نسبت به رفع چالش های موجود از جمله د ر مناطق عملیاتی زیر اقد ام کرد ه و پیگیری های ویژه د ر این خصوص به طور مستمر د ر جریان است:
اتصال شبكه آب آتش نشاني پایانه های خارگ به شركت نفت فلات قاره
رفع مشكلات سیستم های آتش نشانی پالايشگاه هاي مجتمع شركت گاز پارس جنوبي، رفع مشكلات فرود گاه بین المللی خلیج فارس عسلويه
رفع مشكلات حوزه كريد ورهاي مشترك د ر فاز 2 پتروشيمي كه شامل جاد ه د سترسي به کارخانه ها، تخصيص پاركينگ، رفع معارضات و اد امه روند اجراي رينگ آتش نشاني است.رفع چالش هاي سیستم های آتش نشانی تلمبه خانه مخازن متمركز ذخیره سازی ميعانات گازي شركت نفت ستاره خلیج فارس د ر عسلويه
ارزيابي آماد گي عملياتي خود روهاي آتش نشانی
خود روهای آتش نشانی به عنوان یکی از مهم ترین تجهیزات مورد استفاد ه د ر عملیات اطفای حریق د ر صنعت نفت محسوب می شوند و انتخاب صحیح نوع خود رو، تنظيم د قيق شرح فني تقاضاي خود روهاي آتش نشاني، تجهیز آن به سیستم های مورد نياز و حصول اطمینان از آماد ه به كار بود ن و عملکرد مطلوب آن از طریق انجام آزمون های عملكرد ي مطابق استاند ارد ، بسیار حائز اهمیت است. از این رو این اد اره کل ضمن برگزاری جلسات كميته فني به منظور تصمیم گیری د ر خصوص مسائل مرتبط با شيوه اجرا، نسبت به بازنگری د ستورعمل مربوطه و ابلاغ ضوابط به شرکت های تابعه و انجام پیگیری های وزارتی مبنی بر انجام آزمون عملكرد ي خود روهاي آتش نشاني د ر حال بهره برد اری اقد ام کرد ه و د ر حال پیگیری است.
حفظ و ارتقای سلامت کارکنان
حفظ و ارتقای سلامت کارکنان، هد ف استراتژیک واحد های بهد اشت صنعتي د ر صنعت نفت است و با توجه به طیف وسیعی از عوامل زیان آور محیط کار، شناسايي، اند ازه گیری، ارزيابي و كنترل آنها از طریق به کارگیری اقد امات مهند سي و مد يريتي د ارای اهمیت است.
برنامه جامع مد يريت بهد اشت صنعت نفت
ايجاد نگرش استراتژيك د ر مهند سي بهد اشت، تبيين برنامه جامع و تد وين اولين برنامه میان مد ت (4ساله) مهند سي بهد اشت صنعت نفت (تعيين اهد اف كلان مهند سي بهد اشت صنعت نفت از سوی معاونت بهد اشت) بر اساس سازمان توليد كنند گان نفت و گاز (OGP) از جمله موارد ي است كه از بهار سال 1400 د ر د ستور كار اين معاونت قرار گرفت تا به اين نحو، علاوه بر وضعيت موجود بهد اشت د ر سطح صنعت نفت بتوان اقد امات صور ت گرفته د ر زمینه رسيد ن به وضعيت مطلوب را به صورت علمي و د ر قالب كنترل پروژه رصد کرد ه و مورد پايش و تجزيه و تحليل قرار د اد . برنامه هاي جامع شركت هاي تابعه به صورت میان مد ت چهارساله و د ر قالب اهد اف كلان، اهد اف مياني (خرد )، اهد اف اجرايي (برنامه ها) و همچنين برنامه ها تا پایین ترین سطح صنعت تد وين شد ه است.
پيشگيري از آسیب ها و بیماری های شغلي
فرايند هاي اجرايي معاينات شغلي كاركنان براساس مخاطرات شغلي و شرايط ويژه شغل و برنامه ریزی و هماهنگي با سازمان بهد اشت و د رمان با هد ف بهبود و توسعه فرايند پايش سلامت كاركنان و بازنگري شاخص های سلامت عمومي و شغلي و همچنين بخش مهم مد يريت فوریت های پزشكي (MER) و برنامه های مد اخله اي براي ارتقا و تغيير وضعيت احتمالي شرايط سلامت كاركنان پس از تجزيه و تحليل نتايج د ر اين معاونت تعريف و تا پایین ترین سطح صنعت نفت د ر قالب واحد هاي بهد اشت صنعتي و به عنوان د ستور كار کمیته های سلامت د ر پيشگيري از آسیب ها و بیماری های شغلي مورد توجه قرار می گیرد .
مد يريت مواجهات شغلي
شناسايي مخاطرات مهم بهد اشتي محيط كار از طريق پايش مستمر مواجهات شغلي كاركنان و پس از آن تجزيه و تحليل مستمر نتايج مواجهات شغلي كاركنان صنعت نفت بر اساس اطلاعات ثبت شد ه د ر سامانه مد يريت عملكرد بهد اشت برای هد فمند سازي برنامه سنجش عوامل زيان آور محيط كار و انجام نشد ن اند ازه گيري هاي بد ون نتيجه، تكراري، زمان بر و پرهزينه و تمركز بر اجراي کنترل های مهند سي د ر صنعت نفت و د ر نهايت نظارت مستمر بر اقد امات كنترلي عوامل زیان آور محيط كار و پايش ميزان اثربخشی از زمره فعالیت های اين معاونت است.
اجراي قانون حمايت از جواني جمعيت
تبيين اهد اف كلان صنعت نفت به منظور اجراي قانون مذكور و د ر چارچوب مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی و اخذ گزارشات از شرکت های اصلي/ فرعی/ عملياتي، تجزيه و تحليل گزارش و ارسال به مراجع ذيصلاح از فعالیت های اين معاونت از سال 1401 بود ه است. كار گروهي متشكل از مد یریت ها و واحد هاي مختلف ستاد وزارت نفت و شرکت های اصلي تشكيل و موضوعات مختلفي از جمله ماد ه 65قانون جواني جمعيت كه د ر قانون به اين معاونت سپرد ه شد ه، تشكيل شد ه كه تد وین برنامه عملياتي هفت ساله اين قانون را به عهد ه د اشته و د ر جلسات مختلف پيشرفت فعالیت ها مورد بحث و بررسي قرار می گیرد .
برنامه جامع پيشگيري و مقابله با شيوع كوويد 19
برنامه ريزي، استقرار و ايجاد زيرساخت هاي نظام مند و يكپارچه مد يريت مهند سي بهد اشت و فعال سازي كميته هاي سلامت، مد يريت شرايط اضطراري و مد يريت فوريت هاي پزشكي د ر شركت ها پيش از شيوع ابتلا به ويروس كوويد 19 د ر جهان و به تبع آن د ر كشور، باعث سرعت عمل و اثربخشی اقد امات مرتبط با كنترل كوويد 19 د ر صنعت نفت شد .
بررسی ها و مطالعات مستند ات علمي ملي و بین المللی د ر خصوص كوويد 19، نحوه شيوع و گسترش آن و تد وين ابلاغيه هاي صنعت نفت د ر حوزه پيشگيري و مقابله (9 ابلاغيه ستاد مركزي پيشگيري و مقابله با كرونا د ر صنعت نفت) از جمله فعالیت های اين معاونت، بخصوص د ر زمان شروع واكسيناسيون بود ه است، به نحوي كه براي اجراي طرح های واكسيناسيون كاركنان، د ر گام اول كاركنان مشاغل بحراني و مناطق عملياتي و د ر گام د وم مابقي كاركنان صنعت نفت برنامه ریزی شد ه و د ر نهايت افزون بر 491 هزار د وز تزريق واكسن با پيگيري و از سوي واحد هاي بهد اشت تمامی شرکت های اصلي، فرعي و تابعه انجام شد ه است.
سامانه مد يريت عملكرد مهند سي بهد اشت
بهبود و ارتقای بخش های جمع آوری د اد ه ها، گزارشات و نمود ارهاي مواجهات شغلي، تناسب با كار و مهند سي بهد اشت و همچنين توسعه بخش معاينات و سلامت شغلي كاركنان و ايجاد د اشبورد مد يريت د ر قالب سيستم جامع وزارت نفت و به صورت نرم افزاری و برخط و جلوگيري از اتلاف وقت د ر ارسال و د ريافت اطلاعات مواجهات شغلي و برنامه های جامع از د يگر د ستاورد هاي اين معاونت طي سه سال اخير به شمار می رود .
کاهش و كنترل انتشار آلايند ه ها
با توجه به اصل پنجاهم قانون اساسي و ساير مقررات و اسناد بالاد ستی محیط زیستي و همچنين عمل به مسئوليت اجتماعي د ستگاه وزارت نفت، حفاظت و صيانت از محیط زیست، کاهش و كنترل انتشار آلايند ه ها، د ر مناطق عملياتي سراسر کشور، همواره از مهم ترین اهد اف وزارت نفت بود ه است. به همين منظور، اقد امات متعد د ي از جمله برنامه ریزی، سياستگذاري و تعریف و اجرای پروژه های محیط زیستی انجام شد ه است. اجراي برنامه ها و سیاست های تعریف شد ه از جمله تهیه و تد وين راهنماهاي كاربرد ي- عملیاتی، اجرای برنامه های آموزشي، تخصیص و د ر نظر گرفتن بود جه هاي ویژه براي توسعه زيرساخت هاي محیط زیستي، انجام طرح هاي ارتقای کيفيت فراورد ه های مصرفی د ر بخش هاي نيروگاهي و حمل ونقل، جمع آوری گازهاي مشعل، مد يريت پسماند ، احد اث و ارتقای تصفیه خانه های پساب، توسعه فضای سبز، مشاركت د ر طرح ملي كاشت يك ميليارد د رخت، اقد امات محیط زیستي مرتبط با مسئوليت اجتماعي و... از سوی وزارت نفت د ر حال انجام است.
پيگيري تد وين، اصلاح و به روزآوری قوانين
نياز و ضرورت پیاد ه سازی قوانين و مقررات بین المللی و ملي محیط زیستي د ر صنعت نفت، اهميت لزوم مشاركت فعال نمايند گان اين د ستگاه د ر تد وين قوانين، مقررات، آیین نامه ها و د ستورعمل هاي بالاد ستي محیط زیست را روشن مي سازد . به همین منظور با مطالعه و پيگيري اسناد ، پيش از نهايي سازي و تصويب و تبد يل به مقررات لازم الاجرا، کارشناسان نسبت به مطالعه اسناد ، ارائه نظرات و پيشنهاد ات فني و مشاركت د ر جلسات کمیته ها و كميسيون ها اقد ام می کنند . از جمله اسناد ي كه نمايند گان وزارت نفت د ر تد وين آنها مشاركت جد ي د اشته اند ، می توان به موارد زير اشاره كرد :
د ستورعمل «حد ود تشخيص و تبد يل پسماند عاد ي و خطرناك به يكد يگر» (اين د ستورعمل به پیشنهاد سازمان ح م ز، و به استناد بند ب رد يف 6 آیین نامه اجرايي قانون مد يريت پسماند د ر تاريخ 23/9/1401 به تصويب شوراي عالي حفاظت محیط زیست رسيد ه است)، كارگروه تخصصي تد وين و اصلاح شيوه نامه پايش فلر (اين شیوه نامه ذيل آیین نامه اجرايي مصوب هيات د ولت، موضوع ماد ه 27 قانون ماليات بر ارزش افزود ه (عوارض سبز) د ر تاريخ 12/9/1402، د ر كارگروه موضوع تبصره فوق به تصويب نمايند گان د ستگاه هاي ذی ربط از جمله د ستگاه وزارت نفت رسيد ه است.
كارگروه هاي تخصصي تد وين مصوبه هيات وزيران د ر خصوص «حد ود مجاز بو» (مصوبه مذكور د ر تاريخ 7/8/1402 به استناد تبصره 3 ماد ه 12 قانون هواي پاك به تصويب هيأت د ولت رسيد ه و برای اجرا به تمامی شرکت های تابعه ابلاغ شد ه است.
کاهش انتشار گازهاي گلخانه ای
صنعت نفت به عنوان اولين د ستگاه اجرايي اقد امات ارزند ه اي براي محاسبه موجود ي انتشار گازهاي گلخانه ای با هد ف آگاهی از نوع و میزان انتشار از منابع مختلف و شناسایی فرصت های کاهش انتشار و امکان هد ف گذاری برای برنامه های کاهش انتشار بر اساس سیاست های ابلاغی را انجام د اد ه است. بر همین اساس، موجود ی انتشار از تاسیسات صنعت نفت، گاز، پتروشیمی و پالایش و پخش به صورت سالانه انجام می شود . د ر همین خصوص به موارد زير می توان اشاره كرد :
تهيه گزارش هاي سالانه انتشار گازهاي گلخانه اي صنعت نفت و تهیه گزارش سیاهه انتشار گازهای گلخانه ای صنعت نفت
ويرايش راهنماي محاسبه و گزارش د هی میزان انتشار گازهای گلخانه اي و ابلاغ به شركت هاي تابعه برای اجرا، کاهش انتشار گازهاي گلخانه اي د ر مجموعه صنعت نفت، از مقد ار 162 ميليون تن معاد ل د ی اکسید کربن د ر سال 1397 به حد ود 128 ميليون تن معاد ل CO2 د ر سال 1402
جمع آوری گازهاي همراه د ر شركت ملي نفت ايران د ر قالب طرح های بلند مد ت و کوتاه مد ت و كاهش 67 ميليون تن د ر سال گاز گلخانه ای
مد يريت گازهاي گلخانه ای و گازهای آلايند ه هوا
صنعت نفت به عنوان اولين د ستگاه اجرايي، اقد امات ارزند ه اي براي محاسبه موجود ي انتشار گازهاي گلخانه ای با هد ف آگاهی از نوع و میزان انتشار از منابع مختلف و شناسایی فرصت های کاهش انتشار و امکان هد ف گذاری برای برنامه های کاهش انتشار بر اساس سیاست های ابلاغی را انجام د اد ه است. بر همین اساس، با تد وين راهنماي كاربرد ي و طراحي نرم افزارهای محاسباتي، موجود ي انتشار گازهاي گلخانه اي و انتشار از تاسیسات صنعت نفت، گاز، پالایش و پخش و پتروشیمی محاسبه و به صورت سالانه گزارش می شود . تهيه گزارشات سياهه انتشار گازهاي گلخانه ای از سال 1397 كليد خورد ه و تا سال گذشته نسبت به سال مبنا حد ود 20 د رصد از انتشار گازهاي گلخانه ای د ر صنعت نفت كاسته شد ه است. با توجه به تد وين راهنماي محاسبه موجود ي انتشار آلایند ه های هوا، محاسبه انتشار اين آلایند ه ها د ر سال 1403، نيز از سال آيند ه انجام خواهد شد . علاوه بر آن د ر بخش كنترل آلایند ه های هوا، جمع آوری گاز مشعل و كاهش مشعل سوزي د ر صنعت نفت نتايجي چون كاهش آلود گي هوا، كاهش هد رروي منابع و د رآمد زايي از فروش گازهاي بازيابي شد ه را به د نبال خواهد د اشت.
مد يريت معضلات محیط زیستی
با توجه به د رك معضلات محیط زیستي ناشي از مد يريت ناد رست پسماند و به تبع آن، آلود گي خاك و منابع آبي، وزارت نفت د ر طراحي چارچوبي به منظور مد يريت بهينه پسماند توليد ي د ر صنعت نفت پيشرو بود ه است. د ر اين باره، تعامل با شركت هاي تابعه و سازمان محیط زیست، د ر خصوص حل مسائل مرتبط با مد يريت پسماند و برنامه ريزي براي بهبود انجام فعاليت هاي مرتبط به طور مستمر پيگيري شد ه است. همچنين با حضور د ر سلسله جلسات كارگروه ملي مد يريت پسماند و کمیته های فني ذيل آن، مسائل مربوط به مد يريت پسماند به نحو احسن پيگيري و مد يريت مي شوند .
احصای هزینه های محیط زیست
با طراحي سيستم گزارش گیری و گزارش د هي از سوی معاونت محیط زیست با هد ف تخصیص بود جه متناسب و موثر به منظور کاهش پیامد های زیست محیطی فرایند های تولید و امكان احصای سالانه هزینه های صرف شد ه د ر بخش محیط زیست د ر تاسيسات نفتي سراسر كشور، از سال 1402 این امر ميسر شد . د ر قد م اول گزارش تجميعي 5 ساله هزینه های محیط زیستي طی سال های 1397 تا 1401 احصا و گزارش شد و سپس گزارش گيري از سال 1402 به صورت سالانه د ر د ست انجام است. اين هزينه ها به تفكيك د ر حوزه هزينه اقد امات پيشگيرانه (شامل آموزش، برگزاري مانور، سامانه های مد يريتي، تغييرات فرايند ي)، اقد امات كنترلي (كنترل آلایند ه های محیط زیستي)، مطالعات پژوهشي (انجام طرح های پايلوت و پروژه های پژوهشي)، مسئوليت هاي اجتماعي(اقد امات د اوطلبانه و شاخص محیط زیستي)، طرح های آتي و عوارض آلايند گي و جبران خسارات محیط زیستي گزارش مي شود . د ر مجموع مبالغ هزینه شد ه د ر سال 1402د ر حوزه هاي اشاره شد ه معاد ل د و ميليارد د لار بود ه است.
كاهش آلایند ه ها د ر پارس جنوبي
د ر پايان سال 1399 مصوبه ای د ر هيات د ولت با عنوان مصوبه «كاهش و كنترل آلایند ه های محیط زیستي ناشي از صنايع مستقر د ر منطقه اقتصاد ي انرژي پارس جنوبي» به تصويب رسيد كه اهد اف محیط زیستي آن تكاليف مشخصي را به عهد ه وزارت نفت قرار د اد . از جمله اهد اف اين مصوبه می توان به مستند سازي كيفيت هواي محيط و تهيه د ستورعمل هاي ذی ربط، کاهش انتشار اکسید گوگرد به ميزان 502 هزار تن د ر سال، کاهش انتشار ترکیبات BTEX (مخلوط سه ماد ه بنزن، تولوئن و مخلوط ایزومرهای زایلین) فنس لاین به ميزان 9 و هوای محیطی به ميزان 5 میکروگرم د ر مترمکعب، کاهش فلرینگ به ميزان 2344 میلیون مترمکعب د ر سال، احد اث تصفیه خانه های پساب با ظرفیت جد ید 1810 مترمکعب د ر ساعت، مد یریت پسماند های ویژه و صنعتی ایجاد ظرفیت 100 هزار تن د ر سال اشاره كرد . با تهيه شیوه نامه ويژه گزارش د هي و نظارت بر پيشرفت كمي و كيفي پروژه ها و برنامه هاي مصوب مربوطه د ر د ولت بعد نيز به طور مستمر پيگيري و با اعمال حاكميت و نقش نظارتي بر نحوه پيشرفت تا اسفند سال گذشته به طور ميانگين حد ود 51 د رصد پيشرفت د ر پروژه های مذكور مشاهد ه شد ه است.
مطالعات ارزيابي اثرات محیط زیستي طرح ها
به منظور اجراي هر يك از طرح ها و پروژه ها د ر صنعت، انجام مطالعات ارزيابي اثرات محیط زیستي آن طرح ضروری است. به طوری که بد ون انجام مطالعات مذكور صاد ر نشد ن مجوز (EIA) از سوی سازمان حفاظت محیط زیست امكان اجراي پروژه وجود ند ارد و د ر غير این صورت صنايع متحمل پرد اخت خسارت و د ر برخي موارد توقف اجراي طرح خواهند شد . صنعت نفت نيز از اين قاعد ه مستثنا نيست، از این رو با تد وين و ابلاغ راهنماي ارزيابي اثرات محیط زیستي و با تشريح نحوه د رست طي فرايند انجام مطالعات، از مرحله موافقت اصولي با اجراي طرح تا د ريافت مجوز، تسهيلگري و تعامل د ر روند اخذ مجوزهاي محیط زیستي د ر د ستور كار اين مد يريت قرار گرفته است.از دیگر اقدامات صورت گرفته در زمینه مباحث زیست محیطی می توان به طرح های بهبود کیفیت سوخت های مصرفی، توسعه فضای سبز در صنعت نفت و مشارکت در اجرای طرح ملی کاشت یک میلیارد درخت اشاره کرد.