آن، تأمین به موقع منابع مالی است.
توسعه صنعتی و اقتصادی ملزوماتی دارد؛ اما اغلب تنها ظاهر ماجرا را می بینیم و فارغ از همه سختی ها و پیچیدگی های کار، یا آن را درگیر بروکراسی اداری می کنیم یا اینکه شناخت کافی نسبت به قابلیت ها و توانمندی ها نداریم. به عنوان نمونه، جشنواره احداث یک پالایشگاه که چند سال به تعویق می افتد.
منظورتان جشنواره توسعه و تثبیت ظرفیت پالایشگاه آبادان است؟ شما به سهم خود در این جشنواره چه کردید؟
مذاکرات اولیه اجرای این جشنواره قبل از محدودیت های تحریم شروع شد و چند سال بعد پروژه با مشارکت کنسرسیومی متشکل از شرکت طراحی و ساختمان نفت و یک شرکت خارجی و با اعتبار 2.6 میلیارد یورو، در سال 2013 به امضا رسید؛ اما در ادامه به دلیل تغییرات و تحولات، اجرایی شدن این جشنواره تا سال 96 با چالش جدی همراه بود که سرانجام فقط 1.1 میلیارد یورو، یعنی کمتر از نصف مبلغ فاینانس تأمین و به همین دلیل پروژه به دو فاز 2-1 و فاز2-2 تقسیم شد. به این ترتیب، شهریور سال 96 بود که بازگشایی اعتبارات اسنادی و شروع به کار این پروژه عظیم و ملی به جریان افتاد و چهار سال زمان برای به سرانجام رسیدن فاز 2-1 در نظر گرفته شد. با این اوصاف، جشنواره همچنان با عقب ماندگی هایی مواجه بود که با روی کار آمدن دولت سیزدهم و به موازات برنامه ریزی شرکت ملی مهندسی و ساختمان نفت ایران مبنی بر به ثمر نشستن جشنواره های معوقه، جشنواره توسعه و تثبیت ظرفیت در اولویت اول جشنواره ها قرار گرفت و براساس برنامه ریزی های انجام شده، در بازه زمانی کوتاهی تاخیرها جبران شد. دستیابی به پیشرفت 34 درصدی در سال پایانی پروژه، در مگا پروژه های پالایشگاهی رکوردی کم نظیر و در نوع خود ارزشمند است و به طور قطع، یکی از مهم ترین نقاط قوت این پروژه محسوب می شود.